Giá đất, mặt bằng thuê cao, doanh nghiệp ‘tháo chạy’ khỏi TPHCM
Trong thời gian qua, một số doanh nghiệp trong ngành chế biến lương thực, thực phẩm đã chuyển dịch dần các cơ sở sản xuất ra khỏi TPHCM vì lý do giá đất đai, mặt bằng cao.
Khó tiếp cận gói tín dụng 250.000 tỷ đồng
Bà Lý Kim Chi (Chủ tịch Hội Lương thực, thực phẩm TPHCM) cho biết, trong thời gian qua, một số doanh nghiệp trong ngành chế biến lương thực, thực phẩm đã chuyển dịch dần các cơ sở sản xuất ra khỏi TPHCM.
Lý do theo bà Chi là đất đai, mặt bằng ở TPHCM có giá cao. Chủ tịch Hội Lương thực, thực phẩm TPHCM e ngại vấn đề dịch chuyển này sẽ làm giảm đi giá trị gia tăng trong ngành chế biến lương thực, thực phẩm của thành phố.
Mặt bằng tại TPHCM có giá cao nên doanh nghiệp có xu hướng dịch chuyển về các tỉnh. Ảnh: Văn Minh.
Về thực trạng này, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho biết, kể từ năm 2018 thị trường bất động sản sụt giảm nghiêm trọng và đến khi có dịch COVID-19 xảy ra thì tình hình càng trở nên khó khăn hơn.
“Không chỉ các doanh nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm mà cả doanh nghiệp bất động sản cũng có xu thế dịch chuyển đầu tư về các tỉnh. Trong khi thị trường bất động sản tại TPHCM dù vẫn hấp dẫn nhất, quy mô lớn nhất. Vì sao lại có xu thế này thì chúng ta cần phải suy nghĩ lại”, ông Lê Hoàng Châu đặt vấn đề.
Hiện tại doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay hỗ trợ còn gặp khó khăn do quy định phức tạp. Ảnh Văn Minh
Nói về khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, bà Lý Kim Chi nêu ra thực tế, một số doanh nghiệp phản ánh gặp khó khăn khi tiếp cận gói tín dụng 250.000 tỷ đồng do các quy định phức tạp.
Video đang HOT
Cụ thể, theo Thông tư số 01 của Ngân hàng Nhà nước, các doanh nghiệp phản ánh điều kiện, thủ tục vay vốn, thẩm định chứng minh thiệt hại do ảnh hưởng dịch COVID-19…còn phức tạp, mất thời gian.
Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp chứng minh thiệt hại 50% là vô cùng phức tạp vì chưa có một tiêu chí hay thước đo cụ thể, hơn nữa thiệt hại đều ở trong tương lai… việc chứng minh thiệt hại có thể kéo dài hàng năm trời.
Khuyến nghị phát hành trái phiếu
Ông Trần Hoàng Ngân (Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM) cho biết, COVID-19 đã tác động rất lớn đến kinh tế Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng trên diện rộng. Trên 262.000 doanh nghiệp của thành phố, trong đó 97,19% là các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ bị ảnh hưởng trực tiếp. Dù các gói hỗ trợ cho doanh nghiệp triển khai nhanh, nhưng sự tiếp cận của các gói tiếp cận vẫn còn gặp nhiều trở ngại.
Có đến 97′19% doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch COVID-19. Ảnh Văn Minh.
Để bổ sung thêm các chính sách về an sinh xã hội để kích thích tổng cầu, TS Trần Du Lịch (thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ) kiến nghị cần xem lại toàn bộ các gói hỗ trợ của ngân hàng, trong đó thực hiện việc khoanh nợ vay cho doanh nghiệp. Về đối tượng hỗ trợ nên chọn doanh nghiệp tham gia chuỗi sản xuất và chuỗi lưu thông dễ đỗ vỡ như du lịch, vận tải, ẩm thực, giải trí… và những doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Ông Chu Tiến Dũng (Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM) đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trong đó, TPHCM cần chú trọng chuẩn bị cơ sở hạ tầng giúp đẩy nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng cũng như chuẩn bị đón làn sóng chuyển dịch đầu tư từ nước khác sang Việt Nam do dịch COVID-19. Ngân hàng cần ưu tiên cho vay đủ vốn và tạo thuận lợi cung cấp vốn cho các doanh nghiệp có dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, đổi mới công nghệ, sản phẩm, thị trường…
Bên cạnh đó, TS Nguyễn Xuân Thành (giảng viên của Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright) khuyến nghị TPHCM nên tính toán, xem xét việc huy động và phát hành trái phiếu chính quyền địa phương ngắn hạn để bổ sung nguồn lực ngân sách sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp nhằm ngăn chặn sự phá sản của doanh nghiệp.
Dù khó khăn, doanh nghiệp cũng đừng mắc bẫy tín dụng đen!
Gói tín dụng ưu đãi lên đến hơn 600 nghìn tỷ đồng, với 50 các ngân hàng và tổ chức tài chính đăng ký cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp (DN). Các ngân hàng cho biết họ xác định sẽ giảm lợi nhuận để chia sẻ khó khăn chung của nền kinh tế. Thế nhưng, nhiều DN cho biết không thể tiếp cận gói tín dụng ưu đãi vì những tiêu chí ngặt nghèo mà ngân hàng đưa ra.
"Vậy có cách gì để hóa giải xung đột quyền lợi của hai bên, để tìm được tiếng nói chung giúp cho dòng vốn được khơi thông? PV Chuyên mục Trò chuyện chủ nhật đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính đầu ngành, người Việt Nam đầu tiên kinh doanh ngân hàng trên đất Mỹ, từng có 32 năm kinh nghiệm làm ngành tài chính ngân hàng tại Mỹ, Đức, cùng chục năm làm ngân hàng ở Việt Nam, để mong tìm ra một giải pháp hài hòa lợi ích, mang lại hiệu quả cao cho nền kinh tế.
P.V: Thưa TS Nguyễn Trí Hiếu, thực sự quy mô gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ DN ngày càng "leo thang", nhưng cũng tỷ lệ thuận với số lượng DN thông báo "chết lâm sàng". Dường như dòng vốn vẫn bị tắc nghẽn?
TS Nguyễn Trí Hiếu.
TS Nguyễn Trí Hiếu: Sau khi Chính phủ công bố gói tín dụng 285 nghìn tỷ, rất nhiều ngân hàng đã vào cuộc. Ngày 17/4, gói tín dụng này được nâng quy mô lên 600.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc đăng ký này không nói lên điều gì cả, tôi cảm giác nhiều ngân hàng đăng ký để lấy tên cho mọi người biết đến, chứ không cho vay được bao nhiêu, và thực tế là chưa thấy "tiền tươi thóc thật".
P.V: Thực ra, ngân hàng cũng muốn cho vay chứ, vì nếu để t.iền ngưng trệ không lưu thông, không thanh khoản, chính họ cũng sẽ rơi vào tình trạng lâm nguy trước?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Gói này là t.iền của ngân hàng, dùng để giảm lãi suất, giãn thời hạn trả nợ, cho vay mới, và không chuyển sang nhóm nợ xấu đối với những khoản nợ cũ chưa trả được.
Tôi đã nói chuyện với rất nhiều DN, đặc biệt là DN nhỏ và vừa (DNNVV), và đều nhận được câu là t.iền chưa đến được tay họ. Cá nhân tôi cũng cảm nhận hình như là thế, vì những DN được vay vốn là DN đều đang có khả năng chịu đựng trong thời điểm khó khăn này, còn những DN thực sự khó khăn và cần vốn để có thể cầm cự và vượt qua đại dịch, cần t.iền để trả lương cho người lao động, cần t.iền để đóng thuế, trang trải các chi phí khác thì hầu như không được vay vốn.
Như vậy, vô hình trung, gói tín dụng này tiếp tục tái diễn tình trạng "nước chảy chỗ trũng", và nó chỉ dành cho khách hàng tốt, khách hàng thân thiết và khó vừa phải, chứ với những DN thức sự khó khăn, các ngân hàng đang tìm cách tránh rót vốn. Điều này cũng không thể trách ngành ngân hàng bởi vì họ cũng là DN, vốn của họ là huy động từ nền kinh tế và họ phải chịu trách nhiệm trong việc bảo toàn đồng vốn, giúp đồng vốn sinh lời, không thể bắt họ làm từ thiện, bỏ t.iền túi ra được.
Thực tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã liên tục tổ chức các cuộc họp trực tuyến, ra các văn bản chỉ đạo nhằm tháo gỡ khó khăn, giúp khơi thông dòng vốn, vì nếu đẩy được vốn ra nền kinh tế, sẽ là một mũi tên trúng 2 đích: vừa thực hiện được nhiệm vụ chính trị, vừa tự cứu chính bản thân mình.
P.V: Nhưng theo tinh thần mà Thống đốc NHNN đưa ra, và cũng được các ngân hàng ủng hộ đó là cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính, nhưng sẽ không hạ chuẩn tín dụng để tránh phát sinh nợ xấu.
TS Nguyễn Trí Hiếu: Kể cả đứng ở góc độ là chuyên gia kinh tế hay là "người trong nhà" của ngành ngân hàng, tôi đều đồng ý với chủ trương của NHNN là không thể hạ chuẩn tín dụng, chỉ cắt giảm các thủ tục hành chính để hỗ trợ, nếu không sẽ xảy ra nợ xấu, khủng hoảng tài chính như thời kỳ trước đây mà đến bây giờ, chũng ta vẫn chưa giải quyết hết.
Tôi xin nhắc lại về bản chất các ngân hàng thương mại cũng hoạt động theo cơ chế của một DN, tức là cũng chịu sức ép về lợi nhuận. Ngân hàng không thể cho các DN vay vô điều kiện. Bởi đó là nguồn vốn từ các ngân hàng thương mại bỏ ra. Ngân hàng phải bảo đảm khả năng thu hồi nợ. Nếu giải ngân cho những DN có sức chống chịu kém thì rủi ro sẽ lớn. Do đó, các ngân hàng sẽ phải thận trọng trước khi giải ngân nếu không muốn nợ xấu gia tăng.
P.V: Như vậy, bài toán dường như vẫn chưa có lời giải đáp, và dù vốn không thiếu nhưng điều kiện vay cũng... thừa, thưa ông?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Vì thế Chính phủ phải có gói tín dụng dành riêng cho DNNVV. Tôi đặc biệt nhấn mạnh đến nhóm đối tượng DNNVV vì đây là nhóm đối tượng chủ yếu không tiếp cận được các gói tín dụng ưu đãi do các tiêu chí vượt quá khả năng của họ. Đây cũng là nhóm DN dễ bị tổn thương và "ra đi" nhiều nhất trong thời gian qua. Gói tín dụng dành cho DNNVV sẽ thực hiện cho vay thông qua Quỹ bảo lãnh tín dụng của Chính phủ, với lãi suất thấp và thời gian hỗ trợ phải dài, còn để các ngân hàng tự cho vay thì mâu thuẫn giữa bài toán hai bên này không thể giải quyết được và hậu quả là DN vẫn c.hết hàng loạt, nền kinh tế sẽ vẫn khủng hoảng.
P.V: Một gói tín dụng riêng, song song với gói tín dụng chung cho cả nền kinh tế. Vậy theo ông, khoảng bao nhiêu t.iền là hợp lý?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Gói tín dụng rơi vào khoảng 150 nghìn tỷ. Với GDP hiện nay là 300 tỷ USD, 2% là vào khoảng 6 tỷ USD, tương đương 150 nghìn tỷ. Tôi tính toán dựa trên gói tín dụng mà Chính phủ đưa ra vừa rồi: 300 nghìn tỷ hỗ trợ tín dụng, hơn 180 nghìn tỷ hỗ trợ DN về giảm, giãn và miễn thuế, 62 nghìn tỷ hỗ trợ quốc gia về an sinh xã hội, và hơn 800 tỷ đồng hỗ trợ cho Quỹ phát triển DNNVV. Tổng cộng 4 gói này khoảng 550 ngìn tỷ, tương đương 8% GDP. Các nước lớn như Mỹ cũng có gói hỗ trợ vào khoảng 10% GDP, bởi vậy mức 150 nghìn tỷ là tương đối khả thi.
P.V: Nhưng với đâu đó 700 nghìn DNNVV và hơn 5 triệu hộ kinh doanh, con số 150 nghìn tỷ đồng dường như cũng chưa thấm vào đâu?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Đúng vậy, mặc dù số t.iền này sẽ không đủ hỗ trợ, nhưng tôi tính toán nó sẽ giúp được khoảng 30-50% số DNNVV và 5 triệu hộ kinh doanh. Thực tế hiện nay, nhiều DNNVV đã ngừng hoạt động, các hộ kinh doanh đã đóng cửa hàng loạt, trả mặt bằng, coi như phá sản, thì số t.iền này sẽ giúp được 30-50% DNNVV và hộ kinh doanh duy trì được sinh hoạt, trả t.iền thuê mặt bằng, trả t.iền lương cho người lao động... để khi qua dịch, họ vẫn còn tồn tại và kinh doanh trở lại. Bài học về sự khủng hoảng năm 2008 khi nền kinh tế đi qua khó khăn, không có nền tảng để phát triển khiến quá trình vực dậy rất vất vả, kéo dài, dẫn đến việc chúng ta đ.ánh mất đi nhiều cơ hội từ những Hiệp định được ký kết mang lại. Vì vậy, cần phải rút kinh nghiệm, tránh đi vào vết xe đổ.
P.V: Nhưng có lẽ, trong khó khăn của thời gian chờ ỗ trợ, các DN cũng cần phải tìm cách chủ động tự cứu mình. Là chuyên gia kinh tế, ông có lời khuyên gì cho các DN?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Tôi có 3 ý muốn chuyển tải. Đầu tiên, đó là đừng vì khó khăn tài chính của mình mà lao vào tín dụng đen. Vì đây là cái bẫy cực kỳ nguy hiểm mà khi dính vào thì không có cách gì rút ra được. Các đối tượng này sẽ k.hủng b.ố và tìm cách bòn rút đến từng đồng t.iền cuối cùng của mình. Vì vậy, tôi nhấn mạnh là đừng "cố đ.ấm ăn xôi" mà lao vào tín dụng đen.
Thế nhưng, hiện các nguồn tín dụng chính thức hiện rất hạn chế, và trong khi chờ đợi Chính phủ cứu, hãy tự cứu mình trước đã. Trong cái khó sẽ ló cái khôn, hãy tự tìm cách giải quyết khó khăn của mình vì chỉ có DN mới hiểu những vấn đề nội tại của họ. Còn giải pháp chung là hãy tìm các DN khác để bổ trợ cho nhau: đàm phán, bắt tay, chia sẻ. Đàm phán để có được giá nguyên liệu hợp lý hơn, đàm phán để cắt giảm bớt các chi phí như nhân công, mặt bằng... Bắt tay để cùng mạnh lên, ví dụ trao đổi sản phẩm, khuyến khích tiêu thụ, sử dụng các sản phẩm của nhau. Tuy nhiên, tôi lưu ý là hãy hợp tác thật sự với phương châm "win-win", tức hai bên cùng có lợi, đừng lợi dụng nhau, phải chung cánh, đoàn kết.
Thứ 3 là hãy duy trì lực lượng lao động ở mức cao nhất có thể. Thương lượng để lao động chấp nhận cắt giảm thu nhập, nghỉ làm luân phiên... nhưng cố gắng đừng sa thải họ. Bởi thứ nhất, với nhiều người lao động, thất nghiệp đồng nghĩa với không còn thu nhập nào để duy trì cuộc sống, khiến họ mất tất cả. Thứ 2, ngay bản thân DN cũng cần duy trì lực lượng này để sau khi dịch bệnh đi qua, khó khăn đi qua, còn có nền tảng mà phục hồi, vì với những lao động có tay nghề, không dễ gì mà tìm kiếm hay đào tạo trong thời gian ngắn.
P.V: Xin trân trọng cảm ơn ông!
Doanh nghiệp nhỏ vẫn khó tiếp cận gói tín dụng Covid-19: Đã đến lúc phát huy quỹ bảo lãnh tín dụng Ngân hàng sẵn sàng hy sinh lợi nhuận, giảm lãi suất và khẳng định không thiếu t.iền cho vay, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thể tiếp cận được gói tín dụng do không đáp ứng "chuẩn" của ngân hàng. Các chuyên gia cho rằng, đã đến lúc phát huy vai trò của quỹ bảo lãnh tín dụng để khơi thông nguồn vốn...