Đổi mới mô thức kinh tế hợp tác vùng ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu

Ngày 17/3, hai Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan và Trần Thanh Nam cùng nghe báo cáo về HTX thích ứng với biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan tại buổi làm việc về xây dựng Đề án Hợp tác xã thích ứng với biến đổi khí hậu vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Minh Phúc.

Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn cho biết, Đề án sẽ hỗ trợ HTX nông nghiệp áp dụng các biện pháp phi công trình có hiệu quả cao, nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm, bảo vệ môi trường. Cùng với đó, huy động nhiều nguồn lực để hỗ trợ HTX, nhất là những sáng kiến của nông dân, thành viên HTX, cộng đồng dân cư sản xuất – kinh doanh nông nghiệp.

Các biện pháp hỗ trợ HTX nông nghiệp vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu phải phù hợp với điều kiện sản xuất thực tế, năng lực của HTX và nông dân ở từng vùng, địa phương cụ thể. Ưu tiên hỗ trợ các HTX áp dụng các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông lâm thủy sản đi kèm với liên kết chuỗi giá trị, sản xuất quy mô lớn và xây dựng thương hiệu nông sản.

Một trong 5 mục tiêu cụ thể đến năm 2025 là xây dựng được những mô hình HTX thích ứng với biến đổi khí hậu trong 3 lĩnh vực sản xuất lúa gạo, trái cây và thủy sản ở ĐBSCL. Cùng với đó, doanh số và thu nhập năm 2025 của thành viên HTX, người sản xuất, kinh doanh nông nghiệp trong HTX tăng cao hơn so với hiện nay.

Thứ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý, cần xây dựng Đề án với mục tiêu nâng cao nhận thức và năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu cho các HTX nông nghiệp vùng ĐBSCL.

Ông cũng cho rằng, đề án này rất phù hợp với Nghị quyết 120/NQ-CP và hỗ trợ HTX nâng cao nhận thức, năng lực và kể cả một số giải pháp về mặt công nghệ, kỹ thuật. Ví dụ, thay vì tưới tràn như ngày xưa, bây giờ tưới nhỏ giọt, tưới có điều chỉnh thông qua chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông minh để có thể tưới đúng số lượng trong lúc suy kiệt tài nguyên nước và những mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu.

Để thích ứng với biến đổi khí hậu, chúng ta có 2 giải pháp: công trình và phi công trình và chia thành 5 cấp độ: quốc gia, vùng, tiểu vùng, cộng đồng và hộ gia đình.

“Ở đây có thể hiểu HTX là một cộng đồng và cấp độ cuối cùng là hộ, từng hộ gia đình cũng tham gia vào thích ứng với biến đổi khí hậu”, ông Hoan giải thích.

Dẫn chứng về vấn đề này, ông kể câu chuyện một nông dân ở Cà Mau đào ao nuôi cá nước ngọt ở giữa khu đất nhà mình để tận dụng nước tưới cây, xung quanh nuôi tôm nước mặn và trồng rất nhiều cây ăn trái. Ở ao nuôi cá nước ngọt, nông dân này thả rất nhiều lục bình, hàng ngày vớt quang xuống cho tôm ăn, không cần mua thức ăn cho tôm.

“Trên một miếng đất và trong cùng một thời điểm, nông dân này vừa nuôi cá nước ngọt trong ao ở giữa, vừa nuôi tôm nước mặn xung quanh và trồng rất nhiều cây trái, chứ không phải đợt mặn lên thì nuôi tôm, ngọt thì nuôi cá. Tôi muốn giới thiệu để chúng ta kết hợp với các chuyên gia tìm ra các mô hình để chúng ta đưa vào”, ông Hoan nói.

Ông Hoan cũng nhấn mạnh thêm, Nghị quyết 120 của Chính phủ không chỉ là vấn đề chuyển đổi sản xuất nông nghiệp đơn thuần, mà phải thích ứng với biến đổi khí hậu. Muốn làm được điều đó, cần đổi mới mô thức kinh tế hợp tác của ĐBSCL.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam. Ảnh: Minh Phúc.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam cho rằng, mục tiêu cao nhất của Đề án không phải là chúng ta xây dựng được bao nhiêu mô hình hợp tác xã thích ứng với biến đổi khí hậu, mà quan trọng nhất là từ hoạt động của các hợp tác xã sẽ thúc đẩy tạo ra giá trị gia tăng của sản phẩm; nâng cao thu nhập cho các thành viên trong hợp tác xã trong điều kiện biến đổi khí hậu.

Chẳng hạn, khi hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra, nước ngọt khan hiếm, các HTX vẫn phải đảm bảo điều kiện sản xuất ổn định, tạo ra sản phẩm đảm bảo chất lượng, giá trị gia tăng cao, phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 120/NQ-CP.