EURO 2020: ‘Tam sư’ đã… thuộc bài?

Đội tuyển Anh vừa trở thành đội đầu tiên trong lịch sử EURO đá 5 trận liên tiếp ở VCK mà chưa hề thủng lưới. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử Tam sư – đội tuyển lâu đời nhất thế giới, họ đá 7 trận liên tiếp mà không thủng lưới.

Thủ thành Jordan Pickford đang là chỗ dựa vững chắc nơi hàng thủ tuyển Anh

Giới chuyên môn đúc kết từ lâu: nền tảng để một đội bóng vô địch EURO hoặc World Cup là hàng thủ chắc chắn, chứ không phải hàng công siêu mạnh. Khác biệt rành rành: đội Pháp hùng mạnh nhất EURO đã sớm bị loại, với một hàng công siêu việt. Nhà vô địch EURO không thể là một đội bóng bị Thụy Sĩ phá lưới 3 lần.

Tại World Cup 2018, câu chuyện khác hẳn. Pháp dùng Olivier Giroud ở vị trí tiền đạo cắm trong cả 7 trận, dù anh này không hề ghi bàn. Pháp vào chung kết nhưng bị “bại tướng” của họ ở vòng bán kết là Bỉ chỉ trích rằng không dám tấn công, chỉ lo phòng thủ. Không nhất thiết phải lắng nghe sự chỉ trích ấy. Nhưng bản chất của vấn đề đúng là: Pháp phòng thủ rất chắc. Đấy là nguyên nhân giúp họ vô địch World Cup. Cũng như Tây Ban Nha vô địch World Cup 2010 bằng 4 trận thắng 1-0 liên tiếp ở giai đoạn knock-out.

Bây giờ, “Tam sư” đang tiến rất gần đến lần đầu tiên vô địch EURO, không chỉ vì họ đã vào bán kết và có ưu thế sân nhà. Điều quan trọng là thầy trò Gareth Southgate đang có một nền tảng phòng ngự rất chắc chắn. Vấn đề đáng bàn ở đây: hàng thủ chắc chắn và lối chơi thiên về phòng thủ là hai điều hoàn toàn khác nhau.

Harry Kane ghi bàn vào lưới tuyển Ukraine tại tứ kết EURO 2020

Ba năm trước, Anh dẫn điểm trước Croatia và đáng lẽ phải thắng dứt điểm ở trận bán kết World Cup 2018, khi Harry Kane có cơ hội “1 chọi 1″ với thủ môn đối phương. Anh dứt điểm 2 lần liên tiếp, vẫn không thể ghi bàn. Thế rồi, “Tam sư” co về phòng ngự. Cuối cùng, họ thua ngược 1-2.

Bài học: Anh muốn phòng thủ, chủ trương phòng thủ để bảo toàn ưu thế. Họ không dám tấn công. Kane là vua phá lưới World Cup 2018, nhưng có ích chi, khi đúng lúc “phải” ghi bàn thì anh lại bỏ qua cơ hội tốt. Vì anh không đủ can đảm? Vì tâm lý sơ thua, của toàn đội chứ không riêng gì Kane. Cái việc co về phòng thủ, chỉ dám chơi bóng trên phần sân nhà, không làm cho sức phòng thủ của Anh trong trận gặp Croatia tại World Cup 2018 tăng lên.

Từ Jordan Pickford trong khung thành cho đến Harry Maguire, John Stone, Jordan Henderson, Kieran Trippier, rồi Raheem Sterling và Kane phía trên, rất nhiều “nhân chứng trực tiếp” từ trận thua Croatia ở World Cup 2018 đang tiếp tục cùng HLV Southgate chinh phục kỳ EURO này. Họ chưa thể quên bài học cay đắng, từ thái độ sợ sệt của chính mình.

Bây giờ, Anh không chỉ được đánh giá cao hơn hẳn so với Đan Mạch. Tư thế chủ nhà, sự hưng phấn tinh thần, và khí thế của một đội bóng gần như không thể thủng lưới khiến Anh trở thành đội bóng vượt trội hoàn toàn ở thời điểm này.

Khi EURO 2020 còn đủ Pháp, Bỉ, Bồ Đào Nha, Đức… Anh đã là “đồng ứng cử viên số 1″ (với Pháp) rồi. Huống hồ bây giờ, họ đang ở vào hoàn cảnh “một mình một chợ”. Nói theo lý thuyết thì quá đơn giản: đội bóng của Southgate chỉ cần ra sân để thắng và lên ngôi vô địch EURO. Thực tế lại khác. Càng tiến gần đến hào quang thì áp lực dĩ nhiên càng tăng. Có rũ bỏ được cái tâm lý “sợ thua” không, hỡi Southgate?

HLV trưởng tuyển Anh Gareth Southgate

Ở trận Anh – Đức, thái độ “sợ thua” là khá rõ ràng, ở cả 2 phía. Đức thì yếu rồi. Suy cho cùng, họ đã biết rõ sẽ đá nốt giải này và chia tay HLV “hết thời” Joachim Loew. Nhưng, sao người Anh lại sợ thua đến thế? Rất giống trận gặp Croatia cách đây 3 năm, khi Kane “cóng chân”, giờ là Raheem Sterling. Anh mất bóng, như thể “kiến tạo” cho đối phương. May cho Sterling, rằng Thomas Mueller cũng kém, không tận dụng được cơ hội để san bằng cách biệt.

Bây giờ, “Tam sư” đang có một hàng phòng ngự chắc chắn nhất nhì tại EURO 2020. Ông Southgate không phải cố chọn một lối chơi “nhút nhát”, đơn giản vì chơi như thế cũng chẳng làm tăng thêm sức phòng ngự. Dám đá thì mới thắng chứ!