Dưới những tán rừng ven biển, chỉ cần thả tôm, cá, cho sống tự do, vừa hút khách du lịch vừa bán kiếm bộn t.iền
Với hơn 709.013ha tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp ven biển, Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển các mô hình kinh tế dưới tán rừng, vừa góp phần bảo vệ diện tích rừng vừa tạo sinh kế cho người dân.
Nuôi thủy sản dưới những tán rừng ven biển
ĐBSCL với đa dạng hệ sinh thái đan xen mặn, lợ, ngọt, với những rừng đước xanh mướt và dưới tán rừng đước là những con tôm sú hữu cơ, những con cá đặc sản, những con cua biển ngọt thơm.
Nhưng câu hỏi đặt ra là, tại sao đời sống của nhiều người nuôi tôm – rừng vẫn chưa được cải thiện nhiều, năng suất nuôi tôm – rừng vẫn còn thấp, chỉ đạt 250-300kg/ha/năm nên lợi ích kinh tế thấp, chưa đủ để khuyến khích bà con đầu tư vào giữ rừng, bảo vệ rừng và làm giàu từ rừng.
Tham luận tại Hội thảo bàn giải pháp phát triển bền vững rừng ven biển do Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT) tổ chức mới đây, ông Lê Văn Quang – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn thủy sản Minh Phú cho rằng, hiện nay nuôi tôm rừng của đa số người dân ở quy mô nhỏ, manh mún với diện tích trung bình chỉ từ 1-5ha/hộ gia đình (chiếm hơn 52% tổng diện tích tôm-rừng).
Mô hình nuôi cua dưới tán rừng ngập mặn ở tỉnh Cà Mau. Ảnh: Chúc Ly
Các mô hình kinh tế dưới tán rừng hiệu quả
Theo báo cáo của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT), thời gian qua, các địa phương triển khai rất hiệu quả mô hình kinh tế dưới tán rừng. Đối với rừng ngập mặn có mô hình phát triển sinh kế dựa trên các hình thức đồng quản lý rừng được thực hiện tại Đồng Rui (tỉnh Quảng Ninh); Xuân Thủy (tỉnh Nam Định); Âu Thọ B (tỉnh Sóc Trăng); Đất Mũi, Tam Giang (Cà Mau);…
Đối với rừng trên vùng đất, cát ven biển, đã xuất hiện một số hoạt động sinh kế có triển vọng như du lịch sinh thái, nuôi gia cầm, trồng cây dược liệu dưới tán rừng…
Điều tra của Viện Sinh thái rừng và Môi trường năm 2021 cho thấy, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản trong rừng ngập mặn của các hộ gia đình cá nhân trên toàn quốc là 41.110,3ha, trong đó, quy mô diện tích nuôi trồng dưới 3ha là 8.418ha (chiếm 20,5%); từ 3-5ha là 13.069ha (chiếm 31,8%) và trên 5ha là 19.623,8ha (chiếm 47,7%).
Với quy mô diện tích nuôi tôm-rừng nhỏ lẻ, manh mún nên chi phí sản xuất cao, đồng thời khó khăn trong áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ để tăng năng suất tôm nuôi cũng như đ.ánh giá chứng nhận hữu cơ và các chứng nhận bền vững khác.
Từ thực tế đó, ông Quang cho rằng, cần phải quy hoạch, bố trí lại các vùng phát triển tôm – rừng ven biển bền vững cho ĐBSCL theo hướng: Phía ngoài cùng giáp biển sẽ quy hoạch các dải rừng ngập mặn với chiều rộng khoảng 500-1.000m để bảo vệ bờ biển, chống xói lở và đóng vai trò như một vùng đệm để lọc, xử lý môi trường nước cho cả dải ven biển.
Video đang HOT
Mỗi vuông/ao tôm nên được quy hoạch với diện tích từ 7-10ha/vuông và xen kẽ với các ô rừng để đảm bảo cân bằng về môi trường sinh thái.
Diện tích rừng ngập mặn phải được giữ ở mức từ 50-60% tổng diện tích vuông/ao nuôi.
Ông Quang cho biết, hiện nay, Tập đoàn Minh Phú cũng đang hỗ trợ một số tỉnh vùng ĐBSCL (Cà Mau, Bến Tre, Trà Vinh) để quy hoạch, bố trí lại các vùng nuôi tôm nước lợ, trong đó có tôm – rừng và sẽ được tích hợp vào các quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội của các tỉnh để làm cơ sở triển khai các dự án phát triển nuôi tôm bền vững, trong đó có tôm – rừng.
Bảo vệ, khai thác hiệu quả rừng ven biển
Là một trong những địa phương có diện tích rừng ngập mặn tương đối lớn nhưng theo ông Lê Ngọc Tuấn – Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên-Huế, việc bảo vệ phát triển rừng ngập mặn trên địa bàn tỉnh đã gặp một số khó khăn, thách thức do địa hình dốc lớn, bị chia cắt, hàm lượng phù sa ít, độ mặn cao, kèm theo hiện tượng nước biển dâng, thời gian ngập bãi tăng lên làm cho cây ngập mặn sinh trưởng và phát triển kém.
Khu vực trồng rừng thường xuyên phải gánh chịu thiên tai, gió bão, lũ lụt, sóng lớn, triều cường… Công tác quy hoạch đất đai giữa các ngành lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, khai thác khoáng sản, khu công nghiệp chưa đồng bộ, chưa thống nhất dẫn đến nhiều diện tích rừng trồng bị thanh lý để chuyển đổi mục đích rừng sang mục đích khác.
Người dân xã Vĩnh Hậu A, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn. Ảnh: C.L
Tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng đất quy hoạch cho trồng rừng ven biển sang mục đích khác, xâm lấn đất rừng để nuôi trồng, đ.ánh bắt thủy sản và các hoạt động trái phép khác vẫn diễn biến phức tạp, có nơi trở thành điểm nóng đã làm ảnh hưởng đến tiến độ và kết quả trồng rừng ven biển.
Để bảo vệ và khai thác tốt diện tích rừng ngập mặn, Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT) đã xây dựng Đề án bảo vệ phát triển rừng ven biển giai đoạn 2021-2030 với mục tiêu quản lý, bảo vệ và sử dụng hiệu quả diện tích rừng vùng ven biển hiện có, đặc biệt là đối với diện tích rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất là rừng tự nhiên vùng ven biển; tăng cường năng lực và phát triển sinh kế cho cộng đồng, người dân tham gia bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển.
Để thực hiện được mục tiêu này, theo ông Trần Quang Bảo – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NNPTNT), ngành chức năng và các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao năng lực, nhận thức về vai trò, giá trị của rừng vùng ven biển; nghiên cứu, chọn, tạo giống cây trồng rừng vùng ven biển.
Hoàn thiện các hướng dẫn kỹ thuật; hoàn thiện cơ sở dữ liệu rừng vùng ven biển; nhân rộng các mô hình bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển gắn với chống sa mạc hóa và suy thoái đất, sản xuất nông lâm ngư kết hợp.
Các nhóm nhiệm vụ ưu tiên trong thực hiện đề án là: Xây dựng rừng giống, vườn ươm sản xuất cây giống phục vụ trồng rừng vùng ven biển; bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, chống sạt lở bờ biển, đặc biệt ưu tiên vùng đồng bằng sông Cửu Long: trồng rừng phòng hộ chắn gió bão, chắn cát bay, bảo vệ môi trường, phòng chống sa mạc hóa, vùng ven biển, đặc biệt là các tỉnh miền Trung.
Khoanh nuôi xúc tiến tái sinh, làm giàu rừng và bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn động vật, thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm tại các khu rừng đặc dụng, các khu rừng có tính đa dạng sinh học cao tại vùng ven biển.
Hợp tác công tư trồng rừng, bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển gắn với phát triển sinh kế, kết hợp du lịch sinh thái và quản lý rừng cộng đồng.
Vay vốn làm vườn - ao - chuồng, nuôi bò "khổng lồ", nông dân phất lên trông thấy
Những năm qua, được sự đồng hành và tiếp vốn có hiệu quả của Agribank, nhiều hộ dân ở miền Trung đã ăn nên làm ra, nhờ đó đã giúp cho hàng nghìn hộ dân thoát nghèo bền vững, từng bước vươn lên làm giàu.
Thu lãi cả tỷ đồng/năm nhờ vay vốn nuôi bò 3B "khổng lồ", làm VAC
Đến thăm mô hình kinh tế trang trại vườn - ao - chuồng (VAC) của anh Nguyễn Văn Kiệt (50 t.uổi, ở thôn Đông Hòa, xã Điện Thọ, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam), được anh cho biết, xuất thân trong một gia đình thuần nông, ngoài mấy sào ruộng anh còn làm thêm các công việc tự do khác để kiếm sống, tuy nhiên thu nhập khá bấp bênh.
Năm 2003, từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Agribank Chi nhánh thị xã Điện Bàn, cộng với số t.iền tích góp được hơn 50 triệu đồng, anh quyết định xây dựng mô hình kinh tế trang trại làm bước đi khởi nghiệp cho gia đình mình.
Ban đầu, do vốn ít nên trang trại chỉ có quy mô khoảng 0,5ha, đến nay quy mô trang trại của anh đã mở rộng lên hơn 1,5ha. Với 2 ao nuôi cá (gồm cá trắm, chép, rô phi), hàng năm cung cấp ra thị trường khoảng 40 tấn cá các loại, trung bình mỗi tấn có giá từ 25-30 triệu (tùy vào loại cá), 3 chuồng nuôi gà, nuôi theo hình thức gối đầu (khoảng trên 7.000 con/lứa, mỗi năm 3 lứa), mỗi kg gà bán ra thị trường hiện nay có giá từ 40.000 - 45.000 đồng/kg, cùng đàn bò 3B hơn 100 con mỗi lứa.
Hoạt động giao dịch tại Ngân hàng Agribank. Ảnh: Trần Hậu
"Trong thời gian tới, Agribank sẽ bám sát định hướng phát triển của từng địa phương để tiếp tục đầu tư tín dụng cho lĩnh vực tam nông giúp người nông dân có điều kiện phát triển sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt để nâng cao thu nhập...".
Trong 5 năm trở lại đây, mô hình nuôi bò 3B - loài bò có dáng vóc to lớn, "khổng lồ" - đang phát triển rất mạnh tại thị xã Điện Bàn, anh Kiệt cũng đang tập trung đầu tư mạnh vào phát triển đàn bò, và đây cũng là nguồn thu nhập chính của trang trại.
"Gia đình tôi phất lên được như ngày hôm nay là nhờ nguồn vốn của Ngân hàng Agribank, tôi rất biết ơn ngân hàng đã cho tôi vay vốn để phát triển kinh tế. Hiện nay, trang trại của tôi cho doanh thu khoảng 8-9 tỷ đồng/năm, sau khi trừ chi phí tôi lãi gần 1 tỷ đồng mỗi năm..."- anh Kiệt phấn khởi nói.
Anh Kiệt đã gắn bó với Ngân hàng Agribank gần 20 năm nay, kể từ khi còn là một thanh niên luôn khát khao làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình. Mới đầu, từ vài chục triệu vốn vay của Ngân hàng Agribank, anh đã đầu tư nuôi gà, cá, đến nuôi bò. Rồi dần dần, làm ăn có lãi, anh đã sử dụng đồng vốn để quay vòng phát triển sản xuất.
Cứ mỗi lần mở rộng làm ăn, Ngân hàng Agribank Chi nhánh thị xã Điện Bàn là địa chỉ tin cậy và đầu tiên mà anh muốn tìm đến để vay vốn mở rộng sản xuất.
Cũng tại Quảng Nam, chúng tôi cùng cán bộ Agribank đến thăm mô hình kinh tế tổng hợp của hộ bà Hồ Thị Nhé (người Bhnoong, dân tộc Giẻ-triêng - ở thôn 1, xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam).
Bà Nhé cho biết, trước đây vợ chồng bà làm mấy sào ruộng, cùng với chăn nuôi nhỏ lẻ, ngoài ra ai thuê gì làm đó để kiếm kế sinh nhai, tuy nhiên thu nhập khá bấp bênh. Năm 2016, được sự hỗ trợ của Agribank Chi nhánh huyện Phước Sơn, gia đình bà vay 350 triệu để phát triển kinh tế gia đình, bằng mô hình chăn nuôi lợn rừng.
"Nhờ có nguồn vốn Agribank mà gia đình tôi xây dựng được mô hình kinh tế rộng hơn 32ha, gồm chăn nuôi bò, lợn rừng, gà và trồng keo. Đến nay, cơ ngơi của gia đình gồm có gần 30ha rừng trồng keo, hơn 1ha trồng sắn, 60 con lợn rừng, 40 con bò, cùng đàn gà ta thả vườn. Hàng năm trang trại mang lại doanh thu hơn 350 triệu đồng, trừ các khoảng chi phí, trả lãi ngân hàng, gia đình tôi lãi hơn 150 triệu đồng. Nhờ làm ăn hiệu quả, gia đình tôi vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống..."- bà Nhé vui mừng nói.
"Phao cứu sinh" của nông dân
Mô hình kinh tế trang trại tổng hợp của anh Nguyễn Văn Kiệt (ở xã Điện Thọ, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) cho lãi gần 1 tỷ đồng/năm. Ảnh: Trần Hậu
Trước đây gia đình bà Nhé thuộc diện hộ nghèo, đời sống khá khó khăn, nhưng từ khi có nguồn vốn Agribank gia đình bà đã vươn lên thoát nghèo, làm ăn có hiệu quả, có t.iền xây nhà mới khang trang và nuôi 4 đứa con ăn học.
"Ở đây không những gia đình tôi mà có hàng nghìn hộ dân ở huyện miền núi Phước Sơn này nhờ được sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước, nhất là Ngân hàng Agribank mà xây dựng được các mô hình kinh tế, từ đó có nguồn thu nhập ổn định và vươn lên trong cuộc sống. Gia đình tôi và người dân nơi đây biết ơn Ngân hàng Agribank nhiều lắm..."- bà Nhé nói.
Còn tại Đà Nẵng, mô hình chăn nuôi lợn của gia đình ông Nguyễn Ngọc Tửu (xã Hòa Khương, huyện Hòa Vang, TP.Đà Nẵng) là một trong những mô hình điển hình.
Trò chuyện cùng phóng viên, ông Nguyễn Ngọc Tửu chia sẻ, trước đây vợ ông đã chăn nuôi lợn nhưng nhỏ lẻ, còn ông thì làm bác sĩ, sau khi nghỉ hưu ông về phụ vợ và mở rộng chuồng trại để xây dựng mô hình nuôi lợn với quy mô lớn, làm hướng phát triển kinh tế tiếp theo cho gia đình.
Ông Tửu nhớ lại, năm 2014 từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Agribank Chi nhánh huyện Hòa Vang - Nam Đà Nẵng, ông đã đầu tư 200 triệu đồng cho mô hình chăn nuôi heo, ban đầu ông chỉ nuôi khoảng 20 con lợn thịt, ngoài ra còn chăn nuôi thêm gà, trồng rau. Là tay ngang rẽ hướng sang chăn nuôi, nên ông gặp muôn vàn khó khăn do chưa có kinh nghiệm, hơn nữa nguồn vốn để đầu tư xây dựng chuồng trại, con giống cũng khá lớn.
Vừa làm vừa học hỏi kinh nghiệm, nên mô hình chăn nuôi lợn của ông Tửu phát triển tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình. Hàng năm ông đã lấy nguồn lãi thu được để trả t.iền ngân hàng và tái đầu tư mở rộng quy mô đàn lợn.
Ông Tửu cho biết thêm, mô hình chăn nuôi lợn đang phát triển thuận lợi thì năm 2019 dịch tả lợn châu Phi bùng phát, đàn lợn hơn 60 con gần xuất chuồng phải tiêu hủy, thiệt hại gần 500 triệu đồng, khiến gia đình ông thiệt hại nặng nề. Trong lúc khó khăn, ông được Agribank Chi nhánh huyện Hòa Vang Nam Đà Nẵng cho vay vốn, nhờ đó ông đã bắt đầu tái đàn lợn, thời gian qua đàn lợn của gia đình ông đang phát triển tốt.
"Sau nhiều lần vay trả, đến nay tổng dư nợ của tôi là 1 tỷ đồng, việc được Agribank "hậu thuẫn" đã giúp tôi và hàng trăm hộ dân khác không lo sợ thiếu vốn. Được Agribank cho vay vốn là nguồn động viên, khích lệ rất lớn cho tôi vững tin tái đàn lợn, ngân hàng thật sự là "phao cứu sinh" cho gia đình tôi vực dậy kinh tế khi mà thiên tai, dịch bệnh luôn hoành hành" - ông Tửu vui mừng nói.
Vừa trồng ba kích củ to bự, dài ngoằng, vừa nuôi dê, ông nông dân ở Vĩnh Phúc có thu nhập khiến bao người mê Sinh ra và lớn lên ở vùng đất thuần nông, với sự cần cù cùng khát khao làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương, ông Bùi Văn Sỹ (thôn Hữu Phúc, xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc) đã gây dựng thành công mô hình trồng cây dược liệu, chăn nuôi gia súc, đem lại thu nhập hàng trăm...
