Đồng Nai: tranh chấp đất mỏ, “quả bóng” chuyền khắp nơi

Một vụ thu hồi đất không lớn, nhưng quyết định không trước sau như một của địa phương làm xảy ra tranh chấp kéo dài từ năm 2009 đến nay và cả Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng Ban tiếp dân của Quốc hội phải vào cuộc mà vẫn chưa xong…

Năm 2009, khi Liên hiệp Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đồng Nai (Donacoop) xin chủ trương thực hiện dự án mỏ đá Tân Cang (TP. Biên Hòa), UBND tỉnh Đồng Nai đồng ý cho chủ đầu tư thực hiện thỏa thuận bồi thường. Theo đó, Donacoop sẽ thỏa thuận đền bù với các hộ dân, trong đó có gia đình bà Lê Thị Phương Mai trên diện tích 10,57 héc-ta. Tuy nhiên, năm 2011, khi hai bên chưa thống nhất được số tiền đền bù thì TP. Biên Hòa đã 4 lần ra quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường, cứ mỗi quyết định, mức giá đền bù lại khác nhau. Điều này dẫn đến tranh chấp kéo dài giữa người dân và doanh nghiệp.

Cụ thể, tại Quyết định số 112 ngày 18/1/2011 số tiền đền bù là 32,925 tỷ đồng; Quyết định số 168 ngày 24/01/2011, mức đền bù là 21,477 tỷ đồng; Quyết định số 3528 ngày 17/10/2011, mức đền bù là 18,884 tỷ đồng; Quyết định số 3869 ngày 31/10/2011, mức đền bù là 9,507 tỷ đồng.

Mức giá phê duyệt đền bù không thống nhất và theo hộ dân này, còn thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế. Đồng thời, mức giá đền bù giữa các hộ dân có sự chênh lệch khá cao cũng là lý do doanh nghiệp không thể thỏa thuận với dân. Chẳng hạn, thời điểm 15/12/2011 thì đơn giá bồi thường gia đình ông Nguyễn Văn Đây và bà Nguyễn Thị Cầm là 350.000 đồng/m2, trong khi đơn giá bồi thường cho gia đình bà Mai là 80.000 đồng/m2.

Nếu tính bằng đơn giá đền bù như gia đình ông Đây thì tổng mức đền bù cho gia đình bà Mai khoảng 37 tỷ đồng, nhưng tại quyết định cuối cùng gia đình bà Mai nhận được thì mức bồi thường chỉ còn 9,507 tỷ đồng.

Bức xúc trước mức tiền đền bù ngày càng giảm, gia đình bà Mai đã gửi đơn khiếu kiện đến nhiều cơ quan, khi sự việc chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng thì ngày 16/1/2015, Chủ tịch UBND TP. Biên Hòa ra Quyết định số 110 cưỡng chế thu hồi đất đối với gia đình bà Mai. Theo đó, thời gian thực hiện cưỡng chế từ ngày 16/1/2015 đến ngày 15/4/2015. Nhưng chỉ sau 12 ngày ra quyết định, TP. Biên Hòa đã thực hiện cưỡng chế bằng biện pháp phá dỡ toàn bộ công trình trên đất và tịch thu tài sản trên đất, theo đơn của gia đình bà Mai, ước tính toàn bộ số tài sản khoảng 3 tỷ đồng…

Gia đình bà Mai cho biết: “Chúng tôi không muốn tranh chấp kéo dài, chỉ mong được đền bù thỏa đáng, công bằng như các hộ dân khác…, nhưng chúng tôi không được giải thích rõ ràng lý do thay đổi số tiền đền bù.” Không chỉ khó hiểu từ những lần ra quyết định đền bù đến khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất, UBND TP. Biên Hòa cũng chưa đưa ra phương án tái định cư cho giai đình bà Mai. Trước sự việc này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai phải có phương án tái định cư khi thu hồi đất. Ban tiếp công dân của Quốc hội cũng yêu cầu địa phương giải quyết sự việc trên, không để khiếu kiện kéo dài.

Trả lời câu hỏi của các cơ quan báo chí về sự việc nêu trên, UBND TP. Biên Hòa tìm cách “né” bằng câu trả lời chung chung “sẽ có câu trả lời cụ thể cho sự việc trên” mà không hẹn thời hạn.

Có hay không chuyện mập mờ trong thu hồi đất liên quan đến cấp quyền khai thác mỏ đá cần được làm rõ, bởi trữ lượng khai thác tại mỏ đá Tân Cang được cho biết lên đến hàng trăm triệu m3. Quan sát tại hiện trường khu vực đang tranh chấp cho thấy Donacoop đã triển khai dự án trên phần đất đang tranh chấp. Như vậy, từ quyết định cưỡng chế thu hồi đất, Donacoop đã đẩy được “ quả bóng” tranh chấp sang sân của UBND TP. Biên Hòa.

Theo quy hoạch khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2015, tỉnh sẽ đưa vào khai thác 41 mỏ, diện tích trên 1.700 héc-ta với trữ lượng hơn 368 triệu m3; trong đó, có 31 mỏ đá, 3 mỏ sét gạch ngói và 7 mỏ cát xây dựng ở dưới sông. Ngoài ra, Đồng Nai cũng sẽ điều chỉnh quy hoạch khoáng sản thành 103 khu vực với tổng diện tích trên 7.000 héc-ta và lượng tài nguyên dự báo lên đến gần 661 triệu m3. Tại Đồng Nai, do địa hình khai thác dễ, ít vốn đầu tư, đem lại lợi nhuận cao nên tài nguyên đang được tận dụng khai thác triệt để. Tuy nhiên, không nên vì thế mà quyền lợi của những người dân có đất trên địa bàn không được xem xét thỏa đáng.

Theo Trung Kiên

Theo_Tin Nhanh Chứng Khoán