GIÁ RÉT BẤT THƯỜNG Ở CHÂU ÂU: Thảm cảnh người vô gia cư

Hơn 620 người chết trong 2 tuần qua ở châu Âu vì mùa đông năm nay giá rét hơn bình thường. Đa số nạn nhân là người vô gia cư

Đã có thêm ít nhất 10 người chết rét hôm 12-2 ở châu Âu, nâng tổng số người chết lên hơn 620 người, trong đó những người vô gia cư chiếm số đông nhất. Các nước Đông Âu như CH Czech, Ba Lan, Romania, Lithuania và Ukraine có số người chết nhiều nhất.

Không có nơi trú thân

Ukraine là nước chiếm kỷ lục về số người chết trong đợt rét chưa từng thấy trong vòng hơn 50 năm qua với 135 người, hầu hết do thân nhiệt giảm đột ngột, bị ngạt thở do hệ thống lò sưởi hư hỏng. Đây là con số chính thức cách đây một tuần (tính đến ngày 7-2). Kể từ đó, chính quyền Ukraine đã ngưng công bố số người chết rét hằng ngày. Kế đó là Ba Lan với 118 người chết.

Ivan Brilyuk chỉ mới 45 tuổi nhưng trông giống một ông già hơn 60 tuổi. Với một bộ râu bạc trắng, tay chân, da mặt nứt nẻ vì lạnh, Brilyuk là một trong 14.000 người vô gia cư ở thủ đô Kiev và khoảng 400.000 – 600.000 người vô gia cư khác ở Ukraine. Brilyuk trở thành người vô gia cư sau khi bịvợ đuổi ra khỏi nhà từ nhiều năm nay. “Tôi không có tiền, không có bất cứ thứ gì. Tôi cần việc làm nhưng vô phương”.

Ivan Brilyuk trong lều ấm ở Kiev. Ảnh: RFE

Brilyuk là một trong những người tương đối may mắn vì được tạm trú trong một căn lều có lò sưởi, chỗ rửa mặt, cạo râu, thức ăn và trà nóng trong khi bên ngoài nhiệt độ xuống dưới âm 300C. Chính quyền Kiev đã dựng hàng trăm lều như thế để giúp đỡ người vô gia cư khốn khổ vì giá rét.

Tuy nhiên, trong lều không có chỗ ngủ, chỉ có vài chiếc ghế nhựa cho nên Brilyuk chỉ có thể tạm trú vài giờ để rồi sau đó trở về mộtcăn hầm lạnh lẽo nhưng có chỗ ngủ tạm qua đêm. Chính quyền Ukraine cho biết cả nước đã dựng được hơn 3.000 lều ấm kể trên trong một nỗ lực giảm thiểu sự khốn khổ của những người vô gia cư.

Theo các tổ chức cứu trợ, nỗ lực của chính phủ chưa đủ. Thiếu chỗ trú ẩn 24/24 giờ và hướng dẫn người vô gia cư đến những nơi an toàn, chắc chắn con số 135 người chết sẽ không dừng lại. Hầu hết những ca tử vong tập trung ở 2 vùng Donetsk và Dnipropetrovsk- miền Đông Ukraine.

Chết vì rượu

Giải thích số ca tử vong cao nhất ở châu Âu, Viktor Baloga, Bộ trưởng Bộ Tình huống Khẩn cấp Ukraine, cho biết nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong là rượu, chiếm đến 90% trường hợp. Bác sĩ Anatoly Vershigora, trưởng khoa cấp cứu ở Kiev, cho biết nhiều người mắc sai lầm khi cho rằng uống rượu sẽ giữ ấm cơ thể. Đa số người vô gia cư đều nghiện rượu hoặc nghiện thức uống có cồn nên dễ chết nhất.

Những người vô gia cư ngủ dưới gầm cầu Libbensky, Prague – CH Czech. Ảnh: Reuters

Uống rượu trong thời tiết giá rét rất nguy hiểm vì hai lý do. Một là, rượu làm dãn nở mạch máu dưới da khiến máu chảy nhiều hơn, gây cảm giác nóng ran khắp người. Sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra nếu người uống rượu mặc áo ấm và ở trong nhà. Nếu ở ngoài đường và thiếu áo ấm, thân nhiệt nạn nhân giảm đột ngột dễ dẫn đến tử vong.

Hai là, khi say xỉn, người uống mất khả năng phán đoán điều gì sẽ xảy ra hoặc phản ứng thích hợp. Hậu quả là dễ bị trượt té dẫn đến bất tỉnh hoặc say ngủ do cồn tác hại đến hệ thần kinh trung ương. Ở ngoài trời rét buốt,người bị bất tỉnh hay ngủ mê có thể “đi” luôn. Đó là trường hợp của một người đàn ông nát rượu 44 tuổi ở vùng Cherkasy, miền Trung Ukraine. Ông ta say và chết cóng ngoài trời.

Người vô gia cư Đức chết ít

CHLB Đức là một trong các nước ít có người vô gia cư chết trong mùa đông giá rét năm nay. Theo nhật báo Le Figaro, đó là nhờ một đạo luật nhà nước, theo đó, tất cả những người đóng thuế có đạo (đa số người Đức theoCông giáo và Tin lành) đều phải đóng thuế cho nhà thờ và hội thánh khoảng 8% thu nhập.

Nhà thờ và hội thánh có trách nhiệm dùng số tiền này (năm 2007, nhà thờ Công giáo thu được 4,198 tỉ euro, còn Hội thánhTin lành thu được 3,689 tỉ euro) để làm công tác xã hội. Hiện nay, hai tổ chức từ thiện Caritas (Công giáo) và Diakonie (Tin lành)đã xây dựng được mạng lưới 600.000 nhân viên (Công giáo) và 400.000 nhân viên (Tin lành) làm công tác xã hội bán thời gian hoặc toàn thời gian.

Chính lực lượng hùng hậu nói trên đã tỏa đikhắp nơi, nhất là các ga tàu điện ngầm và nhà ga xe lửa – nơi trú ẩn lý tưởng của những người vô gia cư – tìm đến những người vô gia cư để cứu trợ. Họ mở trạm tạm trú gần nhà ga trung tâm và các quán cà phê đêm tiếp đón những người vô gia cư không chịu vào nhà tạm trú. Các quán này chấp nhận cả chó (vốn là người bạn duy nhất của những người vô gia cư). Tại Berlin, có khoảng 30 quán. Có quán chỉ dành riêng cho nữ, chiếm khoảng 1/4trong số 400.000 người vô gia cư ở Đức.

Đồng hành với hai tổ chức từ thiện kể trên, chính quyền các cấp cũng tổ chức những hình thức hỗ trợ như điều xe buýt chạy khắp thành phố cung cấp thức uống nóng và túi ngủ cho người vô gia cư. Công ty Đường sắt quốc gia cũng tổ chức nhà tạm trú gần các nhà ga lớn có thể chứa đến 120 người vô gia cư.

Theo Người Lao Động