Độc đáo kho thóc của người Dao Tiền Suối Lìn
Kho lúa là nơi được cất giữ, bảo quản thóc, ngô…Tuy nhiên, ở bản Suối Lìn (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), đồng bào dân tộc Dao Tiền vẫn còn gìn giữ được những nhà kho truyền thống với kiểu thiết kế riêng biệt.
Trao đổi với PV Dân Việt, ông Triệu Văn Cai, bản Suối Lìn (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La), chia sẻ: Bản chúng tôi có 156 hộ, trong đó trên 50% gia đình còn gìn giữ được nhà kho thóc kiểu ngày xưa. Nhà kho chứa thóc này có từ thời xa xưa, được ông bà tổ tiên truyền lại cho con cháu dân tộc Dao Tiền chúng tôi.
Nhà kho thóc của đồng bào dân tộc Dao Tiền giống như nhà sàn thu nhỏ của dân tộc Thái.
Theo ông Cai, nhà nào có nương có ruộng đều dựng 1 nhà kho dự trữ thóc, tùy theo diện tích trồng lúa của mỗi gia đình nhiều hay ít để làm nhà kho chứa đựng lương thực cho phù hợp. Thóc chứa trong kho quanh năm suốt tháng không lo bị ẩm mốc, khi nào hết gạo thì chúng tôi dùng sọt, chậu nhôm múc thóc từ kho ra để xay xát lấy gạo phục vụ cuộc sống.
Thoạt nhìn, nhà kho của dân tộc Dao Tiền bản Suối Lìn có hình dáng như ngôi nhà sàn thu nhỏ của dân tộc Thái. Tùy nhà kho lớn hay nhỏ, sàn cao từ 1,5 – 2 m; rộng từ 1,5 – 2,2 m; dài khoảng 2,5 m, cao khoảng 1,6 m. Mái nhà kho dốc xuôi được thiết kết khác mái nhà ở với mục đích chống ẩm, côn trùng và chống cháy. Kho thường được dựng trên 4 cột gỗ chịu lực, được làm bằng gỗ Duối, Muồng đen, Xoan, Dâu, là những loại gỗ hạn chế được mối, mọt.
Ông Cai dùng thang là một thân cây được xẻ dọc làm thang bắc lên nhà kho, để tiện lợi cho việc lấy thóc.
Nhà kho thóc được đồng bào dân tộc Dao Tiền dùng nguyên liệu chính là gỗ, tre, nứa, gianh… khai thác từ núi rừng là chủ yếu. Sàn được lót bởi nhiều lớp tre đan hoặc bương đan, vách vây kín thành vòng tròn bằng những tấm đan lớn. Nhà kho thường chỉ có một cửa nhỏ vừa đủ thân người được cài bằng cửa sập kín. Khi muốn đưa thóc vào hay lấy ra, đồng bào dùng một cái thang nhỏ để leo lên. Sau khi làm xong việc, họ gỡ thang ra và gác lên giàn bên cạnh.
Theo ông Triệu Văn Cai, để dựng hoàn thiện 1 nhà kho thóc, phải mất nhiều thời gian nhất là vào rừng khai thác vật liệu. Nếu có vật liệu sẵn thì dựng rất nhanh chỉ mất hơn 1 ngày là có thể hoàn thiện nhà kho. Hiện giờ đất nước phát triển, người dân chúng tôi đổ cột nhà kho bằng bê tông, mái gianh nhà kho được thay bằng mái lợp tôn hay tấm lợp Fibro xi măng để cho chắc chắn, không phải vất vả vào rừng tìm kiếm gỗ, cỏ gianh như trước nữa.
Video đang HOT
Đối với đồng bào dân tộc Dao chúng tôi, kho thóc truyền thống này là một niềm tự hào, là bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình. Do đó, chúng tôi nghĩ cần được bảo tồn và phát huy trong tương lai…
Nhà kho của dân tộc Dao thường chỉ có một cửa nhỏ dạng cửa sổ, vừa đủ thân người ra, vào và được cài bằng cửa sập kín.
Để tránh thiệt hại do hỏa hoạn, bảo đảm nguồn lương thực đến mùa giáp hạt và giống má cho mùa sau, các nhà kho của đồng bào Dao Tiền bao giờ cũng được dựng cách xa bản. Để đề phòng loài gặm nhấm, đồng bào Dao Tiền còn đặt những tấm ván hoặc tre đan hình vuông chừng 80cmx80cm được ngăn cách giữa đầu cột với những thanh gỗ tròn nằm ngang các đầu cột để đỡ sàn nhà. Do đó, nếu chuột có leo lên theo các cột thì cũng không vượt qua được tấm ván hình vuông này để vào nhà kho từ phía dưới sàn.
Để đề phòng loài gặm nhấm, đồng bào Dao Tiền còn đặt những tấm ván hoặc tre đan hình vuông chừng 80cmx80cm được ngăn cách giữa đầu cột với những thanh gỗ tròn nằm ngang các đầu cột để đỡ sàn nhà.
Kho thóc của đồng bào dân tộc Dao dựng lên nhằm mục đích chống chuột.
Kho thóc từ lâu là hình ảnh đã ăn sâu vào tiềm thức đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Dao Tiền, đó là hình ảnh tượng trưng cho sự no ấm. Vì vậy, bà con dân tộc Dao luôn xem kho thóc là tài sản rất quan trọng. Đồng bào dân tộc Dao thường có những nghi lễ như thờ hồn lúa, ăn cơm mới, ăn lúa rẫy. Khi cho lúa vào kho hay ăn mừng cơm mới, đồng bào không quên cúng tạ ơn Mẹ lúa, hồn lúa đang trú ngụ nơi nhà kho để cầu mong no đủ, bình an cho con cháu.
Xưa kia, nhà kho được đồng bào Dao Tiền dựng bằng gỗ, tre, nứa, gianh. Nay nguyên vật liệu được thay thế bằng cột bê tông, mái lợp tôn, ngói, fibro xi măng để bảo đảm chắc chắn.
Kho thóc của bản Suối Lìn tồn tại từ bao đời nay, được hình thành nhằm bảo đảm cuộc sống ấm no của đồng bào dân tộc miền núi trong điều kiện nền kinh tế tự túc tự cấp. Đây cũng là một loại hình hậu cần truyền thống dựa vào cộng đồng, để khi cần thiết sẽ như là một phương án tại chỗ ứng phó linh hoạt, hiệu quả đối với thiên tai, hỏa hoạn.
Theo Danviet
Tây Bắc hết cảnh "vác rá" đi xin lương thực cứu đói
Nghĩ đến Tây Bắc là người ta nghĩ đến đói nghèo, nhất là những dịp tết đến, xuân về - những kỳ giáp hạt. Tuy nhiên, vài năm gần đây, các tỉnh Tây Bắc đã chủ động gạo cứu đói cho người dân, không cần phải "vác rá" đi xin Trung ương như trước.
Không để ai thiếu đói
Trong niềm vui với sự khởi sắc đầu xuân trên miền quê nghèo nhất cả nước, chúng tôi tìm về huyện Quỳnh Nhai - một trong những huyện đặc biệt khó khăn của tỉnh Sơn La, nhưng vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ di dân tái định cư thủy điện Sơn La, dành những phần đất thuận lợi nhất trong sản xuất cho lòng hồ thủy điện.
Từ xã Chiềng Khoang, chúng tôi đến với những bản làng thuộc xã Chiềng Bằng, Mường Chiên, Pá Ma Pha Khinh, Chiềng Ơn... trong huyện Quỳnh Nhai và cảm nhận được những nét hân hoan chào xuân mới trên gương mặt mỗi con người nơi đây.
Tết ấm no, người Thái Mường La lại rộn ràng làm cốm đón xuân. Ảnh: V.C
Điều đó không khỏi làm chúng tôi ngạc nhiên bởi Quỳnh Nhai xưa nay vốn là vùng đất nhiều khó khăn và càng khó khăn hơn khi những cánh đồng lúa nước, nương vườn bằng phẳng (vốn chỉ có ở những nơi cửa sông, vùng đất thấp) đã chìm dưới lòng hồ, thay vào đó là nếp sống mới hoàn toàn: Canh tác trên mặt nước và đất dốc.
Bà Triệu Thị Ngân - Phó Trưởng phòng LĐTBXH huyện Quỳnh Nhai cho biết, năm nay huyện có 756 hộ (2.928 nhân khẩu) thuộc diện thiếu đói, cần được được hỗ trợ gạo trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi.
Theo quyết định này, trung bình mỗi nhân khẩu sẽ được hỗ trợ 15kg gạo/khẩu, tổng số gạo hỗ trợ là 43.920kg, đơn giá 14.000 đồng/kg. Tất cả nguồn kinh phí hỗ trợ lấy từ "nguồn đảm bảo xã hội" giao trong dự toán thu - chi ngân sách từ đầu năm 2019 của UBND huyện cho Phòng LĐTBXH huyện Quỳnh Nhai và đã được chuyển đến tận tay bà con trước Tết Nguyên đán.
Bà Ngân cho biết thêm, để giúp các hộ dân đảm bảo an ninh lương thực trong dịp Tết Nguyên đán năm nay, UBND huyện Quỳnh Nhai đã thành lập 11 tổ công tác tiến hành rà soát, thẩm định tại 11/11 xã trong huyện về các hộ thiếu đói. Trên cơ sở rà soát, các tổ đã tiến hành lập danh sách các và cân đối ngân sách mua lương thực hỗ trợ các hộ thiếu đói. Nguồn kinh phí hỗ trợ gạo này lấy từ nguồn ngân sách của UBND huyện Quỳnh Nhai giao trong dự toán thu - chi ngân sách từ đầu năm 2019 của UBND huyện cho Phòng LĐTBXH, không phải nguồn ngân sách xin hỗ trợ của UBND tỉnh Sơn La và Chính phủ.
Chủ động "cứu đói" cho mình
Đến với bản Hua Tạt (xã Vân Hỗ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La) - nơi cư trú của 100% đồng bào Mông với sự "nổi tiếng" bởi thiên nhiên khắc nghiệt. Tuy nhiên, đời sống của đồng bào nơi đây đã có nhiều khởi sắc.
Anh Tráng A Chu - dân bản Hua Tạt, thật thà bảo: "Trước đây thì cứ tết đến là người Mông, Người Thái, Xinh Mun... ở đây lại ngóng chờ Nhà nước hỗ trợ gạo ăn, cho quà tết. Nhưng bây giờ khác rồi, nhờ cơ chế khuyến khích làm ăn hợp lý, có hỗ trợ của Nhà nước, hầu hết chúng tôi đã lo đủ lương thực cho mình, nhiều họ còn có của ăn, của để. Hộ nghèo, khó khăn không phải không còn nhưng chúng tôi được cán bộ hướng dẫn cách giúp đỡ nhau để mọi nhà không đói, để "mọi nhà đều có tết".
Nằm ở địa đầu Tây Bắc của Tổ quốc, Lai Châu là một trong những tỉnh nghèo nhất cả nước. Ngay những năm đầu của thập kỷ này, đời sống nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn, tỷ lệ hộ đói nghèo cao. Ông Lê Văn Thăng - Giám đốc Sở LĐTBXH tỉnh Lai Châu cho biết, do tỷ lệ hộ nghèo trong tỉnh còn cao, nhiều gia đình lâm vào cảnh thiếu ăn trong thời kỳ giáp hạt. Vì vậy, tỉnh Lai Châu vẫn xin Chính phủ cấp gạo cứu đói cho hộ nghèo trên địa bàn trong dịp "tháng ba, ngày tám", nhưng không nhiều.
Ngoài ra, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Lai Châu đã có những quyết sách đúng đắn, lãnh đạo nhân dân đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng thâm canh, tăng vụ, đưa cây, con giống mới vào sản xuất, chủ động giúp người dân thoát nghèo bền vững.
Ông Dương Xuân Hương - Chánh Văn phòng Sở LĐTBXH tỉnh Sơn La chia sẻ, trước đây, Sơn La là một trong nhiều tỉnh khó khăn, số người dân đói cần cứu trợ đông. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, tỉnh Sơn La đã có thể chủ động được lương thực, không phải xin Chính phủ cấp gạo cứu đói trong dịp tết và trong thời kỳ giáp hạt nữa.
Theo Danviet
Đôi nam nữ sinh viên đi phượt Tây Bắc, tông vào ta luy chết thảm Hai sinh viên Trường ĐH Bách khoa Hà Nội đi phượt, không may xảy ra ra tai nạn trên Quốc lộ 6, thuộc bản Co Chàm (xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, Sơn La) dẫn đến tử vong tại chỗ. Xe máy BKS 36-D1 214.46 chở 2 người chạy hướng Hà Nội - Sơn La, khi đến bản Co Chàm (xã Vân Hồ)...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Va chạm với xe container, người đàn ông tử vong tại chỗ

Quảng Trị: Chơi đùa ở đập ngăn mặn, một học sinh đuối nước tử vong

Người nổi tiếng phải xác minh, kiểm tra hàng hóa, dịch vụ quảng cáo

Nữ tài xế xe công nghệ tử vong sau va chạm với ô tô trên cầu vượt Mai Dịch

Sử dụng xe cứu thương đi ra mắt phim có vi phạm luật?

Cú tông trực diện khiến ô tô đâm gãy biển báo, 4 người thương vong

Nam thanh niên 'thông chốt' nồng độ cồn, tông bị thương cảnh sát giao thông

Xe tải mắc kẹt trên đường ray làm 2 đoàn tàu chậm chuyến

Quảng Trị: Nhóm học sinh rủ nhau tắm suối, hai người tử vong do đuối nước

Bình Định: Xôn xao việc hai vợ chồng xông vào nhà hàng xóm đánh người

Người đi bộ bất ngờ lao vào xe container trên cao tốc, tài xế phải bồi thường?

Cảnh sát trích xuất camera tìm 2 xe phân khối lớn phóng như bay trên cao tốc
Có thể bạn quan tâm

Mẹ chồng lương hưu 60 triệu/tháng, khi nằm viện không có một đồng nào trong người, đọc những dòng ghi chú trong cuốn sổ mà cả nhà chết điếng
Góc tâm tình
19:58:14 28/03/2025
Bổ sung các khoáng chất 'vàng' giúp tuyến giáp khỏe mạnh
Sức khỏe
19:50:28 28/03/2025
Thời tiết ẩm ướt và những lưu ý về sức khỏe
Thế giới
19:43:10 28/03/2025
Danh ca Khánh Ly bị đột quỵ ở tuổi 80, dừng biểu diễn
Sao việt
19:39:46 28/03/2025
Bắt khẩn cấp 21 đối tượng trong hai nhóm hỗn chiến bằng hung khí lúc rạng sáng
Pháp luật
19:29:44 28/03/2025
Cả MXH nức nở với hồi kết Khi Cuộc Đời Cho Bạn Quả Quýt, chỉ 1 câu thoại mà đau thấu tâm can
Phim châu á
19:27:59 28/03/2025
Cặp đôi hot nhất màn ảnh Hàn quá đỉnh: Diễn đã hay, hát nhạc phim cũng leo top BXH!
Nhạc quốc tế
19:23:57 28/03/2025
Màn tương tác khiến tài tử Reply 1988 dính tin hẹn hò Jeon So Min (Running Man) ngay trên sóng truyền hình
Sao châu á
19:19:25 28/03/2025
Đặng Văn Lâm vắng nhà, Yến Xuân hoảng sợ kể lại chuyện nhà rung lắc liên tục
Sao thể thao
19:19:02 28/03/2025
Kho báu chứa 800 vật khác thường lộ ra giữa đồng
Lạ vui
17:10:41 28/03/2025