Già làng 78 tuổi chối từ tiền tỷ, quyết lòng bảo vệ rừng lim

Không phải ngẫu nhiên mà những ngọn đồi rừng của già làng Triệu Tài Cao – người dân tộc Dao ở thôn Bằng Anh, xã Tân Dân, huyện Hoành Bồ ( Quảng Ninh) – được chọn là một trong 2 tuyến, 6 điểm du lịch của huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh.

Ngoài là một điểm du lịch hấp dẫn, những cánh rừng gỗ quý và vị chủ nhân là những bài học lớn về tình yêu rừng và bảo tồn giá trị sinh thái.

Từ chối cả chục tỷ để giữ rừng

Ở tuổi 78, ngày nào ông Triệu Tài Cao cũng cuốc bộ thăm rừng. 32ha rừng được Nhà nước giao quản lý từ năm 1980, giờ ông vẫn bảo tồn được 27/32ha là rừng tự nhiên với trên 3.000 cây bầu dó, cùng các cây gỗ quý như: Đinh, Lim, Sến, Táu, Dẻ, Vàng tâm… Riêng với rừng lim nguyên sinh, ông Cao hiện đang sở hữu khoảng 200 cây. Đã có người trả giá cả chục tỷ đồng nhưng ông Cao nhất quyết không bán.

“Đã bao giờ ông nghĩ tới việc bán gỗ chưa?”, tôi hỏi ông Cao trong căn nhà gỗ cũ kỹ giữa rừng già. “Thực là trước đây tôi cũng đã bán đi vài cây lim vì quá túng thiếu. Những cây đó cũng đã bị sâu mọt không phát triển được. Nhưng khi bán đi rồi, cứ ngẫm đến lại đứt từng khúc ruột”, ông Cao rầu rĩ.

Ông Triệu Tài Cao quyết chọn cây lim làm cây trồng để bảo tồn rừng.

Vào những năm 70-80 của thế kỷ trước, rừng Hoành Bồ nói chung và Tân Dân nói riêng nổi tiếng với những loại gỗ quý, nhất là lim. Nhưng cũng vì cái tiếng ấy mà người ta đua nhau vào khai thác.

Nhìn thấy rừng lim khi đó bị tàn phá kiệt quệ, ông Cao thấy nhói lòng mà không sao ngăn lại được. Bất lực, ông Cao nghĩ ra một cách mà người ta khi ấy vẫn cho là “dở”, đó là vào rừng tìm những cây lim nhỏ mang về trồng ở quả đồi cạnh nhà.

Hỏi ông sao không trồng keo, ông lắc đầu bảo, keo là giống cây công nghiệp ngắn ngày, trồng chỉ giải quyết được trước mắt. Ông trồng rừng là để cho đời sau, vì vậy phải trồng cây lâu niên.Mỗi năm cây lim chỉ lớn được chừng một phân, trồng như thế đến bao giờ mới được “hái quả”? Mặc kệ thiên hạ dèm pha, ông Cao cương quyết không trồng những cây ngắn ngày khác, mà chỉ trồng lim và một số loài gỗ lớn khác.

“Gia tài” cho con cháu

Lim là giống khó trồng, chậm lớn, cây mọc cách xa nhau. Hàng ngày người ta vẫn thấy ông Cao vào rừng, lụi hụi tỉa những cây lim con mang trồng ra xa những cây lim mẹ. Cứ thế, cho đến khi rừng lim phủ xanh cả quả đồi rộng, người dân trong vùng mới hiểu ông.

Nhưng có một thế lực khác vẫn nhất quyết không chịu hiểu, đó là những tay lái gỗ. Rừng lim của ông Cao khiến cánh buôn gỗ thèm thuồng đến gạ gẫm xin mua. Có người còn trả tiền tỷ để mua cả cánh rừng. Có người mua không được bèn buông lời gièm pha thị phi rằng ông bị hâm, còn giới lâm tặc thì xa xôi đe dọa.

Nhưng tất cả đều không làm ông lung lay. Ông từ chối tất cả. Ông bảo rừng lim này là gia tài ông giữ lại cho con cháu. Với lại chỉ bán những cây gỗ khác, bán tre nứa thôi, cha con ông cũng có cuộc sống đủ đầy rồi.

Trải qua hàng chục năm, rừng lim nhà ông Cao đã có đến hàng trăm cây.

Trải qua hàng chục năm, cây mọc tươi tốt, hạt rơi xuống, cây lại mọc lên. Cứ thế, giờ đây rừng lim nhà ông đã có đến hàng trăm cây, những cây lớn có đường kính khoảng từ 45 đến 50cm.

Rừng lim của gia đình ông phủ xanh cả quả đồi rộng, tạo ra dưỡng khí trong lành cho khu vực xung quanh và là nơi cư trú của nhiều loài động vật. Sở hữu rừng cây có giá trị lớn, nhiều người đã tìm đến ông để hỏi mua với giá cao từ 30-50 triệu đồng/cây nhưng ông đều từ chối.

Nhờ tâm huyết và cách làm của ông Cao, hiện nhiều loại cây bản địa quý hiếm của Hoành Bồ đang được gìn giữ, bảo tồn nguồn gen quý hiếm để bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên, góp phần bảo vệ môi trường. Với hàng trăm cây gỗ lớn, rừng của già làng Triệu Tài Cao là tài sản giá trị mà ông để dành cho con cháu và thế hệ mai sau. “Giờ tôi đã chia rừng cho 5 người con trai để cùng tham gia bảo tồn, chăm sóc. Tôi dặn chúng nó, đến khi tôi chết thì nhất quyết không được bán cây lim nào!”, ông Cao nói, mặt nghiêm nghị.

Đồng thời, nơi đây cũng trở thành một trong những điểm du lịch sinh thái, trải nghiệm rất hấp dẫn cho du khách khi đến thăm khu vực phía Tây huyện Hoành Bồ.

Anh Lộc, con trai lớn của ông Cao ngồi bên, chia sẻ: “Thực tế chúng tôi không cần bán lim cũng đã có rất nhiều khoản thu khác từ những cánh rừng này, như nguồn cây dược liệu (ba kích, trà hoa vàng), tre lấy măng…”. Anh Lộc nói thêm, các anh cũng thường xuyên truyền dạy, lan tỏa tình yêu rừng, các phong tục, tập quán truyền thống tốt đẹp của dân tộc, địa phương cho lớp con cháu.

Theo Danviet