Đối thoại chiến lược Mỹ – Trung bộc lộ nhiều chia rẽ

Bắc Kinh và Washington phần nào giảm căng thẳng trong đến vấn đề Biển Đông nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến thăm Mỹ sắp tới của Chủ tịch Trung Quốc, nhưng đôi bên vẫn còn những bất bình lớn dành cho nhau.

Phó thủ tướng Trung Quốc Uông Dương (trái) và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trong buổi họp báo chung sau khi kết thúc Đối thoại Kinh tế và Chiến lược 2015 tại thủ đô Washington. Ảnh: Xinhua.

“Cả hai phía đã có tiến triển. Căng thẳng trên Biển Đông được xoa dịu do hai bên tái cam kết sẽ tránh đối đầu quân sự trong khu vực”, South China Morning Post dẫn lời Wang Fan, Đại học Ngoại giao Trung Quốc, nói. Sự cải thiện quan hệ này mở đường cho chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 9.

Trung Quốc và Mỹ vừa tổ chức Đối thoại Kinh tế và Chiến lược 2015 trong hai ngày 23 và 24/6. Dẫn đầu phía Mỹ tham gia sự kiện là Phó tổng thống Joe Biden, Ngoại trưởng John Kerry, Bộ trưởng Tài chính Jacob J. Lew. Phái đoàn Trung Quốc gồm khoảng 400 quan chức do Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì, Phó thủ tướng Uông Dương và Phó thủ tướng Lưu Diên Đông dẫn đầu.

Hai nước cam kết cùng nhau hợp tác bảo vệ các đại dương và tăng cường nỗ lực đối phó nạn buôn bán động vật hoang dã và không phổ biến hạt nhân. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jacob Lew trong một phát biểu nhắc đến sự cải thiện đáng kể sau một thời gian dài Washington quan ngại vì đồng nhân dân dân tệ bị định giá thấp so với USD.

Dương Vũ Quân, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, nói Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) sẵn sàng gia tăng tương tác với quân đội Mỹ trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, Washington và Bắc Kinh vẫn còn căng thẳng trong nhiều vấn đề lớn. Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ quan ngại trước những vụ tấn công mạng được cho là có liên quan đến Trung Quốc và tình hình tranh chấp trên các vùng biển ở Đông Á.

“(Obama) kêu gọi Trung Quốc có bước đi cụ thể để hạ nhiệt căng thẳng”, Nhà Trắng cho biết.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói các mối quan hệ song phương đang gia tăng nhưng những vụ tấn công mạng đã làm tổn hại hoạt động kinh doanh của nước này. Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì khẳng định Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác với Washington về vấn đề an ninh mạng, nhưng kêu gọi Mỹ “tôn trọng sự thật”.

Trung Quốc tiếp tục phản pháo lời chỉ trích từ Mỹ về hành động xây đảo nhân tạo của Bắc Kinh trên Biển Đông nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền phi lý, khiến các nước láng giềng, trong đó có đồng minh của Washington, lo ngại.

Jin Canrong, chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Renmin, nhận định Trung Quốc và Mỹ đang gửi đi những thông điệp khác nhau tới người dân từng nước và thế giới.

“Cả hai muốn thể hiện rằng việc Bắc Kinh và Washington còn tranh cãi trong một số vấn đề là bình thường”, Jin nói. “Về phần mình, Bắc Kinh muốn nhắc nhở… những quốc gia có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc rằng không ai có thể nhân cơ hội hưởng lợi, bởi quan hệ song phương giữa hai cường quốc sẽ không bị ảnh hưởng” bởi các vấn đề Biển Đông.

Hai phía đều nhận ra rằng giá trị của hợp tác cao hơn đối đầu dù chỉ đạt được một vài kết quả hữu hình sau hai ngày đàm phán. “Bắc Kinh và Washington… đang dần quen với việc hợp tác trong khi có bất đồng, dù sẽ vẫn mất thời gian để hai gã khổng lồ có thể hiểu lẫn nhau”, Wang Fan nói.

Như Tâm

Theo VNE