Giải giáp vũ khí hóa học Syria: Nhiệm vụ bất khả thi?
Đòi hỏi Syria trao nộp toàn bộ vũ khí hóa học giữa thời điểm nội chiến đang diễn ra nghiêm trọng ở nước này sẽ là một công việc vô cùng khó khăn cho các thanh sát viên.
Một chiến binh nổi dậy lắp rocket tự chế để phóng về phía quân đội Syria đóng tại sân bay quân sự Kwers thuộc thành phố Aleppo ngay 9/9. (Ảnh: Reuters)
Đó là khuyến cáo của các quan chức và chuyên gia Mỹ. Họ cũng khẳng định rằng việc phá hủy chúng có thể sẽ kéo dài nhiều năm.
Nga một đồng minh thân thiết nhất của Syria – hôm 9/9 đề xuất Damascus có thể tự cứu mình khỏi một cuộc tấn công quân sự của Mỹ bằng cách đặt các kho vũ khí của nước này vào tầm kiểm soát quốc tế.
Đề xuất mới đã được phía Syria đón nhận và được Tổng thư ký Liên Hợp Quốc hoan nghênh. Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng đề nghị là một bước đột phá tiềm năng song phải được thực hiện mà không hoàn toàn tin tưởng vào nó.
Syria chưa từng ký một hiệp ước toàn cầu cấm cất trữ các vũ khí hóa học và được tin là có trong tay rất nhiều khí sarin, khí mù tạt và chất độc thần kinh VX. Việc sử dụng các vũ khí này bị cấm bởi hiệp ước năm 1925 và Syria đã tham gia hiệp ước này.
Việc kiểm kê số lượng vũ khí hóa học của Syria – được tin là được cất giữ ở hàng chục địa điểm khác nhau – sẽ vô cùng khó khăn vì sẽ phải bảo vệ các thanh sát viên khỏi bạo lực.
“Đây là một ý kiến hay nhưng khó thực hiện”, một quan chức Mỹ giấu tên bình luận. “Bạn đang ở giữa một cuộc nội chiến tàn khốc nơi chính phủ Syria đang g.iết c.hết dân chúng của mình. Liệu có ai nghĩ họ sẽ bỗng nhiên dừng việc g.iết chóc lại để cho phép các thanh sát viên thu gom và phá hủy toàn bộ các vũ khí hóa học đó?”, ông này cáo buộc và lập luận.
Video đang HOT
Theo Amy Smithson, một chuyên gia về vũ khí hạt nhân, sinh học và hóa học tại Trung tâm James Martin về Các nghiên cứu Ngăn chặn hạt nhân ở Washington, việc thiếu các dữ liệu kiểm kê vũ khí hóa học của Syria sẽ càng làm cho nhiệm vụ thanh sát thêm phức tạp. Bà viện dẫn những năm tháng diễn trò mèo-vờn-chuột giữa các thanh sát viên vũ khí Liên Hợp Quốc và Tổng thống Iraq Saddam Hussein ở Iraq như một ví dụ về những gì có thể xảy ra ở Syria.
“Người Iraq nói dối trắng trợn. Họ làm mọi thứ có thể để giấu nhẹm các chương trình vũ khí tối mật của mình. Libya cũng không trong sạch hoàn toàn khi từ bỏ chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt của họ”.
Theo Trung tâm Các nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược Mỹ, Trung tâm Các nghiên cứu Khoa học của Syria là đơn vị giám sát các cơ sở vũ khí hóa học ở Dumayr, Khan Abou, Shamat, và Firaqlus.
Mustafa al-Sheikh, một thiếu tướng đào tẩu khỏi quân đội Syria, tiết lộ hồi mùa hè vừa qua rằng hầu hết các vũ khí hóa học của chính quyền Damascus đã được chuyển tới các khu vực người Alawite ở Latakia và gần bờ biển. Một số đầu đạn hóa học vẫn được cất giữ ở các căn cứ xung quanh thủ đô, ông cho biết.
Washington đã chứng kiến Syria di chuyển các vũ khí hóa học kể từ năm ngoái. Tướng Martin Dempsey, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tuần trước nói rằng ông nghĩ các lực lượng của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang làm điều đó để đảm bảo an toàn cho các vũ khí. Tuy nhiên, động cơ của chính quyền Damascus là không rõ và giới chức Mỹ cho rằng thực tế đó càng làm phức tạp thêm việc nhận dạng các kho vũ khí.
“Mặc dù Assad kiểm soát các kho vũ khí hóa học, chúng đã được di chuyển theo thời gian”, một quan chức Mỹ giấu tên bình luận. “An ninh và việc di chuyển những vũ khí ấy trong bối cảnh hết sức biến động trên chiến địa với các lực lượng nổi dậy có thể đặt ra nhiều thách thức”.
Giới chuyên gia đ.ánh giá sẽ phải mất nhiều tháng mới định vị và đảm bảo an toàn được các vũ khí hóa học của Syria và mất nhiều năm mới phá hủy được chúng – và luôn có khả năng một số còn sót lại.
Đối với Tổng thống Obama, người đang nỗ lực huy động sự ủng hộ của dân chúng Mỹ cho một hành động quân sự chống Syria, một thỏa thuận tại Liên Hợp Quốc có thể giúp ông tránh được một thất bại thảm hại tiềm tàng tại Quốc hội.
Nhưng ngay cả khi ông miêu tả đề nghị của Nga là lạc quan tiềm năng thì trong một cuộc phỏng vấn của đài truyền hình NBC, ông chủ Nhà Trắng vẫn thừa nhận: “Tôi nghĩ trước hết bạn sẽ phải thực hiện mà không thể đặt trọn niềm tin vào đó”.
Theo VNN
Mỹ đã "thua" Nga trong cuộc trừng phạt Syria?
Nga hôm qua (9/9) đã đưa ra một đề xuất mang tính đột phá giúp giải quyết tình trạng bế tắc trong cuộc khủng hoảng ở Syria hiện nay. Đề xuất bất ngờ của Nga đẩy Mỹ vào thế ngày càng khó phát động một cuộc tấn công vào đất nước Trung Đông dựa trên cái cớ ngăn chặn việc sử dụng vũ khí hóa học. Có vẻ như chưa đ.ánh, Mỹ đã thất bại trước Nga trong "cuộc chiến" ở Syria.
Ảnh minh họa
Báo chí thế giới hôm qua và hôm nay (10/9) đã đăng tải một loạt thông tin về việc Nga vừa đưa ra một đề xuất tích cực, có tính khả thi nhằm "tháo ngòi nổ" cho cuộc khủng hoảng ở Syria. Cụ thể, Moscow đã đề nghị đặt kho vũ khí hoá học của Syria trong sự kiểm soát của quốc tế.
Đề xuất trên được Ngoại trưởng Nga Sergey V. Lavrov đưa ra ngày hôm qua ở thủ đô Moscow. Đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy, cộng đồng quốc tế có thể tìm được một giải pháp ngoại giao cho "cuộc đối đầu" mang tầm quốc tế liên quan đến cuộc nội chiến ở Syria kể từ sau khi xảy ra vụ tấn công bằng vũ khí hóa học ở ngoại ô thủ đô Damascus hôm 21/8 khiến hơn 1.400 người c.hết.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry được biết về đề xuất của Nga trước khi nó được công bố bởi ông này đã nhận được một cú điện thoại từ người đồng cấp Sergei Lavrov khoảng hai giờ trước chuyến bay từ London trở về Washington, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Theo lời ông Lavrov, Nga "sẵn sàng tham gia" vào vấn đề thanh tra, giám sát và thu giữ kho vũ khí hóa học của Syria.
Rõ ràng, việc Moscow đưa ra đề xuất đặt kho vũ khí hóa học của Syria dưới sự kiểm soát và quản lý của quốc tế đã đặt Washington vào thế bí. Mỹ đang tập hợp sự ủng hộ dựa trên cái cớ trừng phạt chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad về tội sử dụng vũ khí hóa học đồng thời ngăn chặn tình trạng này tái diễn. Trong khi Mỹ chưa ra được những bằng chứng toàn diện đủ sức thuyết phục người dân trong nước và cộng đồng quốc tế về việc ông Assad đã ra lệnh thực hiện cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học thì nước này cũng mất luôn cái cớ đ.ánh Syria để ngăn chặn tình trạng sử dụng vũ khí hóa học tái diễn.
Với đề xuất vừa được Nga đưa ra, cộng đồng quốc tế đã có thể thực hiện được mục tiêu không cho chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học. Vậy, câu hỏi được đặt ra lúc này là Mỹ còn đ.ánh Syria làm gì nữa? Hơn nữa, giải pháp của Nga dễ dàng được các nước hoan nghênh nhiệt liệt bởi họ đều không muốn một cuộc tấn công của Mỹ vào Syria sẽ "đổ thêm dầu vào lửa", khiến khu vực Trung Đông bất ổn "bùng nổ".
Phản ứng của Mỹ
Giới quan chức Mỹ đã có những câu trả lời mang tính tích cực trước đề xuất của Nga. Trả lời câu hỏi của phóng viên ở thủ đô London rằng liệu có bất kỳ con đường nào có thể giúp ông Assad tránh được một cuộc tấn công từ Mỹ, Ngoại trưởng Kerry cho biết: "Tất nhiên là có. Ông ta có thể nộp toàn bộ kho vũ khí hóa học cho cộng đồng quốc tế vào tuần tới".
Trong khi đó, Tổng thống Obama nhanh chóng khen ngợi đề xuất của Nga là một "diễn biến tích cực, mang tính đột phá". Ông này cũng bày tỏ mong muốn tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng ở Syria hơn là phát động một cuộc tấn công vào đây.
Những phát biểu của Tổng thống Obama và Ngoại trưởng Kerry được đưa ra đúng thời điểm chính quyền Mỹ đang thực hiện một chiến dịch mạnh mẽ trên khắp các "mặt trận" nhằm tìm kiếm, tập hợp sự ủng hộ cho một cuộc tấn công nhằm vào Syria. Chỉ trong một buổi chiều, ông Obama đã "chiếm sóng" liên tiếp 6 kênh truyền hình lớn chỉ để nói về vấn đề Syria nhằm thuyết phục người dân Mỹ ủng hộ cho kế hoạch của ông. Trong khi đó, các quan chức khác của chính quyền cũng hối hả, nỗ lực thực hiện một loạt hoạt động khác nhằm vận động sự ủng hộ cho chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria.
Liệu rằng đề xuất của Nga có làm Mỹ thay đổi kế hoạch mà họ tỏ ra rất quyết tâm thực hiện? Xét về cái cớ để đ.ánh Syria lúc nào, chính quyền Mỹ đang ở thế "yếu". Nếu Mỹ không có câu trả lời tích cực cho đề xuất của Nga thì nước này dễ dàng bị lên án bởi giới chức Mỹ thường xuyên tuyên bố ưu tiên cho lựa chọn ngoại giao. Chính vì thế, cả ông Obama và ông Kerry đều có những phát biểu công khai về việc hủy bỏ kế hoạch tiến đ.ánh Syria nếu nước này từ bỏ vũ khí hóa học. Ông Obama đã nói, nếu chính quyền Syria nộp kho vũ khí hóa học, kế hoạch tiến đ.ánh Syria "chắc chắn" sẽ được dừng lại.
Tuy nhiên, có vẻ như lời nói vẫn chỉ là lời nói. Washington dường như không muốn từ bỏ kế hoạch tấn công Syria bởi các quan chức Mỹ ngay sau khi lên tiếng hoan nghênh đề xuất của Nga đã bày tỏ sự hoài nghi về việc Syria sẽ nộp kho vũ khí hóa học cho cộng đồng quốc tế. Như vậy, Mỹ vẫn tìm ra cái cớ để chuẩn bị kế hoạch can thiệp vào Syria.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin NBC, ông chủ Nhà Trắng đã nói rằng, Mỹ sẽ xem xét kỹ đề xuất của Nga nhưng ông vẫn nghi ngờ việc Syria sẽ sẵn sàng nộp vũ khí hóa học. Tổng thống Obama cũng cho biết, Ngoại trưởng Kerry sẽ chịu trách nhiệm phối hợp với phía Nga để tìm hiểu về đề xuất mà Moscow đưa ra. Trước đó, ông Kerry cũng nói rằng, ông này không tin là chính quyền Syria sẽ từ bỏ vũ khí hóa học.
Cùng quan điểm với Tổng thống Obama và Ngoại trưởng Kerry, phó cố vấn ninh ninh quốc gia Tony Blinken cũng bày tỏ sự nghi ngờ về việc Syria sẵn sàng để cho kho vũ khí hóa học của họ nằm dưới sự quản lý và kiểm soát của cộng đồng quốc tế.
Tuy nhiên, đề xuất của Nga chắc chắn sẽ gây cản trở hơn nữa đối với kế hoạch đ.ánh Syria vốn đang vấp phải sự phản đối gay gắt từ người dân trong nước Mỹ lẫn nhiều nước bên ngoài. Lãnh đạo Đa số của Thượng viện Mỹ - ông Harry Reid đã hoãn cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện Mỹ về việc có cho phép tiến hành một chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria hay không. Cuộc bỏ phiếu này ban đầu dự kiến sẽ diễn ra vào ngày mai (11/9).
Đề xuất của Nga cũng đã ngay lập tức nhận được sự hoan nghênh của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon. Ông này cho biết, ông có thể kêu gọi Hội đồng Bảo an "yêu cầu chuyển giao ngay lập tức kho vũ khí hóa học của Syria" cho cộng đồng quốc tế để nó có thể được cất giữ an toàn hoặc bị phá hủy.
Theo_VnMedia
Thanh sát viên Liên Hợp Quốc rời Syria, Mỹ sắp khai hỏa? Phái đoàn chuyên gia Liên Hợp Quốc đến Damascus hồi tuần trước để tiến hành các cuộc điều tra về cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học đã rời khỏi Syria sáng nay (31/8). Thông tin này ngay lập tức khiến nhiều người nghĩ đến khả năng Mỹ sắp tấn công Syria bởi trước đó có nguồn tin cho rằng, chính quyền...
