Đường sắt tỷ USD Kazakhstan nguy cơ đổ bể vì vốn TQ

Các quan chức Kazakhstan cho biết, họ sẽ phải vay vốn trong nước để hoàn thành dự án dang dở này.

Một hệ thống đường sắt hạng nhẹ của Kazakhstan thuộc sáng kiến Vành đai và Con đường đang rơi vào bước đường cùng vì Ngân hàng Phá triển Trung Quốc (CBD) ngừng cấp vốn.

Một bài viết trên tờ Bloomberg ngày 3/6 thông tin, dự án đường sắt trị giá 1,9 tỷ USD của Kazakhstan dự kiến bắt đầu hoạt động vào năm 2020, thế nhưng hiện dự án này có nguy cơ đổ bể do CBD ngừng cho vay vốn vào năm ngoái sau khi một ngân hàng, nơi CBD gửi vốn vào để thực hiện dự án này, bị vỡ nợ.

Các quan chức Kazakhstan cho biết, họ sẽ phải vay vốn trong nước để hoàn thành dự án dang dở này.

Kazakhstan là nhân tố chính trong “dự án thế kỷ” của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm hồi sinh các tuyến giao dịch thuộc Con đường tơ lụa cổ đại với các dự án cơ sở hạ tầng lớn kết nối Trung Quốc với châu Âu và châu Phi.

Kazakhstan đã hợp tác với Trung Quốc để được đầu tư hàng tỷ USD nhằm giúp khởi động lại một nền kinh tế chỉ tăng trưởng hơn 1% trong năm 2015 và 2016, mức chậm nhất kể từ năm 1998, sau khi giá dầu lao dốc, làm rung chuyển ngành tài chính quốc gia.

Trung Quốc không giải thích lý do ngừng tài trợ cho dự án đường sắt nói trên, tuy nhiên, theo Văn phòng thị trưởng Nur-Sultan, một phần nguyên nhân dẫn đến quyết định của Trung Quốc là vì 258 triệu USD trong tổng số 313 triệu USD mà nước này cho vay đã không được sử dụng cho dự án này.

Ngân hàng CDB đã cho Công ty Nhà nước Kazakhstan TOO Astana LRT vay tiền để công ty này thuê một loạt các công ty Trung Quốc xây dựng mạng lưới đường sắt ray hạng nhẹ.

Tuy nhiên, Công ty Astana LRT đã gửi tiền vào Ngân hàng Astana chứ không giải ngân chúng. Chưa đầy một tháng trước khi ngân hàng trung ương thu hồi giấy phép của Ngân hàng Astana vào tháng 9/2018, trách nhiệm đối với khoản tiền gửi đã được chuyển sang Quỹ giải quyết nợ xấu của Bộ Tài chính nước này. Do đó, Ngân hàng CDB đã ngừng tài trợ cho dự án từ tháng 10 năm ngoái.

Kazakhstan đã cam kết trả nợ cho Ngân hàng CDB theo thỏa thuận cho vay, văn phòng Bộ trưởng công bố. Cho đến nay, Quỹ này đã phát hành 8,6 triệu USD cho Astana LRT để trả cho các nhà thầu vào tháng 2.

Ông George Voloshin, một nhà phân tích tại Paris của Aperio Intelligence Limited cho biết, ngay từ đầu, nhiều nhà quan sát đã đặt câu hỏi về việc định giá dự án.

“Tôi chắc chắn rằng nhiều nhà phân tích tài chính sẽ ngạc nhiên, nếu họ biết được số liệu mà Astana LRT đã đánh giá ban đầu, cả về chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng và việc họ có thể trả nợ nhanh như thế nào”, ông Voloshin nói.

Kazakhstan đang cố gắng tái cấu trúc khoản vay được nhà nước bảo lãnh này, ông Ruslan Meirkhanov, người đứng đầu bộ phận vay nợ của Bộ Tài chính, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Văn phòng thị trưởng, chứ không phải Bộ, sẽ chịu trách nhiệm hoàn thành dự án đường sắt, và sẽ gây quỹ tài trợ để giảm thiểu rủi ro tiền tệ.

Về câu hỏi liệu người dân thủ đô của Kazakhstan có cần dự án này hay không, ông Meirkhanov cho biết: “Astana LRT có lẽ là con voi trắng, nghĩa là một cái gì đó có giá cao, tốn tiền để xây dựng nhưng vô dụng, không có tác dụng mấy đến người dân thủ đô Nur-Sultan”.

An Nhiên

Theo baodatviet.vn