EU điều chỉnh mục tiêu phát thải ô tô, giảm áp lực cho ngành công nghiệp

Ngày 3/3, Ủy ban Châu Âu thông báo sẽ điều chỉnh cách tính mục tiêu phát thải đối với ngành công nghiệp ô tô, cho phép sử dụng mức trung bình ba năm thay vì chỉ xét theo doanh số của năm 2025.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Ảnh: THX/TTXVN

Động thái này nhằm hỗ trợ các nhà sản xuất trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô đối mặt với nguy cơ bị phạt nặng do không đạt được mục tiêu cắt giảm khí thải.

Theo quy định hiện hành, các hãng xe tại châu Âu phải giảm 15% lượng khí thải CO2 vào năm 2025 so với mức năm 2021. Nếu không đáp ứng yêu cầu này, họ sẽ bị phạt 95 euro cho mỗi gram CO2 vượt mức, áp dụng cho mỗi km phát thải trên từng xe không tuân thủ. Các doanh nghiệp cảnh báo mức phạt có thể lên tới 15 tỷ euro nếu không có sự điều chỉnh.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho rằng cần có một cách tiếp cận cân bằng hơn đối với quy định khí thải ô tô. Trong cuộc họp với các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp lớn của châu Âu, bà khẳng định EU vẫn giữ nguyên các mục tiêu giảm phát thải nhưng cần điều chỉnh theo hướng thực tế hơn, đồng thời đảm bảo không ưu tiên hay loại trừ bất kỳ công nghệ nào.

Theo đề xuất sửa đổi, các nhà sản xuất sẽ có thời gian từ năm 2025 đến 2027 để đạt được mục tiêu giảm phát thải, thay vì chỉ xét riêng năm 2025 như quy định hiện tại. Kế hoạch này do Đảng Nhân dân Châu Âu ( EPP), lực lượng chính trị lớn nhất tại Nghị viện Châu Âu và cũng là nhóm của bà von der Leyen đề xuất. Tuy nhiên, để chính thức có hiệu lực, kế hoạch này cần được Nghị viện Châu Âu và Hội đồng Châu Âu thông qua. Dự kiến , bà von der Leyen sẽ trình sửa đổi để được phê duyệt vào cuối tháng này.

Ngay sau khi Ủy ban Châu Âu công bố quyết định, các tổ chức bảo vệ môi trường đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Ông William Todts – Giám đốc điều hành tổ chức phi chính phủ Transport & Environment – cho rằng việc nới lỏng quy định về ô tô sạch chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp chậm thích ứng, đồng thời khiến châu Âu ngày càng tụt hậu so với Trung Quốc trong lĩnh vực xe điện.

Quyết định của EU được đưa ra trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang chịu áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc. Khi kinh tế Trung Quốc chững lại, các hãng xe nước này đẩy mạnh xuất khẩu, tìm kiếm thị trường mới, gây thêm sức ép cho các doanh nghiệp châu Âu.

Trước mối lo ngại này, EU đã áp dụng thuế mới đối với ô tô chạy bằng pin nhập khẩu từ Trung Quốc vào năm 2024 như một phần của cuộc điều tra chống trợ cấp. Tuy nhiên, khoảng cách về giá thành và công nghệ giữa xe điện Trung Quốc và xe điện châu Âu vẫn là thách thức lớn đối với ngành ô tô trong khu vực.

Điều chỉnh mục tiêu phát thải chỉ là một phần trong kế hoạch rộng hơn của Ủy ban Châu Âu nhằm hỗ trợ ngành ô tô. Dự kiến vào ngày 5/3, EU sẽ công bố thêm một loạt biện pháp nhằm thúc đẩy nhu cầu xe điện và phát triển ngành công nghiệp pin nội địa.

Theo một số nguồn tin, kế hoạch này bao gồm các chính sách khuyến khích xe điện và mở rộng hạ tầng trạm sạc. Bên cạnh đó, EU cũng đang xem xét khả năng đưa nhiên liệu sinh học và nhiên liệu điện tử vào quy định pháp lý trong tương lai, theo đề xuất của một số quốc gia như Italia và Cộng hòa Séc.

Ủy ban Châu Âu thông báo sẽ đẩy nhanh quá trình rà soát và điều chỉnh các quy định về khí thải, thay vì chờ đến năm 2026 như dự kiến ban đầu. Bà von der Leyen nhấn mạnh rằng các cuộc thảo luận giữa EU và ngành công nghiệp ô tô vẫn đang tiếp tục, đồng thời cho biết một cuộc họp tiếp theo với các doanh nghiệp sẽ được tổ chức trước kỳ nghỉ hè để thảo luận thêm về các giải pháp hỗ trợ ngành.