Dự thảo Luật điện ảnh mới: Thuế và Quỹ điện ảnh tiếp tục là chủ đề ‘nóng’

Triển khai Luật điện ảnh, xây dựng Dự thảo, Nghị định quy định chi tiết Luật điện ảnh tiếp tục trở thành chủ để “ nóng” của giới làm phim, các nhà sản xuất, các cơ quan ban ngành đoàn thể với Hội nghị – Hội thảo được diễn ra chiều ngày hôm qua tại Hà Nội do Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch phối hợp cùng với Cục Điện ảnh chủ trì và tổ chức.

Ngày hôm qua (26/9) tại Hà Nội, đã diễn ra Hội nghị – Hội thảo Triển khai Luật điện ảnh, đóng góp ý kiến xây dựng Dự thảo Nghị định, quy định chi tiết một số điều của Luật điện ảnh và Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2021/NĐ-CP. Hội nghị – Hội thảo lần này dưới sự chủ trì của ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch; ông Lê Thanh Liêm, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du Lịch; ông Vi Kiến Thành – Cục trưởng Cục Điện ảnh.

Mở đầu Hội nghị – Hội thảo, ông Tạ Quang Đông đưa ra phát biểu: “Chúng ta sẽ chỉ góp ý quy định về cách làm cụ thể ra sao, giấy tờ thủ tục, phần trăm phim Việt Nam chiếu trên vô tuyến, chiếu tại rạp và rất nhiều vấn đề khác như: phổ biến phim trên mạng, các cơ chế tạo ra để có cách quản lý phim trên mạng, Quỹ điện ảnh…Tôi nghĩ có rất nhiều vấn đề ‘nóng’, chính vì vậy, tôi mong muốn các đại biểu có thể đóng góp ý kiến một cách cụ thể và rõ ràng nhất, xem rằng cần phải sửa những gì…”.

Ông Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch

Là một trong những đại biểu đưa ra ý kiến đầu tiên, NSƯT Đỗ Thanh Hải – Phó Tổng giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam đã đưa những điểm theo ông còn bất cập ở trong Dự thảo Luật điện ảnh mới: “Luật có đưa ra thời lượng phát sóng phim truyện Việt Nam đạt ít nhất 30% so với tổng thời lượng phát sóng phim của mỗi đài truyền hình. Cần làm rõ tỉ lệ 30% đối với tổng thời lượng phát sóng phim, bao gồm các loại hình được quy định trong Luật điện ảnh, như: phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình, rồi kết hợp các loại hình khác, hay là áp dụng với chỉ riêng tổng thời lượng phim truyện?

Ngoài ra, cũng cần làm rõ tỉ lệ này sẽ áp dụng đối với các kênh truyền hình quảng bá hay cả kênh truyền hình trả tiền, hay các gói dịch vụ nội dung theo yêu cầu. Quy định phát sóng 30% phim Việt Nam cần được xây dựng đồng bộ với các chính sách khuyến khích sản xuất phim Việt Nam trong nước. Điều này để đảm bảo tính khả thi của quy định, tránh trường hợp cung không đủ cầu, tránh tăng giá bản quyền phim trong khi chưa chắc đã có phim chất lượng đủ tốt.

Ông Đỗ Thanh Hải phát biểu tại hội nghị

Trên thực tế, tỉ lệ này rất khó đối với các đài truyền hình trong nước. Hiện nay chỉ có duy nhất Đài Truyền hình Việt Nam có đủ năng lực để đáp ứng con số 30%, còn một số nơi như Đài Truyền hình Vĩnh Long, Đài Truyền Hình TP.HCM hiện nay không có cơ sở sản xuất phim Việt. Hiện tại có khoảng 60 đài truyền hình phát thanh trong cả nước, thì chắc chắn tỉ lệ này là không phù hợp”.

Ngoài ra, ông Hải cũng đưa ra góp ý về khuyến khích và sản xuất phim Việt Nam, trên cơ sở học tập các nước khác, ông mong muốn có thể quy định ưu đãi thuế và các ưu đãi khác như: hoàn một phần chi phí sản xuất đối với các dự án phim sản xuất trong nước, từ các nhà sản xuất trong nước hay các nhà đầu tư sản xuất từ nước ngoài mà đạt được những tiêu chí nhất định, đó là: sử dụng một lượng lao động lớn hay quảng bá du lịch trong nước ra nước ngoài…

Ông Hải cũng như Đài truyền Việt Nam còn bày tỏ sự quan tâm tới thành lập Quỹ hỗ trợ và phát triển điện ảnh. Luật quy định: trích 3% từ doanh thu bán vé của các phim nhập khẩu chiếu rạp tại Việt Nam; 3% từ phí thẩm định và phân loại phim; 1% tiền thuê bao của phim phổ biến xuyên biên giới; 0.05% tiền thuê bao của truyền hình trả tiền; 0.5% Doanh thu từ hoạt động quảng cáo trong chương trình phim chiếu trên truyền hình; 5% phí hậu kiểm.

Đài truyền hình Việt Nam đưa ra góp ý: bỏ quy định trích 0.05% tiền thuê bao của truyền hình trả tiền; 0.5% doanh thu từ hoạt động quảng cáo trong chương trình phim chiếu trên truyền hình. Lý do là doanh thu này đến từ nhiều nguồn khác nhau, chứ không riêng gì từ việc chiếu phim, có thể là chương trình thể thao hay âm nhạc.

Ông Vũ Tú Thành – Phó Giám đốc điều hành, Hội đồng Kinh doanh Mỹ-ASEAN cũng chỉ ra một số điểm bất cập trong điều luật về phổ biến phim: “Nếu muốn thực hiện việc phổ biến trên không gian mạng thì doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức hoạt động phổ biến phim có phát sinh thuế ở Việt Nam. Chúng tôi không hiểu năng lực phân loại phim có liên quan gì tới chuyện đóng thuế? Nếu như chúng ta muốn yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài phải đóng thuế thì đã có cổng thông tin để họ tự đăng ký. Cho nên, tôi nghĩ điều này nên bỏ và hoàn toàn không cần thiết.

Để thực hiện hai mục tiêu lớn của điện ảnh Việt hiện nay, là thúc đẩy ngành công nghiệp điện ảnh trong nước và giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam, chúng ta không thể thực hiện những biện pháp mang tính ép buộc. Nếu như nhìn qua những ngành công nghiệp khác, như ngành xe ô tô, những quy định nội địa hóa cứng nhắc sẽ không làm được, chỉ đến khi mà đưa ra cơ chế khuyến khích, chúng ta mới thấy sự bùng nổ của ngành sản xuất xe ô tô trong nước”.

Nhà sản xuất Ngô Thị Bích Hạnh – Tổng giám đốc công ty BHD cũng cho biết: “Hiện nay, việc xin giấy phép quay phim đang rất phức tạp, có địa điểm phải xin tới 4, 5 giấy phép rất mất thời gian. Tôi cũng có đề nghị và góp ý nhưng lần này trong Nghị định, tôi thấy vẫn chưa thấy nhắc tới phần đó. Tôi mong muốn chúng ta có thể học tập cách làm giống như Singapore, chỉ cần có giấy thông báo cho các cơ quan chức năng. Ngoài ra, chúng tôi rất muốn được hỗ trợ, giảm kinh phí hay giá vé tới các địa điểm danh lam thắng cảnh để quay phim….

Nhà sản xuất Ngô Thị Bích Hạnh – Tổng giám đốc công ty BHD

Gần đây, các doanh nghiệp chiếu phim cũng xin nhà nước cho phép được hoạt động rạp chiếu về ban đêm. Tôi nghĩ điện ảnh là một trong những nghành kinh doanh giải trí về đêm rất lành mạnh. Giả dụ đối tượng hướng tới có thể là những khán giả ban ngày đi làm cả ngày, tối về phải chăm con thì 10 giờ tối trở đi mới có cho riêng mình thời gian để giải trí. Nếu có thể được, tôi mong rằng loại hình kinh doanh chiếu phim về đêm có thể được đưa vào trong Nghị định lần này.

Việc có Quỹ điện ảnh, BHD rất ủng hộ nhưng để thu thêm phí từ các doanh nghiệp điện ảnh, nên có cách khai thác hợp lý hay lộ trình về các chính sách ưu đãi thuế tốt hơn. Ví dụ nếu đơn vị nào chiếu nhiều phim Việt Nam hơn thì tỉ lệ khuyến khích về thuế sẽ tốt hơn. Chúng tôi cũng mong rằng Cục Điện ảnh sẽ phối hợp với các cơ quan khác để có những chính sách hỗ trợ về thuế cho doanh nghiệp”.

Trước khi kết thúc buổi hội thảo, Thứ trưởng Tạ Quang Đông có nhấn mạnh rằng: “Các ý kiến đóng góp đều rất nhiệt tình, thẳng thắn, đi đúng với tính chất thực tiễn của vấn đề. Tôi hi vọng sẽ còn có nhiều cuộc trao đổi ý kiến nữa… Chúng tôi sẽ xem xét một cách kỹ lưỡng để có thêm nhiều căn cứ về mặt pháp lý và đánh giá dựa trên thực tế”.