Độc đáo thắng cảnh Ao Bà Om Trà Vinh

Ao bà Om, nằm ở ấp Tà cú, xã Nguyệt Hoá, huyện Châu Thành, là một danh thắng bậc nhất của tỉnh Trà Vinh được nhiều người biết đến.

Ở đó du khách không đơn thuần chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên mà còn được cảm nhận rõ nét hơn những giá trị văn hoá đặc sắc của vùng đất Trà Vinh qua câu chuyện truyền thuyết mang đậm màu sắc Khme Nam bộ…

Ao Bà Om có hình chữ nhật với chiều dài 500 mét và chiều rộng 300 mét. Mặt ao phẳng lặng, trong xanh, soi bóng những hàng cây cổ thụ bao quanh. Trải qua bao mưa gió, bộ rễ của những cây cổ thụ xung quanh ao lồi lên trên mặt đất và được thiên nhiên tác tạo thành những hình thù lạ mắt. Ao Bà Om mát mẻ, trong lành và yên tĩnh suốt cả ngày, không gian chỉ chợt xao động lên vào lúc chiều tà, khi những đàn cò bay về tìm chỗ ngủ. Vào những ngày lễ, Tết hàng năm của người Khme, ao Bà Om trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng náo nhiệt của cả vùng. Nhất là lễ hội Ok Om bok (rằm tháng mười âm lịch), không chỉ người Khme ở Trà Vinh mà người Kinh, người Hoa và người ở các tỉnh lân cận cũng về đây chung vui. Họ cùng nhau nhảy múa, xem hát dù kê, thả đèn gió … thắt chặt thêm tình đoàn kết, hoà hợp của ba dân tộc anh em ở vùng sông nước Cửu Long.

Truyền thuyết li kì về sự ra đời của ao Bà Om là một nét đẹp văn hoá trong lao động và sinh hoạt cộng đồng của người Khme Nam bộ. Chuyện kể rằng, ngày xưa, vùng này thuộc xứ Thuỷ Chân Lạp, vị quan trấn nhậm ở đây muốn có một hồ nước để dùng trong mùa khô nên tổ chức cuộc thi đào ao giữa phái nam và phái nữ. Nội trong một đêm, bên nào đào được ao lớn và sâu hơn sẽ thắng. Phái nam ỷ vào sức mình nên chểnh mảng, thong thả. Trong khi đó, phái nữ, dưới sự chỉ huy của bà Om, một người phụ nữ Khme, đã đào được một cái ao to và rộng trước khi mặt trời ló dạng. Bà Om còn cho người đốt một ngọn đèn nhỏ treo trên cành cây, bên cánh đàn ông nhìn vào cứ tưởng là sao Hôm chưa lặn nên cứ vô tư ăn nhậu, quên cả chuyện đào ao. Đó là ao Bà Om bây giờ, còn ao của phái nam nằm cạnh bên, nhưng do quá nhỏ và cạn nên đã bị lấp mất. Từ đó, người phụ nữ Khme giành cho mình quyền được chọn chồng. Một câu chuyện phảng phất tín ngưỡng thờ Mẫu cổ xưa.

Ao Bà Om đã được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận là di tích văn hoá lịch sử cấp quốc gia vào năm 1996. Một lợi thế của ao Bà Om trong việc thu hút khách du lịch là ao không nằm tách biệt riêng lẻ. Bên cạnh ao là ngôi chùa Âng, ngôi chùa Khme cổ nhất Trà Vinh được xây dựng từ năm 990, và Bảo tàng văn hoá Khme cũng được đặt ở đây. Quần thể “bộ ba”: ao Bà Om, chùa Âng và Bảo tàng văn hoá Khme được xác định là địa điểm du lịch hàng đầu trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Trà Vinh trong thời gian tới.