Đường sắt ơi, bao cấp quá lâu rồi
Với bộ máy cồng kềnh lên tới 40.000 nhân viên, ngành đường sắt Việt Nam (ĐSVN) ngày càng trì trệ, kinh doanh sa sút, chất lượng dịch vụ chậm cải thiện, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề Bộ này quyết định tái cơ cấu, tách bạch khối hạ tầng và vận tải, đồng thời cổ phần hóa khối vận tải.
- PV: Mỗi năm ngành đường sắt có tới 500 nhân viên phải nghỉ việc, Bộ GTVT nhìn nhận vấn đề này như thế nào?
- Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Quản lý của ngành đường sắt đang có những bất cập nhất định, chưa có sự tách bạch giữa quản lý hạ tầng và sản xuất kinh doanh, bộ máy quá cồng kềnh. Hiện đã có nhiều giải pháp được đưa ra nhưng trước hết phải thực hiện Quyết định 198 của Chính phủ về tái cơ cấu, cổ phần hóa Tổng Công ty ĐSVN. Bộ GTVT đang chỉ đạo hết sức quyết liệt, song song tái cơ cấu sẽ triển khai tách hạ tầng ra khỏi hoạt động kinh doanh vận tải.
Dự kiến trong năm 2014 sẽ hoàn thành việc tách ĐSVN thành 2 khối độc lập, quản lý nhà nước ngành đường sắt và khối sản xuất kinh doanh, thành lập 2 khối vận tải Bắc Nam ở Hà Nội và TP. HCM. Sau đó, khối kinh doanh vận tải sẽ cổ phần hóa.
Về quản lý nhà nước, Bộ GTVT sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát, xây dựng lại định mức bảo trì, bảo dưỡng để từ đó cải tổ quy trình, kinh phí bảo trì bảo dưỡng đường sắt. Tiề.n sẽ được dùng đúng mục đích bảo trì, bảo dưỡng chứ không “chảy” vào việc trả lương, trả thưởng nữa. Theo mô hình hiện hành, Tổng Công ty ĐSVN vẫn nắm hầu hết các quyền quản lý nhà nước, tự tổ chức quản lý, bảo trì xây dựng đường với số vốn được ngân sách cấp khoảng 2.000 tỷ đồng/năm, đồng thời nắm toàn bộ công tác tổ chức chạy tàu.
- Luật Đường sắt ra đời đã lâu quy định tách hạ tầng và kinh doanh nhưng sao đến nay mới rậm rịch thực hiện?
- Luật đường sắt có hiệu lực cũng đã được 5 năm. Trong quá trình thực hiện, phải căn cứ vào thực tiễn để giải quyết vấn đề một cách hợp lý nhất. Ngành Đường sắt trước đây hoạt động như một khối thống nhất, nên có sự ràng buộc, giữa kinh doanh vận tải và quản lý hạ tầng không tách được nguồn vốn dẫn đến hạch toán không minh bạch, dịch vụ ngành đường sắt không được cải thiện, ta.i nạ.n vẫn xảy ra.
Video đang HOT
- Ngành ĐSVN cho rằng, sẽ rất khó khăn trong việc tách hai khối, Bộ GTVT nghĩ sao?
- Mấy chục năm nay, hạ tầng đường sắt được Nhà nước bao cấp, vận tải cũng được bao cấp một phần. Vì vậy, việc tách bạch ra hai khối cũng rất lo không trang trải được chi phí. Tuy nhiên, Nhà nước không thể bao cấp quá lâu cho đường sắt. Nhật Bản tư nhân hóa đường sắt từ năm 1964 – 1965, ban đầu họ cũng thua lỗ, nhưng gần chục năm sau đã bắt đầu có lãi. Nếu chúng ta có một cơ chế hợp lý, đầu tư nâng cấp tăng khổ đường ray, từng bước cổ phần hóa, thậm chí cho cả tư nhân tham gia sẽ tạo cục diện khác.
- Khả năng thu hút vốn tư nhân liệu có khả thi?
- Phải có sự can thiệp quản lý nhà nước, tạo sự cạnh tranh lành mạnh thì tư nhân mới tham gia, có hiệu quả kinh tế, tạo sân chơi và có hỗ trợ nhất định. Các nước cũng đã làm như vậy và Việt Nam không thể ngoại lệ.
Đường sắt có lịch sử lâu dài, có tính công ích rất cao, lợi nhuận mang lại thấp, trừ các nước quy hoạch tốt. Vì vậy, phải sắp xếp lại các doanh nghiệp, mở ra quỹ đạo thị trường để tư nhân tham gia tiến hành xã hội hóa ngành đường sắt.
- Cổ phần hóa đường sắt đã được đề cập 10 năm nay nhưng đến nay mới bắt đầu, có quá chậm?
- Đúng là ngành đường sắt chậm cổ phần hóa. Chúng tôi đán.h giá chung là đã bị chậm một nhịp. Ngay như hiện tại, cũng không ít ý kiến cho rằng, việc tách bạch khối hạ tầng và vận tải vào thời điểm này chưa hợp lý. Hơn nữa, việc tách bạch khối hạ tầng và vận tải cũng sẽ gặp khó khăn, phức tạp. Chúng ta không thể làm cùng một lúc, nhưng chắc chắn sẽ phải làm.
Theo ANTD
Bộ GTVT mạnh tay chỉnh đốn "Bộ đường sắt"
Hoạt động không hiệu quả, Bộ GTVT đang mạnh tay cổ phần hóa Tổng Công ty đường sắt, để đơn vị này hoạt động theo mô hình của DN chứ không phải như một "Bộ đường sắt".
Một trong những điểm dễ nhận thấy là hoạt động của ngành đường sắt dù đã được đầu tư rất lớn, nhưng trong nhiều năm qua lại hoạt động rất kém hiệu quả, ta.i nạ.n đường sắt vẫn xảy ra. Tái cơ cấu ngành đường sắt lúc này là giải pháp để ngành đường sắt thay đổi tình hình.
Nói như thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông thì Bộ GTVT đã mổ xẻ rất nhiều với nhiều giải pháp, chương trình được đưa ra. Dù không thực hiện tái cơ cấu toàn bộ, nhưng trong thời gian tới ngành đường sắt sẽ phải tái cơ cấu lại các công ty trực thuộc Tổng Công ty đường sắt.
Chủ trương tái cơ cấu sẽ được triển khai theo hướng chuyên đề Luật Đường sắt, từ đó bổ sung quy định thay thế cho nghị định 109. Qua đó sẽ tách bạch vấn đề hạ tầng ra khỏi hoạt động kinh doanh trong ngành đường sắt, nghĩa là tách vấn đề quản lý nhà nước với hoạt động sản xuất kinh doanh.
Cũng chính bởi cái sự nhập nhèm, không phân tách rõ này nên trong một buổi làm việc mới đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã từng nói "đây là Tổng Công ty đường sắt chứ không phải Bộ đường sắt".
Đề cập đến những bất cập này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho biết, trước đây ngành đường sắt hoạt động trong một khối thống nhất. Nguồn vốn bố trí cho ngành đường sắt chỉ từ Chính phủ thông qua Bộ KH&ĐT. Cũng chính việc quản lý hạ tầng với vận tải không tách bạch nên việc hạch toán của ngành đường sắt trở nên không minh bạch.
Ông Trường cho rằng, trong nhiều năm nay dịch vụ ngành đường sắt vẫn "không khá lên được", ta.i nạ.n đường sắt vẫn xảy ra. Trước sự chỉ đạo của Chính phủ, ngành giao thông đang chỉ đạo quyết liệt trong việc tái cơ cấu ngành đường sắt.
Theo kế hoạch, trong năm nay sẽ thực hiện cổ phần hóa khối vận tải, xây dựng lại định mức bảo trì khối hạ tầng.
Bộ GTVT sẽ mạnh tay tái cơ cấu ngành đường sắt Việt Nam
Ngoài Tổng Công ty đường sắt, thời gian qua ngành giao thông cũng đã cổ phần hóa khá nhiều DN. Điển hình như các "ông lớn" Vinashin, Vinalines đã tiến hành sắp xếp lại lao động từ năm 2010. Vinashin từ 8 vạn lao động, hiện nay cũng chỉ còn lại khoảng 2 vạn người. Số lao động nghỉ việc đều được hưởng trợ cấp từ BHXH, nên tất cả đều "thỏa mãn" và không xảy ra khiếu kiện gì.
Ngoài ra một vài DN khác trong ngành giao thông cũng đang được tiến hành cổ phần hóa như Vinamoto, Cienco 6. Tuy nhiên việc bán cổ phần hai đơn vị này hiện đang gặp khó khăn. Hai đơn vị này mới chỉ bán ra được 2,5% và 5,7% cổ phần.
Đối với Vinamoto, do nền công nghiệp ô tô trong nước chưa phát triển nên đối tác nước ngoài còn ngần ngại và đang nghiên cứu thêm. Hay với Cienco 6 thì ở phía Nam lại ít quan tâm đến mảng giao thông, nhất là cầu đường, mà ở miền bắc vào mua thì lại quá xa, nên việc bán cổ phần đơn vị này cũng đang gặp không ít khó khăn.
Theo Bộ GTVT, đến hết quý I/2014, đã phê duyệt giá khởi điểm và danh sách nhà đầu tư chiến lược của 10 Tổng công ty. Trong đó 9/10 đơn vị đã thực hiện bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO); 7/10 công ty đã có Nhà đầu tư chiến lược; 6/7 công ty đã hoàn thành việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược.
Theo kế hoạch, 10/10 Tổng công ty này sẽ hoàn thành việc CPH và đăng ký doanh nghiệp, chuyển sang hoạt động là công ty cổ phần vào tháng 6/2014.
Riêng đối với Tổng côn ty Hàng không Việt Nam, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa Công ty mẹ - Tổng công ty sau điều chỉnh theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước.
Bộ GTVT cũng đã thành lập Ban chỉ đạo cổ phần hóa và đang xây dựng phương án, kế hoạch, lộ trình cổ phần hóa đối với Công ty mẹ - các Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy, Hàng hải Việt Nam, Cảng hàng không Việt Nam, Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, Đầu tư phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long.
Theo Khampha
Thanh tra đột xuất hàng loạt dự án liên quan đến đường sắt Chiều qua 25-3, Thanh tra Bộ GTVT đã có quyết định thanh tra đột xuất công tác tổ chức, quản lý, thực hiện xây dựng hàng loạt dự án do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và Cục Đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư, trong đó có nhà thầu là Công ty Tư vấn giám sát Giao thông Vận tải...