Giá xăng dầu tăng phi mã, hàng không kiến nghị tăng trần giá vé máy bay

Quang Toàn19:32 06/07/2022

Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản báo cáo gửi Bộ Giao thông vận tải; trong đó đề xuất điều chỉnh tăng mức tối đa khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa.

Cục Hàng không Việt Nam cho biết, trong giai đoạn chịu ảnh hưởng do giá nhiên liệu tăng cao, các doanh nghiệp hàng không chủ yếu đề xuất các giải pháp liên quan đến việc miễn, giảm thuế bảo vệ môi trường; giá một số dịch vụ chuyên ngành hàng không và cho phép phụ thu nhiên liệu hoặc điều chỉnh tăng trần khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.

Cục Hàng không Việt Nam cũng đã có văn bản báo cáo gửi Bộ Giao thông vận tải; trong đó đề xuất các giải pháp về giảm phí chuyên ngành hàng không; giảm thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay; giảm giá dịch vụ chuyên ngành hàng không và điều chỉnh tăng mức tối đa khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa.

Hành khách làm thủ tục lên chuyến bay tại sảnh E sân bay Nội Bài. Ảnh tư liệu: Huy Hùng/TTXVN

Liên quan đến việc điều chỉnh tăng mức tối đa khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa, lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho biết đã có văn bản đề xuất điều chỉnh mức trần khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa về mức quy định tại thời điểm năm 2014 (tăng trung bình 3,75% so với khung giá quy định hiện hành).

Theo thống kê của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA) công bố ngày 1/7/2022, giá nhiên liệu Jet A1 khu vực châu Á đã lên tới 153,59 USD/thùng. Dự báo giá Jet A1 bình quân năm 2022 là 143,4 USD/thùng. Đây cũng chính là vấn đề khiến những doanh nghiệp vận tải hàng không “đau đầu” nhất hiện nay.

Tính toán của Cục Hàng không Việt Nam cho thấy, với giả định tỷ trọng chi phí nhiên liệu chiếm 39,5% tổng chi phí và các yếu tố chi phí khác không có biến động, chi phí nhiên liệu tháng 7/2022 của các hãng hàng không tăng 92,91% so với tháng 12/2014 và tăng 114,93% so với tháng 9/2015, tác động làm tổng chi phí tăng 39,61% so với tháng 12/2014 và tăng 46,51% so với tháng 9/2015.

Đại diện Hãng hàng không Vietjet Air cho hay, năm 2022, hãng xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh trên cơ sở giá xăng dầu ở mức 80 USD/thùng. Với giá xăng dầu hiện nay, Vietjet Air sẽ gánh thêm chi phí 6.500 -7.500 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc chi phí nhiên liệu tăng cao nếu không được tháo gỡ sẽ ảnh hưởng tới sản lượng khai thác toàn ngành, các hãng hàng không sẽ gặp khó khăn khi phục hồi, mở rộng mạng bay, thậm chí phải đóng bớt một số đường bay do không cân đối được chi phí.

Bên cạnh đó, Cục Hàng không Việt Nam cũng đề nghị áp dụng mức thu phí thẩm định cấp chứng chỉ, giấy phép, giấy chứng nhận trong hoạt động hàng không… bằng 80% mức quy định.

Cơ quan này cũng đề nghị mức giảm tương tư với phí đăng ký giao dịch bảo đảm đối với tàu bay. Cùng với đó, Cục Hàng không Việt Nam đề nghị tiếp tục miễn, giảm thuế bảo vệ môi trường, thuế nhập khẩu đối với nhiên liệu bay đến hết năm 2023.

Trong động thái mới nhất từ Bộ Giao thông vận tải ngày 6/7/2022, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã ký công văn số 6779/BGTVT-TC gửi Bộ Tài chính đề xuất giảm phí, lệ phí trong lĩnh vực giao thông; trong đó ngành hàng không, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị giảm mức thu một số phí ban hành tại Thông tư số 193/2016/TT-BTC ngày 8/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí trong lĩnh vực hàng không.

Cụ thể, giảm 20% mức thu phí thẩm định cấp chứng chỉ, giấy phép, giấy chứng nhận trong hoạt động hàng không dân dụng; Cấp giấy phép ra vào khu vực hạn chế tại cảng hàng không, sân bay. Giảm 20% mức thu phí đăng ký giao dịch bảo đảm đối với tàu bay. Về thời gian giảm, thực hiện đến hết năm 2022.

Mỗi lít xăng có thể giảm gần 5.000 đồng nếu bỏ thuế?

Trong 6 tháng đầu năm, giá xăng dầu được điều chỉnh 17 đợt, trong đó có 13 lần tăng tổng cộng gần 12.000 - 14.000 đồng/lít, tương ứng mức tăng gần 52% đã tác động lớn đến mặt bằng giá nhiều loại hàng hóa lên theo.

Mỗi lít xăng có thể giảm được gần 5.000 đồng?

Theo quy định, giá xăng dầu được tính gồm: giá xăng dầu thành phẩm thế giới; các khoản chi phí và lợi nhuận định mức; mức trích lập, chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu và các khoản thuế. Hiện các loại thuế áp dụng đối với xăng dầu gồm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng, thuế bảo vệ môi trường và thuế giá trị gia tăng (GTGT). Trong đó, thuế GTGT 10% là tính sau tất cả các loại thuế và chi phí, lợi nhuận định mức, tương đương hơn 3.100 đồng/lít; thuế tiêu thụ đặc biệt khoảng 2.600 đồng/lít; thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng/lít và còn lại là thuế nhập khẩu gần 2.300 đồng (làm tròn số). Tổng cộng mỗi lít xăng hiện phải "cõng" khoảng 10.000 đồng tiền thuế. Ngoài ra, giá bán lẻ còn có khoản lợi nhuận định mức 300 đồng mỗi lít xăng, dầu và chi phí định mức 1.050 - 1.250 đồng một lít xăng; 600 - 950 đồng một lít, kg tùy loại dầu.

Giá xăng dầu chờ được giảm thuế để hạ nhiệt. Ảnh ĐỘC LẬP

Hiện Chính phủ đã trình Quốc hội đề xuất giảm 1.000 đồng thuế bảo vệ môi trường cho xăng xuống còn 1.000 đồng/lít và dự kiến áp dụng từ ngày 1.8. Khi đó, mỗi lít xăng sẽ còn gánh chịu 9.000 đồng tiền thuế (giả sử trong trường hợp giá dầu thế giới vẫn đứng yên như hiện nay). Trong khi đó, Bộ Tài chính cho hay đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất phương án giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và giảm thuế GTGT đối với xăng dầu. Thế nhưng cụ thể đề xuất giảm bao nhiêu cho hai loại thuế này thì Bộ Tài chính vẫn chưa công bố.

Theo chuyên gia kinh tế Bùi Trinh, thuế tiêu thụ đặc biệt đánh vào mặt hàng xăng dầu là quá vô lý vì sản phẩm này là mặt hàng thiết yếu cả trong đời sống lẫn sản xuất. Hơn nữa, các loại thuế đang được tính theo công thức thuế chồng thuế nên khiến số tiền người dân phải gánh chịu càng tăng cao. Vì vậy ông cho rằng cần phải xóa bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu. Song song đó, Bộ Tài chính tối thiểu cũng phải giảm thuế GTGT với xăng từ 10% xuống còn 8% như các loại hàng hóa khác đã được giảm từ đầu năm đến nay. Như vậy tối thiểu mỗi lít xăng sẽ giảm thêm được gần 3.400 đồng/lít. Cộng thêm với mức giảm thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít từ ngày 1.8 thì xăng sẽ giảm được 4.400 đồng/lít.

Thu ngân sách từ xăng dầu tăng cao

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 4.7, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết năm nay ước tính ngân sách tăng thu 9.100 tỉ đồng nhờ thu từ thuế nhập khẩu xăng dầu. Nhưng việc tăng thu này thấp hơn khá nhiều so với mức giảm thu ngân sách do giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu từ ngày 1.4 và dự kiến tiếp tục giảm của thuế này từ ngày 1.8 tới là hơn 32.500 tỉ đồng.

Giá xăng dầu tăng cao từ đầu năm đến nay. Ảnh KHẢ HÒA

Thế nhưng, nguồn thu ngân sách từ hàng loạt sắc thuế liên quan đối với xăng dầu không chỉ có thuế nhập khẩu mà các loại thuế khác cũng đều tăng cao. Cụ thể, thời điểm 1 năm trước khi giá xăng bán lẻ dưới 20.000 đồng/lít thì thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ hơn 1.100 - 1.200 đồng/lít. Đến nay chỉ riêng số thuế này thì ngân sách đã thu cao hơn gấp đôi khi vẫn tính theo tỷ lệ 10% trên giá nhập khẩu. Số thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng trong 5 tháng đầu năm nay theo Bộ Tài chính khoảng 6.503 tỉ đồng và số thu thuế ước cả năm khoảng 16.117 tỉ đồng nếu tính theo giá dầu thế giới bình quân khoảng 110 USD/thùng. Trường hợp giá dầu thô bình quân 120 USD/thùng, tiền thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ thu tăng thêm gần 900 tỉ đồng. Khi đó, tổng số thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng cả năm 2022 dự kiến khoảng 16.991 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, số thu thuế GTGT trong 5 tháng đầu năm khoảng 13.358 tỉ đồng, số thu cả năm ước đạt khoảng 33.155 tỉ đồng. Song song, số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy lũy kế 6 tháng đầu năm nay, thu ngân sách từ dầu thô đạt 34.200 tỉ đồng, tăng 80,8% so với cùng kỳ năm trước và vượt hơn 21% so với dự toán.

Như vậy nếu giá dầu thế giới vẫn duy trì ở mức cao như hiện nay hoặc thậm chí còn tăng cao thì số thu ngân sách từ dầu thô sẽ tăng gần gấp đôi cả năm trước, tương đương mức tăng thêm đạt hơn 30.000 tỉ đồng. Đồng thời, số thu từ các loại thuế khác cũng có thể lên xấp xỉ con này.

Theo ước tính của Bộ Tài chính, nếu bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt thì ngân sách sẽ hụt thu khoảng 10.000 tỉ đồng trong nửa cuối năm 2022. Thế nhưng nhiều chuyên gia kinh tế đều cho rằng các khoản hụt thu đó đều có thể bù đắp từ nguồn thu dầu thô, thuế nhập khẩu và cả thuế GTGT. Trong góp ý về dự thảo Nghị quyết thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu xuống sàn của Bộ Tài chính, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng dự thảo tờ trình đã thuyết minh tương đối chi tiết tác động ngân sách trong trường hợp thực hiện phương án giảm thuế bảo vệ môi trường như đề xuất. Tuy nhiên, việc giảm thuế này đặt trong bối cảnh giá xăng dầu tăng cao, dẫn đến các khoản thu theo thuế suất tương đối tăng mạnh (gồm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT và thuế nhập khẩu). Do đó, tác động tổng thể đến thu ngân sách sẽ không lớn như được trình bày trong dự thảo tờ trình. VCCI đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động của việc bãi bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và có văn bản báo cáo Quốc hội vào kỳ họp tới.

Chuyên gia kinh tế Bùi Trinh nhấn mạnh: dầu thô cũng như các loại tài nguyên là sở hữu toàn dân. Ngân sách được hưởng lợi từ đó thì phải dùng để hạ nhiệt giá xăng dầu trong bối cảnh hàng loạt hàng hóa đều gia tăng, đó mới gọi là chia sẻ khó khăn với người dân và doanh nghiệp. Chưa kể chính sách thuế bất hợp lý thì phải bãi bỏ. "Nếu chỉ giảm 1.000 đồng thuế bảo vệ môi trường thì như muối bỏ biển. Trong khi đó, nguồn thu ngân sách trong 6 tháng đầu năm nay vẫn tăng và vượt dự toán đề ra", chuyên gia kinh tế Bùi Trinh nói.

Giá dầu thế giới có thể lên 190 USD/thùng?

Sớm giảm thuế trên xăng, dầu để bớt áp lực chi phí cho người dân Sau thuế bảo vệ môi trường, Bộ Tài chính vừa cho biết đã trình Chính phủ giảm thêm thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng (VAT) để kìm giá xăng, dù vậy, Bộ này chưa tiết lộ chi tiết mức giảm cụ thể với các loại thuế trên. Khách mua xăng tại cửa hàng của Petrolimex. Ảnh: Trần Việt/TTXVN...