Độc đáo món thịt chua xứ Mường
Sẽ là thiếu sót nếu về xứ Mường Thanh Sơn (Phú Thọ) mà bỏ qua món thịt chua nổi danh thơm ngon.
Món thịt chua xứ Mường thu hút và thơm ngon – Ảnh: Nguyễn Thế LượngNgười Mường ở Thanh Sơn vốn nức tiếng có tài khéo léo chế biến các món ẩm thực mang đậm bản sắc dân tộc mình. Trong đó, món thịt chua được đồng bào chế biến từ bao đời nay.
Theo những người già xứ Mường, khi xưa mảnh đất này có nhiều lợn rừng, lợn đen ngon. Khi mổ lợn, muốn giữ ăn lâu ngày người dân đã nghĩ ra cách làm món thịt chua để ăn dần. Thịt chua được muối trong ống tre, ống nứa dày rồi bịt kín đầu và treo lên gác bếp để ăn quanh năm.
Thanh Sơn là vùng đất cổ, nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Mường. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với danh lam thắng cảnh đẹp mà còn lôi cuốn những món ăn đậm đà, độc đáo do chính người dân làm ra. Trong đó, món thịt chua được coi là đặc sản của vùng núi rừng Thanh Sơn và là món ăn mang đậm chất văn hóa của cư dân Mường nơi đây.Ngày nay, đồ dùng sẵn nên người Mường Thanh Sơn chế biến và muối thịt chua vào chai lọ cho tiện.
Nguyên liệu để chế biến thịt chua khá giản đơn nhưng vô cùng phức tạp. Lợn để làm thịt chua phải là lợn Mán đen, nuôi tự nhiên, không nuôi bằng chất kích thích và chỉ ăn rau củ trên rừng. Thịt lợn ăn phải thơm ngon, săn chắc, bì phải giòn mới đủ tiêu chuẩn làm thịt chua.
Ngoài thịt còn có thính ngô hay thính gạo nghiền nhỏ, rang vàng cho thơm. Thính là gia vị quan trọng để làm nên vị thơm ngon của thịt chua xứ Mường. Cùng với thính là muối tinh và lá ổi loại bánh tẻ dùng để rắc đầy lên bề mặt của thịt.
Khâu chế biến khá quan trọng và cẩn trọng. Thịt lợn Mán được sơ chế sạch sẽ, loại bỏ hết phần bạc nhạc bên ngoài, để nguyên phần thớ thịt. Dùng dao sắc mỏng thái lát mỏng miếng thịt thành từng miếng nhỏ sau đó tẩm ướp gia vị và thính cho đều rồi nén thịt vào ống tre hoặc lọ nhựa. Thịt càng nén chặt càng giòn và ngon.
Sau đó, người ta dùng lá ổi rửa sạch để khô phủ lên bề mặt thịt, dùng hai thanh nứa nén chặt bên trên lá ổi rồi mới bịt ống hay đậy nắp lọ.
Thịt chua được ủ nơi thoáng khí và sạch sẽ. Nếu vào mùa hè, thịt lên men 3-4 ngày là ăn được. Vào mùa đông, do khí hậu lạnh nên để khoảng 5-6 ngày. Thịt chua có thể giữ được vị ngon trong khoảng thời gian 2-3 tháng.
Thịt chua được muối trong ống tre – Ảnh: Nguyễn Thế Lượng
Với người dân xứ Mường, thịt chua là một món ăn hấp dẫn dùng thết đãi khách quý.
Video đang HOT
Người Mường dùng các loại lá trên rừng hay có sắn trong vườn nhà để ăn kèm với thịt chua như lá sung, lá mơ, lá nhội… Khi ăn, gia vị chấm không thể thiếu là tương ớt.
thưởng thức món thịt chua xứ Mường sẽ đem đến nhiều dư vị khác nhau. Có vị giòn sần sật của bì lợn. Vị béo của thịt, vị bùi của thính hòa vào vị chua thanh của men thịt cùng vị chát bùi của các loại lá.
Ngồi trên căn nhà sàn người Mường, nhấp chén rượu nếp, ăn miếng thịt chua sẽ cảm nhận hương vị nồng nàn của ẩm thực nơi đây. Thịt chua được người dân Thanh Sơn chế biến quanh năm và có thể sử dụng bất kì thời gian nào trong năm.
Ngày nay, tại đất Mường Thanh Sơn, người dân chế biến món thịt chua ngày càng nhiều. Nhiều cửa hàng bán thịt chua mọc lên ven đường hay trong các bản làng. Chế biến không chỉ để ăn mà còn làm quà biếu hay bán ra thị trường khắp các vùng.
Theo Internet
Đến Phú Thọ - đừng quên thưởng thức món ngon nơi đây
Ngoài lễ hội đền Hùng, những đồi cọ rừng chè xanh ngát, khách du lịch còn được thưởng thức những món ăn mang đậm hồn quê khi đến Phú Thọ.
Khi đến Phú Thọ, bạn chớ quên thưởng thức cac món thịt chua, rêu đá, hay canh cá rau sắn đậm chất dân dã của vùng đất Tổ:
Thịt chua Thanh Sơn
Đây la mon đặc sản của người Mường ở huyện Thanh Sơn đa nôi tiêng ca nươc nhơ hương vị và cách chế biến độc đáo. Để làm món thịt chua, người ta lấy thịt ba rọi, thịt mông sấn, nạc vai, nạc thăn đã được sơ chế sạch từ loại lợn lửng, một loại lợn nuôi thả rông một năm chỉ đạt tới 15 - 17 kg, có thịt săn chắc và thơm ngon, ít nước.
Thịt chua dùng kèm với các loại rau thơm.
Những đầu bếp khéo léo thái thịt thành từng miếng thật mỏng, ướp Một chút muối gia vị, được nướng chín bằng than hoa, bảo đảm độ thơm ngon, vệ sinh an toàn thực phẩm. Sau đó cho trộn đều với thính sao cho bột thính bám thật đều trên bề mặt các miếng thịt. Để món thịt chua ngon thì bí quyết chính ở khâu rang thính. Thính được làm từ hỗn hợp ngô, gạo, đậu xanh, đỗ tương rang vàng xay nhỏ, rang phải đảm bảo yêu cầu chín kỹ, dậy thơm, vàng và không được để cháy.
Sau đó, người ta cho thịt vào ống tre, lót lá ổi xuống dưới rồi bỏ thịt lên trên, phủ tiếp lớp lá ổi rồi nén chặt bằng nẹp tre, để nơi khô thoáng khoảng 5-6 ngày cho thịt lên men là có thể dùng được. Trong những ngày nắng nóng, thịt chua vừa tới dùng kèm các loại rau như lá sung, ổi, đinh lăng, mơ lộc vừng, rau mùi, rau húng thì mới cảm nhận được hương vị độc đáo, khác lạ mà món ăn đem lại.
Cơm nắm lá cọ
Cứ vào mùa cọ, người dân lại lên đồi chặt những tàu lá bánh tẻ về để nắm cơm. Lá cọ đem về hơ qua lửa cho mềm, lau sạch rồi nắm với cơm được nấu bằng những loại gạo mới thu hoạch, vừa thơm, vừa dẻo.
Nước để dùng nấu cơm cũng phải là nước mưa đựng trong những chiếc bể hay chum để ngoài trời. Trước khi nắm phải dùng khăn mặt ướt hoặc tay nhúng nước lạnh nắm tròn lại, lăn kỹ nắm cơm cho thật nhuyễn đến khi nào hạt cơm không còn dính quyện vào nhau rồi cho vào trong lá cọ túm lại thật chặt.
Từng nắm cơm với những viền sọc được tạo hình từ lá cọ đượm thơm mùi gạo quê quyện với hương của lá cọ, chấm với muối vừng lạc hay sườn lợn rang muối mới thấy hết được vị ngon, ngai ngái của lá cọ không nơi nào có được của món ăn dân dã này.
Bánh tai
Vốn là thứ quà quê dân dã nhưng bánh tai được rất nhiều người dân Phú Thọ ưa chuộng, vì vậy khách du lịch đến vùng đất tổ có thể dễ dàng tận hưởng món ăn nay. Bánh màu trắng tinh, được làm bằng bột tẻ hình con trai, do vậy trước kia người ta thường gọi là bánh trai.
Món bánh tai dân dã có thể tìm ở các chợ quê.
Làm bánh tai không khó nhưng để làm được loại bánh thơm ngon trước tiên là khâu chuẩn bị vật liệu. Gạo làm bánh phải là goại tẻ ngon, trắng và dẻo. Sau khi đãi gạo sạch, người ta ngâm nước từ 3- 4 tiếng rồi đem giã hoặc xay, để ráo nước cho bột có độ kết dính rồi cho vào nồi nước sôi đun lửa đều, khoảng 20 phút sau vớt bột ra cho vào cối giã thật nhuyễn rồi dùng đũa đ.ánh tơi bột, rồi nặn bánh hình con trai. Nhân làm bánh thường là thịt lợn pha lẫn chút mỡ, được tẩm ướp cho ngấm.
Bánh được cho vào nồi hấp khoảng 30 phút, khi gắp ra miếng bánh trắng tinh quyện cùng mùi thịt mỡ béo ngậy. Ăn bánh tai cùng một tí nước mắm pha thêm chút chanh, ớt, tiêu... mới cảm nhận được vị ngon, đậm đà của món bánh quê dân dã.
Cọ ỏm chấm mắm
Không phải mùa nào cũng có nhưng cọ ỏm là thứ quà rất nhiều khách tham quan muốn tận hưởng khi đến Phú Thọ. Quả cọ chín già, đen bóng mang vị bùi, chát của miền nắng gió trung du sau khi được rửa sạch bụi đất đem về có thể dùng để om, hoặc có thể dùng để kho cá giống như quả trám. Tuy nhiên, cách thuần túy và dễ ăn nhất, lại có thể thấy được vị bùi và béo của cọ chỉ là cọ ỏm.
Để có món cọ ỏm ngon, không phải ai cũng làm được bởi nếu không đủ khéo léo, sẽ khiến quả cọ càng thêm chát và khó ăn. Khi ỏm cọ phải chú ý thời gian cho thích hợp, nếu không khéo cọ sẽ bị tóp lại. Nước sôi liu riu, thả những quả cọ vào nồi, đậy vung và tiếp tục đun nhỏ lửa từ 5 đến 10 phút.
Cọ ỏm ngon phải là những quả có hình tròn, cùi dày, khi đã ỏm xong bóp vào quả thấy mềm và dẻo, có màu nâu sậm, nồi cọ sau khi ỏm sẽ có một lớp váng giống như váng mỡ nổi quanh nồi. Cọ ỏm có thể chấm với nước mắm là ngon nhất hoặc có thể chấm bột canh, muối vừng...sẽ thấy được vị ngọt bùi, ngậy chát của quả cọ.
Canh cá rau sắn
Rau sắn không phải là món ăn sang trọng, nhưng đòi hỏi người chế biến phải rất phức tạp. Rau sắn thường được chế biến thành các món dân dã như rau sắn muối, canh cá rau sắn, nộm rau sắn, dưa sắn kho cá...
Để có món canh cá rau sắn ngon, người ta phải chọn những búp sắn non mập mạp còn nguyên lớp phấn mịn phía đầu chồi, hái về ngâm qua nước cho bớt nhựa rồi được vò nát cho lá sắn mềm, nhưng không bị vụn, sau đó trộn với chút muối cho thêm vị đậm đà. Rau sắn sau khi đã trộn muối đem cho vào vại hoặc bình, để 4 đến 5 ngày ủ chua cho đến khi có màu vàng đều, dậy mùi thơm.
Cá nấu với rau sắn là loại cá đồng, gọi là cá lẹp, được rửa sạch, thả vào nồi với dưa sắn chua màu vàng ươm, đun trên bếp lửa liu riu, rồi cho thêm chút gia vị. Món canh cá rau sắn ngon là khi cá và rau sắn đều nhừ nhưng không bị nát, khi ấy vị ngọt cả cá, của rau, lại thêm vị chua hòa lẫn đạt đến độ tinh tế, ăn rất thanh mát.
Món canh cá rau sắn.
Ngoài ra, người dân Phú Thọ hay dùng rau sắn để làm nộm. Ngọn sắn thái ra, ngâm với nước vo gạo, luộc kỹ, cho chút muối. Sau đó đổ ra rổ, dùng tay vắt kiệt nước rồi luộc lại một lần nữa, lại đem vắt nước và trộn đều với vừng, lạc, ớt, chanh, tỏi và các loại rau thơm... thành món nộm rất ngon mà lạ miệng.
Rêu đá Thanh Sơn
Món rêu đá Thanh Sơn không phải ai cũng biết. Đây là món đặc sản mà chỉ khi có khách quý mới được thết đãi, bởi đây là một món rau sạch và hiếm của người dân vùng trung du. Rêu được lấy về từ nơi nước suối chảy xiết, có nhiều tảng đá, làm sạch sẽ được đem tẩm ướp gia vị, thêm chút hành tỏi thái mỏng, muối, mì chính và chút mỡ lợn rồi trộn đều.
Sau đó, rêu được rải đều lên lớp lá đu đủ hoặc lá dong nhiều lớp rồi buộc chặt lại. Người ra để lớp lá này trên lửa nhỏ, cho đến khi lớp lá bên ngoài bén lửa, bốc mùi thơm và chuyển sang màu đen thì bóc lớp lá bên ngoài, để thưởng thức món rêu đá bên trong. Mùi hơi nồng của rêu quyện lẫn mùi hành tỏi tạo nên hương vị khó phai.
Theo Internet
Thí sinh “Người đẹp xứ Mường” khoe sắc bên thác Cửu Tú Sơn Trong trang phục dân tộc, 25 thí sinh vòng Chung kết cuộc thi Người đẹp xứ Mường 2019 khoe vẻ đẹp trong trẻo, tươi trẻ bên dòng thác Cửu Tú Sơn- nơi được mệnh danh là "danh thắng đệ nhất xứ Mường" của tỉnh Hòa Bình. Trong vòng đồng hành của cuộc thi Người đẹp xứ Mường 2019, 25 người đẹp tiếp tục...
