Động thái ngoại giao quan trọng của Ấn Độ liên quan đến xung đột Nga – Ukraine

Với vai trò tiềm năng là nhà môi giới hòa bình, Ấn Độ có thể đóng góp vào việc tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột này.

Tuy nhiên, mối quan hệ chặt chẽ với Nga và sức ép từ Mỹ đặt Ấn Độ vào một tình thế khó khăn, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trong các bước đi ngoại giao tiếp theo.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) trong cuộc gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Moskva, ngày 9/7/2024. Ảnh: AA/TTXVN

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi có kế hoạch đến Kiev vào tháng 8 tới, đánh dấu chuyến đi đầu tiên của ông tới Ukraine kể từ khi cuộc xung đột nổ ra năm 2022. Chuyến thăm này, dự kiến diễn ra vào Ngày Quốc khánh của Ukraine, hiện đang được hoàn thiện, theo hãng thông tấn PTI ngày 29/7, trích dẫn các nguồn tin ngoại giao.

Chuyến công du của Thủ tướng Modi diễn ra sau lời mời từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, được đưa ra vào đầu năm nay trong một cuộc điện đàm. Ấn Độ và Ukraine đang lên kế hoạch cho chuyến thăm. Các nguồn tin cho biết chuyến thăm của ông Modi có thể tiến hành vào ngày 23-24/8.

Các báo cáo về chuyến thăm của ông Modi xuất hiện trong bối cảnh một loạt các cuộc trao đổi cấp cao giữa Ấn Độ và Ukraine. Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ S. Jaishankar và người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba, cùng với Cố vấn An ninh Quốc gia Ấn Độ Ajit Doval và người đồng cấp Ukraine Andriy Yermak, gần đây đã có các cuộc thảo luận qua điện thoại.

Ông Jaishankar cho biết các cuộc đàm phán trên nhằm mục đích “phát triển hơn nữa mối quan hệ song phương của hai nước”. Vào tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Modi đã gặp Tổng thống Zelensky tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Italy, nơi họ thảo luận về cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine. Thủ tướng Modi tái khẳng định cam kết của Ấn Độ trong việc ủng hộ một giải pháp hòa bình và nhấn mạnh tầm quan trọng của “đối thoại và ngoại giao”. Cuộc gặp này đánh dấu cuộc gặp trực tiếp thứ hai của họ kể từ khi xung đột bắt đầu, lần đầu tiên là tại hội nghị thượng đỉnh G7 năm ngoái ở Nhật Bản.

Đầu tháng này, ông Modi cũng đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin tại Moskva trong chuyến thăm quan trọng tái khẳng định mối quan hệ chiến lược Ấn Độ – Nga. Trong chuyến thăm Nga của ông Modi, trùng với thời điểm xảy ra vụ tấn công tên lửa vào một bệnh viện nhi ở thủ đô Ukraine khiến hàng chục người thiệt mạng, ông Modi đã nói với Tổng thống Putin rằng cái chết của những đứa trẻ vô tội là đau đớn và đáng sợ.

Vai trò tiềm năng của Ấn Độ trong cuộc xung đột Nga – Ukraine

Theo tờ Nezavisimaya Gazeta của Nga, New Delhi đang muốn đóng vai trò là nhà hoà giải cho cuộc xung đột Moskva – Kiev. Thủ tướng Modi có thể đến thăm Ukraine vào Ngày Quốc khánh của nước này (24/8). Ấn Độ đã nhiều lần tuyên bố rằng họ sẵn sàng hành động như một bên trung gian trong cuộc xung đột ở Ukraine, độc lập hoặc cùng với các quốc gia khác ở Nam toàn cầu, chẳng hạn như Brazil hoặc Nam Phi. Bản thân Thủ tướng Modi đã kêu gọi ngừng bắn và ông không chỉ được thúc đẩy bởi lý do nhân đạo mà còn bởi những cân nhắc chính trị. Uy tín quốc tế của một quốc gia có thể giúp chấm dứt cuộc xung đột vũ trang tồi tệ nhất ở châu Âu kể từ năm 1945 sẽ được nâng cao đáng kể.

Trong khi đó tờ New York Times của Mỹ cho rằng Washington hiện đang gia tăng sức ép với New Delhi, đề nghị Ấn Độ từ bỏ lập trường trung lập và ủng hộ Ukraine. Tuy nhiên, câu hỏi lớn là liệu Thủ tướng Modi có thảo luận về chuyến thăm Ukraine của mình với Tổng thống Putin hay không. Nandan Unnikrishnan, nhà nghiên cứu tại Quỹ Nghiên cứu Giám sát (Observer Research Foundation) có trụ sở ở New Delhi, tin rằng nếu ông Modi đưa các đề xuất hòa bình tới Kiev, thì chắc chắn ông đã nói về điều đó với Tổng thống Putin trước đó.

“Chúng ta không biết chuyến đi của ông Modi tới Kiev có được phối hợp với Moskva hay không, nhưng tôi không loại trừ khả năng Nga đang trông cậy vào Ấn Độ làm trung gian. Rõ ràng là Ấn Độ sẽ không ủng hộ Ukraine chống lại Nga, bất kể Mỹ tìm cách gây áp lực thế nào. Ấn Độ có mối quan hệ gần gũi và hữu nghị với Nga, bao gồm cả trong lĩnh vực quốc phòng. Ấn Độ sẽ không thay đổi lập trường của mình”, Tatyana Shaumyan, Trưởng Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ tại Viện Nghiên cứu phương Đông thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga nhận định.

Như vậy, chuyến thăm dự kiến của Thủ tướng Modi tới Ukraine vào tháng 8 này có thể là một bước đi ngoại giao quan trọng trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine chưa có hồi kết. Với vai trò tiềm năng là nhà môi giới hòa bình, Ấn Độ có thể đóng góp vào việc tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột này. Tuy nhiên, mối quan hệ chặt chẽ với Nga và sức ép từ Mỹ đặt Ấn Độ vào một tình thế khó khăn, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trong các bước đi ngoại giao tiếp theo.