Doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT: Chuyện cũ sao phải nói mãi

Tình trạng doanh nghiệp nợ đóng các loại bảo hiểm cho người lao động khiến nhiều bạn đọc ngạc nhiên vì sao chuyện cũ cứ phải nói mãi vẫn không giải quyết được thấu đáo.

Như Thanh Niên đã đề cập, thực trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp đã tồn tại từ lâu. Mặc dù, các bộ, ngành, cơ quan chức năng tổ chức nhiều cuộc họp, đưa ra biện pháp giải quyết, nhưng đến nay tình trạng này vẫn tái diễn, thậm chí tăng, gây bức xúc người lao động (NLĐ).

Trả lời Thanh Niên, Giám đốc BHXH TP.HCM Phan Văn Mến cho biết chủ yếu có 2 nguyên nhân chính khiến tỷ lệ nợ BHXH tăng. Thứ nhất, các doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, đến nay vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Thứ hai, nhiều đơn vị chây ì, lợi dụng tình hình dịch bệnh, cố tình nợ BHXH.

7 tháng đầu năm 2022, TP.HCM đã giải quyết khoảng 1,2 triệu lượt người hưởng các chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp. Ảnh PHẠM THU NGÂN

Nộp giúp mà cũng nợ

Chia sẻ về biện pháp giải quyết tình trạng nợ BHXH, Giám đốc BHXH TP.HCM cho hay trước tiên phải xử lý thật nghiêm minh các đơn vị vi phạm. Đồng thời, theo ông Mến, phải xử lý hình sự các đơn vị trốn đóng BHXH thì mới mong giải quyết dứt điểm.

Nhận xét về vấn đề trên, bạn đọc (BĐ) Tuan lưu ý về điểm mấu chốt trong mối quan hệ giữa NLĐ, người sử dụng lao động và cơ quan BHXH: “DN nợ thì BHXH phải đi đòi. BHXH phải đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, không thể bó tay khi người sử dụng lao động viện lý do không nộp tiền BH. Vì thực tế, NLĐ đã nộp tiền cho công ty để công ty nộp thay cho NLĐ rồi. Nộp thay, nộp giúp mà cũng nợ?”. Giữa mối quan hệ này, BĐ Tho Nguyen Phuoc cũng nêu ý kiến: “NLĐ cũng chỉ trông vào trách nhiệm của DN và của BHXH thôi. Pháp luật nên tiếp tục điều chỉnh việc nợ BHXH và trách nhiệm nhắc nhở, yêu cầu, đòi nợ. Dù thế nào, NLĐ cũng phải được hưởng quyền lợi của mình”.

Mới đây, tháng 7.2022, Công an TP.HCM cùng BHXH TP.HCM đã ký kết quy chế phối hợp để đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật như trốn đóng, gian lận, trục lợi BHXH, BHYT… Trên thực tế, BHXH TP.HCM đã chuyển hồ sơ đề nghị khởi tố hình sự nhiều DN sang cơ quan công an điều tra các quận, huyện, kể cả chuyển về Công an TP.HCM.

Thế nhưng, nhiều BĐ cho biết họ vẫn đang chờ những vụ án điểm xử lý hình sự hành vi trốn đóng, trục lợi, gian lận BHXH, BHYT… đủ mạnh để răn đe. BĐ Hung Nguyen bức xúc: “Có luật nhưng đã truy cứu trách nhiệm hình sự chưa? Thử hỏi BHXH thống kê được không? Nhà nước yêu cầu đóng BHXH, BHYT nhưng thực tế không ít chủ DN lại tìm cách né tránh nghĩa vụ đóng các loại BH”. BĐ NPHONG đặt câu hỏi: “Tiền của NLĐ mà sao các cơ quan quản lý lại để nợ nhiều thế. Nếu không đòi được thì NLĐ sẽ thế nào?”.

Cần nghiêm hơn

Đa số BĐ đều đồng ý cần có sự dung hòa trong khâu hỗ trợ DN phục hồi sản xuất như cho vay trả lương, vay lãi suất thấp, giãn các áp lực nghĩa vụ tài chính, song song với “nhắc nhở” việc đóng đủ, đóng đúng các loại BH cho NLĐ.

Đặt vấn đề ngược lại, có nên xử lý luôn cơ quan BHXH hoặc cán bộ phụ trách chậm xử lý hồ sơ, hoặc trốn tránh trả lời DN liên quan đến BHXH không?

hieule1409

BHXH cần linh hoạt hơn về cách thức đóng. Ví dụ: Khi DN nợ đóng BHXH thì NLĐ “bỗng dưng” mất hết mọi quyền lợi. Mặc dù nợ vài tháng, nhưng ách tắc lại cả quá trình. Tại sao không tạo điều kiện cho NLĐ tự đóng một số tháng còn thiếu, nếu có yêu cầu từ NLĐ?

Hoàng QC

Tuy nhiên, BĐ cho rằng không vì “những lý do này kia mà cứ phải giơ cao đánh khẽ”. BĐ Minh Nghĩa nhận xét: “Tôi là người đi làm công ăn lương, tôi thường xuyên theo dõi câu chuyện nợ BHXH này, vì liên quan trực tiếp đến quyền lợi của tôi. Nhưng lạ một điều là cứ mỗi năm đến hẹn lại lên, cơ quan BHXH lại công khai một danh sách các DN nợ BHXH, rồi năm sau cũng vậy”. Cùng suy nghĩ này, BĐ Nguyệt Vũ băn khoăn: “Ai cũng thấy, cũng biết là chuyện không mới. Nhưng tại sao chuyện cũ cứ phải nhắc lại mãi, chả lẽ là câu chuyện không hồi kết?”.

Tình trạng nợ BHXH dai dẳng là điều đáng lo ngại, khi các DN để nợ kéo dài, các cơ quan liên quan chưa quyết liệt vào cuộc. Với thực trạng này, NLĐ sẽ gánh hậu quả. BĐ ngoc nguyen góp ý: “Cơ quan quản lý cần nghiêm khắc hơn nữa, không để DN, công ty hay bất cứ tổ chức nào nợ đóng BHXH”.