Động đất, báu vật 1,3 tấn hiện ra giữa trường đại học

Theo dõi VGT trên

Một báu vật kinh dị và khổng lồ từ nền văn minh Aztec cổ đại đã xuất hiện khi trận động đất làm hư hỏng một tòa nhà trong khuôn viên 1 trường đại học thuộc địa phận thủ đô Mexico City

Theo Live Science, báu vật là đầu của một con rắn đá khổng lồ, đã được các nhà khoa học từ Viện Nhân chủng học và lịch sử quốc gia Mexico (INAH) khai quật và nghiên cứu.

Ngôi trường nơi xảy ra động đất thuộc địa phận thủ đô Mexico City, nơi từng hé lộ nhiều tàn tích khác của nền văn minh Aztec lừng danh ở Trung Mỹ, nổi tiếng với các kiến trúc và tác phẩm điêu khắc độc đáo.

Động đất, báu vật 1,3 tấn hiện ra giữa trường đại học - Hình 1

Chiếc đầu rắn nặng 1,3 tấn do người Aztec chế tác – Ảnh: INAH

Tại khu vực này, người Aztec đã xây dựng các đền thờ, kim tự tháp… nhằm tôn vinh các vị thần, trong đó có Quetzalcoatl, vị thần thường được miêu tả là một con rắn. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ vẫn chưa thể khẳng định đầu rắn khổng lồ này có phải miêu tả thần Quetzalcoatl hay không.

Động đất, báu vật 1,3 tấn hiện ra giữa trường đại học - Hình 2

Các sắc tố cổ đại vẫn được bảo quản khá tốt trên báu vật Aztec – Ảnh: INAH

Theo INAH, chiếc đầu rắn được chạm trổ tinh tế dài tới 1,8 m, rộng 0,85 m, cao 1 m. Nó có khối lượng khoảng 1,3 tấn, sơn nhiều màu sắc.

Một số sắc tố cổ đại bao gồm màu đỏ, xanh, đen và trắng vẫn được giữ nguyên sau 500 năm bị chôn vùi. Ước tính tới 80% bề mặt vẫn bảo tồn được màu sắc.

Video đang HOT

Để giữ gìn báu vật nguyên vẹn hiếm có này, các nhà khảo cổ INAH đã phải dùng cần cẩu nhấc thẳng khối đá lên khỏi mặt đất và xây dựng một buồng đặc biệt giúp tác phẩm giảm dần độ ẩm, từ đó khô đi mà không làm tổn hại màu sắc.

Nhà khảo cổ học Erika Robles Cortés từ INAH cho biết việc màu sắc được bảo tồn đặc biệt quan trọng trong phát hiện này, bởi có thể giúp hé lộ cách người cổ đại ổn định màu sắc để sử dụng nó trong các tác phẩm cỡ lớn cần có khả năng chống chọi thời tiết.

Báu vật Aztec này đã giúp các nhà khảo cổ hình dung về nghệ thuật thời kỳ tiền Tây Ban Nha theo một góc nhìn khác.

"Bộ sưu tập đặc biệt" gồm mặt nạ Maya bằng vữa, đá 1.300 năm tuổi ở Mexico được khai quật

Nhiều chiếc mặt nạ được phát hiện tại các cuộc khai quật ở Mexico, các nhà khảo cổ cho rằng chúng tượng trưng cho nhiều vị thần của thế giới ngầm Maya cổ đại.

Bộ sưu tập đặc biệt gồm mặt nạ Maya bằng vữa, đá 1.300 năm tuổi ở Mexico được khai quật - Hình 1

Địa điểm khảo cổ Toniná ở miền nam Mexico đang chứng tỏ là một kho tàng di tích Maya thời tiền Columbus, khi một nhóm các nhà khảo cổ học làm việc trong khu vực gần này đây đã công bố một số lượng lớn mặt nạ đá chạm khắc của người cổ đại.

Một tuyên bố mới từ Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH) cho biết, "42 năm nghiên cứu tại khu vực khảo cổ Toniná ... đã tìm thấy nhiều loại vật liệu khảo cổ, trong đó nổi bật là một số lượng lớn mặt nạ, với nhiều trong số đó được làm bằng vữa và tác phẩm điêu khắc đá, gợi ý về những cư dân cổ đại của thành phố này".

Họ nói rằng nhiều mảnh vữa này đã được tìm thấy trong và xung quanh một cấu trúc được gọi là "Ngôi nhà giải trí của vũ trụ", gần Sunken Plaza của Palacio de los Caracoles, cả hai đều có niên đại khoảng năm 650 sau Công nguyên.

Nhà khảo cổ học Yadeun Angulo cho biết những chiếc mặt nạ này tượng trưng cho các yếu tố của thế giới ngầm, Trái Đất và bầu trời, đồng thời mang ý nghĩa tâm linh quan trọng đối với người dân thời đó.

Bộ sưu tập đặc biệt gồm mặt nạ Maya bằng vữa, đá 1.300 năm tuổi ở Mexico được khai quật - Hình 2

Nhiều chiếc mặt nạ tượng trưng cho các vị thần, đặc biệt là những vị thần của thế giới ngầm.

Bản thân các tòa nhà tại địa điểm khảo cổ cũng được trang trí bằng kiến trúc gợi nhớ đến khuôn mặt người - "cơ thể con người là một phần trang trí của các tòa nhà," Angulo nói.

Theo báo cáo của Heritage Daily, nhiều chiếc mặt nạ đã được phát hiện vào năm 2013, nhưng một ví dụ đáng chú ý đã được tìm thấy gần đây hơn, vào năm 2018, trong Đền thờ Mặt Trời và mô tả chúa tể của thế giới ngầm.

Angulo giải thích rằng các đại diện của các vị thần trong thế giới ngầm thường thiếu hàm dưới.

"Quý ông này có hàm trên và răng cá mập, bởi vì họ là các vị thần Mặt Trời và anh ta thực sự là một con búp bê quái dị, nó là một phần của một đại diện khổng lồ, nơi người ta thấy các lãnh chúa của Toniná có mối quan hệ như thế nào với những sinh vật kỳ lạ" nhà khảo cổ học cho biết.

Một số mặt nạ cũng đại diện cho các vị thần từ các nền văn hóa khác, bao gồm cả một đại diện của thần mưa Aztec, Tláloc, một nhân vật được tôn thờ trong văn hóa Teotihuacán của Central Highland giữa thế kỷ thứ ba và thứ tám.

Bộ sưu tập đặc biệt gồm mặt nạ Maya bằng vữa, đá 1.300 năm tuổi ở Mexico được khai quật - Hình 3

Một đại diện Tláloc tương tự như một đại diện được tìm thấy tại địa điểm Toniná.

Angulo tin rằng sự đại diện của các vị thần trong nền văn hóa khác cho thấy người Maya cổ đại có mối quan hệ mật thiết với người dân Central Highland.

Một hình khác được tìm thấy cùng với những chiếc mặt nạ được dùng làm hình nộm và làm cơ sở để tạo ra những chiếc mặt nạ ngọc bích, bằng chứng là những mảnh mặt nạ vẫn còn dính vào nó.

Angulo cho biết anh hy vọng có thể trưng bày những chiếc mặt nạ và nhân vật bí ẩn này trong các cuộc triển lãm tạm thời trong tương lai - đặc biệt là vì địa điểm Toniná cũng đã cung cấp cho các nhà khảo cổ các tác phẩm điêu khắc toàn thân của các vị thần, tái tạo các cảnh trong Popol Vuh và toàn bộ các trang có hai vị thần song sinh Hunahpú và Ixbalanqué của thế giới ngầm và bầu trời.

Trước đây, các nhà nghiên cứu đã tiết lộ rằng người Maya cổ đại có tập tục biến thi thể của những người cai trị đã khuất thành những quả bóng khổng lồ để sử dụng trong môn thể thao pelota (Pok-a-tok). Môn thể thao này được xem như một hình thức giải trí và thể hiện tín ngưỡng tôn giáo của cộng đồng.

Người Maya xây dựng các sân bóng trên khắp lãnh thổ, và ngày nay các sân bóng cổ vẫn còn tồn tại ở bờ biển vịnh Mexico. Trong lịch sử đã có khoảng 3000 trận bóng cổ đại diễn ra, và mỗi trận đấu đều là một nghi lễ hiến tế độc nhất vô nhị của người Maya.

Bộ sưu tập đặc biệt gồm mặt nạ Maya bằng vữa, đá 1.300 năm tuổi ở Mexico được khai quật - Hình 4

Một ngôi đền Maya cổ đại tại địa điểm khảo cổ Toniná ở miền nam Mexico.

Vào thời điểm đó, Angulo giải thích rằng người Maya cổ đại có thể muốn cơ thể của những người cai trị của họ "được chuyển đổi thành sinh lực, một thứ gì đó để kích thích người dân của họ. Giống như người Ai Cập cố gắng bảo tồn thi thể người đã khuất bằng cách ướp xác, chúng tôi biết ở đây họ đã bị biến đổi theo một cách khác".

Trò chơi bóng pelota không chỉ là một môn thể thao phổ biến mà còn là đại diện cho các trận chiến thần thoại giữa các thế lực của sự sống và các thế lực của cái chết trong nền văn hóa Maya. Các địa điểm diễn ra các trận thi đấu pelota cũng được coi là nơi có mối liên hệ với thế giới ngầm và được dùng làm địa điểm cho nghi lễ hiến tế.

Những mô tả về thế giới ngầm và sự cân bằng tinh tế giữa sự sống và cái chết là những chủ đề nổi bật trong nghệ thuật của người Maya. Bộ sưu tập mặt nạ bằng vữa mới được công bố này càng chứng tỏ tầm quan trọng của những niềm tin này.

"Những khuôn mặt này, những bức chân dung này, cung cấp cho chúng ta những cái nhìn khác về thế giới cổ đại. Ánh nhìn của họ đưa chúng ta đến với vương quốc Po'o cổ đại và hùng mạnh của người Maya", Angulo nói.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Vợ chồng trẻ ở TPHCM chi tiền tỷ xây ngôi nhà như hang động gây tranh cãiVợ chồng trẻ ở TPHCM chi tiền tỷ xây ngôi nhà như hang động gây tranh cãi
21:51:38 17/12/2024
Người phụ nữ 50 tuổi hẹn hò trai trẻ 23 tuổi, gia đình có phản ứng bất ngờNgười phụ nữ 50 tuổi hẹn hò trai trẻ 23 tuổi, gia đình có phản ứng bất ngờ
10:35:49 17/12/2024
Trăm ngôi nhà chênh vênh mép vực như ngàn cân treo sợi tóc, không ai rời điTrăm ngôi nhà chênh vênh mép vực như ngàn cân treo sợi tóc, không ai rời đi
08:29:34 17/12/2024
Loài chó có chỉ số IQ cao, săn được cả sư tửLoài chó có chỉ số IQ cao, săn được cả sư tử
22:02:26 16/12/2024
Bảo tàng 'kỳ lạ' nhất thế giới, du khách phải biết lặn nếu không sẽ không xem được hiện vậtBảo tàng 'kỳ lạ' nhất thế giới, du khách phải biết lặn nếu không sẽ không xem được hiện vật
00:50:42 17/12/2024
Những sinh vật bí ẩn dưới đáy đại dươngNhững sinh vật bí ẩn dưới đáy đại dương
13:06:01 16/12/2024
Vì sao cây không thể mọc cao mãi dù có sống hàng trăm năm?Vì sao cây không thể mọc cao mãi dù có sống hàng trăm năm?
00:50:13 17/12/2024
Phát hiện loài sinh vật giống lai giữa cá mập và cá đuốiPhát hiện loài sinh vật giống lai giữa cá mập và cá đuối
13:07:11 16/12/2024

Tin đang nóng

4 người sống "phông bạt" ồn ào nhất Việt Nam năm 2024, top 1 đang cố tẩy trắng4 người sống "phông bạt" ồn ào nhất Việt Nam năm 2024, top 1 đang cố tẩy trắng
10:04:39 18/12/2024
Mẹ chết lặng khi xem video con trai 1 tháng tuổi bị giúp việc quăng némMẹ chết lặng khi xem video con trai 1 tháng tuổi bị giúp việc quăng ném
09:58:01 18/12/2024
Chi nghìn USD đến Việt Nam, khách Tây ngồi rửa bát, tự nhóm bếp củi nấu cơmChi nghìn USD đến Việt Nam, khách Tây ngồi rửa bát, tự nhóm bếp củi nấu cơm
06:56:55 18/12/2024
1 tuần sau khi mẹ vợ qua đời, vợ liền đưa cho tôi tờ đơn ly hôn, tôi hoảng hốt níu kéo nhưng vợ phũ phàng nói: "Không cần"1 tuần sau khi mẹ vợ qua đời, vợ liền đưa cho tôi tờ đơn ly hôn, tôi hoảng hốt níu kéo nhưng vợ phũ phàng nói: "Không cần"
08:24:27 18/12/2024
Hyun Bin cúi mặt, cố nín nhịn 1 điều khi nghe tới tình đầu của Son Ye JinHyun Bin cúi mặt, cố nín nhịn 1 điều khi nghe tới tình đầu của Son Ye Jin
07:46:01 18/12/2024
Chồng giấu tôi bí mật đau lòng, 10 năm bên nhau trở thành vô nghĩaChồng giấu tôi bí mật đau lòng, 10 năm bên nhau trở thành vô nghĩa
07:03:41 18/12/2024
Sao Việt 18/12: Trấn Thành gặp gỡ 2 Hoa hậu nổi tiếng, Bảo Anh bình yên bên conSao Việt 18/12: Trấn Thành gặp gỡ 2 Hoa hậu nổi tiếng, Bảo Anh bình yên bên con
08:02:49 18/12/2024
CSGT dùng xe đặc chủng kịp thời đưa bé trai 2 tháng tuổi đi cấp cứuCSGT dùng xe đặc chủng kịp thời đưa bé trai 2 tháng tuổi đi cấp cứu
07:34:22 18/12/2024

Tin mới nhất

Nhờ máy bay không người lái, chuyên gia phát hiện bí mật của Vạn Lý Trường Thành: 220 dấu vết lạ lộ diện

Nhờ máy bay không người lái, chuyên gia phát hiện bí mật của Vạn Lý Trường Thành: 220 dấu vết lạ lộ diện

11:12:29 18/12/2024
Khám phá này không chỉ làm sáng tỏ bí ẩn về Vạn Lý Trường Thành mà còn cho thấy sự thông minh trong kiến trúc quân sự của người xưa.
6 bí ẩn trong lịch sử kỳ dị đến rùng mình, các nhà khoa học cố gắng thế nào cũng chưa giải thích được

6 bí ẩn trong lịch sử kỳ dị đến rùng mình, các nhà khoa học cố gắng thế nào cũng chưa giải thích được

11:10:36 18/12/2024
Lịch sử nhân loại trải dài hàng thiên niên kỷ, và các nhà sử học sẽ không bao giờ biết hết mọi bí mật. Các hiện vật tìm thấy trong quá trình khai quật khảo cổ đôi khi đặt ra những câu hỏi ngay cả những chuyên gia uyên bác nhất cũng phải...
Nam du khách bị dính chặt lưỡi vào tảng băng tại trung tâm thương mại

Nam du khách bị dính chặt lưỡi vào tảng băng tại trung tâm thương mại

09:12:38 18/12/2024
Khoảnh khắc một nam du khách bị dính chặt lưỡi vào một tác phẩm nghệ thuật bằng băng đặt bên ngoài trung tâm thương mại nhanh chóng thu hút sự chú ý.
Quốc gia này không có đèn giao thông, nhiều xe hơn dân số nhưng vẫn không bao giờ tắc đường

Quốc gia này không có đèn giao thông, nhiều xe hơn dân số nhưng vẫn không bao giờ tắc đường

06:52:58 18/12/2024
Khi nghĩ đến giao thông đô thị, hầu hết chúng ta sẽ hình dung đến những con đường đông đúc, xe cộ chen chúc và đèn giao thông sáng chói tại mỗi ngã tư.
Bị khiếu nại, nhà hàng Nhật Bản ngừng dịch vụ 'tát cho tỉnh rượu'

Bị khiếu nại, nhà hàng Nhật Bản ngừng dịch vụ 'tát cho tỉnh rượu'

06:52:47 18/12/2024
Chuỗi nhà hàng Nhật Bản nổi tiếng với dịch vụ tát cho tỉnh rượu dừng phục vụ loại hình này sau khi thực khách khiếu nại bị thương.
Nguồn gốc của những thiên hà kỳ quái trong vũ trụ

Nguồn gốc của những thiên hà kỳ quái trong vũ trụ

06:29:19 18/12/2024
Phát hiện mới đã giải thích một bí ẩn thiên văn lâu đời và xác định lại hiểu biết của chúng ta về sự hình thành các thiên hà từ thuở sơ khai của vũ trụ.
Cặp đôi hơn 100 tuổi kết hôn sau 9 năm hẹn hò

Cặp đôi hơn 100 tuổi kết hôn sau 9 năm hẹn hò

19:18:34 17/12/2024
Cụ bà Marjorie Fiterman (102 tuổi) và cụ ông Bernie Littman (100 tuổi) là minh chứng rõ ràng nhất cho câu nói tuổi tác không thể ngăn cản tình yêu .
Sự thật về người ăn xin ở vỉa hè có 1,5 tỷ đồng gửi ngân hàng

Sự thật về người ăn xin ở vỉa hè có 1,5 tỷ đồng gửi ngân hàng

18:58:17 17/12/2024
Cảnh sát phát hiện người phụ nữ thường xuyên ngồi ăn xin ở vỉa hè sở hữu tài khoản ngân hàng có 2 triệu Baht (gần 1,5 tỷ đồng) và hàng trăm triệu tiền mặt.
Loài cá khổng lồ có 'vũ khí bí mật' để góp phần cứu hành tinh

Loài cá khổng lồ có 'vũ khí bí mật' để góp phần cứu hành tinh

10:32:50 17/12/2024
Cá voi đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại biến đổi khí hậu. Chúng giúp luân chuyển chất dinh dưỡng, làm giàu nguồn thức ăn cho tảo biển - loài hấp thụ carbon và lưu trữ carbon trong cơ thể.
Tín hiệu bí ẩn đến từ ngôi sao hiếm nhất trong thiên hà

Tín hiệu bí ẩn đến từ ngôi sao hiếm nhất trong thiên hà

08:23:54 17/12/2024
Một nhóm các nhà khoa học đã phát hiện ra những tín hiệu vô cùng lạ từ một ngôi sao neutron siêu hiếm, được gọi là magnetar .
Những cụ ông, cụ bà tốt nghiệp đại học ở tuổi ngoài 90

Những cụ ông, cụ bà tốt nghiệp đại học ở tuổi ngoài 90

22:09:10 16/12/2024
Tuổi già có thể là thời điểm lý tưởng để tiếp tục theo đuổi việc học. Không ít người già nhìn nhận việc học tập ở tuổi xế chiều giúp họ giữ được sự minh mẫn và thấy cuộc sống ý nghĩa hơn.
Bà mẹ phát hiện hàng nghìn vật thể bí ẩn ở gần giường con trai 7 tuổi, đăng đàn hỏi dân mạng thì càng thêm kinh hãi

Bà mẹ phát hiện hàng nghìn vật thể bí ẩn ở gần giường con trai 7 tuổi, đăng đàn hỏi dân mạng thì càng thêm kinh hãi

09:59:50 16/12/2024
Việc xin ý kiến trên nền tảng trực tuyến là một cách tuyệt đời để giải đáp thắc mắc hiện có. Tuy nhiên, đôi khi điều này lại mang đến tác dụng ngược khi khiến bạn trở nên lo lắng bởi những điều không có thật.

Có thể bạn quan tâm

5 thói quen cần tránh trong mùa lạnh để không hại xương khớp

5 thói quen cần tránh trong mùa lạnh để không hại xương khớp

Sức khỏe

11:42:35 18/12/2024
Để đảm bảo hệ thống xương khớp khỏe mạnh trong mùa Đông và dự phòng những bệnh lý xương khớp, chúng ta nên tránh một số thói quen.
Mùa lạnh thêm nổi bật với vải xuyên thấu thời trang

Mùa lạnh thêm nổi bật với vải xuyên thấu thời trang

Thời trang

11:40:13 18/12/2024
Không chỉ gợi cảm, vải xuyên thấu mang nét đẹp mềm mại, lãng mạn, thích hợp với những bối cảnh tràn ngập hoa xuân và đặc biệt phù hợp khi được sử dụng làm phụ kiện hoặc cổ trang, Việt phục (các kiểu trang phục lễ hội).
Nhan sắc không thể tin nổi của Song Hye Kyo

Nhan sắc không thể tin nổi của Song Hye Kyo

Phim châu á

11:34:48 18/12/2024
Những ngày gần đây, những bức ảnh tiết lộ tạo hình mới nhất của Song Hye Kyo trong Black Nuns đang trở thành tâm điểm bàn tán của dư luận.
Quảng Nam xử lý kiên quyết "vàng tặc"

Quảng Nam xử lý kiên quyết "vàng tặc"

Pháp luật

11:32:52 18/12/2024
Vào thời điểm cuối năm, các đối tượng từ khắp nơi thường gia tăng tìm kiếm cơ hội trà trộn vào các khu vực rừng núi tại tỉnh Quảng Nam để đào đãi vàng trái phép.
Tâm huyết muốn theo đuổi sự nghiệp streamer, nam game thủ "miệt mài" vẫn 0 mắt, CĐM khuyên can hết lời

Tâm huyết muốn theo đuổi sự nghiệp streamer, nam game thủ "miệt mài" vẫn 0 mắt, CĐM khuyên can hết lời

Trắc nghiệm

11:28:10 18/12/2024
Tâm sự của anh chàng game thủ trên con đường trở thành streamer đang nhận được rất nhiều đóng góp từ phía cộng đồng mạng.
Rất mê chơi game nhưng vẫn kịp deadline, nam game thủ văn phòng hé lộ bí quyết

Rất mê chơi game nhưng vẫn kịp deadline, nam game thủ văn phòng hé lộ bí quyết

Mọt game

11:24:17 18/12/2024
Nam game thủ rất đam mê chơi game nhưng vẫn hoàn thành tốt công việc. Nam game thủ đam mê chơi game nhưng vẫn hoàn thành tốt công việc
'Không thời gian' tập 14: Trung tá Đại bị vu oan, ăn vạ

'Không thời gian' tập 14: Trung tá Đại bị vu oan, ăn vạ

Phim việt

11:23:36 18/12/2024
Vương vu cho trung tá Đại (Mạnh Trường) phá rào nhà mình, làm mất con bò của gia đình để dụ anh vào nhà nói chuyện phải trái.
Tư duy đỉnh cao: Tôi thật sự "choáng váng" trước "trí tuệ nhà bếp" của mẹ mình!

Tư duy đỉnh cao: Tôi thật sự "choáng váng" trước "trí tuệ nhà bếp" của mẹ mình!

Sáng tạo

11:17:20 18/12/2024
Những người phụ nữ trung niên, mà ví dụ điển hình là mẹ tôi. Bà có hàng chục năm kinh nghiệm làm bếp. Những mẹo làm bếp của bà rất đơn giản nhưng vô cùng hữu ích.
Thủ môn Lâm Tây khóa môi vợ bầu trên Porsche bạc tỷ, cuộc sống viên mãn khiến fan ao ước

Thủ môn Lâm Tây khóa môi vợ bầu trên Porsche bạc tỷ, cuộc sống viên mãn khiến fan ao ước

Sao thể thao

11:14:44 18/12/2024
Chiều 17/12, trên mạng xã hội, bà xã thủ môn Đặng Văn Lâm thu hút sự chú ý khi chia sẻ khoảnh khắc ngọt ngào cùng chồng trên xế hộp bạc tỷ.
Gặp bà cụ mặc bộ quần áo kì lạ đứng ở trạm xe buýt, cô gái đem câu chuyện ra kể, nhiều người tức tốc tìm đến

Gặp bà cụ mặc bộ quần áo kì lạ đứng ở trạm xe buýt, cô gái đem câu chuyện ra kể, nhiều người tức tốc tìm đến

Netizen

11:10:43 18/12/2024
Một cô gái trẻ chia sẻ câu chuyện về một bà cụ tình cờ gặp trên đường ở Hồ Nam, Trung Quốc hút lượng tương tác cao. Thậm chí, đã có những tranh cãi về hành động của cô gái trẻ này.
Nữ sinh 15 tuổi nổ súng sát hại 2 người tại trường học Mỹ

Nữ sinh 15 tuổi nổ súng sát hại 2 người tại trường học Mỹ

Thế giới

11:07:52 18/12/2024
Một nữ sinh 15 tuổi đã nổ súng tại một trường học ở bang Wisconsin (Mỹ), khiến một học sinh và một giáo viên thiệt mạng, đồng thời làm 6 người khác bị thương.