Doanh nghiệp xuất khẩu liên tục sập ‘bẫy lừa
Lợi dụng việc doanh nghiệp (DN) Việt xuất khẩu còn để xảy ra sơ hở, nhiều đối tượng ở nước ngoài đã lừa đảo chiếm đoạt hàng và tiền.
Các đối tượng ở nước ngoài vòng vo tạo ra bẫy lừa khá tinh vi nên nhiều DN đã thành nạn nhân và bị thiệt hại lớn.
Liên tục cảnh báo
Mới đây, Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Maroc khẩn cấp cảnh báo các DN xuất khẩu Việt tuyệt đối tránh giao dịch với đối tượng nhập khẩu lừa đảo có tên trực tiếp giao dịch là Khalid, tên công ty là KN Universe Plastic.
Cụ thể, đối tượng trên đã lừa đảo một DN xuất khẩu nhựa nguyên liệu của Việt Nam bằng cách thông báo có người nhà mắc COVID-19 nên sẽ thanh toán sau để câu giờ, đồng thời cấu kết với các đối tượng có liên quan thông quan lô hàng nhưng không thanh toán, lảng tránh mọi liên hệ.
Doanh nghiệp tìm hiểu kỹ hợp đồng xuất khẩu trước khi ký kết. Ảnh: DN sản xuất điều tại Bình Phước
Ngay khi nhận được thông tin, Thương vụ Việt Nam tại Maroc đã cùng DN trao đổi, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ nhằm xử lý vụ việc và hạn chế rủi ro. Tuy nhiên, theo thông tin từ hãng tàu, đối tượng Khalid và KN Universe Plastic đã thông quan trộm lô hàng từ ngày 29/1/2022.
Gần đây nhất, một DN xuất khẩu thủy sản tại TP.HCM đã gửi công văn “cầu cứu” đến các cơ quan ngoại giao Việt Nam về việc đối tác ở Sri Lanka lừa đảo chiếm đoạt 2 lô hàng, giá trị tài sản lên đến gần 113.000 USD. Đối tác tại Sri Lanka là Công ty Northern Star Trading Colombo PVT.
Theo hợp đồng ban đầu, điều kiện giao hàng là CIF Colombo (giao hàng tại cảng Colombo), điều kiện thanh toán là D/P 100% (nhờ thu tiền kèm chứng từ).
Sau khi giao hàng và hoàn thành bộ chứng từ của lô hàng đầu tiên, bên mua lấy lý do phí thanh toán D/P qua ngân hàng cao, yêu cầu đổi sang phương thức thanh toán T/T (chuyển tiền bằng điện).
” Đối tác cho hay, lô hàng phải được hải quan Colombo kiểm hóa và xin giấy phép nhập khẩu, yêu cầu DN Việt gửi trước 1/3 vận đơn gốc để thực hiện các thủ tục trên và cam kết sau khi xin được giấy phép sẽ thanh toán đầy đủ tiền hàng để DN Việt gửi toàn bộ các chứng từ gốc còn lại. Tuy nhiên, khi chúng tôi gửi 1/3 vận đơn gốc thì 2 lô hàng đã “không cánh mà bay“, đối tác mua hàng cũng bặt vô âm tín” – đại diện DN cho biết.
Video đang HOT
Tình trạng lừa đảo không chỉ xảy ra phổ biến ở những thị trường tiềm năng như Hoa Kỳ, Canada, Các Tiểu Vương quốc Ả-rập thống nhất…
Cụ thể, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Việt Nam tại New York (Hoa Kỳ) cảnh báo, đã có một số DN Việt bị thiệt hại trong việc thực hiện hợp đồng thương mại với đối tác tại thị trường Hoa Kỳ, chủ yếu do bị lừa, hoặc đối tác phá sản, không có khả năng thanh toán.
Thương vụ Việt Nam tại các Tiểu Vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) cũng khuyến cáo về hành vi lừa đảo, gian lận thương mại của một số DN có trụ sở tại quốc gia này.
Cụ thể, trong đại dịch COVID-19, Thương vụ, Đại sứ quán Việt Nam tại UAE liên tục tiếp nhận, phát hiện và xử lý nhiều trường hợp DN Việt nhận được lời mời chào bán, mua hàng, ký kết hợp đồng giao dịch thương mại có dấu hiệu lừa đảo, gian lận từ một số DN có trụ sở tại UAE. Trong đó, một số hình thức lừa đảo phổ biến như: giao hàng không trả tiền; làm giả giấy tờ, thậm chí là giấy tờ ngân hàng để lấy hàng, “cài” người lấy chứng từ xuất khẩu…
Nhắc lại vụ lừa đảo 35 container điều bị mất quyền kiểm soát tại thị trường Ý, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) nhìn nhận, đây là vụ việc có dấu hiệu lừa đảo lớn nhất trong lịch sử ngành điều, cũng như lĩnh vực xuất khẩu nông sản từ trước đến nay.
Theo ông Nhựt, trên thương trường vẫn xuất hiện kiểu lừa đảo nhưng đơn lẻ, không đồng loạt như lần này. Nếu bị mất hàng thì DN thiệt hại không nhỏ.
Đừng ra biển lớn bằng… thuyền nhỏ
“Vua hồ tiêu” Phan Minh Thông, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sinh cho biết, cách đây nhiều năm, Phúc Sinh suýt bị lừa lô hàng hồ tiêu trị giá hơn 3 triệu USD.
” Khi đó, đối tác đề nghị mua số lượng lớn hạt tiêu rồi liên tục thúc giục cung cấp mã vận đơn. Cách xử lý của chúng tôi là không cấp số vận đơn bộ chứng từ cho đối tác, đồng thời đàm phán để khách hàng đặt cọc 10% giá trị lô hàng“, ông Thông cho biết.
Đến nay, với nhiều năm xuất khẩu, kinh nghiệm của Phúc Sinh là khi gặp khách hàng tương tự (lần đầu mua hàng, giá trị lô hàng lớn, khi đàm phán hợp đồng phát sinh vấn đề) thì lập tức đặt vé máy bay để đến gặp trực tiếp trao đổi với họ.
Có kinh nghiệm xuất khẩu trái cây sang các thị trường khó tính, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Công ty XNK Vina T&T cho rằng, xuất hàng bằng đường biển rủi ro xảy ra ở bất kỳ khâu nào nếu không tính toán kỹ. Do đó, cần tìm hiểu kỹ về lịch sử kinh doanh của đối tác mới và có những quy định ràng buộc nhất định, tùy từng trường hợp.
Các chuyên gia kinh tế nhìn nhận, “lỗ hổng” thương mại đối với các DN xuất khẩu đó là khi kết nối với đối tác nước ngoài, hầu hết các DN chưa thực sự hiểu hết bạn hàng, đặc biệt là các hợp đồng, giao dịch mua bán thông qua thương mại điện tử.
Ngoài ra, DN thiếu hệ thống thông tin cảnh báo nên rất dễ bị đối tác nước ngoài “cài bẫy” trong quá trình thanh toán. Thực tế, DN vẫn dễ dàng tin tưởng đối tác trong khi mối liên hệ, tính liên kết giữa DN với các cơ quan Thương vụ Việt Nam ở các nước sở tại còn nhiều hạn chế.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài thương mại Luật gia Việt Nam cho rằng, Việt Nam đang tham gia vào 17 FTA, mở rộng cánh cửa thị trường cho hàng xuất khẩu của Việt Nam. Nhưng một khi khi sân chơi ngày càng lớn thì cũng là lúc DN Việt đối mặt với những rủi ro với nhiều hình thức tinh vi và đa dạng hơn.
” Một trong những nguyên nhân khiến DN dễ “sập bẫy” do DN nóng vội và không bài bản, không nắm được pháp lý khi giao dịch với đối tác ở nước sở tại. Nhiều DN gửi đơn đến tôi và cho rằng bị lừa, nhưng khi tôi xem kỹ hợp đồng thì không hoàn toàn như vậy. Nói thẳng ra là một phần lỗi thuộc về DN Việt, họ quá ngây thơ và không hiểu luật với thương trường quốc tế. Đây là bài học với các DN, đặc biệt là DN vừa và nhỏ. Chúng ta “đừng ra biển lớn bằng thuyền nhỏ” – Luật sư Hậu nhấn mạnh.
Theo Luật sư Hậu, để tránh rủi ro, không còn cách nào khác là DN cần hoạt động chuyên nghiệp, đổi mới tư duy quản trị; bởi nếu không, tình trạng bị lừa còn xảy ra dài dài.
Lưu ý doanh nghiệp cung cấp đủ thông tin xuất xứ khi xuất khẩu vào Ấn Độ
Thị trường Ấn Độ đang mở cửa mạnh mẽ qua việc vừa ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Các tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) và trong năm 2022 có thể ký với một số quốc gia khác như Anh, EU, Canada, cộng đồng các nước vùng vịnh.
Phân loại Thanh Long Bình Thuận trước khi đi tiêu thụ. Ảnh minh họa: TTXVN phát
Tuy nhiên, để kiểm soát chất lượng hàng hóa và đảm bảo sự công bằng trên thị trường, Chính phủ Ấn Độ đã ban hành Quy tắc Hải quan (Quản lý Quy tắc xuất xứ theo Hiệp định Thương mại - CAROTAR năm 2020). Do đó, các chuyên gia lưu ý doanh nghiệp khi xuất khẩu vào Ấn Độ phải cung cấp thông tin chi tiết về quốc gia xuất xứ (COO) cho các cơ quan chức năng nước này để tiến hành thủ tục xác minh khi cần thiết.
Nhận định về thị trường Ấn Độ, ông Lê Hoàng Tài - Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho hay: Ấn Độ là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất thế giới. Với dân số khoảng 1,4 tỷ người và dung lượng thị trường lớn, Ấn Độ sẽ tạo nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp các nước; trong đó, có Việt Nam.
Theo ông Lê Hoàng Tài, giai đoạn hiện nay khi cả Ấn Độ và Việt Nam đang thoát ra khỏi cái bóng của dịch COVID-19 và tập trung vào việc phục hồi kinh tế nhanh chóng. Vì vậy, đây chính là thời điểm vàng để tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác hiệu quả hơn.
Đáng chú ý, trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam có thể đẩy mạnh xuất khẩu quả thanh long, các mặt hàng gia vị như quế, hồi, tiêu, thảo quả. Ngược lại, doanh nghiệp Ấn Độ muốn đầu tư sản xuất sản phẩm nông sản mang giá trị gia tăng tại Việt Nam để xuất khẩu trở lại thị trường Ấn Độ. Do đó, trong quan hệ thương mại, Việt Nam và Ấn Độ vẫn còn nhiều dư địa cho hợp tác đầu tư và thương mại đối với sản phẩm nông sản cũng như hỗ trợ nhau về công nghệ chế biến.
Thống kê từ Bộ Công Thương cho thấy, nếu như năm 2000, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Ấn Độ đạt 200 triệu USD thì đến năm 2021 con số này đã tăng lên 13 tỷ USD.
Riêng quý I/2022, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Ấn Độ đạt 1,92 tỷ USD, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2021. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu của Việt Nam từ Ấn Độ đạt 2,05 tỷ USD. Theo đó, kim ngạch thương mại song phương năm 2022 giữa Việt Nam và Ấn Độ sẽ hướng tới mục tiêu 15 tỷ USD.
Các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu chính từ Ấn Độ là sắt thép; bông; ngũ cốc; thịt; hải sản; nhôm; các sản phẩm điện tử. Trong khi các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu chính sang Ấn Độ bao gồm điện tử, hóa chất vô cơ, nhựa, đồng.
Chia sẻ thêm về thị trường Ấn Độ, ông Bùi Trung Thướng - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Ấn Độ cho biết: Thông thường, cứ 5 năm 1 lần Ấn Độ lại ban hành chính sách ngoại thương. Chính sách ngoại thương hiện hành ban hành từ năm 2015, hết hiệu lực năm 2020 và được kéo dài đến tháng 3/2022.
Đáng lưu ý, chính sách ngoại thương Ấn Độ đưa ra các gói hỗ trợ xuất khẩu đối với các mặt hàng trọng điểm, chủ lực của Ấn Độ thông qua cấp tín dụng cho các doanh nghiệp xuất khẩu, hỗ trợ kinh phí cho hoạt động xúc tiến xuất khẩu.
Theo ông Bùi Trung Thướng, trong 4 năm liên tiếp kể từ năm 2017-2018 đến năm 2020-2021, Việt Nam luôn đạt thặng dư trong thương mại đối với Ấn Độ. Do vậy, kỳ vọng trong hết năm tài chính 2021-2022 Việt Nam sẽ nằm trong Top 20 đối tác lớn nhất của Ấn Độ.
Ông Yogesh Gaba, chuyên gia về thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) cho biết: Quy tắc Hải quan (Quản lý Quy tắc xuất xứ theo Hiệp định Thương mại - CAROTAR năm 2020) yêu cầu nhà xuất khẩu đảm bảo đáp ứng các tiêu chí xuất xứ theo quy định như yêu cầu về tỷ lệ gia công, nội địa hóa sản phẩm tại nước xuất khẩu phải đáp ứng được yêu cầu từ 35% trở lên. Hơn nữa, doanh nghiệp nhập khẩu phải thực hiện thẩm định cơ bản trước khi nhập khẩu hàng hóa đó.
Trường hợp chưa hoàn thành thủ tục xác minh, doanh nghiệp nhập khẩu muốn thông qua lô hàng sẽ phải đặt một khoản tiền bảo lãnh bằng chênh lệch giữa thuế thông thường và thuế ưu đãi.
Theo Quy tắc 3, CAROTAR 2020, để được hưởng mức thuế suất ưu đãi theo FTA, tại thời điểm nộp đơn xin nhập khẩu, nhà nhập khẩu hoặc đại lý phải kê khai, ghi rõ trên vận đơn và tờ khai nhập khẩu (Bill of Entry) về nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa.
Cùng với đó ghi rõ trong hóa đơn nhập cảnh thông báo thuế quan tương ứng đối với từng mặt hàng; xuất trình giấy chứng nhận xuất xứ đối với từng mặt hàng được yêu cầu thuế suất ưu đãi; nhập chi tiết chứng nhận xuất xứ vào vận đơn.
Ông Yogesh Gaba cũng lưu ý trong trường hợp nếu COO không được xuất trình tại thời điểm làm tờ khai hải quan thì ưu đãi thuế quan sẽ không được áp dụng tại thời điểm đó. Tuy nhiên, nhà nhập khẩu có thể bổ sung trong khoảng thời gian nhất định để được hưởng thuế suất ưu đãi.
Đặc biệt, những yêu cầu về COO hết sức nghiêm ngặt. Đơn cử như nếu trong lô hàng có 15 loại sản phẩm, nhưng chỉ 1 loại sản phẩm không đáp ứng được yêu cầu về COO thì toàn bộ 14 sản phẩm còn lại cũng đều không được chấp thuận.
Theo nhận định của các chuyên gia, Việt Nam có thể đẩy mạnh xuất khẩu quả thanh long và nông sản nói chung tới khu vực phía Nam Ấn Độ. Bên cạnh mặt hàng hoa quả tươi, Việt Nam và Ấn Độ còn có tiềm năng mở rộng kinh doanh với mặt hàng gia vị như quế, hồi, tiêu, thảo quả... khi các doanh nghiệp Ấn Độ đang muốn tìm kiếm các đối tác tại Việt Nam để sản xuất các mặt hàng này.
Ngoài ra, Việt Nam và Ấn Độ còn có tiềm năng mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác như dược phẩm, dệt may, thực phẩm chế biến... Bởi nếu có thể phát triển hợp tác liên doanh hai bên sẽ giúp nhau chuyển giao các công nghệ cao, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, nhất là mặt hàng dược phẩm sang các quốc gia trong khu vực.
Giá cà phê hôm nay 9/4: Bất ngờ tăng vọt phiên cuối tuần; chưa khai thác tốt thị trường và nguy cơ bị thay thế Thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc giảm mạnh từ 20,92% trong hai tháng đầu năm 2021 xuống còn 6,62% thị phần trong hai tháng đầu năm 2022. Giá cà phê trong nước giảm tiếp 200 đồng/kg tại các địa phương thu mua trọng điểm trong phiên giao dịch hôm qua (8/4). (Nguồn: Freepik)...