Đưa ‘578′ dự Oscar: Rộng cửa cho phim vừa thất bại phòng vé vừa bị chê chất lượng?

Việc “ 578: Phát đạn của kẻ điên” được chọn dự sơ loại Oscar 2023 đang gây nhiều tranh luận. Đây là phim hành động thất bại ở phòng vé, chất lượng gây tranh cãi.

578: Phát đạn của kẻ điên công bố kinh phí 60 tỉ đồng nhưng doanh thu phòng vé thất bại – Ảnh: ĐPCC

Nhưng theo Cục Điện ảnh (Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch), phim được hội đồng chấm 9 điểm, vượt qua Em và Trịnh, Maika, Dân chơi không sợ con rơi.

Trả lời Tuổi Trẻ về lý do chọn phim 578: Phát đạn của kẻ điên là đại diện Việt Nam dự Oscar 2023, ông Vi Kiến Thành (cục trưởng Cục Điện ảnh, phó chủ tịch Hội đồng quốc gia tuyển chọn phim tham dự vòng sơ tuyển Phim truyện quốc tế Oscar 2022-2023) cho biết đây là kết quả do hội đồng chấm điểm và lựa chọn.

Hội đồng do ông Tạ Quang Đông – thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch – làm chủ tịch.

Vượt Dân chơi không sợ con rơi, Em và Trịnh, Maika

Ông Thành nói: “Các phim được đưa ra cho hội đồng chấm đều phải đáp ứng các điều lệ của giải Oscar. Có 4 phim đạt là 578: Phát đạn của kẻ điên, Dân chơi không sợ con rơi, Em và Trịnh và Maika – Cô gái đến từ hành tinh khác. Kết quả, 578 được chấm 9 điểm, số điểm đạt chuẩn và cao nhất nên được chọn đi Oscar”.

Ông Thành cho biết Đêm tối rực rỡ - phim vừa đoạt giải Cánh diều vàng – không đáp ứng đủ các điều lệ của giải Oscar nên không được đưa vào chấm chọn. Bên cạnh đó, cục trưởng lưu ý một phim đoạt Cánh diều vàng hay Bông sen vàng không có nghĩa là sẽ được chọn đại diện Việt Nam dự Oscar.

Điều lệ nói trên là điều thứ 13 – Những quy tắc đặc biệt dành cho giải Phim quốc tế xuất sắc của Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ, thường dài 4 trang với nhiều quy định. Điều lệ này được viện hàn lâm ban hành riêng từng năm.

Năm nay, viện hàn lâm yêu cầu phim phát hành từ 1-1 đến 30-11-2022, cùng nhiều yêu cầu về định dạng, dạng phim, độ phân giải, âm thanh… đến các tiêu chí như dài hơn 40 phút, có hơn 50% lời thoại thuộc ngôn ngữ khác tiếng Anh, thời gian trụ rạp ít nhất là bảy ngày, không được phát hành công khai dưới bất kỳ hình thức nào khác trước khi chiếu rạp…

H’Hen Niê trong phim 578: Phát đạn của kẻ điên – Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Khán giả xấu hổ, nhà làm phim: “Đằng nào cũng không có cơ hội”

Thế nhưng trước thông tin 578: Phát đạn của kẻ điên dự Oscar, nhiều khán giả có phản ứng trái chiều. Nhiều người bày tỏ sự khó hiểu với lựa chọn này, nuối tiếc cho Đêm tối rực rỡ khi bộ phim của đạo diễn Aaron Toronto thuyết phục hơn về mặt chất lượng.

Trên một tờ báo, khán giả nhắc đến phim từng thắng giải này tại Oscar là Drive My Car của Nhật năm 2022, hay phim được Đài Loan gửi đi dự thi là A Sun (Dương quang phổ chiếu). Đây đều là những phim có chất lượng nghệ thuật cao, lay động trái tim khán giả.

Nếu so sánh, việc Việt Nam gửi Bố già vào năm ngoái và 578 vào năm nay khiến khán giả này cảm thấy “xấu hổ cho điện ảnh nước nhà”.

Bình luận về sự việc, đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn nói với Tuổi Trẻ: “Tôi chưa xem phim 578 nên không có bình luận gì về việc lựa chọn bộ phim này dự giải Oscar. Tôi chỉ biết đó là phim hành động. Có thể cục cũng có lý do khi chọn một phim hành động là để chứng minh điện ảnh Việt Nam có thể làm một phim thuộc thể loại đó.

Còn lâu nay, cơ hội để phim Việt Nam vào sâu ở giải Oscar là hoàn toàn không có, trong điều kiện như hiện nay. Đằng nào chúng ta cũng không có cơ hội nên tôi thấy lựa chọn phim Bố già như năm ngoái là hợp lý, chứng minh điện ảnh Việt Nam vẫn đang đầu tư làm những phim kinh phí lớn, không thua kém các nước bạn về trình độ kỹ thuật”.

Theo quan sát của Tuổi Trẻ, hạng mục Phim quốc tế xuất sắc tại giải Oscar thường nhắm vào những phim có mức độ nghệ thuật, hàn lâm đậm đặc, đôi khi còn đậm hơn cả giải Phim hay nhất của Oscar.

Câu hỏi đặt ra là: Việt Nam có thể đầu tư riêng cho những phim mang tính chất tương tự để cơ hội ở Oscar rõ ràng hơn?

Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn cho rằng khó có khả năng này. Anh nói: “Những phim như vậy không có khả năng thu hồi vốn ở thị trường Việt Nam nên không ai đầu tư cả. Các doanh nghiệp tư nhân làm phim với mục tiêu lợi nhuận cụ thể nên không có tư duy chạy theo mục tiêu giải thưởng mơ hồ.

Tôi biết vẫn có những kịch bản hay đang chờ được làm phim, nhưng hoặc là những phim như thế thực sự không có thị trường, hoặc là người ta tin thế, nên không ai đầu tư. Còn các phim do Nhà nước đầu tư thì còn phải thực hiện những nhiệm vụ khác, chứ không phải nhiệm vụ dự giải Oscar”.

Tại vòng sơ tuyển, Oscar nhận phim từ hàng chục quốc gia gửi dự thi. Ban tổ chức sẽ chọn ra 15 phim vào vòng rút gọn, từ đó chọn 5 phim vào đề cử chính thức.