Doanh nghiệp Việt khẳng định trên ‘bản đồ’ bán lẻ
Thị trường bán lẻ Việt Nam trong thời gian gần đây ghi nhận đà tăng trưởng mạnh mẽ.
Sự sôi động của thị trường bán lẻ Việt Nam còn thể hiện qua các thương vụ rót vốn đình đám từ các nhà đầu tư nước ngoài vào các nhà bán lẻ nội địa giàu tiềm năng.
Nếu thời điểm năm 2016, hơn 50% thị phần bán lẻ của Việt Nam thuộc về doanh nghiệp nước ngoài, thì đến nay doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đang chiếm khoảng 70 – 80% số điểm bán trên cả nước.
Đáng chú ý, các doanh nghiệp Việt đã có sự kết hợp với nhau để tạo dựng và khẳng định chỗ đứng trên thị trường bán lẻ. Nổi bật nhất phải kể đến thương vụ giữa hai tập đoàn Masan Group và Vingroup để trở thành 1 chuỗi sản xuất và bán lẻ lớn nhất Việt Nam.
Sự hợp tác này còn làm giảm bớt các chi phí sản xuất, bán hàng, đem lại giá bán có lợi nhất cho người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam.
Phát triển mô hình đa tiện ích
Nhân viên siêu thị Co.op Mart Rạch Giá lựa chọn đồ cho khách đặt hàng trực tuyến. Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN
Thực tế, hiện các doanh nghiệp bán lẻ Việt đã liên kết với nhau và họ đã tìm thấy những điểm mạnh của nhau để phát triển. Đặc biệt, các doanh nghiệp bán lẻ hàng đầu Việt Nam hiện nay đã phát triển bán hàng đa kênh theo kịp sự phát triển của thời đại công nghệ số.
Đồng thời, họ cũng tự phát triển sản xuất để đưa hàng hóa nông sản thực phẩm, hàng tiêu dùng đi thẳng từ sản xuất tới bán lẻ, giảm trung gian, giảm chi phí để nâng cao năng lực cạnh tranh về giá trên thị trường.
Từ tháng 6/2021 đến nay, Masan Group đã khai trương 4 cửa hàng mini-mall tích hợp VinMart , Techcombank, Phúc Long, Reddi tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh. Cùng với đó, kiosk Phúc Long cũng được tích hợp vào 176 cửa hàng WinMart trên cả nước. Kế hoạch 5 năm tới, Masan sẽ phát triển mạng lưới 10.000 cửa hàng tự vận hành và 20.000 cửa hàng nhượng quyền bằng cách hợp tác với những tiệm tạp hóa gia đình.
Video đang HOT
Ông Phạm Văn Thảo – Giám đốc Vận hành miền Bắc chuỗi VinMart cho biết: “Các cửa hàng mini mall tích hợp đa tiện ích nhận được phản hồi tốt từ người tiêu dùng. Tình hình dịch bệnh đang được kiểm soát tốt, nhiều địa phương thiết lập lại trạng thái “bình thường mới” là điều kiện thuận lợi để chúng tôi đẩy nhanh khai trương các cửa hàng mini mall tiếp theo”.
Trong khi đó, Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Tp. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) đã đặt ra chiến lược phát huy vai dẫn đầu thị trường về chất lượng hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm; đẩy mạnh phát triển hàng nhãn riêng để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo đó, đến năm 2025, Saigon Co.op sẽ mở rộng mạng lưới đạt tối thiểu 2.000 điểm bán, đảm bảo phát triển mạng lưới nhanh, mạnh để phủ kín hệ thống phân phối trên toàn quốc. Trong năm 2021, Saigon Co.op đã tăng tốc phát triển đa kênh bán hàng, phủ sóng thương hiệu khắp địa bàn Tp. Hồ Chí Minh và cả nước.
Cũng là một thương hiệu bán lẻ mạnh trên thị trường, Công ty cổ phần Thế giới Di động chính thức ra mắt TopZone – chuỗi bán lẻ ủy quyền cao cấp mới nhất của Apple tại Việt Nam với hơn 2.700 điểm bán của Thế giới Di động và Điện máy Xanh. Theo đó, TopZone đặt tham vọng chiếm lĩnh thị trường bán lẻ sản phẩm Apple với kế hoạch mở từ 50 – 60 cửa hàng từ nay đến hết tháng 3/2022.
Theo các chuyên gia kinh tế, đã đến lúc các doanh nghiệp Việt cùng nhau tự tin vẽ lại bản đồ bán lẻ Việt Nam, cùng nhau hành động, làm chủ vững chắc hệ thống phân phối và sẵn sàng mở cửa rộng thuận tiện để đón hàng Việt vào phục vụ người tiêu dùng.
Liên tục hút vốn “ngoại”
Người tiêu dùng chọn và mua hàng tại siêu thị Vinmart (Khu đô thị Ecopark, Văn Giang, Hưng Yên). Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Không chỉ thay đổi các mô hình sản xuất kinh doanh để thích ứng với đại dịch COVID-19 và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam còn tạo ra sự hấp dẫn và liên tiếp thu hút được nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Điển hình như Tập đoàn Masan đã liên tiếp được các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn trong khoảng thời gian ngắn.
Cụ thể, Masan và tập đoàn SK Group (Hàn Quốc) vừa công bố ký kết thỏa thuận mua lại cổ phần của The CrownX (nền tảng Tiêu dùng – Bán lẻ sở hữu Masan Consumer Holdings và WinCommerce) với tổng giá trị tiền mặt là 345 triệu USD. Sau Giao dịch, tỉ lệ sở hữu của Masan và SK tại The CrownX lần lượt là 85,0% và 4,9%.
Trước đó, năm 2018, tập đoàn SK Group đã đầu tư 470 triệu USD, mua lại 110 triệu cổ phiếu quỹ của Masan Group. Đến tháng 4/2021, tập đoàn này tiếp tục đầu tư 410 triệu USD mua 16,26% cổ phần WinCommerce. Như vậy, đến nay, SK Group đã đầu tư tổng cộng gần 1,2 tỷ USD vào Masan.
Ngoài SK Group, tháng 5/2021, nhóm các nhà đầu tư; trong đó có Alibaba và Baring Private Equity Asia đã đầu tư 400 triệu USD mua lại 5,5% cổ phần The CrownX. Việc các nhà đầu tư nước ngoài liên tục rót vốn đã cho thấy tiềm năng của chiến lược “Point of Life” – “Tất cả trong một” xuyên suốt từ offline to online của Masan.
Ông Danny Le, Tổng Giám đốc của Masan Group chia sẻ: “Thỏa thuận đầu tư của SK Group đã khẳng định niềm tin vững chắc vào sự thành công của mô hình “mini-mall” trên quy mô toàn quốc. Bước tiếp theo của Masan là tăng tốc số hóa để phục vụ trọn vẹn nhu cầu thiết yếu của người tiêu dùng, từ sản phẩm đến dịch vụ trên cả kênh offline và online”.
Khảo sát mới đây của Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) chỉ ra rằng, kênh bán lẻ vẫn đang khẳng định vai trò quan trọng trong phân phối hàng hóa, kết nối giữa sản xuất và tiêu dùng. Đặc biệt, hệ thống bán lẻ hiện đại trước đây chỉ chiếm 30% nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng, nhưng khi nhiều chợ truyền thống vẫn còn đóng cửa thì các chuỗi cửa hàng, hệ thống siêu thị đã và đang nỗ lực thích ứng kịp thời.
Theo chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú, bản đồ bán lẻ Việt Nam đã đến lúc được vẽ lại với việc doanh nghiệp trong nước làm chủ thị trường. Đáng chú ý, các doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam hiện nay đều chú trọng đến việc phát triển đa kênh, đồng thời tự phát triển từ sản xuất đến bán lẻ hoặc liên kết cùng nhau, đưa được sản phẩm thẳng từ nhà máy đến tận tay người tiêu dùng, giúp giá thành thấp hơn và nâng cao năng lực cạnh tranh tốt hơn.
Tỷ lệ lấp đầy trung tâm thương mại giảm, ngành dịch vụ ăn uống linh hoạt thích nghi
Kể từ đợt dịch bùng dịch COVID-19 vào cuối tháng 4 đến nay, thị trường bán lẻ Việt Nam đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, trả mặt bằng hoặc thu hẹp mô hình kinh doanh.
Đơn cử như TP Hồ Chí Minh, mặc dù là đô thị trung tâm nhưng tỷ lệ lấp đầy của các trung tâm thương mại, khối đế bán lẻ tại đây chỉ đạt 94%, giảm hẳn so với thời điểm trước đó.
Từ ngày 9/9, TP Hồ Chí Minh cho phép loại hình kinh doanh dịch vụ ăn, uống được phép hoạt động từ 6 giờ đến 18 giờ hằng ngày theo hình thức bán hàng mang về. Ảnh: Mạnh Linh/Báo Tin tức
Các doanh nghiệp và tiểu thương ngành dịch vụ ăn uống (F&B) đã có rất nhiều hình thức thay đổi trong phương pháp kinh doanh để thích ứng với đại dịch. Theo đó, nhiều nhà hàng ăn uống thương hiệu lớn, chất lượng cao cấp với mô hình phục vụ tại chỗ sang trọng cũng thay đổi chiến lược. Họ chuyển sự tập trung từ nhóm khách tiêu dùng du lịch, tiêu dùng cao sang phân khúc khách Việt Nam địa phương, người dân thu nhập trung bình - khá nhưng có nhu cầu ăn uống ổn định để đảm bảo tăng trưởng doanh thu bình ổn.
Thực tế là đại dịch COVID-19 đã làm thay đổi toàn bộ hành vi của người tiêu dùng, cách vận hành của thị trường bán lẻ với những cơ hội xen lẫn thách thức. Bởi vậy, các hộ kinh doanh cần linh hoạt và chủ động trang bị cho mình những nền tảng đúng đắn để nắm bắt cơ hội tốt.
Bà Trần Phạm Phương Quyên, Quản lý cho thuê mặt bằng bán lẻ Savills Việt Nam nhận xét, thời gian qua, hàng loạt các hãng ăn uống đã sáng tạo và mong muốn chuyển mình, tìm ra hướng đi trong đại dịch này. Điển hình như thương hiệu được nhiều người ưa thích như Haidilao Hotpot ra mắt menu ăn lẩu tại nhà với các phần ăn trung bình, giá thành hợp lý; hay El Gaucho chăm chút các khẩu phần ăn mang đi (delivery) với cam kết chất lượng và dịch vụ cao cấp. Cùng đó, Pizza 4P's có sản phẩm đóng hộp với bao bì và chất lượng đảm bảo; Cheese Coffee với menu phục vụ mang đi và các món đặc sản chỉ dành riêng cho các quận nhất định...
Những dẫn chứng này cho thấy sự chuẩn bị chu đáo trong mạng lưới vận chuyển và phân phối đến từ các doanh nghiệp, tạo cú "lội ngược dòng" ngay cả khi trong thời kỳ giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16. Điều này đã giúp các thương hiệu vẫn được thị trường tiêu dùng quan tâm, theo dõi, ủng hộ.
Theo khảo sát của Bộ phận bán lẻ Savills Việt Nam thực hiện vào tháng 7/2021 cũng cho thấy, tỷ trọng doanh thu của kênh trực tuyến (online) so với tổng doanh thu của hãng trung bình tăng 1,5 - 2 lần so với trước dịch COVID-19, thể hiện tiềm năng tăng trưởng doanh thu khổng lồ. Bởi vậy, nhiều hãng đều dốc sức đầu tư cho mạng lưới kinh doanh trực tuyến này.
Đây cũng chính là sự tiến hóa trong cung cách thị trường bán lẻ F&B Việt Nam hoạt động trong giai đoạn hậu đại dịch sắp tới, dự kiến là sân chơi của thương mại điện tử và hệ thống vận chuyển, giao nhận và hàng hóa chuẩn chỉnh - bà Quyên nhận xét.
Thực tế cũng cho thấy, các hộ kinh doanh ăn uống vừa và nhỏ hoặc tiểu thương khởi nghiệp ngành F&B cũng có thể tham gia vào cuộc chiến này với những cơ hội luôn tồn tại trong chính thời kỳ giãn cách khó khăn này. Bởi đây chính là giai đoạn để hoàn thiện việc xác định chiến lược phát triển thận trọng, xây dựng nền tảng và nguồn lực để tham gia vào thương mại điện tử sâu sát hơn trên một số sàn thương mại tập trung lớn như Lazada, Shopee, Tiki, Facebook, Instagram... để tận dụng lượng khách "khổng lồ" sẵn có. Vấn đề đặt ra là các chủ kinh doanh cần tìm đúng đối tượng khách hàng mục tiêu của mình có nhu cầu ăn uống chuyên biệt hoặc phổ biến và tùy vào mục tiêu cũng như định vị riêng của thương hiệu.
Theo bà Quyên, quan trọng nhất vẫn là trau chuốt khâu chất lượng, hương vị sản phẩm, bảo quản và bao bì tươm tất thể hiện đúng tinh thần của thương hiệu và lấy được sự yêu mến của khách hàng. Trong bối cảnh mà người tiêu dùng không trực tiếp đến cửa hàng để cảm nhận không gian, chất lượng phục vụ được thì chất lượng sản phẩm, khâu giao nhận chu đáo và sức mạnh marketing truyền miệng mới là nội dung lan tỏa rộng hiệu quả nhất.
Bên cạnh đó, xu hướng thanh toán trả trước bằng ví điện tử hoặc thẻ, không dùng tiền mặt cũng được phổ biến với tốc độ chóng mặt với 51% người tiêu dùng ở Việt Nam đã chuyển hóa từ thanh toán tiền mặt khi nhận hàng sang thanh toán trả trước này kể từ khi dịch COVID-19 xuất hiện (khảo sát của YoGov từ tháng 6/2021).
Vì vậy, hộ kinh doanh ăn uống cũng cần tìm hiểu và đầu tư sớm vào các kênh ví điện tử hoặc thẻ để tối đa hóa sự thuận tiện trong thanh toán cho khách hàng, khiến họ cảm thấy gần gũi và thoải mái hơn trong hoạt động mua sắm ăn uống mỗi ngày; dần dà, sẽ trở thành thói quen và là lượng khách hàng trung thành vững chắc của hãng.
Để phục hồi kinh tế sau dịch và tạo đà tăng trưởng trong thời gian tới, bà Quyên cho rằng, các doanh nghiệp F&B cần hoạch định chiến lược mở rộng cửa hàng phù hợp. Trong số đó, cần ưu tiên lựa chọn địa điểm kỹ càng; không cần tập trung nhiều cửa hàng tại một khu vực trung tâm mà nên xây dựng mạng lưới cửa hàng dàn trải trên diện rộng trên nhiều quận, thành phố, địa phương để tối đa hóa sự tiếp cận đến càng nhiều khách hàng nội địa; đồng thời, cung cấp sự tiện lợi ăn uống ngay tại khu vực khách hàng ở, vừa bao phủ diện rộng cho mạng lưới vận chuyển và bán hàng mang đi (delivery) của hãng.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên cân nhắc thu gọn lại diện tích không gian quán chỉ vừa đủ hợp lý để tránh lãng phí không gian và chi phí. Trước đây, các nhà hàng, quán café hay chú trọng vào hình thức trải nghiệm không gian tại quán cũng làm ảnh hưởng đến một phần tiềm năng lợi nhuận. Quản lý các chi phí thuê mặt bằng chỉ nên giữ ở mức tối đa từ 10-16% doanh thu để duy trì hiệu quả cửa hàng.
Cùng đó, việc tinh gọn bộ máy và chi phí hoạt động của quán bao gồm giảm số lượng nhân viên làm việc tại cửa hàng với chương trình huấn luyện đa nhiệm cho mỗi nhân viên để sử dụng nguồn lực nhân sự hiệu quả hơn cũng nên được tính đến.
Mặt khác, doanh nghiệp có thể tập trung nguồn lực và phần tài chính tiết kiệm được đó để đầu tư và nuôi dưỡng hệ thống phân phối và kênh giao nhận hiệu quả; chăm chút vào các thông điệp marketing online, chăm sóc giá trị tinh thần và trải nghiệm của khách hàng tại nhà đối với sản phẩm của mình...
Mặc dù các nhà bán lẻ F&B đang thận trọng hơn khi mở cửa hàng mới với xu hướng dịch chuyển mạnh giữa các kênh bán hàng lẫn nhau đem đến nhiều cơ hội lẫn thách thức nhưng các chuyên gia nhận định, nhu cầu từ việc ăn uống vẫn ổn định. Nhất là sau khoảng thời gian giãn cách dài tại nhà, người dân không được đa dạng các lựa chọn về dịch vụ ăn uống nên sẽ tạo ra tâm lý bùng nổ "hậu dịch". Đây chính là triển vọng tích cực cho các doanh nghiệp và tiểu thương chuẩn bị cho các ý tưởng mới để đón đầu sự bật dậy của toàn thị trường bán lẻ và người tiêu dùng.
Sức mua hàng hóa tăng gấp hai, ba lần trong ngày cận Tết Ngày 30/1 (tức 28 tháng Chạp), ghi nhận tại thị trường TP Hồ Chí Minh cho thấy, người dân tấp nập mua sắm hàng hóa thiết yếu phục của gia đình trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022. Đặc biệt, nhiều người dân tập trung mua sắm những nhóm ngành hàng Tết, nên đẩy sức mua tăng gấp hai, ba lần...