Độc gấp 68 lần asen và 10 lần kali xyanua, thứ “chất độc hạng nhất” mà WHO cảnh báo hóa ra rất dễ sinh sôi trên 4 món đồ dùng trong nhà bạn
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh, có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan là cơ quan gây ung thư nhiều nhất.
Thứ “chất độc hạng nhất” mà chúng ta đang nói đến chính là aflatoxin, một độc tố gây ung thư đã được Tổ chức Y tế thế giới WHO xếp vào nhóm gây ung thư số 1. Aflatoxin mang độc tính cực kỳ mạnh, thậm chí độc gấp 68 lần asen và 10 lần so với kali xyanua, có khả năng phá hủy mô gan nghiêm trọng. Chỉ 1mg aflatoxin cũng có thể gây ung thư, và 20mg có thể gây tử vong.
Để phòng ngừa ngộ độc afatoxin, bạn cần tìm hiểu thêm những thông tin dưới đây.
Aflatoxin là gì?
Aflatoxin được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1960. Khi đồng loạt 100.000 con gà tây và một số con vịt ở Anh chết vì căn bệnh chưa từng thấy trước đây. Sau khi truy tìm nguyên nhân, người ta phát hiện rằng vấn đề đến từ nguồn thức ăn của chúng.
Những con gà tây và vịt bị chết được nuôi bằng đậu có nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus và sản sinh ra độc tố aflatoxin.
Hiện nay, khoa học đã phát hiện ra khoảng 20 loại aflatoxin, được đặt tên là B1, B2, G1, G2, M1, M2, GM, P1, Q1… trong đó aflatoxin B1 là loại độc nhất và dễ gây ung thư nhất.
Aflatoxin chủ yếu xuất hiện trên ngũ cốc, dầu mốc. Sau khi động vật ăn phải thức ăn nhiễm aflatoxin, chất độc có thể tồn tại trong gan, thận, cơ, máu, sữa và trứng của chúng.
Hiện nay, khoa học đã phát hiện ra khoảng 20 loại aflatoxin, được đặt tên là B1, B2, G1, G2, M1, M2, GM, P1, Q1…
Ngay từ năm 1993, aflatoxin đã được Cơ quan nghiên cưu quôc tê vê bênh ung thư (IARC) thuộc WHO đánh giá là chất gây ung thư tự nhiên và là một chất có độc tính cao. Vậy chính xác thì aflatoxin gây ung thư như thế nào?
Aflatoxin gây ung thư như thế nào?
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh, có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan là cơ quan gây ung thư nhiều nhất.
Aflatoxin B1 có thể dẫn đến đột biến DNA nghiêm trọng, và cũng có thể ức chế sự tổng hợp DNA và RNAm, gây ức chế tổng hợp protein. Cuối cùng dẫn đến tích tụ quá nhiều lipid trong gan, làm tổn thương gan, làm tăng sản biểu mô ống mật và ung thư gan.
Aflatoxin là một chất gây ung thư mạnh, có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể, trong đó gan là cơ quan gây ung thư nhiều nhất.
Ngoài ra, aflatoxin cũng khiến bệnh nhân mắc viêm gan B mãn tính tăng nguy cơ ung thư đáng kể. Lý do là vì protein HBV đã gây tổn thương hệ thống sửa chữa DNA và hệ thống enzyme chuyển hóa, gây ức chế quá trình sửa chữa DNA. Lúc này, afaltoxin tấn công DNA và làm tăng tỷ lệ mắc ung thư hơn.
Aflatoxin rất dễ gây ung thư, vậy chúng thường “ẩn nấp” trong những khu vực nào trong gia đình?
Video đang HOT
Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, 25% ngũ cốc trên thế giới (gạo, ngô lạc…) bị nhiễm độc tố nấm mốc và không thể ăn được, trong đó độc tố aflatoxin xuất hiện nhiều nhất. Ngoài ra, các loại hạt đắng, nấm ngâm lâu ngày, dầu ăn tự chế… cũng là những loại thực phẩm dễ nhiễm độc tố aflatoxin.
Nhưng đồng thời, chúng cũng thường tồn tại ở những đồ vật dưới đây:
1. Thớt, đũa chưa rửa sạch
Bản thân đũa và thớt không tạo ra Aspergillus flavus, nhưng những chiếc đũa, thớt không được vệ sinh cẩn thận sẽ lưu trữ lại thực phẩm và cặn bẩn bên trên bề mặt. Đây chính là môi trường tốt cho vi sinh vật phát triển và có thể sinh ra aflatoxin.
Khi thấy đũa hoặc thớt bị mốc, cách tốt nhất không phải là làm sạch và tái sử dụng chúng, mà là vứt bỏ càng nhanh càng tốt.
Khi thấy đũa hoặc thớt bị mốc, cách tốt nhất không phải là làm sạch và tái sử dụng chúng, mà là vứt bỏ càng nhanh càng tốt.
2. Máy giặt
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh thành phố Thượng Hải (Trung Quốc) đã tiến hành lấy mẫu 128 chiếc máy giặt đã sử dụng hơn nửa năm, kết quả cho thấy 54,7% máy giặt có chứa nấm mốc nguy hiểm, sản sinh aflatoxin.
Để máy giặt không trở thành nguồn lây nhiễm, các chuyên gia khuyên mọi người nên vệ sinh và bảo dưỡng máy từ 1 đến 2 tháng một lần. Nếu xuất hiện vết ố đen nhỏ, hoặc thậm chí có mùi đặc biệt trên quần áo vừa giặt, điều đó có nghĩa là máy giặt của bạn đang cần được làm sạch.
Mẹo vệ sinh: Bạn có thể ngâm khăn với 200ml giấm gạo trắng, sau đó cho khăn vào máy giặt để sấy khô, sau đó để yên trong vòng 1 tiếng, đổ nước nóng trên 60 độ C vào máy giặt, và chạy ở mức nước cao nhất trong 15 phút rồi xả hai lần.
3. Cửa tủ lạnh
Để tủ lạnh có thể hoạt động hiệu quả, thì phần gioăng cửa tủ lạnh đóng vai trò vô cùng quan trọng, tuy nhiên đây lại là vị trí có nguy cơ sản sinh nấm mốc lớn nhất. Một cuộc khảo sát của Đại học Arizona, Hoa Kỳ cho thấy xác suất phát hiện nấm mốc trên gioăng cửa tủ lạnh là 83%. Mỗi khi mở cửa tủ lạnh, các loại nấm mốc này lại có cơ hội phát tán ra môi trường trong nhà.
Mẹo làm sạch: Dùng thuốc tẩy hoặc chất khử trùng pha loãng để làm sạch miếng gioăng của tủ lạnh hàng tuần, có thể dùng tăm bông để giúp bạn làm sạch ở những chỗ khó vệ sinh nhất.
4. Các góc phòng tắm
Nấm mốc rất “thích” môi trường nóng và ẩm ướt vì thế phòng tắm chính là khu vực nguy hiểm.
Nấm mốc rất “thích” môi trường nóng và ẩm ướt vì thế phòng tắm chính là khu vực nguy hiểm. Nấm mốc sản sinh độc tố aflatoxin có thể xuất hiện ở các góc, khe nối gạch, rèm phòng tắm, vòi nước…
Mẹo làm sạch: Trộn một phần thuốc tẩy với 10 phần nước (tỷ lệ 1:10), đổ vào nơi nấm mốc ít nhất nửa giờ, sau đó dùng bàn chải cọ sạch.
Chỉ 1mg đã đủ gây ung thư, 20mg gây chết người, loại chất độc này thường dễ có mặt ở 5 loại thực phẩm quen thuộc trong nhà bếp và cách phòng tránh đúng nhất
5 thực phẩm quen thuộc trong bếp này có nhiều nguy cơ gây bệnh nếu không sử dụng đúng cách, các gia đình đều nên lưu ý.
Nhiệt độ nóng bức của mùa hè dễ khiến thực phẩm ôi thiu và tạo điều kiện để hình thành nấm mốc. Nhiều người vì không muốn lãng phí, thường cố gắng cắt bỏ những phần bị mốc và tiếp tục ăn, tuy nhiên đây là một thói quen sai lầm bởi nấm mốc, đặc biệt là aflatoxin không chỉ gây biến đổi về hương vị, trạng thái, bề ngoài mà còn có thể gây ngộ độc thực phẩm, ung thư hoặc thậm chí gây chết người.
1mg aflatoxin cũng đủ gây ung thư, 20mg gây tử vong
Aflatoxin là loại chất độc đã được Tổ chức Y tế thế giới WHO xếp vào nhóm gây ung thư số 1. Aflatoxin sinh ra bởi nấm Aspergillus flavus và A. parasiticus.
Theo nghiên cứu được thự hiện bởi Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế, tiếp xúc lâu dài với nồng độ cao của aflatoxin có thể gây ung thư gan. Chỉ cần tiêu thụ vào cơ thể 1mg qua đường ăn uống cũng đủ để gây ung thư. Một người có cân nặng 70kg sẽ chết nếu tiêu thụ 20 miligam aflatoxin.
5 món quen trong bếp có nguy cơ chứa aflatoxin mà bạn cần cảnh giác
1. Mộc nhĩ ngâm lâu ngày
Mộc nhĩ chứa rất nhiều protein, cellulose... bản thân nó không có độc tố. Nhưng nếu được ngâm trong thời gian quá dài, mộc nhĩ có thể sinh ra quá nhiều vi khuẩn và sản sinh aflatoxin. Ngay cả khi nó được rửa nhiều lần, aflatoxin cũng không thể được loại bỏ.
Mộc nhĩ ngâm lâu ngày sẽ sản sinh aflatoxin.
2. Hạt hướng dương có vị đắng
Nếu bạn ăn phải hạt hướng dương có vị đắng, hãy chắc chắn nhổ chúng ra và súc miệng ngay lập tức bởi vì vị đắng của các loại hạt như hạt hướng dương đến từ nấm mốc aflatoxin, nếu tiêu thụ thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Nếu bạn ăn phải hạt hướng dương có vị đắng, hãy chắc chắn nhổ chúng ra và súc miệng.
3. Bơ đậu phộng kém chất lượng có nguồn gốc không rõ ràng
Để giảm chi phí, một số doanh nghiệp sử dụng đậu phộng kém chất lượng hoặc thậm chí sử dụng đậu phộng mốc. Đậu phộng hư hỏng có chứa aflatoxin, đây chính là nguyên nhân khiến món bơ đậu phộng kém chất lượng tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Chính vì vậy, bạn nên chỉ sử dụng loại bơ đậu phộng có nguồn gốc, ngày sản xuất và hạn sử dụng rõ ràng...
Để giảm chi phí, một số doanh nghiệp sử dụng đậu phộng kém chất lượng hoặc thậm chí sử dụng đậu phộng mốc.
4. Gạo xuống cấp
WHO từng nhấn mạnh rằng: Aflatoxin đặc biệt nguy hiểm đối với con người và động vật vì chúng được tìm thấy trong hầu hết các loại cây lương thực chính. Trong đó, gạo hư hỏng là một trong những nguyên liệu dễ tồn tại aflatoxin nhất.
Gạo hư hỏng là một trong những nguyên liệu dễ tồn tại aflatoxin nhất.
5. Ngô bị mốc
Hàm lượng tinh bột càng cao thì càng dễ tạo ra aflatoxin sau khi bị nấm mốc. WHO đã liệt kê ngô là một trong những thực phẩm nguy cơ cao nhiễm aflatoxin nhất. Đáng nói, nếu cho gia súc, gia cầm ăn những loại ngũ cốc bị mốc. Động vật sẽ tích tụ chất độc trong cơ thể, sau đó con người ăn thịt và nhiễm nấm mốc gián tiếp.
Hàm lượng tinh bột càng cao thì càng dễ tạo ra aflatoxin sau khi bị nấm mốc.
Những biện pháp cần làm để phòng tránh ngộ độc aflatoxin
- Rửa tay thường xuyên: Ngoài thực phẩm, nhiều đồ vật trong nhà cũng có thể bị nhiễm aflatoxin. Rửa tay thường xuyên là cách cơ bản nhất để tránh xa độc tố.
- Khi đi mua hàng: Cần đảm bảo mùi của các loại ngũ cốc và các loại hạt càng tươi càng tốt. Được trồng càng gần nhà càng tốt và không được vận chuyển trong một thời gian dài.
- Đừng ăn những thứ bị mốc: Thực phẩm bị mốc có thể không chứa aflatoxin nhưng nó vẫn có thể gây hại cho sức khỏe. Chính vì thế các gia đình nên kiên quyết vứt bỏ đồ nấm mốc, không rửa sạch bằng nước hoặc loại bỏ phần bị mốc để tiếp tục sử dụng vì điều này cũng không thể loại bỏ hoàn toàn nấm mốc.
- Cố gắng không dùng miệng để bóc các loại hạt, thay vào đó hãy gọt vỏ bằng tay hoặc dụng cụ để giảm nguy cơ nhiễm aflatoxin.
- Cẩn thận kiểm tra ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt trước khi dùng. Kiên quyết vứt bỏ tất cả các thực phẩm bị mốc, đổi màu hoặc teo nhỏ.
- Chỉ mua các loại hạt, bơ đậu phộng ở những thương hiệu uy tín bởi aflatoxin không hoàn toàn bị tiêu diệt bởi quá trình chế biến hoặc rang.
- Hãy chắc chắn rằng thực phẩm trên được bảo quản đúng cách và không để quá lâu trong nhà trước khi sử dụng.
Các chất gây ung thư "cực mạnh" có trong thực phẩm được chuyên gia đầu ngành khuyến cáo: Ẩn nấp rất nhiều rất nhiều trong các món mà chúng ta hay ăn Bệnh ung thư vú, ung thư nội tiết, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng, ung thư vòm mũi họng... đều là các loại ung thư có mối liên quan đến ô nhiễm thực phẩm. Bệnh ung thư ngày càng có xu hướng gia tăng và trẻ hóa ở nước ta. Có rất nhiều nguyên nhân gây...