Du lịch tù mù khó “cất cánh”
Vài năm trở lại đây, du lịch Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, khi số lượng du khách đến Việt Nam tăng mạnh sau mỗi mùa du lịch. Thế nhưng, có một sự thật hiển nhiên tồn tại, tiềm năng thì nhiều, nhưng khai thác và phát huy lại không được bao nhiêu.
Khách du lịch nước ngoài luôn phải tự tìm hiểu về văn hóa Việt Nam khi bảo tàng còn thiếu hướng dẫn viên
Bỏ ngỏ đội ngũ hướng dẫn viên
Tài sản đầu tiên mà ngành du lịch đang bỏ quên, hay nói đúng hơn là nhìn thấy rồi, mà không biết khai thác thế nào chính là hệ thống bảo tàng, di tích nơi lưu giữ những di sản vô giá. Hiện, Việt Nam có 134 bảo tàng cấp quốc gia và cấp tỉnh. Thực tế, số lượng khách du lịch đến Việt Nam thường bỏ “quên” không thăm bảo tàng, vì lẽ bảo tàng chưa trở thành điểm đến, điểm dừng chân quen thuộc của du khách và chưa đóng vai trò là “địa chỉ đỏ” trong hệ thống tour của các công ty du lịch, lữ hành. Đó cũng là một trong những chủ đề chính của Hội nghị “Bàn về liên kết giữa văn hóa, thể thao với du lịch nhằm quảng bá hình ảnh đất nước, con người và sản phẩm du lịch Việt Nam” vừa diễn ra vào hôm qua 22-11.
Tại hội nghị, các đại biểu đã đưa ra nhiều phân tích về nguyên nhân, sự yếu kém trong khai thác tiềm năng bảo tàng, di tích để phục vụ phát triển du lịch. Theo đó, nguyên nhân thì vô vàn, ví như tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam, dù chỉ mới thành lập từ tháng 9-2011 đến nay đã nhanh chóng trở thành một địa chỉ thu hút du khách trong và ngoài nước. Riêng 10 tháng năm 2012, Bảo tàng đã đón hơn 60.000 lượt khách tham quan, trong số đó có tới hơn 10.000 lượt khách nước ngoài. Thế nhưng, ít ai biết rằng, tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia chỉ có vỏn vẹn 3 cán bộ hướng dẫn tiếng nước ngoài (2 hướng dẫn viên tiếng Anh và 1 hướng dẫn viên tiếng Pháp). Bởi vậy, phần lớn công tác hướng dẫn du khách nước ngoài đều do hướng dẫn viên du lịch của các công ty khai thác dịch vụ lữ hành đảm nhiệm.
Theo lời giải thích của bà Nguyễn Thị Thu Hoan, Phó Trưởng phòng Giáo dục, Công chúng – Bảo tàng Lịch sử quốc gia, thực trạng đó xuất phát từ đòi hỏi, người hướng dẫn phải vừa am hiểu nội dung trưng bày, vừa phải có đủ khả năng chuyển ngữ với một lượng thuật ngữ chuyên ngành khá lớn… Trong khi, phần lớn các bảo tàng bỏ ngỏ việc xây dựng, bổ sung đội ngũ hướng dẫn viên có đủ trình độ. Thay vào đó, các bảo tàng đã tận dụng tối đa hướng dẫn viên của các công ty lữ hành, những người ít có điều kiện, cơ hội trang bị kiến thức về nội dung trưng bày. Hệ thống thuyết minh tự động của bảo tàng thì luôn trong tình trạng… đang được hoàn thiện. Hệ quả là các du khách nước ngoài chưa được hưởng dịch vụ du lịch tốt nhất. Đó là nguyên nhân, một lượng lớn du khách nước ngoài đã đến một lần, quyết không quay lại.
Video đang HOT
Thay đổi phải từ nhiều phía
Hệ thống bảo tàng tại Việt Nam đang nỗ lực thay đổi để thu hút du khách. Song, sự cố gắng chỉ đến từ một phía sẽ không phải là giải pháp tối ưu để du lịch cất cánh. Ông Vũ Ngoạn Hợp – Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho rằng, phát triển được thì một mặt ngành văn hóa tự chuyển mình, mặt khác, ngành du lịch cần đem đến cho du khách những sản phẩm tốt nhất. Những người làm văn hóa không thể thay đổi kiểu tù mù mà còn cần những ý kiến góp ý của các công ty lữ hành, những người nắm rõ đòi hỏi, yêu cầu của du khách. Đ.ánh giá về chất lượng du lịch nước nhà hiện nay, ông Hợp cho rằng mặc dù chúng ta đã có những sản phẩm khai thác du lịch văn hóa nhưng đó mới chỉ là “lạ hơn hay”.
Qua hội nghị, nhiều ý kiến đã chỉ rõ những điểm yếu kém của du lịch Việt Nam. Đó là những ý kiến thẳng thắn dám nói lên sự thật tồn tại bao nhiêu năm qua. Giải pháp liên kết giữa văn hóa và du lịch đương nhiên là một liều thuốc hữu hiệu. Vấn đề chỉ là sử dụng như thế nào để không có những phản ứng phụ. Nếu du lịch Việt Nam vẫn giữ cách làm như cũ, manh mún, chụp giật, “ăn xổi ở thì”, phản ứng phụ sẽ là sự biến mất của những doanh nghiệp lữ hành. Và biết đâu là sự trì trệ của cả ngành du lịch vốn nhiều tiềm năng như ở Việt Nam.
Theo ANTD
Người nước ngoài làm hướng dẫn viên chui ở Việt Nam
Để người nước ngoài làm HDV có thể gây hậu họa lâu dài. Họ có thể đem nhiều trò vui sai lệch ra làm cho khách hài lòng, thậm chí bóp méo văn hóa, lịch sử, phong tục để thu hút sự chú ý của du khách.
Hướng dẫn viên ngoại (đội nón bảo hiểm) đang hướng dẫn đoàn khách nước ngoài ở đường Lê Duẩn, TP.HCM
Nội làm bình phong cho ngoại
Cơ quan quản lý không thể kiểm soát được HDV ngoại truyền đạt những gì cho du khách. Có thể họ sẽ gây hiểu lầm cho du khách nước ngoài về văn hóa, lịch sử, phong tục của Việt Nam.
Sáng ngày 19/6, trong sân Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, một đoàn khách nước ngoài hơn 40 người đứng vây quanh chăm chú lắng nghe một người đàn ông "tóc vàng mắt xanh" thuyết minh bằng tiếng Anh. Đi kèm với HDV ngoại còn có một thanh niên Việt nam mặc áo xanh, là HDV người Việt đóng vai trò "bình phong" cho HDV ngoại, sẽ trình thẻ HDV nếu bị kiểm tra. Phần lớn công việc từ quan trọng nhất là thuyết minh, hướng dẫn đoàn cho tới tìm kiếm phương tiện di chuyển, tập trung đoàn... đều do HDV ngoại đảm trách. Anh này có thể giao tiếp bằng tiếng Việt, thậm chí còn đùa giỡn thân mật với người bán sách dạo trong khuôn viên bảo tàng, chứng tỏ đã nhiều lần đưa khách đến đây.
Trong lúc du khách đang tham quan bảo tàng thì anh ta ra phía ngoài cổng nói chuyện với những người đạp xe xích lô để chuẩn bị đưa khách đến địa điểm tham quan khác. Hơn một giờ sau, anh ta vào bên trong bảo tàng tìm kiếm khách của mình và nhắc họ hết thời gian tham quan. Khách đi bằng xe xích lô, riêng anh ta di chuyển bằng xe ôm.
Điểm đến tiếp theo là nhà thờ Đức Bà. Sau khi ngắm nghía nhà thờ, đoàn khách được HDV ngoại dắt tới Bưu điện thành phố. Tại đây, anh ta giúp đỡ du khách mua hàng rong được bày bán trước cổng bưu điện. Xong, du khách leo lên xích lô đi dọc đường Lê Duẩn về hướng Thảo Cầm Viên (tham quan Bảo tàng Lịch sử). Tới phía đối diện Lãnh sự quán Mỹ, khách được thả xuống xe rồi vây quanh người đàn ông người nước ngoài để nghe hướng dẫn. Người này lôi ra một tập ảnh về con đường này ngày xưa và mải mê chỉ trỏ nói về chúng.
Trước đó, tại Hội An, nơi các hoạt động du lịch được kiểm soát rất chặt chẽ, chúng tôi vẫn bắt gặp HDV ngoại đưa đoàn khách ngoại tham quan các chùa trong phố cổ. HDV này rất thản nhiên hướng dẫn cho khách, xem như ở VN không hề có quy định cấm nào. Quan sát cho thấy, anh ta không mang thẻ HDV.
Các HDV chuyên nghiệp người Việt ở TP.HCM không lạ lẫm gì những HDV ngoại đang hành nghề ở VN. "Có rất nhiều HDV ngoại. Nhiều nhất là HDV người Hàn Quốc. Ở các tỉnh phía bắc, còn có cả người Trung Quốc. Đến vịnh Hạ Long hay các điểm tham quan ở Hà Nội, thế nào cũng gặp. Ở nhà ga quốc tế sân bay Tân Sơn Nhất, có thể nhìn thấy nhiều người nước ngoài cầm bảng đón khách", một nữ HDV người Việt khẳng định. Anh Huy, HDV của một công ty du lịch lớn ở TP.HCM cho hay, nhiều người nước ngoài đến Việt N.am s.inh sống đã chọn nghề HDV làm kế sinh nhai.
Du lịch VN dễ mang tiếng xấu
Nước ngoài bao trọn gói Theo một vị nguyên là phó tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, những năm gần đây, nhiều công ty du lịch nước ngoài đưa khách vào Việt Nam làm hết mọi việc, chỉ chừa lại mỗi khâu hướng dẫn cho đối tác Việt Nam. Nhưng giờ họ làm luôn việc này, dù pháp luật nghiêm cấm. Đó là do quản lý lỏng lẻo và có sự tiếp tay của các công ty du lịch Việt Nam khi cử HDV làm "sitting guide" (ngồi không) canh chừng cho HDV ngoại.
Hiện nay có hai kiểu HDV ngoại tồn tại ở Việt Nam, thứ nhất là HDV được các công ty du lịch nước ngoài thuê để dẫn đoàn, bên cạnh có HDV người Việt đi kèm. Thứ hai là các HDV ngoại trước đây làm trưởng đoàn đưa khách từ nước ngoài vào Việt Nam, sau một thời gian quen đường đi nước bước đã ở lại Việt Nam tự tổ chức tour. Đối tượng thứ hai này tổ chức tour khép kín, tự móc nối khách ở bên ngoài, đặt phòng, ăn uống... mà không thông qua công ty.
Như vậy chúng ta sẽ bị thiệt hại do họ không đóng thuế, dẫn tới môi trường kinh doanh du lịch trở nên hỗn loạn. Các công ty du lịch Hàn Quốc cũng tổ chức tour khép kín, HDV là người Hàn Quốc và cuối cùng phần lớn doanh thu quay về lại Hàn Quốc.
Những năm trước đây, khách Hàn Quốc vào VN thông qua các công ty Việt Nam. Nhưng sau này không còn mấy người Hàn Quốc đi tour công ty Việt Nam do các công ty VN không thể cạnh tranh về giá với công ty Hàn Quốc. Các công ty này lấy khách từ gốc và tổ chức tour khép kín nên giá tour bao giờ cũng rẻ hơn công ty du lịch Việt Nam.
Một nguy hiểm nữa là cơ quan quản lý không thể kiểm soát được HDV ngoại truyền đạt những gì cho du khách. Có thể họ sẽ gây hiểu lầm cho du khách nước ngoài về văn hóa, lịch sử, phong tục của Việt Nam. Các HDV ngoại làm việc không lương và họ thu nhập từ t.iền "típ" của khách hoặc hoa hồng từ mua sắm. Do đó, khách rất dễ bị đưa vào những cửa hàng chặt c.hém và du lịch Việt Nam sẽ chịu tiếng xấu vì tất cả những rủi ro mà HDV ngoại mang lại.
Bà Huỳnh Ngọc Vân, Giám đốc Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, bức xúc: "Điều mà chúng tôi lo lắng nhất là không thể biết được HDV ngoại này thuyết minh những gì cho du khách. Chắc chắn họ không thể giới thiệu với du khách về đất nước và con người Việt nam tốt như người Việt Nam".
Theo luật Du lịch, người được cấp thẻ HDV quốc tế phải hội đủ nhiều điều kiện, trong đó buộc phải có quốc tịch Việt Nam, thường trú tại Việt Nam. Ông Nguyễn Trí Dũng, một HDV tiếng Anh kỳ cựu ở TP.HCM, cho hay các nước trong khu vực cũng không cho phép người nước ngoài làm HDV. Để người nước ngoài làm HDV có thể gây hậu họa lâu dài. Họ có thể đem nhiều trò vui sai lệch ra làm cho khách hài lòng, thậm chí bóp méo văn hóa, lịch sử, phong tục để thu hút sự chú ý của du khách. Ngay cả HDV người Việt, học văn hóa, lịch sử Việt Nam từ nhỏ, mà khi vào nghề còn phải trau dồi kiến thức liên tục để có thể thuyết minh. Sự việc đã sai thì bằng mọi cách phải chấm dứt.
Theo Thanh Niên
Chàng hướng dẫn viên lùn nhất Việt Nam Ít ai biết rằng, anh chàng Phú lùn, có quán nước chè nằm chênh chếch trên phố Hàng Cót, Hà Nội còn là một hướng dẫn viên du lịch vui tính, dí dỏm và nói tiếng Anh "như gió"... Cũng như hàng trăm quán nước nhỏ nơi vỉa hè Hà Nội, với vài điếu t.huốc l.á, dăm ba chai nước lọc và một...