ề phòng rối loạn tuần hoàn não
Rối loạn tuần hoàn não là bệnh lý mạch má.u não, do nhiều nguyên nhân gây ra
Những bệnh mạn tính như rối loạn mỡ má.u, tăng huyết áp, béo phì, nghiệ.n rượu, nghiệ.n thuố.c lá, thuố.c lào, áp lực công việc… là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh này.
Nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh
Ở người khỏe mạnh, lưu lượng tưới má.u não là 55ml máu/100g não/phút. Nếu lưu lượng má.u não thấp dưới 20ml/100g/phút thì não sẽ bị thiếu má.u, khi đó gọi là rối loạn tuần hoàn não. Hoạt động tim mạch bảo đảm sự tưới má.u đầy đủ cho não.
Những yếu tố dẫn đến rối loạn tuần hoàn não gồm các bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, xơ cứng mạch não, tình trạng rối loạn mỡ má.u, nồng độ đường tăng trong má.u, các bệnh van tim, rối loạn nhịp tim, suy thận mạn… Bên cạnh đó, sự thay đổi về thời tiết, khí hậu, thời khắc sinh học… là những yếu tố nguy cơ dẫn đến rối loạn tuần hoàn não. Một số nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy, tai biến mạch má.u não phát triển nhiều vào tháng 8, tháng 12 và tháng 1 ở đồng bằng sông Cửu Long.
Ở Hà Nội thấy tai biến mạch má.u não xảy ra vào các tháng 2, 3, 10, 11 có liên quan đến mùa lạnh, gió mùa Đông Bắc. Nghiên cứu cũng cho biết, về thời sinh học, con người có 2 khoảng thời gian dễ gặp rủi ro về tuần hoàn não nhất là vào thời điểm từ 4 – 5 giờ sáng và 5 – 6 giờ chiều. Các yếu tố như thói quen, tập quán sinh hoạt, trình độ văn hóa và bệnh tật ảnh hưởng nhiều đến tỷ lệ mắc bệnh. Trên thực tế có nhiều người không biết trị số huyết áp của mình; số khác lại rất thờ ơ với các biểu hiện đau đầu, mỏi chi… nên không biết cách để phòng tránh rối loạn tuần hoàn não. Người uống nhiều rượu, bia, nghiệ.n thuố.c lá, thuố.c lào là yếu tố nguy cơ gây rối loạn tuần hoàn não. Những người thừa cân, béo phì, ít vận động dễ bị tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch… cũng tác động xấu đến rối loạn tuần hoàn não. Những người bị căng thẳng, stress cũng dễ mắc bệnh.
Sơ đồ tổn thương rối loạn tuần hoàn não.
Biểu hiện của rối loạn tuần hoàn não
Video đang HOT
Người bị rối loạn tuần hoàn não hay gọi là thiểu năng tuần hoàn não, ở giai đoạn đầu có thể bù trừ, nếu không được phát hiện và điều trị, thời gian sau chuyển sang giai đoạn mất bù với cơn thiếu má.u não thoáng qua. Các dấu hiệu của bệnh bao gồm: mỏi tay chân ở một bên người, có cảm giác tê bì, co giật ở chi, có khi đang nói chuyện người bệnh dừng lại không nói được, hay đột nhiên có người đi ngoài đường không nhớ đường về nhà… Khi đã có những rối loạn này mà không được điều trị sớm, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, nhất là người bệnh có sẵn các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, bệnh tiểu đường, tim mạch…
Trường hợp tai biến mạch má.u não là biểu hiện của rối loạn tuần hoàn não cấp tính. Những triệu chứng của tai biến mạch má.u não là: đau đầu dữ dội, hôn mê, nôn và buồn nôn, liệt chi, méo tiếng, mất tiếng, xuất huyết não ở các vị trí đặc biệt như chả.y má.u não thất, chả.y má.u tiểu não, nhồi má.u não… bệnh nhân rất dễ t.ử von.g.
Rối loạn tuần hoàn não mạn tính là tình trạng thiếu má.u não mạn tính với các bệnh cảnh sa sút trí tuệ ở người già, đau đầu, chóng mặt… Rối loạn tuần hoàn não còn được phân loại theo vị trí tổn thương như ở vùng não bán cầu, vùng trán, vùng thái dương, vùng chẩm, vùng thân não, tiểu não… Trong các rối loạn tuần hoàn não, ít nhiều đều có phù não, gây ra các rối loạn về tâm lý, như người bệnh dễ nóng giận, buồn vui, hay quên, thậm chí không gọi tên được người thân ngồi trước mặt. Những rối loạn khác có thể gặp là rối loạn thần kinh thực vật như cảm giác nóng bừng bừng, toát mồ hôi, nghẹt thở, lạnh các đầu chi, nổi da gà, rối loạn kích thích, rối loạn đại tiểu tiện… Chẩn đoán bệnh phải dựa vào việc hỏi bệnh, thăm khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm thăm dò chức năng thần kinh.
Việc điều trị chủ yếu nhằm tái lập sự cung cấp má.u bình thường với đầy đủ ôxy cho não. Thầy thuố.c tùy theo loại và mức độ rối loạn tuần hoàn não để chọn thuố.c, liều dùng thích hợp để lập lại cân bằng não bị suy giảm. Hiện nay có rất nhiều thuố.c có tác dụng tăng cường tuần hoàn não như tanakan, vinpocetin, piracetam, các thuố.c Đông y là chế phẩm từ cây ginkgo biloba…
Lời khuyên của bác sĩ
Mọi người cần nhận thức rõ những yếu tố nguy cơ để phòng bệnh, kiểm soát đường má.u, tránh các yếu tố gây stress. Đối với người cao tuổ.i và những người có sẵn nhiều nguy cơ nên khám sức khỏe thường xuyên, thận trọng với những giờ đỉnh của huyết áp nhất là vào buổi sáng.
Khi nghi ngờ bị thiểu năng tuần hoàn não: có đau đầu, chóng mặt, buồn nôn…, cần đi khám bệnh ngay. Hàng ngày cần có chế độ ăn uống hợp lý như ăn nhiều rau, quả, cá, hạn chế ăn thịt, không nên ăn mỡ động vật. Hạn chế đến mức tối đa uống rượu, bia. Nên bỏ thuố.c l.á hoặc thuố.c lào. Tập thể dục đều đặn để ngăn ngừa một số bệnh như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, thừa cân vì các bệnh này gián tiếp làm xuất hiện bệnh thiểu năng tuần hoàn não. Khi đã được chẩn đoán bị thiểu năng tuần hoàn não, cần tuân theo những lời tư vấn của bác sĩ, nhất là chế độ ăn, tập luyện, dùng thuố.c. Người cao tuổ.i không nên tắm nước lạnh, nhất là vào mùa lạnh, nên mặc ấm, nơi nằm ngủ tránh gió lùa. Mùa đông mỗi lúc thức dậy, cần cử động chân tay một lúc mới ngồi dậy, tránh lạnh đột ngột.
Theo VNE
Rối loạn mỡ má.u, bệnh chế.t người thầm lặng
Kết quả khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam cho thấy hơn 29% người Việt Nam trưởng thành bị rối loạn mỡ má.u, trong đó tỷ lệ này ở dân thành thị lên tới 44,3%.
Cuộc khảo sát trên 4.800 người, công bố vào năm 2010, cho thấy cứ khoảng 2 người dân thành thị thì một người có cholesterol cao.
Mỡ trong má.u bao gồm các chất cholesterol, triglycerid, phospholipid và acid béo tự do, trong đó cholesterol chiếm 60-70%. Trong má.u lúc nào cũng có mỡ, chúng luôn chiếm một tỷ lệ nhất định, nhưng khi chúng cao hay thấp bất thường thì bị gọi là 1"rối loạn". Việc rối loạn mỡ má.u tiến triển rất âm thầm do lượng cholesterol tăng cao hơn mức cần thiết của cơ thể gây nên chứng xơ vữa, tắc mạch má.u.
Ngay cả những người có thể trạng không béo vẫn rối loạn chuyển hóa mỡ. Khảo sát gần đây của các bác sĩ Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM trên 700 người có độ tuổ.i từ 30-69 có chỉ số cơ thể BMI (tính bằng trọng lượng cơ thể chia bình phương chiều cao) nằm trong khoảng trung bình (từ 18,5 đến 25) cũng cho thấy có đến 77,8% bị rối loạn mỡ má.u.
PGS.TS Lê Bạch Mai - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc cho biết, rất khó để nhận biết những dấu hiệu đầu tiên khi rối loạn mỡ má.u hay dư thừa cholesterol. Chính vì thế, đây được phong là kẻ giế.t ngườ.i thầm lặng nhất. "Nó vô cùng âm thầm 'đán.h lén' chúng ta từ từ. Đến một lúc nào đó khi cảm thấy mệt, đau ngực thì ta mới biết đã bị nhồi má.u mất rồi. Vì thế yếu tố phòng bệnh cực kỳ quan trọng", PGS Mai nhận xét.
Rối loạn mỡ má.u là một trong những thủ phạm nguy hiểm gây thiếu má.u cơ tim, nhồi má.u cơ tim, cao huyết áp, tai biến mạch não, suy thận, mù mắt...
Cơ thể không thể tồn tại nếu thiếu cholesterol. Cholesterol được cơ thể tự sản xuất từ gan chiếm 80%. Phần còn lại 20% có từ những thực phẩm chứa cholesterol (trứng, hải sản, mỡ động vật, sữa...) được con người ăn vào. Hàm lượng cholesterol cao thường do lối sống thừa dinh dưỡng lại thiếu vận động, chế độ ăn uống mất cân bằng, không hợp lý, ăn quá nhiều chất đạm, béo nhưng lại thiếu hụt chất xơ và vitamin... Cholesterol cao sẽ khiến rối loạn mỡ má.u, làm mạch má.u tắc nghẽn dẫn đến những bệnh lý chế.t người như bệnh tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ, sỏi mật, gan nhiễm mỡ, tiểu đường, béo phì, viêm tụy cấp và cả những khối u nguyên bào xốp ở não.
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp TP HCM cũng cho biết, cần phải hiểu rằng chất béo không đồng nghĩa với chất có hại, miễn là hàm lượng chất béo trong má.u, trong gan, trong mô dưới da đừng vượt quá định mức bình thường. Nhiều người cũng cho rằng những ai béo phì không cần chất béo vì đã có thừa dưới da bụng, mông, đùi... Trên thực tế, dù gầy hay mập, cơ thể lúc nào cũng cần được tiếp tế chất béo.
"Không ít người muốn sụt cân, muốn ổn định thể trọng đã tìm cách giới hạn ăn chất béo đến mức tối đa. Tuy nhiên, nếu đã bị rối loạn mỡ má.u thì chất mỡ trong má.u vẫn có thể tăng cao cho dù có nhịn ăn thịt mỡ vì cơ thể tự tổng hợp chất béo từ chất đường thặng dư trong má.u, như trong trường hợp của người tiểu đường", bác sĩ Hoàng nhận định.
WHO ước tính, mỡ má.u cao có liên quan đến 48% trường hợp tai biến mạch má.u não, 56% ca thiếu má.u cơ tim trên toàn thế giới. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 28 triệu người t.ử von.g do các bệnh lý liên quan đến rối loạn mỡ má.u (chiếm hơn 50% ca t.ử von.g). Theo Hội phòng chống tai biến mạch má.u não Việt Nam, có 200.000 người Việt đột quỵ mỗi năm do nhiễm mỡ má.u.
Theo PGS Mai , hiện nay hầu hết các bệnh nhân đều chưa hiểu mối tương quan giữa rối loạn má.u mỡ và cao huyết áp. Thực tế hai bệnh này liên quan đến ít nhất 45% các ca t.ử von.g vì bệnh tim mạch và 51% các ca t.ử von.g do đột quỵ. Nếu rối loạn mỡ má.u "sánh duyên" cùng cao huyết áp sẽ càng làm gia tăng biến chứng nguy hiểm trên người bệnh.
"Rối loạn mỡ má.u, cao huyết áp là bệnh không thể chữa khỏi, người bệnh phải sống chung với nó đến hết cuộc đời. Vì vậy, bệnh nhân cần được kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ để bảo vệ và duy trì sức khỏe, ngăn ngừa các biến chứng và nguy cơ t.ử von.g", PGS Mai nhấn mạnh.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo để phòng và điều trị rối loạn mỡ má.u, cao huyết áp cần phải thay đổi thói quen ăn uống, lối sống, tăng cường tập thể dục, cai thuố.c l.á, hạn chế rượu bia. Bên cạnh đó các nhà nghiên cứu y khoa cũng đang cố gắng tìm những nhân tố có thể điều hòa tổng thể bộ mỡ má.u từ receptor tế bào mà không gây ra tác dụng phụ.
Thay đổi thói quen ăn uống, lối sống và hỗ trợ tế bào hấp thu cholesterol để giúp phòng ngừa rối loạn mỡ má.u.
PGS Mai cũng cho biết việc điều trị nhiễm mỡ má.u đã có bước tiến mới khi các nhà khoa học Mỹ vừa công bố một sản phẩm có thành phần chính là GDL-5 giúp điều hòa cholesterol, kiểm soát hiệu quả và an toàn bộ mỡ má.u của những người có rối loạn chuyển hóa.
"Cơ chế tác động của GDL-5 là cải thiện hoạt động của các receptor tế bào, từ đó thúc đẩy LDL thành ra HDL. Vì thế, GDL-5 vừa có tác dụng phòng ngừa vừa giúp điều trị rối loạn mỡ má.u hiệu quả", PGS Mai phân tích.
Theo VNE
Căng thẳng làm rối loạn "binh lực" của nam giới Hiện nay, cuộc sống hiện đại, rối loạ.n cươn.g dươn.g là căn bệnh phổ biến ở đàn ông trung niên. Rối loạ.n cươn.g dươn.g ngy càng tăng, nó không những ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn ảnh hưởng tới tâm sinh lý và cuộc sống hàng ngày. Căng thẳng là một trong những nguyên nhân gây rối loạ.n cươn.g dươn.g ở đàn...