Dòng tiền xoay nhanh giữa cơ sở và phái sinh
Dòng vốn đang có sự dịch chuyển linh hoạt giữa thị trường cơ sở và phái sinh, cho thấy nhà đầu tư ngày càng nhanh nhạy trong việc sử dụng lợi thế của các thị trường để kiếm lãi.
Trong gian khó, tiền chuyển động thông minh hơn
Anh Nguyễn Duy Hoàng, nhà đầu tư bám sàn cho biết, trước đây, anh không quan tâm đến chứng khoán phái sinh vì cứ nghĩ đó là dành cho các tổ chức đầu tư là chính, nhưng đến khi sàn cổ phiếu gặp nhiều thách thức trong chọn ra cơ hội, anh được tư vấn nên sử dụng song song cả 2 thị trường.
Dù chưa hiểu nhiều về phái sinh, nhưng anh nắm được nguyên tắc cơ bản: tiền nên ưu tiên phái sinh khi thị trường cổ phiếu thấy rõ xu thế giá xuống và ngược lại, khi thị trường cổ phiếu xác lập xu hướng giá lên thì nên chú tâm vào đó để kiếm lãi.
Quan sát diễn biến thị trường chứng khoán từ sau Tết Nguyên đán 2020 tới nay, có thể chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 1, từ 22/1 đến hết tháng 2, thị trường đón nhận tin xấu xuất hiện dịch Covid-19 ở Trung Quốc, nên bắt đầu xu hướng giá xuống.
Giai đoạn 2 là trọn vẹn tháng 3, nhất là 2 tuần cuối tháng, việc dịch bệnh được kiểm soát ở Trung Quốc nhưng bùng nổ ở châu Âu và Mỹ đã kích hoạt dòng tiền bán tháo trên diện rộng. Giai đoạn 3 là kể từ đầu tháng 4 tới nay, nhiều thị trường chứng khoán hội phục mạnh với dòng tiền mới đổ vào thị trường.
Số lượng tài khoản trên TTCK phái sinh.
Trong cả ba giai đoạn trên, dòng tiền có sự dịch chuyển rõ nét từ thị trường cơ sở qua phái sinh và ngược lại. Nhiều nhà đầu tư cũng như anh Hoàng, được sự tư vấn của các môi giới, đã mở thêm tài khoản phái sinh và tham gia giao dịch.
Thống kê của Sở GDCK Hà Nội cho biết, đến cuối tháng 4/2020, số lượng tài khoản giao dịch phái sinh đạt 110.458 tài khoản, tăng 7,48% so với tháng 3. Tỷ trọng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân trong nước tăng từ 87,82% trong tháng 3 lên 88,23% trong tháng 4/2020. Tỷ trọng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức trong nước chỉ chiếm 10,9%, tỷ trọng giao dịch tự doanh của các công ty chứng khoán chỉ chiếm 0,87%, phần còn lại là của các tổ chức khác.
Để kiếm lãi trên cả 2 thị trường
Việc nhà đầu tư cá nhân nắm tới 87,82% giao dịch trên sàn phái sinh cho thấy bức tranh không thật hợp lý tại Việt Nam vì thông thường chủ thể chính trên sàn phái sinh là nhà đầu tư tổ chức. Tuy nhiên, diễn biến này cũng cho thấy sự năng động của nhà đầu tư đại chúng trong việc luân chuyển dòng tiền, tìm nơi kiếm lãi tốt hơn.
Trước đây, khi thị trường giá xuống kích hoạt, nhà đầu tư thường có hai lựa chọn, hoặc đứng ngoài, hạn chế giao dịch, hoặc tìm kênh đầu tư khác như cổ phiếu chưa niêm yết giao dịch ngoài sàn. Chính vì chỉ có hai lựa chọn này nên dòng tiền dễ bị rút ra mỗi khi thị trường cổ phiếu giảm điểm, làm thanh khoản cũng giảm theo.
Diễn biến dòng tiền hợp đồng phái sinh VN30F2005.
Video đang HOT
diễn biến chỉ số VN-Index.
Hiện nay, khi thị trường cơ sở giảm, dòng tiền dễ dàng chuyển dịch sang phái sinh, tìm cơ hội. Quan sát hiện trạng giao dịch cho thấy, nhà đầu tư có thể thực hiện hai chiến lược ở thị trường phái sinh.
Chiến lược thứ nhất, vừa cầm cổ phiếu cơ sở vừa short (tham gia vị thế bán) phái sinh để phòng hộ cho danh mục đầu tư. Việc phòng hộ có thể thực hiện một phần hoặc phòng hộ toàn bộ danh mục.
Chiến lược này giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro đối với danh mục. Trong trường hợp thị trường cơ sở giảm điểm thì vị thế short phái sinh sẽ giúp nhà đầu tư có lợi nhuận bù trừ việc giảm điểm của cổ phiếu trên thị trường cơ sở. Đặc biệt, do phái sinh có tỷ lệ đòn bẩy (ký quỹ 13%) cao hơn nhiều so với sàn cơ sở, nhà đầu tư chỉ cần bỏ một số tiền nhỏ vẫn có thể phòng hộ được danh mục.
Chiến lược thứ hai là đầu cơ theo xu hướng giá xuống, nhà đầu tư short phái sinh và kỳ vọng giai đoạn giá xuống vẫn tiếp tục, khi đó sẽ kiếm được lợi nhuận nhờ thị trường tiếp tục giảm điểm.
Nhiều người cắt lỗ trên thị trường cơ sở nhưng “short” phái sinh nên đã bù đắp được thiệt hại.
Giai đoạn tháng 2 và đặc biệt là cuối tháng 3 vừa qua đã chứng minh rõ nhất, nhà đầu tư nhanh nhạy short phái sinh đã kiếm được khoản lợi nhuận lớn so với các nhà đầu tư bảo thủ nắm giữ cổ phiếu. Nhiều người nhờ nhanh nhạy nên dù cắt lỗ trên thị trường cơ sở nhưng nhờ short phái sinh đã bù đắp thiệt hại.
Thị trường cơ sở thường vận hành theo quy tắc 80:20, trong đó 80% cổ phiếu đi theo xu hướng vận động chung, còn 20% đi ngược lại.
Thị trường cơ sở chỉ tạo ra cơ hội kiếm lời khi bước vào sóng tăng, vì vậy việc chọn thời điểm đầu tư rất quan trọng, sau đó mới tới phân tích ngành nào triển vọng.
Nếu như nhà đầu tư chọn đúng ngành hưởng lợi từ xu hướng thị trường thì sẽ có tới 80% cơ hội chiến thắng khi phân bổ cổ phiếu cụ thể. Ngược lại, nếu chọn ngành sai, khi thị trường tăng điểm, cổ phiếu của nhà đầu tư vẫn khó kiếm lời.
Mặc dù thị trường phái sinh tạo ra cơ hội khi chỉ số chung giảm, nhưng do đặc điểm giao dịch T 0 và biến động mạnh, đây là kênh đầu tư không dễ cho nhà đầu tư bảo thủ, hoặc phản ứng chậm chạp. Thị trường này dành cho những nhà đầu tư nhanh nhạy sóng và phản ứng linh hoạt theo xu hướng thị trường.
Sàn phái sinh cần đổi mới cách tính phí
Ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn đầu tư CTCK Maybank Kim Eng
Dòng tiền dịch chuyển qua lại giữa các thị trường cơ sở và phái sinh là bình thường ở các TTCK, bởi vì dòng tiền luôn tìm kiếm cơ hội sinh lời, nơi nào có cơ hội thì nơi đó có dòng tiền. Giai đoạn thị trường cơ sở giảm, nhà đầu tư chỉ có kênh đầu tư phái sinh là có thể sinh lời, vì vậy phát sinh hiện tượng thanh khoản phái sinh tăng cao về khối lượng khớp lệnh và khối lượng hợp đồng mở mới.
Tại Việt Nam, thị trường phái sinh chủ yếu mới thu hút nhà đầu tư ngắn hạn (đầu cơ), do còn rào cản như nhiều loại phí, cách tính phí phức tạp, đặc biệt phí qua đêm. Bên cạnh đó, nếu như thị trường quốc tế chỉ tính phí giao dịch một đầu, thị trường Việt Nam đang tính hai đầu, tạo nên những trở ngại cho nhà đầu khi tiếp cận kênh đầu tư mới này, cũng như hạn chế họ nắm giữ dài hạn. Các chính sách và loại phí hiện tại đang khuyến khích nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn trong ngày, điều này về lâu về dài sẽ không tốt cho thị trường bởi vì giao dịch liên tục tạo nên xác suất thua lỗ cao hơn cho nhà đầu tư và từ đó khiến họ khó gắn bó lâu dài với thị trường.
Dòng tiền nội đối ứng với 2 "ông lớn" bán ròng
20 phiên trở lại đây, khối ngoại bán ròng trên 5.600 tỷ đồng và tự doanh của các công ty chứng khoán cũng thoái ròng trên 2.300 tỷ đồng.
Nhà đầu tư ngoại và công ty chứng khoán cùng bán ròng
Từ ngày 1/4 tới 25/4/2020, trung bình giao dịch khớp lệnh trên Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) là 284,7 triệu cổ phiếu/phiên, giảm 0,19% so với tháng 3.
Thanh khoản nhìn chung đi ngang, nhưng chỉ số VN-Index hồi phục đáng kể, điểm số tăng 17,2% sau nhịp báo tháo kể từ Tết Nguyên đán 2020. Vậy nhưng, cả khối ngoại và tự doanh có động thái bán ròng trong giai đoạn thị trường ở vùng đáy.
Trên thị trường, có thể phân biệt dòng tiền của nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư trong nước. Trong đó, trong nước bao gồm nhà đầu tư cá nhân, tổ chức trong nước và khối tự doanh công ty chứng khoán.
Diễn biến VN-Index và mức định giá P/E.
Theo số liệu thống kê của FiinTrade, trong vòng 20 phiên trở lại đây, giá trị mua vào của khối ngoại là 10.955,58 tỷ đồng, giá trị bán ra 16.653,12 tỷ đồng, tương ứng bán ròng 5.695,54 tỷ đồng trên HOSE.
Khối tự doanh cũng có động thái tương tự, trong vòng 20 phiên, tự doanh mua vào 1.470,32 tỷ đồng, bán ra 3.786,69 tỷ đồng, giảm 2.316,37 tỷ đồng.
Như vậy, để đối ứng dòng tiền bị bán ròng từ tự doanh và khối ngoại chỉ còn lại nhà đầu tư cá nhân, tổ chức trong nước hỗ trợ nâng đỡ thị trường giai đoạn vừa qua.
Khối ngoại chủ yếu bán ròng các cổ phiếu trụ như VIC với giá trị bán ròng 1.242,5 tỷ đồng, MSN 400,9 tỷ đồng, VRE 297,8 tỷ đồng, STB 292,7 tỷ đồng, VNM 233,5 tỷ đồng, BID 227,4 tỷ đồng, VCB 156,9 tỷ đồng...
Một số quỹ đầu tư quy mô lớn có động thái thoái vốn đáng chú ý tại thị trường chứng khoán Việt Nam là Pyn Elite Fund, VinaCapital, Dragon Capital.
Cụ thể, Quỹ Pyn Elite Fund liên tục thoái vốn khỏi các khoản đầu tư lâu năm như HUT, VNE, SVC, DIC, MWG. Trong đó, HUT bị bán ra 20 triệu cổ phiếu, CII bị bán ra 1,5 triệu cổ phiếu, MWG bị bán ra 1,36 triệu cổ phiếu, VNE bị bán ra 1 triệu cổ phiếu.
Tỷ suất lợi nhuận tháng 3/2020 của Pyn Elite Fund âm 26,78%, đây là tháng thứ 6 liên tiếp, Quỹ có mức lợi tức âm; giá trị tài sản giảm 96 triệu EUR, còn 299 triệu EUR.
Quỹ VinaCapital đã bán 1,4 triệu cổ phiếu Dabaco (DBC), bán 300.000 cổ phiếu Hoá chất cơ bản Miền Nam (CSV), bán 526.000 cổ phiếu Phân bón Bình Điền (BFC).
Quỹ Dragon Capital bán 255.000 cổ phiếu Hà Đô (HDG), bán 246.500 cổ phiếu Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FRT).
Động thái bán ròng của khối ngoại là điều dễ lý giải trong bối cảnh chung trên toàn cầu hiện nay. Sau khi nền kinh tế gặp cú sốc do dịch Covid-19, nhu cầu nắm giữ đồng tiền mạnh, cũng như áp lực rút vốn của nhà đầu tư tại các quỹ ngày một cao, buộc các quỹ phải bán cổ phiếu và chuyển sang đồng tiền mạnh.
Theo đó, chỉ số US Dollar Index bật tăng từ 95 lên đỉnh 102,8 và hiện giao dịch tại mức 100, tương ứng tăng hơn 5%.
Quan sát các thị trường trong khu vực, vốn ngoại rút ròng trên diện rộng. Nếu như triển vọng kinh tế thời gian tới chưa có dấu hiệu khả quan, thì khó có thể kỳ vọng dòng tiền này sớm quay trở lại.
Khối tự doanh cũng có xu hướng khá tương đồng khi thoái vốn tại các cổ phiếu trụ, chẳng hạn thoái MSN gần 13 tỷ đồng, GEX hơn 18 tỷ đồng, HPG 12,4 tỷ đồng, FPT 4,9 tỷ đồng, DBC 7,4 tỷ đồng, MWG 3,9 tỷ đồng...
Dòng tiền của nhà đầu tư trong nước nói chung gia tăng, bao gồm nguồn tiền của các nhà đầu tư mới, nhằm "bắt đáy" thị trường. Kênh chứng khoán trở nên hấp dẫn so với nhiều kênh đầu tư khác.
Trong giai đoạn khối ngoại và tự doanh thoái vốn, định giá thị trường thấp hơn khá nhiều so với đầu năm. Nếu như cuối năm 2019, định giá P/E của VN-Index là 15,7 lần, thì ngày 1/4/2020, con số này là 10,26 lần, hiện tại (24/4) là 12,12 lần.
Điều này có nghĩa, mặt bằng giá chứng khoán hồi phục từ mức thấp, nhưng cả hai khối nhà đầu tư trên đều bán ròng.
Trong khi đó, dòng tiền của nhà đầu tư trong nước nói chung gia tăng, bao gồm nguồn tiền của các nhà đầu tư mới, nhằm "bắt đáy" thị trường. Kênh chứng khoán trở nên hấp dẫn so với các kênh đầu tư khác như bất động sản, gửi tiết kiệm...
Không đẩy mạnh vào ngân hàng hay bất động sản, tiền lỏng tạm chọn cổ phiếu
Theo báo cáo của Achieve Ambitions - ILL Vietnam về thị trường bất động sản - thị trường căn hộ ở TP.HCM, nguồn cung hạn chế, lượng bán trong quý I/2020 chỉ đạt 1.980 căn, thấp hơn một nửa so với quý IV/2019 và quý I/2019.
Mức bán này chỉ bằng khoảng 54% tổng lượng hàng có sẵn trên thị trường, thấp nhất trong 2 năm trở lại đây và giá bán trung bình giảm 15% so với đầu năm.
Đối với thị trường nhà liền kề, lượng bán quý đầu năm nay chỉ đạt 366 căn, thấp hơn trung bình hàng quý trong 5 năm qua. Tại Hà Nội, lượng bán căn hộ đạt 3.520 tỷ đồng, thấp hơn 49,1% cùng kỳ.
Theo báo cáo tài chính quý I/2020 của nhóm ngân hàng, tổng tiền gửi của Vietcombank tăng từ 928.451 tỷ đồng lên 934.048 tỷ đồng, tăng 0,6%. Tại VietinBank, tiền gửi khách hàng tăng từ 892.785 tỷ đồng lên 895.750 tỷ đồng, tăng 0,33%.
Tại VPBank, tiền gửi khách hàng tăng từ 213.950 tỷ đồng lên 215.716 tỷ đồng, tăng 0,83%. Tại Sacombank, lượng tiền gửi tăng từ 400.844 tỷ đồng lên 405.709 tỷ đồng, tăng 1,21%...
Những chỉ báo trên cho thấy, dòng tiền vào kênh bất động sản suy giảm, trong khi lượng tiền gửi ngân hàng chỉ tăng nhẹ.
Nhiều ý kiến nhận định, đối với nhà đầu tư trong nước, việc nhiều cổ phiếu giảm sâu về mức định giá thấp đã kích hoạt nhà đầu tư tham gia bắt đáy, tạo nên đợt hồi phục đáng kể.
Tuy nhiên, sau khi thị trường chứng khoán hồi phục trên diện rộng, thị trường có khả năng sẽ bước vào giai đoạn phân hoá mạnh, dòng tiền tập trung vào nhóm cổ phiếu có câu chuyện riêng, trụ vững sau dich bệnh, triển vọng khả quan, hưởng lợi từ đầu tư công được đẩy mạnh..., còn cổ phiếu của các doanh nghiệp gặp khó khăn, báo cáo lợi nhuận giảm sẽ khó thu hút được dòng tiền.
Vũ Duy Bắc
Chịu áp lực chốt lãi ngắn hạn, VnIndex mất 7 điểm GAS hôm nay giảm sâu gần 3% sau chuỗi tăng hơn 20%. Thực tế, GAS đã giảm nhanh hơn thị trường chung trong giai đoạn căng thẳng COVID-19, sự hồi phục về mức giá hiện tại vẫn đang khiến cổ phiếu này mất hơn 30% so với giá trước tết nguyên đán. Cuối phiên sáng, lực cầu đỡ giá tại các cổ phiếu...