Đường thẳng hóa cong, dài hơn để qua đất nhà 20 cán bộ, Cục Phòng chống tham nhũng vào cuộc
Con đường bị nắn cong đã tạo điều kiện cho 12 cán bộ, công chức và 8 cán bộ, công chức Sở Giao thông vận tải (chủ đầu tư dự án) có đất nằm trong diện được thu hồi, bồi thường với tổng diện tích gần 41.000m2.
Đoạn đường số 1 bị nắn cong vào đất của cán bộ, công chức, trong đó có 8 cán bộ Sở Giao thông vận tải tỉnh Trà Vinh – Ảnh: CHÍ HẠNH
Thanh tra tỉnh Trà Vinh kết luận Sở Giao thông vận tải có lợi ích nhóm khi nắn đường đi vào đất 20 cán bộ và kiến nghị chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra nhưng rồi bị ‘ngâm’ suốt 13 năm qua, trong khi các hộ bị giải tỏa chưa được tái định cư.
Video: Cục Phòng chống tham nhũng vào cuộc vụ ‘nắn đường thẳng thành cong’ ở Trà Vinh
Đó là dự án đường số 1, dài 2,2km (được phê duyệt và khởi công năm 2006). Giai đoạn 1 dự án có vốn đầu tư gần 142 tỉ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước, do Sở Giao thông vận tải tỉnh Trà Vinh làm chủ đầu tư. Dự án thu hồi 28,3ha đất của 253 hộ gia đình và 3 tổ chức.
Sau đó, dự án được điều chỉnh, mở rộng và bổ sung dự toán thêm gần 14,8 tỉ đồng, nâng tổng mức đầu tư dự án lên gần 160 tỉ đồng.
Có lợi ích nhóm
Sau khi tổ chức đấu thầu, Công ty TNHH XD Hồng Lực và Công ty TNHH XD Vạn Thành là 2 đơn vị liên danh trúng thầu, thi công dự án. Tuy nhiên, đến năm 2009, khi dự án chưa làm xong nền đường thì phát sinh phản ảnh, Tỉnh ủy Trà Vinh chỉ đạo thanh tra vào cuộc.
Thanh tra tỉnh Trà Vinh đã chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án nói trên, điển hình như chiều dài dự án tăng so với quyết định phê duyệt của UBND tỉnh. Con đường cũng bị nắn cong đi vào đất một số hộ không nằm trong diện bị quy hoạch, thu hồi làm dự án.
Đáng chú ý, con đường bị nắn cong đã tạo điều kiện cho 12 cán bộ, công chức tỉnh Trà Vinh và 8 cán bộ, công chức Sở Giao thông vận tải (chủ đầu tư dự án) có đất nằm trong diện được thu hồi, bồi thường với tổng diện tích gần 41.000m 2. Ngoài ra, giám đốc 2 công ty liên danh thi công dự án cũng sở hữu, “đón lõng” hơn 40.000m 2 đất nằm trong dự án.
Thanh tra cũng xác định dự án có dấu hiệu thông đồng, dàn xếp giữa tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, chủ đầu tư và các nhà thầu với mục đích tư lợi cá nhân; có dấu hiệu cố ý làm trái, gây hậu quả nghiêm trọng.
UBND tỉnh Trà Vinh kết luận những cán bộ này có dấu hiệu tư lợi cá nhân khi cố tình thực hiện dự án với vị trí, quy mô sai chủ trương và quy hoạch. Một số cán bộ đã cố tình làm thay đổi vị trí, quy mô dự án với mục đích nắn con đường vào khu đất của mình để được hưởng bồi thường.
Sở Giao thông vận tải Trà Vinh đã tự ý điều chỉnh giá dự thầu, chấp nhận cho nhà thầu không đủ năng lực, tư cách trúng thầu… Thanh tra đề nghị chuyển toàn bộ hồ sơ sang cơ quan điều tra để làm rõ.
13 năm dự án bế tắc
Sau kết luận thanh tra, dự án bị đình trệ nhiều năm liền. Đến năm 2015 dự án mới được tái khởi động giai đoạn 2. Lúc này, UBND tỉnh Trà Vinh gặp khó khăn ngân sách nên chuyển hình thức đầu tư thành PPP (hợp đồng BT).
Tỉnh giao DNTN Bình An bỏ vốn đầu tư thực hiện dự án giai đoạn 2, đổi lại doanh nghiệp này được giao 34.420m 2 đất hai bên đường số 1 để thu hồi vốn. Cuối năm 2018, con đường hoàn thành nhưng do hợp đồng BT không đúng quy định nên Sở Giao thông vận tải Trà Vinh không giao được đất như hợp đồng đã ký cho DNTN Bình An.
Từ đó cho đến nay, dự án này vẫn chưa được nghiệm thu, rơi vào bế tắc, doanh nghiệp khiếu kiện khắp nơi. Tất cả các hộ dân bị thu hồi đất vẫn chưa được bố trí tái định cư theo quy định, đa số họ giờ đã ly tán.
Gia đình bà Sơn Thị A hơn 13 năm bị thu hồi đất nhưng chưa được bố trí tái định cư – Ảnh: CHÍ HẠNH
Bà Sơn Thị A – một hộ bị ảnh hưởng bởi dự án tại phường 9, TP Trà Vinh – bức xúc cho biết bà có gần 1.400m 2 đất bị thu hồi, chỉ còn lại 100m 2 xây nhà ở tạm. “Đã hơn 13 năm nhưng chính quyền vẫn không bố trí tái định cư cho tôi. Tôi đã rất nhiều lần đi hỏi, nhưng họ chỉ qua chỉ lại đổ trách nhiệm cho nhau. Giờ tôi quá chán nản rồi” – bà A cho hay.
Trả lời Tuổi Trẻ Online, ông Trần Văn Ba – chánh Thanh tra tỉnh Trà Vinh – cho biết Cục Phòng chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ đã có yêu cầu cung cấp toàn bộ hồ sơ dự án tuyến đường số 1. Thanh tra tỉnh đã cung cấp được hơn 1 tháng nay.
“Lúc đó, thanh tra có đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nhưng chưa được chuyển. Riêng xử lý cán bộ, do kết luận đã rất lâu và lúc đó tôi chưa về thanh tra nên không rõ lắm. Nhưng theo tôi biết đã có hình thức xử lý rồi. Về thông tin xử lý cán bộ phải xin ý kiến chủ tịch tỉnh mới được” – ông Ba nói khi được đặt câu hỏi.
Ông Lê Văn Hẳn – chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh – cho rằng dự án đường số 1 đã rất lâu, Trà Vinh cũng rất trăn trở, muốn xử lý dứt điểm cho xong chuyện và không muốn kéo dài thêm nữa.
“Sau khi có kết luận thanh tra, tỉnh đã điều chỉnh quy mô dự án lại nhỏ hơn. Nhưng do vướng nghị định nên hiện giờ vẫn chưa thanh toán hợp đồng BT cho doanh nghiệp được. Người dân cũng chưa được bố trí tái định cư.
Tỉnh cũng chỉ mới tạm ứng một phần kinh phí giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp. Phó thủ tướng Lê Văn Thành đã giao Bộ Kế hoạch và đầu tư chủ trì, cùng các bộ liên quan hỗ trợ Trà Vinh giải quyết vấn đề bế tắc hơn 13 năm nay.
Tôi cũng đã giao một phó chủ tịch làm tổ trưởng, vừa có báo cáo trung ương phương án giải quyết mấy ngày nay rồi, và chưa có kết quả. Còn yêu cầu của Cục Phòng chống tham nhũng, tôi cũng đã giao thanh tra cung cấp toàn bộ hồ sơ dự án, hiện vẫn chưa có phản hồi từ Thanh tra Chính phủ” – ông Hẳn khẳng định.
Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh hứa sẽ cung cấp thông tin cụ thể cho báo chí khi có kết quả xử lý dự án đường số 1.
Đường làm 13 năm vẫn 'treo' tái định cư
Dự án đường tuyến số 1 nội ô TP. Trà Vinh (Trà Vinh) thực hiện từ năm 2009, thu hồi đất của 253 hộ và 3 tổ chức với tổng diện tích hơn 280.000 m; nhưng đến nay sau 13 năm chưa được quyết toán khiến việc tái định cư của dự án này vẫn còn 'treo'.
Dự án tuyến số 1 có tổng mức đầu tư hơn 160 tỉ đồng, do Sở GTVT Trà Vinh làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau khi thực hiện giai đoạn đầu vào năm 2009, Thanh tra tỉnh Trà Vinh vào cuộc, phát hiện nhiều sai phạm thì dự án này phải đình lại và hủy bỏ.
Khổ sở nhiều bên
Đến tháng 2.2017, UBND tỉnh Trà Vinh ký hợp đồng theo hình thức PPP - hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) với nhà đầu tư là DNTN Bình An (Trà Vinh) để tái khởi động tuyến số 1 (nối đường Nguyễn Đáng và đường Lê Văn Tám, TP.Trà Vinh). Cuối tháng 2.2017, công trình được khởi công và hoàn thành sau gần 2 năm. DNTN Bình An đã bỏ ra hơn 88 tỉ đồng xây dựng tuyến đường này đổi lấy 34.420 m đất 2 bên đường để phân lô bán nền, thu hồi vốn. Tuy nhiên, đến nay đã 4 năm từ khi hoàn thành dự án, nhà đầu tư vẫn chưa nhận được đất theo hợp đồng.
Theo Sở GTVT Trà Vinh, nguyên nhân dẫn đến nhà đầu tư không nhận được đất theo hợp đồng, là do vướng quy định tại khoản 2, điều 41, Nghị định 43 ngày 15.5.2014 của Chính phủ: "Chủ đầu tư dự án xây dựng kinh doanh nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê được chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền tại các khu vực không nằm trong địa bàn các quận nội thành của các đô thị loại đặc biệt; khu vực có yêu cầu cao về kiến trúc cảnh quan, khu vực trung tâm và xung quanh các công trình là điểm nhấn kiến trúc trong đô thị; mặt tiền các tuyến đường cấp khu vực trở lên và các tuyến đường cảnh quan chính trong đô thị".
Do dự án không giao đất cho nhà đầu tư thực hiện khu tái định cư theo quy định, nên dẫn đến việc nhiều hộ dân phải ly hương. Đất 2 bên đường hiện nay để trống được người dân tận dụng trồng cỏ nuôi bò. Nhiều đoạn dọc 2 bên đường cỏ mọc um tùm, mọc len lỏi trên vỉa hè và ngoài đường nhựa.
Trong ngày 1.7, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Hùng (ngụ P.9, TP.Trà Vinh) - người có hơn 1.300/1.400 m đất bị thu hồi, cho biết khoảng năm 2009 thu hồi đất, ông được bồi thường gần 440 triệu đồng và được bố trí 300 m đất tái định cư (mua lại) trên tuyến đường này nhưng đến giờ vẫn chưa thấy đất đâu. "Lúc trước ở đây cũng đông người sống lắm. Tuy nhiên, lúc làm đường họ bị lấy đất phải đi ở trọ, đợi làm đường xong cất nhà nhưng đợi lâu quá, có người đi tỉnh khác mưu sinh. Tôi cũng có đi đòi đất, đi chỗ này họ chỉ chỗ kia, đi chỗ kia họ chỉ chỗ nọ, riết rồi mất tinh thần luôn", ông Hùng bức xúc.
Dự án từng "dính" nhiều sai phạm
Theo thiết kế ban đầu năm 2009, tổng chiều dài tuyến số 1 chỉ 2,2 km, nhưng tờ trình của Sở GTVT Trà Vinh gửi UBND tỉnh phê duyệt lên đến 2,9 km, và thực tế xây dựng dự án trên thực địa lên đến hơn 3 km. Theo chủ trương ban đầu, điểm đầu tuyến số 1 giáp với hương lộ 11 (tại điểm cách QL54 là 915 m), điểm cuối giáp đường số 3 (cách QL54 là 235 m), chiều rộng toàn tuyến 108 m.
Tuy nhiên, Sở GTVT Trà Vinh đã tự ý thay đổi vị trí và quy mô dự án so với chủ trương của UBND tỉnh. Theo đó, điểm đầu giáp hương lộ 11 (cách mố cầu Ô Xây 170 m), điểm cuối giáp đường Nguyễn Đáng (cách QL54 là 142 m) khiến điểm đầu rộng 108 m, điểm cuối chỉ 69,5 m.
Như vậy, tuyến đường bị "nắn" sang một vị trí khác, khiến dự án "xuyên thẳng" vào đất và nhà của người dân vốn không nằm trong quy hoạch, gây ra nhiều bức xúc nên người dân bị ảnh hưởng đã khiếu kiện, buộc dự án phải dừng lại khi mới vừa triển khai giai đoạn đầu.
Từ đó, Thanh tra tỉnh Trà Vinh đã thành lập đoàn thanh tra dự án này và phát hiện hàng loạt sai phạm. Đơn cử như nhiều gói thầu thấp hơn giá mời thầu chỉ từ 0,012 - 1,13%, có dấu hiệu "thông thầu"; nhà thầu không đủ năng lực vẫn trúng thầu; điều chỉnh quy mô dự án không đúng quy định; bố trí tái định cư cho 12 người không có đất bị thu hồi...
Bao giờ xử lý dứt điểm sai phạm ?
Đường tuyến số 1 ban đầu đã "dính" sai phạm ngay từ khâu lập dự án, và trong quá trình thực hiện có dấu hiệu thiếu trách nhiệm và cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng; thiệt hại cho ngân sách nhà nước số tiền lớn, có mục đích tư lợi của nhiều cán bộ, công chức.
Theo đó, Thanh tra tỉnh Trà Vinh đề nghị chuyển toàn bộ hồ sơ sang cơ quan điều tra để làm rõ nhưng hồ sơ vẫn chưa được chuyển, mặc dù sai phạm đã được chỉ rõ trong Báo cáo số 120 năm 2009 của Thanh tra tỉnh Trà Vinh.
"Đây không chỉ là hành vi thiếu trách nhiệm mà còn có dấu hiệu thông đồng, dàn xếp giữa tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu; chủ đầu tư và các nhà thầu với mục đích tư lợi cá nhân, không đảm bảo cạnh tranh trong đấu thầu", báo cáo thanh tra số 120 năm 2009 của Thanh tra tỉnh Trà Vinh nêu rõ.
Ngày 1.7, trao đổi về vấn đề trên với PV Thanh Niên, ông Lê Văn Hẳn, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh, cho biết do vướng quy định nên không thể thanh toán với nhà đầu tư bằng đất được mà chỉ trả bằng tiền. Tuy nhiên, hiện thủ tục vẫn còn vướng nên chưa thể thanh toán được, và thực tế mới chỉ chi trả một phần vốn cho nhà đầu tư.
"Thủ tướng đã giao cho một số bộ, ngành hướng dẫn Trà Vinh thực hiện. Tuy nhiên, đến nay những nơi này vẫn chưa hướng dẫn Trà Vinh tháo gỡ khó khăn này. Chúng tôi đã gửi nhiều văn bản và Phó thủ tướng Lê Văn Thành cũng đã có công văn giao cho Bộ KH-ĐT hướng dẫn Trà Vinh, nhưng vẫn chưa nhận được hướng dẫn nên dẫn đến "treo" vậy đó", ông Hẳn nói.
Khi PV Thanh Niên đề nghị cung cấp thông tin về việc xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân được xác định có vi phạm liên quan đến dự án nhưng vẫn được thăng chức..., thì Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn cho biết do sự việc diễn ra khá lâu nên cần có thời gian rà soát lại hồ sơ, sau đó sẽ trả lời Báo Thanh Niên.
Tưởng niệm 50 năm ngày hy sinh của 13 cán bộ, chiến sĩ Trạm thông tin A69 Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, các thế hệ bộ đội, thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong đó có chiến công thầm lặng và sự hy sinh oanh liệt của 13 cán bộ, chiến sỹ của Trạm thông tin A69, thuộc Đại đội 9, Trung đoàn 134, Binh...