‘Đội lốt’ thuốc nam gia truyền

Theo dõi VGT trên

Bệnh nhân nam, 28 tuổi, suy thận, không điều trị theo phác đồ của bác sĩ mà uống thuốc “gia truyền” mua trên mạng không rõ thành phần.

Loại thuốc bệnh nhân uống gọi là “ thuốc nam” dạng bột, mua qua mạng, theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang ngày 2/11. Càng uống, bệnh ngày càng nặng, đến lúc bệnh nhân nhập viện thì da xanh xao, chân tay phù thũng. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân đã suy thận mạn tính, lọc máu mỗi tuần ba lần.

Một bệnh nhân nam khác, 52 tuổi, đang điều trị thoái hóa cột sống lưng thì bỏ thuốc của bác sĩ, uống “thuốc nam gia truyền” cũng dạng bột. Uống khoảng ba tuần, bệnh nhân chán ăn, mệt mỏi, vàng da, vàng mắt. Vào Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang khám, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị viêm gan rất nặng, phải dùng thuốc đặc trị trong nửa tháng. Hiện, bệnh nhân đã xuất viện, di chứng gan nên phải theo dõi sức khỏe định kỳ.

Bác sĩ Nguyễn Văn Cương, Trưởng Khoa Nội – Tiêu hóa, cho biết mỗi năm Khoa tiếp nhận khoảng 30 bệnh nhân trở nặng do sử dụng thuốc đông y giả, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc không theo chỉ định của bác sĩ. Người nhẹ thì bị ngộ độc, nặng phải lọc máu do suy gan, suy thận cấp, suy tuyến thượng thận, suy thận mạn tính và nhiều biến chứng khác.

“Các loại gọi là thuốc này được điều chế ở dạng bột hoặc viên tễ, nguy cơ lớn là được trộn với thuốc tây chứa chất giảm đau mạnh, chống viêm”, bác sĩ Cương nói.

Theo bác sĩ, các thành phần trong loại thuốc không rõ nguồn gốc này gây suy giảm hệ miễn dịch, tạo cơ hội cho một số bệnh nhiễm trùng, virus bùng phát. Thuốc cũng đồng thời tác động đến dạ dày gây viêm loét, xuất huyết, rối loạn nội tiết, suy tuyến thượng thận.

Video đang HOT

Đội lốt thuốc nam gia truyền - Hình 1

Bệnh nhân 28 tuổi được bác sĩ thăm khám, điều trị tại Khoa Nội thận – Tiết niệu – Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Bác sĩ Nguyễn Văn Toàn, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Bắc Giang, cho rằng Đông dược từ xưa được ứng dụng để điều trị bệnh. Tuy nhiên, nếu không đúng thuốc, đúng bệnh, đúng người, đúng cách và đúng liều lượng, sẽ tự đánh mất cơ hội chữa bệnh hiện quả. Chưa kể, vì nhiều lý do, thành phần của thuốc không đảm bảo chất lượng sẽ gây hại cho sức khỏe, thậm chí ảnh hưởng tính mạng.

Bác sĩ khuyến cáo khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, dù Đông y hay Tây y, cần tham khảo ý kiến của lương y hay bác sĩ. Nếu cơ thể có dấu hiệu bất thường như xuất hiện ban đỏ, mẩn ngứa… cần dừng sử dụng thuốc, đến ngay cơ sở y tế để khám.

Tác hại khôn lường từ thuốc giảm đau

Nhiều người có thói quen uống thuốc giảm đau một cách tùy tiện mà không biết đến tác hại khôn lường từ việc này. Đó là thói quen có hại, cần thay đổi.

Tác hại khôn lường từ thuốc giảm đau - Hình 1

Thói quen nguy hiểm

Rất nhiều người thường trữ sẵn trong nhà một số loại thuốc như Paracetamol, Panadol, Efferalgan..., mỗi khi cơ thể đau nhức là lấy ra dùng ngay để làm giảm cơn đau.

Thị trường hiện có nhiều loại thuốc giảm đau, người bệnh có thể tự mua về dùng. Tuy nhiên, việc tự ý dùng thuốc giảm đau có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc, nhẹ thì phải nhập viện cấp cứu, nặng thì ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng. Mới đây, một phụ nữ ở Dương Nội (Hà Đông, Hà Nội), sau một thời gian sử dụng thuốc giảm đau đã phải tăng liều dùng, hậu quả của việc lạm dụng thuốc là phải nhập viện trong tình trạng suy gan, suy thận.

Hay như Bệnh viện Bạch Mai đã phải tiếp nhận không ít bệnh nhân tăng huyết áp, suy tuyến thượng thận, đái tháo đường do bị biến chứng sau quá trình lạm dụng thuốc giảm đau, đặc biệt là các loại thuốc Đông y có pha trộn nhiều chất hoặc thuốc Tây y mạnh có thể giữ muối, giữ nước lâu ngày...

Cảnh báo về tình trạng lạm dụng thuốc giảm đau, bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng khoa Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện K, cho hay: Thuốc giảm đau, chống viêm có cả dạng tiêm và uống, đều thuộc loại dễ mua. Nhiều người lạm dụng thuốc mà không biết rằng điều đó có thể khiến mình bị xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày... "Đa số thuốc giảm đau có tác dụng kìm hãm quá trình sản xuất niêm mạc bảo vệ thành dạ dày, có thể gây xuất huyết dạ dày", bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng nói.

Còn với bệnh xương khớp, theo bác sĩ Trần Trung Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, để xoa dịu cơn đau nhức, rất nhiều người mắc bệnh thoái hóa khớp đã sử dụng nhóm thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc giảm đau thông thường. Các loại thuốc này tác động vào cơ chế giảm đau ngoại biên, nhanh chóng cắt cơn đau, chống viêm tốt nên được nhiều người sử dụng, lầm tưởng đây là thuốc giúp cải thiện tình trạng thoái hóa khớp hiệu quả. Với người bị thoát vị đĩa đệm có chèn ép rễ thần kinh, nếu lạm dụng thuốc giảm đau có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng như rối loạn đại tiểu tiện, rối loạn cảm giác, tê bì chân tay, teo cơ, thậm chí bại liệt.

Tuân thủ chỉ định

Thuốc giảm đau có tác dụng điều trị triệu chứng, làm giảm các cơn đau cấp tính hoặc mạn tính. Hai nhóm thuốc phổ biến nhất, có thể được phép bán không cần đơn là Paracetamol và nhóm kháng viêm không chứa steroid - viết tắt là NSAIDs. Bác sĩ Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, với Paracetamol, liều tối đa ở người lớn và trẻ trên 12 tuổi không quá 4g/24 giờ (tức 8 viên paracetamol 500mg), mỗi lần chỉ uống 1 - 2 viên và cách nhau mỗi 4 - 6 giờ. Với trẻ nhỏ, liều tối đa cho phép còn thấp hơn nữa, và phải tính liều theo cân nặng. Ngộ độc có thể xảy ra khi dùng quá tổng liều cho phép trong 24 giờ, khi uống liều kế tiếp quá sớm hoặc uống nhiều hơn liều dùng mỗi lần.

So với Paracetamol, các thuốc NSAIDs có tác dụng phụ nhiều hơn và một số tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra ngay cả ở liều khuyến cáo, nhất là khi sử dụng liều cao trong thời gian dài. Tác dụng phụ có thể là tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, thậm chí tử vong, nhất là ở người có tiền sử bệnh tim mạch, người lớn tuổi; trẻ nhỏ có thể bị tổn thương thận cấp...

Dù là loại thuốc giảm đau nào, nếu tự ý sử dụng có thể dẫn tới việc bỏ sót dấu hiệu bệnh nguy hiểm cần điều trị sớm. Chẳng hạn, đau đầu, sốt có thể là một trong các dấu hiệu của viêm màng não, nhưng nếu lạm dụng thuốc giảm đau thì không thể phát hiện bệnh sớm. Do đó, không nên tự ý mua và dùng thuốc giảm đau; người cao tuổi tuyệt đối không tự mua thuốc có chứa corticoid vì dễ dẫn đến tai biến rất nặng.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng đưa ra lời khuyên: Người dân chỉ dùng thuốc theo đúng đơn bác sĩ; cần đi khám lại khi có cơn đau, không tự dùng lại đơn thuốc cũ hoặc chia sẻ cho người khác sử dụng. Khi bác sĩ kê đơn liên quan tới thuốc giảm đau, người bệnh cần chú ý khai báo tiền sử bệnh tật, cơ địa dị ứng, tình trạng đường ruột, dạ dày để các bác sĩ lựa chọn thuốc phù hợp hoặc tư vấn thời điểm uống thuốc thích hợp. Bệnh nhân tuyệt đối không uống thuốc giảm đau khi đói vì có thể gây viêm, loét dạ dày, xuất huyết hoặc thủng đường tiêu hóa. Sau khi uống thuốc giảm đau, nếu thấy ngứa, nổi mề đay, khó thở, lên cơn hen suyễn hoặc đau bụng dữ dội, đau không giảm, nôn ói... thì cần nhanh chóng đến bệnh viện để được cấp cứu.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

CSGT dùng xe đặc chủng kịp thời đưa bé trai 2 tháng tuổi đi cấp cứuCSGT dùng xe đặc chủng kịp thời đưa bé trai 2 tháng tuổi đi cấp cứu
07:34:22 18/12/2024
Giảm cholesterol nhờ ăn nho thường xuyênGiảm cholesterol nhờ ăn nho thường xuyên
15:48:35 17/12/2024
Phát hiện mới về lợi ích của cà phê với đường ruộtPhát hiện mới về lợi ích của cà phê với đường ruột
08:53:16 17/12/2024
Ung thư đại trực tràng gia tăng ở người dưới 50 tuổiUng thư đại trực tràng gia tăng ở người dưới 50 tuổi
05:43:27 18/12/2024
Chớ dại hâm lại 3 loại đồ ăn này, nguy cơ rước độc vào ngườiChớ dại hâm lại 3 loại đồ ăn này, nguy cơ rước độc vào người
10:02:29 18/12/2024
Cách vaccine ung thư của Nga hoạt động trên cơ thể ngườiCách vaccine ung thư của Nga hoạt động trên cơ thể người
05:51:35 17/12/2024
Sáng ngủ dậy khạc ra đờm màu đen là bệnh gì? Có nguy hiểm không?Sáng ngủ dậy khạc ra đờm màu đen là bệnh gì? Có nguy hiểm không?
05:29:23 18/12/2024
Vì sao nên thêm nghệ vào món ăn khi trời rét?Vì sao nên thêm nghệ vào món ăn khi trời rét?
21:56:35 17/12/2024

Tin đang nóng

3 hộ dân Làng Nủ viết đơn xin nhường nhà mới cho người khác, lí do phía sau khiến nhiều người xót xa3 hộ dân Làng Nủ viết đơn xin nhường nhà mới cho người khác, lí do phía sau khiến nhiều người xót xa
20:16:04 18/12/2024
Xôn xao hình ảnh người phụ nữ lớn tuổi với gương mặt sưng phù ngồi gào khóc trước cửa thẩm mỹ viện ở Nghệ An, nguồn cơn ra sao?Xôn xao hình ảnh người phụ nữ lớn tuổi với gương mặt sưng phù ngồi gào khóc trước cửa thẩm mỹ viện ở Nghệ An, nguồn cơn ra sao?
18:33:05 18/12/2024
Bé gái sơ sinh bị bỏ rơi kèm tờ giấy ghi nội dung đầy xót xaBé gái sơ sinh bị bỏ rơi kèm tờ giấy ghi nội dung đầy xót xa
19:59:10 18/12/2024
Đây là gia đình có nhiều thí sinh tham gia Đường Lên Đỉnh Olympia nhất Việt Nam: Từ con trai, con gái đến con rể!Đây là gia đình có nhiều thí sinh tham gia Đường Lên Đỉnh Olympia nhất Việt Nam: Từ con trai, con gái đến con rể!
20:47:36 18/12/2024
Chae Rim rơi nước mắt thừa nhận con trai đầu lòng chào đời là nhờ IVFChae Rim rơi nước mắt thừa nhận con trai đầu lòng chào đời là nhờ IVF
18:06:11 18/12/2024
Diễn biến gây sốc trong vụ Chung Hân Đồng bị tình trẻ kém 19 tuổi leak ảnh riêng tưDiễn biến gây sốc trong vụ Chung Hân Đồng bị tình trẻ kém 19 tuổi leak ảnh riêng tư
20:43:12 18/12/2024
Bí ẩn lớn nhất showbiz: Vợ chồng diễn viên mất tích giữa hàng loạt camera, 8 năm ròng rã không 1 dấu vếtBí ẩn lớn nhất showbiz: Vợ chồng diễn viên mất tích giữa hàng loạt camera, 8 năm ròng rã không 1 dấu vết
20:34:12 18/12/2024
Ái nữ nhà sao Việt bị thương tới rách mũi, hoảng hốt khi y tá nói 1 câuÁi nữ nhà sao Việt bị thương tới rách mũi, hoảng hốt khi y tá nói 1 câu
20:25:54 18/12/2024

Tin mới nhất

Dấu hiệu cơ thể thiếu Omega-3

Dấu hiệu cơ thể thiếu Omega-3

12:04:50 18/12/2024
Omega-3 không chỉ tốt cho da, giúp ngủ ngon hơn, giúp trí não phát triển mà còn tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, giảm mỡ máu trong gan. Việc bổ sung Omega-3 cho cơ thể là cần thiết.
5 thói quen cần tránh trong mùa lạnh để không hại xương khớp

5 thói quen cần tránh trong mùa lạnh để không hại xương khớp

11:42:35 18/12/2024
Để đảm bảo hệ thống xương khớp khỏe mạnh trong mùa Đông và dự phòng những bệnh lý xương khớp, chúng ta nên tránh một số thói quen.
4 món canh rất tốt cho người bệnh tiểu đường

4 món canh rất tốt cho người bệnh tiểu đường

11:12:35 18/12/2024
Đái tháo đường (tiểu đường) là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết. Việc lựa chọn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát đường huyết, vì vậy người bệnh cần tìm hiểu kỹ trước khi...
Bệnh nhiệt đới bị lãng quên?

Bệnh nhiệt đới bị lãng quên?

10:00:59 18/12/2024
Hiện 19/54 quốc gia châu Phi ghi nhận bệnh đậu mùa khỉ. Trung Phi, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh, chiếm 85,7% số ca bệnh và 99,5% số ca tử vong toàn châu lục.
Sự nguy hiểm của hút thuốc lá thụ động

Sự nguy hiểm của hút thuốc lá thụ động

09:25:11 18/12/2024
Kết quả này cho thấy ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc trong cộng đồng đã có chuyển biến tích cực, đây cũng là một trong những kết quả bền vững trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại nước ta.
7 chiến lược giữ sức khỏe vào mùa đông, ai cũng cần

7 chiến lược giữ sức khỏe vào mùa đông, ai cũng cần

09:22:39 18/12/2024
Để khiến bản thân muốn uống nước, hãy mua một chai nước đẹp và thêm vài miếng chanh. Vào những ngày lạnh, hãy bổ sung nước bằng cách nhấm nháp nước hầm xương và trà thảo mộc.
Cách giảm triệu chứng bệnh cúm không dùng thuốc cho phụ nữ mang thai

Cách giảm triệu chứng bệnh cúm không dùng thuốc cho phụ nữ mang thai

09:20:12 18/12/2024
Do đó, khi thai phụ có những triệu chứng nghi ngờ mắc cúm cần đi khám ngay để được bác sĩ hướng dẫn chăm sóc điều trị cụ thể, không được tự ý dùng thuốc tránh gây hại cho cả mẹ và thai nhi.
Vaccine ung thư có giúp ngăn mắc bệnh?

Vaccine ung thư có giúp ngăn mắc bệnh?

09:08:11 18/12/2024
Công nghệ mRNA được ưa chuộng trong lĩnh vực ung thư học và nhiều nước cũng đang trong quá trình nghiên cứu vaccine ung thư dựa trên công nghệ này.
Polyp dạ dày có nguy hiểm không?

Polyp dạ dày có nguy hiểm không?

09:06:11 18/12/2024
Tùy theo người bệnh bị mắc loại polyp nào mà mức độ nguy hiểm sẽ khác nhau. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó tùy thuộc vào loại polyp.
7 lý do nên bổ sung quả bơ vào bữa sáng

7 lý do nên bổ sung quả bơ vào bữa sáng

09:00:16 18/12/2024
Quả bơ chứa chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin C và E và các hợp chất như phytosterol và polyphenol, giúp giảm viêm trong cơ thể. Viêm mãn tính liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm viêm khớp, bệnh tim và rối loạn chuyển hóa.
Rối loạn đông máu do bị rắn cắn

Rối loạn đông máu do bị rắn cắn

08:53:33 18/12/2024
Ngay khi tiếp nhận người bệnh, các bác sĩ đã tiến hành điều trị theo phác đồ chống độc đặc hiệu bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục. Hiện tại, sức khỏe người bệnh ổn định, kết quả xét nghiệm máu trở về chỉ số bình thường.
Súp lơ - thuốc bổ rẻ tiền giúp khỏe thận mạnh gân cốt

Súp lơ - thuốc bổ rẻ tiền giúp khỏe thận mạnh gân cốt

08:45:47 18/12/2024
Súp lơ không chỉ là loại rau ăn ngon nhiều dinh dưỡng mà còn được sử dụng chữa một số chứng bệnh như cơ thể suy nhược, người mắc các bệnh tiêu hóa về ăn kém, chán ăn.

Có thể bạn quan tâm

Cặp sao Việt lệch 10 tuổi vẫn đẹp đôi xuất sắc, nhà gái khoe mặt mộc xinh hút hồn khiến netizen nô nức "xin vía"

Cặp sao Việt lệch 10 tuổi vẫn đẹp đôi xuất sắc, nhà gái khoe mặt mộc xinh hút hồn khiến netizen nô nức "xin vía"

Phim việt

23:04:51 18/12/2024
Bộ phim Việt giờ vàng Không Thời Gian ở những diễn biến gần đây đã bắt đầu trở nên tươi sáng hơn bởi câu chuyện thú vị của cặp oan gia Trung tá Đại (Mạnh Trường) và cô giáo Tâm (Lê Bống).
Phim Hàn quá hay xứng đáng nổi tiếng hơn, cặp chính đẹp đôi xuất sắc còn bùng nổ chemistry

Phim Hàn quá hay xứng đáng nổi tiếng hơn, cặp chính đẹp đôi xuất sắc còn bùng nổ chemistry

Phim châu á

23:02:34 18/12/2024
Joo Ji Hoon lẫn Jung Yoo Mi chỉ chênh nhau 1 tuổi và cả hai đều đã bước vào hàng ngũ U50. Song, tuổi tác cũng không làm khó được bộ đôi diễn viên tạo nên những màn chemistry bùng nổ màn ảnh.
Camera ghi lại cảnh Triệu Lộ Tư bị bạn diễn đụng chạm phản cảm khiến 150 triệu người tranh cãi kịch liệt

Camera ghi lại cảnh Triệu Lộ Tư bị bạn diễn đụng chạm phản cảm khiến 150 triệu người tranh cãi kịch liệt

Hậu trường phim

22:59:27 18/12/2024
Lý Hoành Nghị có hành vi đụng chạm, sờ soạng Triệu Lộ Tư một cách phản cảm. Triệu Lộ Tư khi đó thể hiện thái độ khó chịu.
NÓNG: Nghi vấn Lưu Thi Thi - Ngô Kỳ Long ly hôn?

NÓNG: Nghi vấn Lưu Thi Thi - Ngô Kỳ Long ly hôn?

Sao châu á

22:52:43 18/12/2024
Mới đây, thông tin Lưu Thi Thi - Ngô Kỳ Long ly hôn đã leo lên Top 1 từ khoá được tìm kiếm nhiều nhất trên Weibo.
BTV Thụy Vân ngày càng xinh, Thiều Bảo Trâm sexy táo bạo

BTV Thụy Vân ngày càng xinh, Thiều Bảo Trâm sexy táo bạo

Sao việt

22:49:06 18/12/2024
BTV Thụy Vân chia sẻ hình ảnh nghiêm túc, xinh đẹp khi làm giám khảo chấm thi MC. Thiều Bảo Trâm khoe vẻ đẹp sexy táo bạo
Lý do ngôi sao Tom Cruise được Bộ Hải quân Mỹ vinh danh

Lý do ngôi sao Tom Cruise được Bộ Hải quân Mỹ vinh danh

Sao âu mỹ

22:27:52 18/12/2024
Sau nhiều năm vào vai anh hùng quân đội trên màn bạc, Tom Cruise giờ đây đã trở thành một anh hùng quân đội ngoài đời thực.
Beyoncé là nữ nghệ sĩ nhận nhiều danh hiệu nhất mọi thời đại

Beyoncé là nữ nghệ sĩ nhận nhiều danh hiệu nhất mọi thời đại

Nhạc quốc tế

22:22:52 18/12/2024
Beyoncé là nữ nghệ sĩ đoạt nhiều danh hiệu nhất mọi thời - thông tin vừa được Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Mỹ (RIAA) công bố hôm 17.12.
Giáo hoàng Francis tiết lộ từng là mục tiêu của âm mưu ám sát

Giáo hoàng Francis tiết lộ từng là mục tiêu của âm mưu ám sát

Thế giới

22:08:31 18/12/2024
Giáo hoàng Francis tiết lộ rằng ông là mục tiêu của một vụ đánh bom liều chết trong chuyến thăm Iraq cách đây 3 năm, theo Reuters hôm nay 18.12.
Mỹ Mỹ: Tôi mong muốn được mọi người chú ý nhiều hơn

Mỹ Mỹ: Tôi mong muốn được mọi người chú ý nhiều hơn

Nhạc việt

22:02:58 18/12/2024
Khi phát hành ca khúc Her , Mỹ Mỹ mong muốn mình được khán giả quan tâm nhiều hơn về hành trình cô nỗ lực từ một vũ công trở thành ca sĩ chuyên nghiệp.
Lướt cọc đất, lừa đảo 400 triệu đồng rồi chuồn

Lướt cọc đất, lừa đảo 400 triệu đồng rồi chuồn

Pháp luật

21:58:19 18/12/2024
Nguyên thừa nhận hành vi lừa đảo bà O chiếm đoạt số tiền 400 triệu đồng bằng hình thức mua bán lướt cọc đất (đặt cọc xong, bán lại kiếm lời - PV) để trả nợ, tiêu xài cá nhân và chơi tiền ảo.
Đoạn clip cảnh sát thuyết phục cô gái định nhảy lầu khiến hàng triệu cư dân mạng khóc theo

Đoạn clip cảnh sát thuyết phục cô gái định nhảy lầu khiến hàng triệu cư dân mạng khóc theo

Netizen

21:16:11 18/12/2024
Ngày 10 tháng 12 vừa qua, tại thành phố Thành Đô, Tứ Xuyên, Trung Quốc, một cô gái đã trèo lên sân thượng ở tòa nhà cao tầng với ý định tiêu cực.