Đồng tiền chung của BRICS: Khả thi hay không?

Hà Linh18:24 03/12/2024

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã cảnh cáo áp đặt mức thuế 100% lên hàng hóa nhập khẩu từ thành viên nhóm các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển ( BRICS) nếu họ tạo đồng tiền chung.

Vậy trên thực tế, liệu việc tạo đồng tiền chung của BRICS có khả thi?

Đề xuất tạo đồng tiền chung

Quốc kỳ các quốc gia thành viên BRICS. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Các thành viên của BRICS, trong đó có Brazil, Trung Quốc, Chile, Ấn Độ, và Nga, nằm trong nhóm những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế kỷ 21. Các quốc này cũng mong muốn giảm phụ thuộc vào đồng USD, vốn được sử dụng trong gần 80% thương mại toàn cầu.

Hầu hết các nhà kinh tế học đều có cùng quan điểm rằng, hệ thống tài chính với đồng USD thống lĩnh có thể đem lại cho Mỹ nhiều lợi thế kinh tế, bao gồm hạ giá cho vay, khả năng duy trì thâm hụt ngân sách lớn hơn và ổn định tỷ giá hối đoái.

USD là đồng tiền chính để định giá dầu và vàng. Do tính ổn định của USD, các nhà đầu tư thường đổ xô mua đồng tiền này trong thời kỳ bất ổn. Mỹ cũng hưởng lợi từ ảnh hưởng địa chính trị to lớn của “đô la hóa”, bao gồm khả năng áp đặt lệnh trừng phạt với các quốc gia khác và hạn chế năng lực tiếp cận thương mại cũng như vốn của họ.

Các quốc gia BRICS, gần đây đã mở rộng để bao gồm Iran, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), đã cáo buộc Mỹ “vũ khí hóa” đồng USD.

Vào tháng 4/2023, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva trong hội nghị thưởng đỉnh của BRICS tại Johannesburg (Nam Phi) đã kêu gọi các quốc gia thành viên tạo ra một đồng tiền chung cho thương mại và đầu tư. Theo ông, đây sẽ là công cụ giảm thiểu rủi ro trước những biến động của tỷ giá đồng USD.

Video đang HOT

Kế hoạch đồng tiền chung của BRICS đã đi tới đâu?

Toàn cảnh Hội nghị Cấp cao Nhóm BRICS ở Kazan, Nga, ngày 23/10. Ảnh: ANI/TTXVN

Việc thành lập đồng tiền chung của BRICS thực chất được đưa ra không lâu sau khủng hoảng tài chính 1008/2009. Trong hội nghị thượng đỉnh BRCIS tại Nam Phi năm 2023, khối nhất trí nghiên cứu khả năng thành lập một đồng tiền chung để giảm rủi ro liên quan đến đồng bạc xanh. Tuy nhiên, các lãnh đạo BRICS nhấn mạnh sẽ mất nhiều năm để điều đó thực sự xảy ra.

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hội nghị thượng đỉnh BRICS gần đây nhất vào tháng 10, đã đề xuất một hệ thống thanh toán quốc tế dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain). Cuối cùng, các nhà lãnh đạo BRICS nhất trí tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động thương mại bằng các loại tiền nội tệ, cắt giảm phụ thuộc vào đồng USD.

Mặc dù Trung Quốc chưa bày tỏ quan điểm rõ ràng về đồng tiền chung BRICS, nhưng Bắc Kinh đã ủng hộ các sáng kiến nhằm giảm phụ thuộc vào đồng USD. Trong khi đó, Ấn Độ thận trọng hơn nhiều về ý tưởng này.

Kênh DW (Đức) nhận định khó có khả năng các thành viên BRICS cuối cùng muốn chuyển sang một loại tiền tệ được giao dịch đầy đủ như đồng USD hoặc euro. Đồng euro cũng phải trải qua hành trình 40 năm để trở nên quen thuộc. Euro được đề xuất lần đầu năm 1959, sau đó đến năm 2002, tiền giấy và tiền xu euro mới trở thành tiền tệ hợp pháp tại 12 quốc gia EU, sau đó là 20 quốc gia.

Lựa chọn khả thi nhất sẽ là tạo ra một loại tiền tệ chung chỉ sử dụng cho mục đích thương mại, được định giá dựa trên một rổ tiền tệ và/hoặc hàng hóa như vàng, dầu. Tiền tệ BRICS có thể hoạt động theo cách tương tự như Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). SDR vốn là tài sản tài chính quốc tế, được định giá theo tỷ giá hối đoái hàng ngày của USD, euro, nhân dân tệ, yên và bảng Anh. Một ý kiến đã đề xuất giải pháp thay thế cho BRICS là tiền kỹ thuật số.

Tổng thống đắc cử Mỹ Trump vào ngày 7/12 đã đăng trên mạng xã hội Truth Social nhấn mạnh, khi quay trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông sẽ yêu cầu cam kết từ các quốc gia BRICS rằng họ sẽ không tạo ra đồng tiền chung mới và cũng không ủng hộ bất kỳ đồng tiền nào khác để thay thế vị thế thống trị của đồng USD.

Tuy nhiên, DW cho rằng ông Trump có thể đã nóng vội bởi đề xuất về đồng tiền xung BRICS đang không có nhiều tiến triển.

Vào ngày 2/12, chính phủ Nam Phi khẳng định không có kế hoạch tạo đồng tiền chung BRCIS. Người phát ngôn của Bộ Hợp tác và Quan hệ Quốc tế Nam Phi cho biết thảo luận hiện nay giữa các quốc gia BRICS vẫn tập trung vào đẩy mạnh thưởng mại trong khối sử dụng đồng nội tệ.

Đồng tiền chung BRICS sẽ được bảo đảm bằng vàng

Trong những năm qua, nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS - hiện bao gồm 10 quốc gia sau đợt kết nạp 5 thành viên mới hồi đầu năm - đã nỗ lực phát triển một đồng tiền chung.

Và, số phận của đồng tiền chung này dự kiến sẽ được quyết định tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 16 của khối diễn ra trong tháng 10.

BRICS đã triển khai sáng kiến phi đôla hóa nhằm mục đích giảm phụ thuộc vào đồng USD và tạo thêm giải pháp thay thế độc lập cho các giao dịch quốc tế. Bước đầu tiên là thành lập Ngân hàng Phát triển mới (NDB) và Thỏa thuận Dự trữ dự phòng (CRA). Tuy nhiên, những bước đi như vậy vẫn chưa đủ để đạt được mong muốn ban đầu. BRICS đang xem xét sử dụng một đồng tiền được bảo đảm bằng vàng như một sự thay thế ổn định hơn, ít bị tác động bởi các biến động chính trị toàn cầu. Tuy nhiên, đó sẽ là một sự thay thế để cân bằng hệ thống tiền tệ quốc tế hay có nguy cơ đem lại rủi ro tiềm tàng?

Đồng tiền chung BRICS được bảo đảm bằng vàng

Một trong những sáng kiến mới đây của BRICS là phát triển một hệ thống thanh toán mới không sử dụng đồng USD. Hệ thống này được thiết kế để đơn giản hóa các thanh toán xuyên biên giới bằng cách sử dụng các tiến bộ công nghệ kỹ thuật số, như chuỗi khối (blockchain). Dù vẫn đang được phát triển nhưng có tin đồn về khả năng một đồng tiền được bảo đảm bằng vàng sẽ là một phần của hệ thống này.

Sáng kiến phi USD hóa của BRICS nhằm mục đích giảm phụ thuộc và tạo thêm một giải pháp thay thế độc lập cho các giao dịch quốc tế.

Đồng tiền được bảo đảm bằng vàng có thể tạo ra sự ổn định lớn hơn so với các đồng tiền pháp định, vốn chịu ảnh hưởng từ chính sách tiền tệ và lạm phát. Vàng từ lâu đã được đánh giá là có khả năng lưu trữ giá trị đáng tin cậy và có thể giúp phòng ngừa những biến động của tiền tệ. Thông qua gắn giá trị của đồng tiền với vàng, BRICS mong muốn tạo ra sự thay thế có khả năng chống chịu tốt hơn trước bất ổn kinh tế toàn cầu và thực trạng các lệnh trừng phạt quốc tế thường ảnh hưởng tới các nước thành viên.

Tuy nhiên, bất chấp được bảo đảm bằng vàng, hệ thống tiền tệ do BRICS đề xuất sẽ vẫn dựa trên nền tảng cho vay nặng lãi, như vậy lãi suất sẽ tiếp tục giữ vai trò trung tâm. Theo thời gian, sự phụ thuộc vào các cơ chế sinh lãi có thể dẫn tới việc đồng tiền của BRICS tách dần khỏi vàng. Khi các tổ chức tài chính muốn linh hoạt hơn để phản ứng với các nhu cầu của thị trường và tăng trưởng kinh tế, sự cám dỗ của lạm phát hay những điều chỉnh chính sách tiền tệ có thể làm xói mòn bản vị vàng ban đầu. Viễn cảnh này phản ánh xu hướng lịch sử mà trong đó dù khởi đầu dựa vào sự bảo đảm của vàng, song các đồng tiền thường chấm dứt mối liên hệ với kim loại quý này để chuyển sang hệ thống tiền pháp định linh hoạt hơn.

Bài học từ lịch sử

Từ lâu, vàng được sử dụng như một phương tiện trao đổi và cất giữ giá trị. Trong lịch sử hệ thống tiền tệ quốc tế, vàng từng giữ vai trò đáng kể như tiêu chuẩn tiền tệ toàn cầu, còn gọi là bản vị vàng. Năm 1944, hội nghị Bretton Woods đã thiết lập hệ thống tiền tệ quốc tế mới, trong đó, USD trở thành đồng tiền dự trữ hàng đầu và được quy đổi ra vàng với một tỷ giá cố định. Hệ thống này đã mang lại quyền lực đáng kể cho nước Mỹ trong thương mại quốc tế. Thật không may, tỷ giá quy đổi giữa USD và vàng liên tục tăng, khi ngày càng nhiều USD được in và lưu hành toàn cầu so với số vàng thực tế đang dự trữ. Điều này cho thấy sự lạm dụng quyền phát hành USD, cho dù không có đủ lượng vàng dự trữ để có thêm bảo đảm cho đồng tiền này. Cuối cùng, vào năm 1971, Tổng thống Richard Nixon đã tuyên bố chấm dứt mối liên hệ giữa USD và vàng (cú sốc Nixon), khởi đầu cho thời đại mà USD trở thành đồng tiền pháp định được hỗ trợ bởi niềm tin từ thị trường, thay vì vàng dự trữ.

Với sự chuyển đổi này, USD trở thành đồng tiền chính cho các giao dịch dầu mỏ, dẫn tới khái niệm "đôla dầu mỏ" và hệ thống tài chính toàn cầu càng trở nên phụ thuộc vào đồng USD. Sự thay đổi này cho phép Mỹ thu lợi đáng kể, bao gồm khả năng mở rộng mức thâm hụt thương mại và áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế lên các quốc gia chống lại chính sách đối ngoại của Mỹ.

Tuy nhiên, sự thiếu ổn định trong chính sách tiền tệ của Mỹ có thể ảnh hưởng lan rộng tới nền kinh tế toàn cầu, đó là lý do thúc đẩy các quốc gia như BRICS tìm kiếm sự thay thế ổn định hơn. Một đồng tiền được bảo đảm bằng vàng sẽ đem lại sự ổn định hơn và cả khả năng chống lại ảnh hưởng của lạm phát. Thông qua gắn giá trị tiền tệ với vàng, BRICS có thể giảm thiểu sự biến động và tạo ra thêm một lựa chọn thay thế ổn định hơn so với đồng tiền pháp định. Điều này cũng có thể giúp các nước thành viên giảm sự phụ thuộc vào USD và tăng cường sự độc lập của nền kinh tế.

Ý tưởng về đồng tiền kỹ thuật số được bảo đảm bằng vàng

Đưa một đồng tiền được bảo đảm bằng vàng vào hệ thống kỹ thuật số có thể kết hợp giữa sự ổn định của vàng với sự hiệu quả của công nghệ chuỗi khối, mang lại tính minh bạch và tăng tốc độ các giao dịch quốc tế. Hệ thống này có khả năng nâng cao tính hiệu quả của các giao dịch quốc tế và giảm chi phí chuyển đổi tiền tệ.

Tuy nhiên, triển khai một đồng tiền kỹ thuật số được bảo đảm bằng vàng sẽ đối mặt với các thách thức về kỹ thuật và pháp lý. Đảm bảo an ninh cho hệ thống chuỗi khối và bảo vệ dự liệu là mối quan tâm hàng đầu, cùng với đó là vấn đề liên quan tới khả năng liên thông giữa các hệ thống quốc tế hiện có. Sử dụng một đồng tiền kỹ thuật số được bảo đảm bằng vàng như một đồng tiền cơ sở của BRICS có thể tạo ra những lỗ hổng cho sự ổn định và toàn vẹn của hệ thống tiền tệ. Ngay cả khi chuỗi khối mang lại tính minh bạch, vẫn có những rủi ro liên quan đến khả năng tấn công mạng và các lỗi hệ thống. Hơn nữa, sự phụ thuộc vào công nghệ mới có thể đặt ra thách thức trong việc tích hợp với những hệ thống tài chính toàn cầu hiện có.

Vấn đề phát sinh tiếp theo là liệu BRICS có lặp lại những gì Mỹ đã làm trước đây, đó là in và phát hành đồng tiền một cách liều lĩnh, ngay cả khi không đủ dự trữ vàng tương ứng. Khả năng này có thể khiến các quốc gia đang làm việc với BRICS rơi vào cùng một cái bẫy

Nga thừa nhận khả năng hiện thực hóa thấp về đồng tiền chung của BRICS Trong số 5 nước thành viên của BRICS, Brazil, Nga, Trung Quốc ủng hộ việc cho ra đời một loại tiền tệ chung của nhóm nhằm thách thức sự thống trị của phương Tây đối với tài chính toàn cầu. Người phát ngôn của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Dmitry Peskov. Ảnh: AP Dự án đồng tiền chung BRICS (gồm các nước...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

Hamas vừa thả 4 nữ binh sĩ Israel, sẽ nhận lại được gì?02:38

CIA có đánh giá mới về nguồn gốc Covid-1908:54

Phương Tây đang học hỏi từ chiến sự Ukraine09:10

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Căng thẳng mới trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung sau đòn thuế quan

06:46:34 06/02/2025

Tuy nhiên, cơ quan này cần thời gian để giải quyết các vấn đề liên quan đến việc áp dụng thuế mới trước khi cho phép các bưu kiện từ Trung Quốc tiếp tục nhập cảnh vào Mỹ.

Di dời 5.000 hộ gia đình Palestine ở Bờ Tây

06:44:22 06/02/2025

Trước đó, hôm 21/1, quân đội Israel cho biết đã mở chiến dịch an ninh mang tên Tường sắt (Iron Wall) ở thành phố Jenin và các khu vưc khác thuộc phía Bắc Bờ Tây nhằm truy lùng và phá hủy cơ sở hạ tầng của các nhóm vũ trang Palestine.

Nga bắt đầu áp dụng chế độ trục xuất người nước ngoài vi phạm

06:39:36 06/02/2025

Ngoài ra, những người thiếu căn cứ pháp lý để lưu trú tại Nga, thị thực (bao gồm cả thị thực điện tử) bị huỷ, vượt biên trái phép vào nước này cũng sẽ nằm trong diện trục xuất.

Tổng Giám đốc IAEA thăm Ukraine và Nga, thảo luận về an toàn hạt nhân

06:35:29 06/02/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đã có cuộc thảo luận với ông Grossi, trong đó hai bên đồng ý để IAEA mở rộng hoạt động tại các cơ sở hạt nhân và cơ sở hạ tầng khác của Ukraine.

Tổng thống Zelensky nêu giải pháp thay thế cho vấn đề Ukraine gia nhập NATO

06:32:32 06/02/2025

Tổng thống Ukraine Zelensky đề xuất giải pháp thay thế cho quá trình gia nhập NATO, bao gồm yêu cầu vũ khí hạt nhân và phát triển quân đội một triệu người để bảo vệ nước này.

Hong Kong cảnh báo số ca nhiễm cúm tăng đột biến sau kỳ nghỉ Tết

06:23:09 06/02/2025

Trước đó, các chuyên gia cũng cảnh báo những người mắc bệnh mạn tính nên cân nhắc hoãn đến các quốc gia đang có đợt bùng phát cúm và cần ghi lại số điện thoại cấp cứu cũng như mua bảo hiểm trước khi khởi hành.

Những tác động chiến lược của mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria đối với Trung Đông

06:20:19 06/02/2025

Nếu Ankara có thể sử dụng không phận Syria và tham gia huấn luyện quân đội Syria, điều này sẽ đánh dấu sự thay đổi lớn trong cán cân quyền lực khu vực.

Giữ ổn định đồng nhân dân tệ: Chiến lược của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại với Mỹ

06:18:27 06/02/2025

Thêm vào đó, Trung Quốc cũng đã trả đũa động thái tăng thuế của Mỹ bằng cách áp thuế đối với hàng hóa Mỹ và hạn chế xuất khẩu một số sản phẩm khoáng sản. Việc này là một phần trong chiến lược đối phó với các biện pháp trừng phạt thương ...

Các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc dự kiến sẽ tăng giá mạnh

05:53:18 06/02/2025

Theo Hiệp hội Công nghệ Tiêu dùng Mỹ, khoảng 87% máy chơi game nhập khẩu vào Mỹ năm 2023 có xuất xứ từ Trung Quốc. Con số này đối với điện thoại thông minh là 78% và đối với máy tính xách tay, máy tính bảng là 79%.

Trộm cuỗm 100.000 quả trứng giá cả tỉ đồng giữa 'lạm phát' tại Mỹ

21:58:18 05/02/2025

Bọn trộm đã mở thùng một xe tải giao hàng của Công ty Pete & Gerry s và lấy đi 100.000 quả trứng hữu cơ trị giá khoảng 40.000 USD (1 tỉ đồng).

Phát hiện nhiều lỗ thủng trên xác máy bay rơi xuống Kazakhstan

21:32:34 05/02/2025

Đài CBS News dẫn báo cáo sơ bộ dài 53 trang của Bộ Giao thông Kazakhstan công bố ngày 4.2 bao gồm những hình ảnh cho thấy thân máy bay hành khách xuất hiện nhiều lỗ thủng.

EU và NATO bàn đi, thảo lại vẫn bí

21:27:36 05/02/2025

Những quyết sách cầm quyền đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đẩy EU và NATO vào tình thế thêm khó khăn và khó xử.

Có thể bạn quan tâm

Vì sao cựu Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Đồng Nai bị truy tố?

Pháp luật

07:00:03 06/02/2025

Ông Dương Văn Đông, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Đồng Nai, bị truy tố vì có hàng loạt sai phạm liên quan tới vụ án ở Trung tâm dạy nghề lái xe Sài Gòn.

"Da chảy xệ" tố cáo tuổi tác rõ ràng, xem xong so sánh tôi mới hiểu: Càng lớn tuổi càng phải làm điều này!

Làm đẹp

06:54:47 06/02/2025

Một khi làn da bắt đầu mất đi độ đàn hồi, tình trạng này sẽ không thể đảo ngược mà chỉ ngày càng trầm trọng hơn. Ban đầu, da mặt sẽ chảy xệ, sau đó lan xuống cánh tay, đùi, khiến tổng thể ngoại hình trở nên già nua và thiếu sức sống.

Chồng cũ lái siêu xe hơn 12 tỷ đến viếng Từ Hy Viên và câu chuyện xót xa đằng sau chiếc xe

Sao châu á

06:34:34 06/02/2025

Ngay trong tối 5/2, Uông Tiểu Phi lái siêu xe trị giá 16,8 triệu Đài tệ (hơn 12 tỷ đồng) đến biệt thự của Từ Hy Viên để thăm viếng, khiến truyền thông và khán giả xứ tỷ dân phải đổ dồn sự chú ý.

Hé lộ thông tin lễ thành đôi của Vũ Cát Tường và bạn gái

Sao việt

06:28:56 06/02/2025

Theo nguồn tin thân cận, để đánh dấu ngày đặc biệt này, Vũ Cát Tường và bạn gái đã quyết định tổ chức một lễ thành đôi kín đáo nhưng lãng mạn.

Netflix 'trừng phạt' nữ diễn viên gây ảnh hưởng xấu đến tác phẩm tranh Oscar ra sao?

Hậu trường phim

06:20:32 06/02/2025

Bằng những bước đi thận trọng, Netflix đang tự tách mình ra khỏi ngôi sao Karla Sofía Gascón đang gây tranh cãi của phim Emilia Pérez

Điều ít biết về anh trai cùng cha khác mẹ của Kendall và Kylie Jenner

Sao âu mỹ

06:20:07 06/02/2025

Dù là anh trai cùng cha khác mẹ với Kylie Jenner nhưng Brody Jenner cho biết anh chưa từng có cơ hội được đặt chân lên chiếc chuyên cơ trị giá 73 triệu USD của em gái mình.