Giác mạc từ Nepal xuyên biên giới mang lại ánh sáng cho 12 bệnh nhân Việt

Từ mô giác mạc tiếp nhận của Ngân hàng Mắt Nepal , các bác sĩ tại TPHCM đã hội chẩn và tiến hành ghép thành công cho 12 ca bệnh phải sống trong bóng tối nhiều năm.

Giác mạc từ Nepal mang lại ánh sáng cho 12 người Việt Nam

Ngày 9/12, đại diện Bệnh viện Mắt TPHCM cho biết, vừa qua các bác sĩ nơi này đã tiến hành phẫu thuật, đem lại ánh sáng cho 12 người bệnh chờ ghép lâu năm.

Trước đó, vào cuối tháng 11, Bệnh viện Mắt TPHCM đã tiếp nhận mô giác mạc từ Ngân hàng Mắt Nepal. Ngay lập tức, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Giác mạc của đơn vị đã tiến hành hội chẩn khẩn, lựa chọn tiêu chuẩn người bệnh phù hợp với mô và kỹ thuật ghép để đem lại hiệu quả cao nhất.

Qua quy trình hội chẩn nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn y khoa, các bác sĩ đã lựa chọn 12 trường hợp trong số hơn 30 người bệnh để ghép giác mạc đợt này.

Một trong 12 trường hợp vừa được ghép giác mạc tại Bệnh viện Mắt TPHCM (Ảnh: BV).

Theo BSCKII Lâm Minh Vinh, Trưởng khoa Giác mạc, việc chọn lựa người bệnh ghép phù hợp dựa trên mức độ tổn thương giác mạc, mức suy giảm thị lực , tiên lượng phục hồi thị lực sau mổ, nguy cơ thải ghép và một số yếu tố lâm sàng liên quan cũng như tình trạng sức khỏe toàn thân.

Trong đó, có các trường hợp có thị lực hai mắt rất thấp hoặc mắt độc nhất, ảnh hưởng lớn đến khả năng lao động và sinh hoạt.

Điển hình là ca ghép giác mạc nội mô mắt phải cho nữ bệnh nhân V.N.B.Tr. (39 tuổi, trú tại TPHCM). Cách đây 14 năm, hai mắt người bệnh được chẩn đoán loạn dưỡng giác mạc dạng đốm và đăng ký ghép giác mạc từ năm 2009.

Năm 2022, người phụ nữ được ghép giác mạc mắt phải bằng kỹ thuật PK, nhưng không thích ứng và tiếp tục chờ ghép đến nay.

Lần mổ này, chị Tr. được bác sĩ nhận định có mảnh ghép giác mạc áp và trong hơn, tiền phòng sâu, thị lực cải thiện, có thể xuất viện sau 3-5 ngày. Nữ bệnh nhân bày tỏ, bản thân rất mong sớm tìm lại ánh sáng để có thể sinh hoạt như những người khác.

Ca bệnh tìm lại ánh sáng bằng kỹ thuật ghép giác mạc nội mô (Ảnh: BV).

Đề xuất thành lập Ngân hàng Mắt để giảm tỷ lệ mù lòa

“Ghép giác mạc nội mô DSAEK là kỹ thuật thay thế lớp nội mô của người bệnh bằng một lớp nội mô có một phần nhu mô sau của người hiến.

Kỹ thuật này có ưu điểm hồi phục thị lực nhanh, vết mổ nhỏ, ít loạn thị, không khâu chỉ nên giảm các biến chứng liên quan đến chỉ khâu, cơ sinh học giác mạc được bảo tồn và nguy cơ thải ghép thấp.

Tuy nhiên, ghép nội mô yêu cầu kỹ thuật cao, khó thực hiện trong mắt có bệnh lý tiền phòng phức tạp và không phù hợp cho các tổn thương nhu mô hoặc sẹo đục toàn chiều dày giác mạc.

Còn ghép giác mạc xuyên (PK) là phương pháp thay thế toàn bộ chiều dày giác mạc của người hiến vào người bệnh. Đây là kỹ thuật ghép kinh điển, chỉ định cho các trường hợp tổn thương toàn bộ chiều dày giác mạc, vốn quen thuộc với phẫu thuật viên ghép giác mạc.

Hạn chế của kỹ thuật này là thời gian hồi phục thị lực lâu hơn, nguy cơ loạn thị sau mổ, nguy cơ biến chứng liên quan đến chỉ khâu, cơ sinh học giác mạc yếu hơn và tỷ lệ thải ghép cao hơn”, bác sĩ Vinh phân tích.

Bác sĩ kiểm tra thị lực của bệnh nhân sau mổ (Ảnh: BV).

Trong nhiều năm qua, thông qua các chương trình ký kết hợp tác và hỗ trợ chuyên môn, Bệnh viện Mắt TPHCM đã làm chủ những kỹ thuật ghép giác mạc, cũng như tiếp nhận nguồn giác mạc để ghép từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng mắt Eversight và CorneaGen (Hoa Kỳ), Ngân hàng Mắt Nepal…

Đặc biệt trong đợt mổ này, người bệnh không phải trả chi phí về mô ghép, giúp giảm thiểu gánh nặng điều trị.

Thống kê trong vòng 12 năm, Bệnh viện Mắt TPHCM đã thực hiện ghép giác mạc, mang lại ánh sáng cho trên 400 ca bằng nhiều loại kỹ thuật khác nhau. Trong số này, có hơn 90% là lao động phổ thông.

Để tích cực giảm tỷ lệ mù lòa do bệnh lý giác mạc, trong tình hình nguồn cung cấp mô ghép còn hạn chế hiện nay, Bệnh viện Mắt đã nghiên cứu nhiều mô hình, cũng như đề xuất thành lập Ngân hàng Mắt tại TPHCM theo xu hướng phối hợp viện – trường, đa phương thức hợp tác quốc tế.

Các đề xuất này hướng đến việc chủ động tìm nguồn mô và chủ động hơn trong việc tiếp cận nguồn giác mạc từ các tổ chức quốc tế, đơn giản hóa quy trình hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, tăng số lượng mô giác mạc phục vụ kịp thời cho người bệnh.