Gạc Ma – Huyền thoại bất tử!
Trân hải chiên bi hùng bảo vê đảo Gạc Ma 25 năm trước qua hồi ức của những cựu binh còn sống trở về trong chương trình giao lưu “Hướng vê Trường Sa thân yêu”.
Các đại biểu tham dự buổi giao lưu, hầu hết tóc đã ngả bóng hoa râm. Nhưng với khí phách của một người lính biển, những con người đã từng sống và chiến đấu giữa muôn trùng biển khơi ấy vẫn còn rất minh mẫn. Những câu chuyện họ kể như những thước phim quay chậm về cuộc chiến bi hùng cách đây một phần tư thế kỷ.
Khúc ca bi tráng
Sau những cái ôm hôn thắm tình đồng đội, những câu chuyện về một thời khói lửa năm xưa được các cựu chiến binh nhắc lại như muốn nhắn nhủ tới thế hệ trẻ hôm nay: Chủ quyền quốc gia là bất khả xâm phạm!
Thượng tá Hoàng Văn Hoan, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 83 công binh khẳng định, thực ra, thời điểm ngày 14/3/1988 chỉ là đỉnh điểm của cả một chiến dịch theo kịch bản đã được Trung Quốc tính toán, triển khai nhằm thực hiện dã tâm xâm chiếm khu vực quần đảo Trường Sa.
Những người lính trở về từ bãi đá Gạc Ma và mẹ Lê Thị Muộn tại buổi giao lưu
Trong buổi giao lưu, rất nhiều cựu binh trở về từ Gạc Ma hiện đang sinh sống tại Đà Nẵng kể lại rằng dù đối mặt với cái chết, nhưng tất cả vẫn không hề run sợ. Hình ảnh những người lính tay không bảo vệ đảo kết lại thành vòng tròn bảo vệ cờ Tổ quốc trên đảo Gạc Ma đã khiến quân Trung Quốc phải khiếp sợ.
Là một trong những người trở về sau trận chiến năm xưa, Anh hùng Nguyễn Văn Lanh, kể: “Khi đối mặt với quân Trung Quốc đông gấp nhiều lần, anh em chúng tôi thề sẽ cùng chết để bảo vệ đảo đến giọt máu cuối cùng. Chúng tôi chỉ tay không đánh trả để bảo vệ cờ Tổ quốc, bảo vệ đảo. Cuối cùng quân Trung Quốc đã dùng vũ lực với tàu to súng lớn đánh thẳng vào đảo Gạc Ma. Toàn bộ anh em bảo vệ đảo hy sinh và bị thương.”.
Tại khu vực đá Gạc Ma, sáng 14/3/1988, từ tàu HQ-604 đang thả neo làm nhiệm vụ xây dựng, Lữ đoàn phó Lữ đoàn 146 Trần Đức Thông phát hiện bốn chiếc tàu lớn của Trung Quốc đang tiến lại gần. Tổ 3 người gồm thiếu uý Trần Văn Phương và hai chiến sĩ Nguyễn Văn Tư, Nguyễn Văn Lanh được cử lên đá (bãi đá) bảo vệ lá cờ Việt Nam đang tung bay. Phía Trung Quốc liền cho hai xuồng chở tám lính có vũ khí lao thẳng về phía đá. Chỉ huy Trần Đức Thông ra lệnh cho các thủy thủ từ tàu 604 tiến về, hình thành tuyến phòng thủ, không cho đối phương tiến lên.
“Khoảng 6 giờ sáng, Hải quân Trung Quốc thả ba thuyền nhôm và bốn mươi quân đổ bộ lên đá giật cờ Việt Nam. Tôi bị lê đâm và trúng đạn. Thiếu úy Trần Văn Phương hi sinh dưới làn đạn. Lúc 7 giờ 30 phút, Trung Quốc dùng hai chiến hạm bắn pháo 100mm vào tàu 604, làm tàu hỏng nặng. Hải quân Trung Quốc cho quân xông về phía tàu Việt Nam. Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ chỉ huy đánh trả quyết liệt, buộc đối phương phải nhảy xuống biển bơi trở về tàu”, ông Lanh nhớ lại giây phút căng thẳng tại trận chiến năm xưa.
Đông đảo thân nhân của các chiến sỹ tham gia bảo vệ đảo Gạc Ma và nhiều bạn trẻ đến dự buổi giao lưu
Cựu binh Dương Văn Dũng ở quận Cẩm Lệ bồi hồi nhớ lại: “Tàu chiến Trung Quốc tới tấp nã pháo sang tàu ta. Tàu ta là tàu vận tải, đâu có pháo để bắn lại. Pháo địch bắn trúng cabin và nhiều vị trí trên tàu. Tàu tròng trành dữ dội. Nước ồng ộc chảy vào khoang tàu. Tàu chìm dần… Hầu hết anh em hy sinh và bị thương. Tôi và 8 đồng chí khác may mắn bám được vào các thanh gỗ, thanh ván, bồn dầu… trôi dạt giữa biển khơi, đến chập choạng tối thì bị tàu Trung Quốc bắt…”.
Video đang HOT
Khoảng một tháng sau trận hải chiến tại Gạc Ma, Hải quân Việt Nam đưa 35 công binh và 7 thủy binh cùng vật liệu xây dựng bí mật đổ bộ trong đêm lên đá Len Đao xây nhà đánh dấu chủ quyền.
Lặp lại kịch bản Gạc Ma, trong ngày, Trung Quốc đưa 7 tàu chiến và nhiều xuồng nhỏ bao vây uy hiếp số quân Việt Nam trên đá. Tuy nhiên lần này Việt Nam cho 7 máy bay chiến đấu từ đất liền bay ra phía đá hỗ trợ nên số tàu chiến của Trung Quốc tản ra. Đụng độ không nổ ra, phía Việt Nam giữ được đá và hoàn thành việc xây dựng nhà trên đá.
“Con là niềm tự hào của gia đình”
Bãi san hô bây giờ vẫn dậy sóng… Nơi 25 năm về trước, trận chiến đấu bảo vệ biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc nổ ra khiến 64 chiến sĩ Hải quân vĩnh viễn gửi mình nơi biển cả. 11 chiến sĩ trở về nhưng đến nay, những vết thương năm xưa như vẫn còn hằn in trên thân thể họ.
Máu và thân xác các anh đã hòa cùng sóng biển quê hương, tạo thành một vòng hoa bất tử. Tấm gương dũng cảm, mưu trí bảo vệ chủ quyền Tổ quốc của những người chiến sĩ sẽ mãi là những thiên sử anh hùng, bất diệt.
Mẹ Lê Thị Muộn, mẹ liệt sỹ Phan Văn Sự tại buổi giao lưu
Ngày tiễn con lên đường làm nhiệm vụ, mẹ Hô Thị Lai (75 tuôi, P. Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, TP Đà Nẵng) vẫn còn xuân sắc. Nhưng rồi cũng như bao người mẹ Việt Nam thời chiến tranh, mẹ Lai như chết lặng khi nghe tin người con yêu dấu của mình đã vĩnh viễn nằm lại nơi biển lạnh. Nghe tin các đồng đội tổ chức chương trình giao lưu “Hướng về Trường Sa”, mẹ Lai lụ khụ chống gậy đến nghe các đồng chí, đồng đội của con kể về cuộc chiến năm ấy.
Lấy chiếc khăn lau nhẹ hai dòng nước mắt lăn dài trên gò má, mẹ Lai nói: “Mẹ nhớ ngày Hùng (anh Trương Quôc Hùng, SN 1967) từ biêt mẹ, đi làm nhiêm vụ ở Trường Sa là dịp hoa mai nở vàng. Têt năm ây lạnh lắm. Hùng đê lại cho mẹ chiêc mên mới mà đơn vị vừa phát, bảo: Thôi chừ con đê mên mới ở nhà cho mẹ đắp kẻo lạnh, con mang mên cũ đi. Thanh niên không thây lạnh đâu mẹ à“.
Mẹ Lai vân còn nhớ như in bóng của Hùng. Anh thích đá bóng, đọc sách mà đặc biêt là mong được trở thành người lính biên. Khi ước mơ thành hiên thực, anh viêt thư vê cho mẹ, từ Cam Ranh (Khánh Hòa): “Con ở đây với bạn bè vui lắm. Mẹ đừng buôn lo. Trời lạnh mẹ nhớ mặc áo âm mẹ nhé”.
Ngày 14/3/1988, tin dữ được thông báo trên đài. Mẹ thức trắng ba đêm, tóc rụng chỉ còn vài sợi. Rôi mẹ lao đi khắp nơi, chạy hỏi thăm tin tức của con, mong chờ môt phép màu. Và 25 năm nay, mẹ vân hy vọng, trông chờ… Mẹ nói: “Thằng Hùng của mẹ còn trẻ lắm mà…”.
Cũng giống như mẹ Lai, cụ Trần Huỷnh – người cha già của liệt sĩ Trần Văn Tài (phường Hòa Cường Bắc) lọ mọ chống gậy đến dự buổi giao lưu với tâm trạng nhớ con da diết.
Cụ Huỷnh vẫn nhớ như in cái ngày nhận được tin người con trai út đã vĩnh viễn nằm lại đảo Gạc Ma, cách đây hơn 25 năm. Cụ bảo, nghe đồng đội kể lại những giờ phút con cùng đồng đội tay không chiến đấu với kẻ thù, bảo vệ đảo, cụ vô cùng tự hào, dẫu đến giờ vẫn chưa tìm được hài cốt con trai.
Còn ông Lê Văn Xuân (bố liệt sĩ Lê Văn Xanh, Đà Nẵng) nhớ lại: Ông đã đứng chết lặng khi nghe tin con hy sinh qua loa phóng thanh. “Về nhà, tôi lấy hết can đảm nói với vợ con: Xanh đã hiến trọn tuổi thanh xuân của mình quyết giữ chủ quyền, đó là niềm tự hào của gia đình mình“, người cha già nói, mắt ngấn lệ.
Các đại biểu dành một phút mặc niệm tưởng nhớ các chiến sỹ đã hy sinh bảo vệ đảo Gạc Ma ngày 14/3/1988
Chương trình giao lưu với chủ đê “Hướng vê Trường Sa thân yêu” do Hội Cựu Chiến binh TP Đà Nẵng phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Đài Phát thanh – Truyền hình và Ban liên lạc Bộ đội Trường Sa TP Đà Nẵng (giai đoạn 1984 – 1987) tổ chức sáng nay (14/3) tại TP.Đà Nẵng.
Theo 24h
Giây phút bất tử ở Gạc Ma
Lúc ấy Thiếu úy Trần Văn Phương, người sau đó hy sinh trong khi bảo vệ cờ Tổ quốc cắm trên đảo Gạc Ma, còn động viên anh em rằng: "Vợ mình sắp sinh nhưng mình vẫn sát cánh cùng anh em, vì đây là máu thịt Việt Nam!".
Không ai được lãng quên!
Hôm nay (14/3), những cựu binh và thân nhân của các liệt sĩ hy sinh trong trận hải chiến Trường Sa năm 1988 tổ chức gặp mặt tại Đà Nẵng để ôn lại những ký ức hào hùng trong cuộc chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Trước ngày gặp mặt, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Lanh, người có mặt trong trận chiến sinh tử với hải quân Trung Quốc, chia sẻ với đồng đội câu chuyện bi hùng của 25 năm trước trên vùng biển Cô Lin - Len Đao - Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Chiều 12/3, Anh hùng Nguyễn Văn Lanh (47 tuổi, xã Vạn Ninh, Quảng Ninh, Quảng Bình) đã đến Đà Nẵng. Anh là cựu binh của Trung đoàn E83 Công binh Hải quân năm xưa được phong tặng anh hùng năm 23 tuổi. Sau trận hải chiến ngày 14/3/1988 ở Gạc Ma, anh mang thương tật 71%.
Câu chuyện riêng gắn liền với lịch sử
Sau buổi ráp thử chương trình tại trường quay của Đài Truyền hình Đà Nẵng, trời đã tối. Biết tin anh Lanh ra Đà Nẵng, các đồng đội cũ đã chuẩn bị trước một buổi gặp mặt thân tình. Cuộc hội ngộ tràn đầy xúc cảm của những cái ôm, siết tay thật chặt và cả những nụ hôn trên các đôi má sạm đen vì lam lũ. Đây là lần đầu tiên sau 25 năm anh Lanh hội ngộ bên đồng đội.
Câu chuyện giữa các anh là những kỷ niệm thời quân ngũ và khoảnh khắc sinh tử khi giao chiến với quân Trung Quốc trên vùng biển Cô Lin - Len Đao - Gạc Ma 25 năm trước. Nhưng đó là lúc sau này, còn khi mới gặp, anh Lanh không quên hỏi chuyện đời tư từng người: "Thảo, mày vẫn chưa chịu lấy vợ hả mày. Già rồi còn gì!" "Bình, cuộc sống mày giờ sao?" "Hải, tao nghe bảo mày giờ chạy xe ôm hả? Con cái học hành thế nào?"... Những câu hỏi ân cần cứ dồn dập, người nghe không kịp trả lời. 25 năm rồi còn gì!
Trong ngày vui hội ngộ, các cựu binh cho phép mình được nâng ly chúc mừng. Nhưng thay vì hô "một, hai, ba... dzô!" như mọi người, các cựu chiến sĩ hải quân đã đồng loạt hô to "một, hai, ba... Đánh!". Tiếng "đánh" nghe hùng hồn như quyết tâm sắt đá của người lính khi ra trận.
Anh Lanh nói: "Mình có thể quên chuyện gì nhưng riêng ngày nhập ngũ và trận đánh năm xưa thì không bao giờ quên". Rồi anh kể chuyện riêng của mình nhưng câu chuyện ấy lại gắn liền với một phần lịch sử.
Ngày 11/3/1988, anh Lanh cùng đồng đội được lệnh lên tàu HQ-604 ra Gạc Ma xây đảo. Chiều tối 13/3/1988, tàu đến vùng biển Gạc Ma (còn tàu HQ-505 có mặt ở Cô Lin, tàu HQ-605 thẳng tiến Len Đao). "Trước khi đi, mình nghĩ chắc chắn sẽ có chiến sự, vì trước đó, khi các tàu vận tải của mình chuẩn bị ra Gạc Ma đã bị tàu chiến của Trung Quốc ngăn lại. Đúng như linh cảm, sáng 14/3, tiếng súng của kẻ thù đã nổ" - anh Lanh kể.
Giây phút hội ngộ của Anh hùng Nguyễn Văn Lanh (trái) với đồng đội từng tham gia trận hải chiến ở Gạc Ma ngày 14/3/1988. Ảnh: LÊ PHI
Ngã xuống giữa tiền tiêu Tổ quốc
Theo anh Lanh, từ chiều 13/3, tình hình đã rất căng thẳng. "Khi tàu của ta có mặt tại Gạc Ma, tàu Trung Quốc xuất hiện, dùng loa đuổi tàu HQ-604. Chúng ta bật loa dõng dạc: Đây là lãnh thổ thuộc chủ quyền nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Yêu cầu tàu Trung Quốc không xâm phạm vùng biển, đảo của Việt Nam! Yêu cầu các tàu Trung Quốc rời khỏi lãnh thổ của Việt Nam! Sau những lời tuyên bố đanh thép như thế, tàu chiến Trung Quốc thả thuyền nhỏ chạy quanh tàu của ta khiêu khích, chĩa súng, chĩa loa ầm ĩ".
Suốt đêm đó, các chiến sĩ của ta không ngủ. Hừng đông, các chiến sĩ rời tàu bơi vào Gạc Ma. Anh Lanh nói: Lúc ấy Thiếu úy Trần Văn Phương còn động viên anh em rằng vợ mình sắp sinh nhưng mình vẫn sát cánh cùng anh em, vì đây là máu thịt Việt Nam. Chưa ai kịp ăn sáng, chừng 6 giờ ngày 14/3 thì chiến sự nổ ra.
Anh Lanh kể tiếp: "Lúc đó mình là lính công binh trên tàu vận tải nên anh em không có súng mà chỉ có cuốc, xẻng. Trên tàu chỉ có một vài người có súng AK. Anh em đang đưa vật liệu lên đảo thì tàu chiến Trung Quốc áp sát và cho lính tràn lên hòng nhổ cờ Tổ quốc mà anh Trần Văn Phương cùng đồng đội đã cắm trước đó. Anh Phương và các chiến sĩ trên đảo đã lập một "vòng tròn bất tử" vây quanh để bảo vệ cờ Tổ quốc.
Lúc này tôi đang ở trên tàu, anh Thông (Trung tá - Lữ đoàn phó Trần Đức Thông - PV) ra lệnh anh em nào biết bơi thì nhảy xuống bơi vào đảo tiếp ứng cho đồng đội. Tôi cùng đồng đội bơi vào đảo tiếp tục bảo vệ cờ. Lính Trung Quốc và mình đánh "tay bo" với nhau. Bất ngờ lính Trung Quốc dạt ra và nã đạn vào anh Phương. Sau khi anh Phương bị bắn, lính Trung Quốc định cướp lá cờ nhưng tôi giằng lại được. Một tay tôi cầm cờ, một tay cầm xà beng đánh lại...". Rồi anh Lanh bị đâm từ phía sau và bị bắn thẳng vào người...
Diễn tiến tiếp theo sau đó anh Lanh không còn đủ sức chứng kiến nữa. Chỉ biết rằng sau đó các tàu chiến Trung Quốc đã lùi ra xa để nã pháo 100 ly, 37 ly dồn dập vào tàu HQ-604. Rồi tàu bị bốc cháy, chìm dần xuống biển, mang theo nhiều chiến sĩ và thuyền trưởng Vũ Phi Trừ cùng lữ đoàn phó Trần Đức Thông. Tiếp đó, tàu HQ-605 cũng bị bắn cháy nhưng được thuyền trưởng Lê Lệnh Sơn ra lệnh cho mọi người rời khỏi tàu. Riêng tàu HQ-505 sau khi trúng đạn pháo một phần tàu bốc cháy, thuyền trưởng Vũ Huy Lễ đã quyết định cho tàu lao thẳng lên rạn san hô Cô Lin. Tàu gối một nửa thân trước lên cạn, nửa sau nằm dưới nước và biến thành công sự bảo vệ được chủ quyền của đảo...
Giữa câu chuyện của mình, anh Lanh bỗng nhiên bật hỏi: "Tụi bay có nhớ tấm ảnh anh em mình chụp chung ở Hội An hôm nhập ngũ không? Thằng nào cũng đẹp quá, hồn nhiên quá. Mà giờ thì thằng Trần Tài, Nguyễn Hữu Lộc, Nguyễn Phú Đoàn... đã mãi mãi nằm lại với Gạc Ma. Anh em mình hy sinh khi còn trẻ quá, đứa nào cũng mới 17-18 tuổi, chưa một lần cầm tay con gái, chưa biết yêu là gì...".
Bảo vệ vững chắc 11 đảo mới
Ngày 14/3/1988, khi các tàu vận tải cùng bộ đội của ta đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ các đảo Cô Lin, Gạc Ma và Len Đao thì các tàu chiến của đối phương lao đến ngang ngược. Bất chấp luật pháp quốc tế, chúng đã dùng pháo lớn bắn vào các tàu HQ-604 ở đảo Gạc Ma, HQ-605 ở đảo Len Đao và HQ-505 ở đảo Cô Lin. Chúng cho quân đổ bộ lên đảo Gạc Ma nhổ cờ Tổ quốc, nổ súng vào bộ đội gây cho chúng ta nhiều tổn thất, 3 cán bộ hy sinh, 11 cán bộ, chiến sĩ bị thương, 70 người mất tích... (sau đó Trung Quốc trao trả lại 9 người mà chúng đã bắt giữ).
Bị tổn thất và hy sinh nhưng bộ đội ta với tinh thần kiên cường, kiên quyết đấu tranh bảo vệ giữ vững chủ quyền đảo Cô Lin và Len Đao, tiếp tục triển khai đóng giữ bảo vệ thắng lợi Đá Nam và Đá Thị ở phía bắc quần đảo (ngày 15 và 16/3/1988)... Trải qua hơn năm tháng, quân chủng (hải quân) đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ CQ88, đóng giữ và bảo vệ thắng lợi 11 đảo mới với 32 điểm đóng quân.
(Trích Lịch sử Hải quân vùng III 1975-2005
NXB Quân đội Nhân dân, 2005)
Theo 24h
Đến Gạc Ma, những ngày tháng 3/1988 (P2) Trọn một ngày ở Cô Lin, trắng đêm trên Sinh Tồn, tôi càng tin yêu những người lính nơi đầu sóng. Thế hệ sau này, khi đến với Trường Sa, mỗi người đều có những tình cảm thiêng liêng mang theo suốt cuộc đời... Kiên trung chiến sĩ Trường Sa Cuối tháng 3/1988, chúng tôi đến Cô Lin. Chiếc tàu HQ 505 nằm...