Donald Trump vừa “ra tay”. Trung Quốc đã sợ “toát mồ hôi hột”?

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua (13/2) đã bày tỏ sự lo ngại sau khi Nhật Bản tiếp tục nhận được sự ủng hộ của siêu cường Mỹ trong cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.

Hai nhà lãnh đạo Shinzo Abe và Donald Trump

Sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hồi cuối tuần vừa rồi, hai nhà lãnh đạo này đã ra một tuyên bố chung trong đó khẳng định rằng, Điều khoản 5 trong Hiệp ước An ninh Mỹ-Nhật được áp dụng với cả quần đảo Senkaku ở biển Hoa Đông – một quần đảo đang nằm trong tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Quần đảo này được Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư.

Điều khoản 5 quy định Mỹ sẽ bảo vệ Nhật Bản trong trường hợp bị nước thứ ba tấn công.

Thủ tướng Abe vừa có chuyến thăm đến Mỹ để củng cố mối quan hệ liên minh bền chặt giữa Mỹ và Nhật Bản. Tân Tổng thống Donald Trump trong buổi tiếp đón Thủ tướng Abe đã công khai khẳng định cam kết của Mỹ trong việc ủng hộ cho Nhật Bản trong cuộc tranh chấp lãnh thổ ở biển Hoa Đông.

Tuyên bố chung của hai nhà lãnh đạo Trump và Abe “đã khẳng định rằng, Điều khoản V của Hiệp ước An ninh và Hợp tác chung Mỹ-Nhật Bản áp dụng với cả quần đảo Senkaku. Hai nước phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm tìm cách gây phương hại đến quyền kiểm soát quần đảo này của Nhật Bản. Mỹ và Nhật Bản sẽ tăng cường hợp tác để bảo vệ sự ổn định và hòa bình ở biển Hoa Đông”.

Lời cam kết của ông Donald Trump với Nhật Bản là một thông điệp cảnh báo mạnh mẽ mà chính quyền mới của Mỹ muốn gửi đến Trung Quốc. Tân Tổng thống Trump cho thấy một lập trường cứng rắn và không ngại đối đầu với đối thủ lớn nhất của Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương.

Bắc Kinh có lẽ đã từng vui mừng khi ông Trump có những phát biểu khiến người ta nghĩ đến sự rạn nứt trong mối quan hệ liên minh lâu đời Mỹ-Nhật. Tuy nhiên, với những gì vừa diễn ra trong chuyến thăm của Thủ tướng Abe đến Washington, có vẻ như liên minh Mỹ-Nhật vẫn tiếp tục được củng cố vững chắc và tiếp tục là đối thủ khó chịu nhất của Trung Quốc.

Phản ứng trước diễn biến trên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang cho biết, Bắc Kinh “quan ngại sâu sắc và kiên quyết phản đối” tuyên bố chung của Mỹ và Nhật Bản, nói thêm rằng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là “lãnh thổ của Trung Quốc từ thời xa xưa”.

“Dù ai có nói gì hay làm gì đi chăng nữa, sẽ không thể thay đổi được thực tế là quần đảo Điếu Ngư thuộc Trung Quốc và không thể làm lung lay quyết tâm của Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ”, ông Geng đã nói như vậy tại cuộc họp báo định kỳ ở thủ đô Bắc Kinh.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cảnh báo, Mỹ và Nhật Bản nên thận trọng với những gì họ nói và làm đồng thời hãy dừng ngay những phát biểu sai trái để tranh làm phức tạp vấn đề cũng như gây ảnh hưởng đến hòa bình và sự ổn định trong khu vực.

Cả Nhật Bản và Trung Quốc đều đòi chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Nhật Bản đang kiểm soát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nhưng Trung Quốc không chấp nhận điều này và đang tìm mọi cách để thay đổi thế nguyên trạng ở đây. Cuộc tranh chấp xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là nguyên nhân chính khiến quan hệ Trung-Nhật thường xuyên rơi vào căng thẳng.

Cuộc tranh chấp trên đang leo thang nguy hiểm từ dưới biển lên cả trên không khi Trung Quốc liên tiếp đưa máy bay quân sự vào tiếp cận không phận ở quần đảo tranh chấp, khiến chiến đấu cơ Nhật Bản phải cất cánh khẩn cấp đi đánh chặn. Diễn biến này gây lo ngại về khả năng một tính toán sai lầm hay một hành động rất nhỏ vô tình cũng có thể khiến tình hình leo thang thành một cuộc xung đột vũ trang đáng sợ.

Kiệt Linh (tổng hợp)

Theo NTD