Doanh nghiệp “c.hết” nhiều, sao tỷ lệ thất nghiệp vẫn thấp?
Nghi vấn về độ chính xác, khách quan của các con số thống kê trong lĩnh vực lao động – việc làm là một “điểm nóng” trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội tại Quốc hội ngày 30/5.
Đại biểu Nguyễn Văn Hiến ( Bà Rịa – Vũng Tàu) đặt vấn đề, trong phiên thảo luận tại tổ trước đó, nhiều ý kiến băn khoăn với số liệu thống kê về chỉ tiêu giảm nghèo, tỷ lệ thất nghiệp hay tạo việc làm mới… Các con số được cho là “khó tưởng” trong điều kiện kinh tế quá khó khăn hiện tại.
Ông Hiến cũng dẫn chứng nhận định về số lượng lao động mất việc làm không được thống kê đầy đủ chính xác; tỷ lệ thất nghiệp theo báo cáo giảm so với kế hoạch đặt ra nhưng số liệu trên chưa phản ánh đúng tình hình thực tế.
Cụ thể, báo cáo tổng hợp ý kiến các đại biểu của Đoàn Thư ký kỳ họp nêu rõ, tỷ lệ hộ nghèo được Chính phủ khẳng định giảm vượt mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đại biểu tỏ ý nghi ngờ chỉ số giảm nghèo vì đây là chỉ tiêu rất khó đạt trong bối cảnh kinh tế nước ta gặp nhiều khó khăn, các doanh nghiệp giải thể, phá sản. Ngoài ra, những chỉ tiêu khác chủ yếu vẫn thiên về thành tích. Giảm nghèo cao nhưng chưa ổn định, bền vững.
Các vị lãnh đạo Quốc hội tiếp tục trao đổi công việc tại bàn chủ tọa vào giờ nghỉ (ảnh: Việt Hưng).
Tỷ lệ thất nghiệp, theo Chính phủ, giảm mạnh so với kế hoạch đặt ra nhưng số liệu trên chưa phản ánh đúng tình hình thực tế. Các đại biểu yêu cầu giải thích sự mâu thuẫn giữa việc doanh nghiệp giải thể tăng và chỉ tiêu tạo việc làm vẫn gần đạt mức Quốc hội giao (1,52/1,6 triệu việc làm).
Ngoài ra, nhiều ý kiến thể hiện sự “bất mãn” vì Chính phủ chưa có phân tích, đ.ánh giá cụ thể về những chỉ tiêu đạt được, chưa đạt và nguyên nhân thực hiện. Chỉ tiêu giải quyết việc làm mặc dù tăng nhưng đời sống người lao động vẫn chưa được đảm bảo.
“Ý kiến của nhiều đại biểu băn khoăn về các số liệu thống kê là có cơ sở. Những con số thiếu độ tin cậy có thể do kỹ thuật, có thể do phương pháp, có thể do trách nhiệm, do thiếu minh bạch và do cả bệnh thành tích. Không có số liệu đúng và đủ, không thể đưa ra đ.ánh giá đúng tình hình, không thể dự báo chính xác các xu hướng, không thể đưa ra các quyết sách, chủ trương, giải pháp đúng được và như thế quyết định điều hành sẽ gặp rất nhiều rủi ro. Tôi nghĩ Quốc hội phải biết, người dân có quyền được biết chuyện gì đang thật sự xảy ra ở đất nước mình” – ông Hiến nêu yêu cầu chất vấn tại Quốc hội.
Bộ trưởng LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền được chỉ định giải trình những thắc mắc của đại biểu.
Video đang HOT
Trước hết, về vấn đề giảm nghèo, bà Chuyền cho biết, tỷ lệ giảm nghèo trong báo cáo dự kiến cuối năm 2012 là 1,76%. Báo cáo chính thức gần đây là 2,3% khiến một số đại biểu băn khoăn.
Bà Chuyền giải thích, theo rà soát đ.ánh giá của từng tỉnh gửi lên để tổng hợp, hiện cả nước có 9,6% hộ nghèo – con số giảm lớn so với dự kiến. Khẳng định số liệu địa phương báo cáo là đúng sau đợt kiểm tra tại một số tỉnh thành nhưng Bộ trưởng LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cũng xác nhận, tiêu chí đ.ánh giá hộ nghèo để tính ra con số này lại… lạc hậu, vẫn giữ theo chuẩn từ đầu năm 2011.
Ở góc độ khác, cùng trong tỷ lệ cả nước chỉ có 9,6% hộ nghèo nhưng ở vùng núi Đông Bắc tỷ lệ này lại trên 17%, Tây Bắc tới gần 30%, trong khi Tây Nguyên chỉ 15%, Đông Nam Bộ chỉ còn 1,2%…
Với các chính sách đã áp dụng, bà Chuyền quả quyết, thành tích giảm nghèo trên 2% như báo cáo của Chính phủ là “có thể có được”.
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền nhận nhiều câu hỏi nghi vấn về các thành tích đạt được của ngành.
Năm 2012, mặc dù kinh tế – xã hội hết sức khó khăn nhưng kinh phí dành cho chương trình giảm nghèo và các hộ nghèo, những đối tượng người nghèo thì không những giảm mà còn được tăng một số chính sách. Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền dẫn chứng chính sách khám chữa bệnh với 23.300 tỷ đồng để mua bảo hiểm y tế cho 29 triệu người nghèo, 11.800 tỷ đồng hỗ trợ học sinh nghèo, 37.400 tỷ đồng vốn vay ưu đãi cho hơn 1 triệu hộ nghèo…
“Với những chính sách đó, ngành đã kéo được con số 22.000 hộ nghèo đến nay chỉ còn 2.100 hộ. Như vậy, nhà nước dành nguồn lực, có đủ điều kiện để giảm tỷ lệ hộ nghèo như số báo cáo ở trên” – bà Chuyền nhấn mạnh.
Về độ vênh số liệu chỉ tiêu việc làm, nữ Bộ trưởng cho biết, Tổng Cục thống kê đưa số liệu 1,35 triệu người có việc làm mới trong khi ngành LĐ-TB&XH trình con số 1,52 triệu lao động có việc làm mới. Có sự khác nhau là do ngoài số việc làm mới, ngành lao động còn tính cả số việc làm thay thế (mỗi năm cả nước có khoảng 120.000 người nghỉ hưu đồng nghĩa với việc “nhường chỗ” cho số người tương đương có việc làm mới). Ngoài ra, Bộ còn cộng thêm 80.000 lao động đi xuất khẩu lao động.
Số liệu “báo cáo thành tích” của ngành trội hơn số Tổng Cục thống kê đưa ra là vì cộng thêm cả 2 con số này.
Về vấn đề tỷ lệ thất nghiệp chỉ 2% trong lúc kinh tế ở “đỉnh” khó khăn, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cũng phân trần lý do là vì tình hình lao động của Việt Nam có đặc thù riêng. Phần đông các doanh nghiệp mới thành lập và những doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiếp cận lao động chủ yếu ở địa bàn nông nghiệp mới chuyển sang. Khi họ bị phá sản giải thể, lực lượng lao động này lại trở về nông thôn. Họ vẫn có điều kiện có việc làm, có thu nhập. Tuy nhiên số này là thu nhập thấp và bấp bênh.
“Ở địa bàn nông thông (chiếm 70% dân số), việc làm cũng dễ tìm cho những người thất nghiệp quay trở lại từ thành phố. Tỷ lệ thất nghiệp khoảng 2% theo báo cáo thống kê như vậy phù hợp với thực tế của Việt Nam” – nữ Bộ trưởng chốt lại phần trả lời trực tiếp trước Quốc hội.
Theo Dantri
“Người dân có quyền được biết chuyện gì xảy ra với nền kinh tế”
"Những con số báo cáo về thực trạng nền kinh tế cứ như là được cài đặt vậy! Điện lực, xăng dầu lúc nào cũng bảo lỗ, ai biết thực hư thế nào? Quốc hội phải biết, người dân có quyền được biết", đại biểu Nguyễn Văn Hiến nói.
Hôm nay 30/5, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận về đ.ánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2012; việc triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2013.
Theo đ.ánh giá của đại biểu Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa -Vũng Tàu), Quốc hội, người dân hiện nay đang bị các con số thống kê, báo cáo làm cho nhiễu loạn. Đại biểu cho hay, mấy năm gần đây, vấn đề sinh tử của nền kinh tế là giải quyết "cục m.áu đông nợ xấu", xử lý hàng tồn kho, đặc biệt là tồn kho bất động sản nhưng mức độ tin cậy của các báo cáo là rất thấp. Cuối 2012, nợ xấu của nền kinh tế được báo cáo khoảng từ 8,6% - 10%, còn tại kỳ họp này là 6% -7,8%.
Và theo đại biểu Nguyễn Văn Hiến thì "con số thực, bản chất nợ xấu có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với các con số đã công bố. Cho đến giờ này, chúng ta không biết con số thực về hàng tồn kho bất động sản là bao nhiêu. Các số liệu công bố rất khác nhau: 200.000 căn hay 400.000 căn? 83.000 tỷ đồng hay 40.000 tỷ đồng?"
Không có số liệu đúng và đủ, không thể đưa ra đ.ánh giá đúng tình hình, không nắm bắt chính xác các xu hướng và không thể đưa những quyết sách giải quyết, chủ trương giải quyết đúng được.
Cùng với những số liệu nhiễu loạn về nợ xấu, về nợ đọng bất động sản, đại biểu đặt câu hỏi: Nợ công là bao nhiêu? 55% GDP hay 95% GDP như một báo cáo gần đây và liệu có an toàn? Tại sao mỗi năm có hơn 50.000 doanh nghiệp phá sản, số doanh nghiệp phải giảm quy mô hoạt động ít nhất 30%, vốn đầu tư toàn xã hội càng ngày càng giảm...mà tạo việc làm mới cứ đều đặn 1,5 đến 1,6 triệu người/năm và tỷ lệ thất nghiệp hàng năm cứ giảm...
"Những con số cứ như là được cài đặt vậy! Điện lực, xăng dầu lúc nào cũng bảo lỗ, ai biết thực hư thế nào? Những con số thiếu độ tin cậy có thể do kỹ thuật, do phương pháp, do trách nhiệm của người cập nhật báo cáo, do thiếu minh bạch... Không có số liệu đúng và đủ, không thể đưa ra đ.ánh giá đúng tình hình, không nắm bắt chính xác các xu hướng và không thể đưa những quyết sách giải quyết, chủ trương giải quyết đúng được và như thế chúng ta sẽ gặp rất nhiều rủi ro. Quốc hội phải biết, người dân có quyền được biết chuyện gì xảy ra đối với đất nước mình", đại biểu Nguyễn Văn Hiến nhấn mạnh.
Còn theo đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị), thì cuối 2012 những thách thức của nền kinh tế cũng đã được mổ xẻ, nhưng sau nửa năm phấn đấu, đến nay bức tranh kinh tế lại ảm đạm hơn, mục tiêu tăng trưởng 5,5% được đ.ánh giá là báo động. Do đó, theo đ.ánh giá của vị đại biểu này: "Chỉ số giá tiêu dùng giảm do không còn t.iền để tăng, chứ không phải kiềm chế giỏi".
Cũng theo đại biểu Đồng, các báo cáo hiện nay đang "thiếu lời giải thích cho các lo ngại về sự sụt giảm niềm tin của thị trường và người dân, bởi niềm tin là yếu tố vô cùng quan trọng để có thể vực dậy nền kinh tế đang lâm trọng bệnh như hiện nay. Điều quan trọng hiện nay không phải là cố gắng tăng trưởng cao mà phải chú ý mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô để thực hiện tái cơ cấu và phân bổ có hiệu quả các nguồn lực xã hội vào các mục tiêu phát triển".
Trong bối cảnh lạm phát đang suy giảm, đại biểu này lưu ý Chính phủ và các Bộ, ngành cần có giải pháp phòng ngừa lạm phát tăng trở lại khi các chính sách đang hướng vào mục tiêu kích cầu tiêu dùng, gói 30.000 tỷ đồng cũng đang được các ngân hàng triển khai để vực dậy thị trường bất động sản.
Đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) cho rằng, thực trạng nói chung của nền kinh tế đang rất khó khăn, trong khi đó, tái cơ cấu lại triển khai chậm, chưa tạo thành hệ thống và chưa sử dụng hiệu quả các nguồn lực vốn có trong xã hội. Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ làm rõ trách nhiệm cá nhân của những bộ ngành liên quan và phải kiên quyết loại bỏ "lợi ích nhóm" ra khỏi các ngành nghề của nền kinh tế.
Đại biểu Trần Du Lịch (TPHCM) lại đem đến phiên thảo luận một kiến nghị "Chính phủ phải làm sao để 2-3 năm nữa kinh tế trở lại thời kỳ hoàng kim. Chúng ta nói nhiều tới hy sinh tăng trưởng để ổn định lạm phát, mà phải thấy rằng nếu không đạt được mục tiêu tăng trưởng 7-8% thì không thể thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa".
Do đó, theo đại biểu Lịch, cử tri đang mong đợi kỳ họp này Chính phủ sẽ đưa ra được biện pháp cụ thể để chống sự suy giảm của nền kinh tế. Để đóng góp cho mục tiêu chung, đại biểu Lịch đề xuất các nhóm giải pháp như: Xây dựng mục tiêu trung hạn nhằm phục hồi tăng trưởng kinh tế, mà chính sách chủ đạo là "chính sách lạm phát mục tiêu, chuyển từ chống lạm phát bị động sang chủ động"; tạo dư địa để phối hợp đồng bộ các chính sách t.iền tệ - tài khóa nâng trần bội chi ngân sách.
Trước đó, theo báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ về tình hình thực hiện kinh tế- xã hội, các đại biểu cho rằng: Năm 2012, nền kinh tế cơ bản đã khắc phục được một số khó khăn, đạt nhiều chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Trong điều kiện kinh tế thế giới khó khăn, Chính phủ đã điều hành quyết liệt bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Lạm phát đã được kiềm chế, lãi suất ngân hàng giảm, tỉ lệ bội chi ngân sách nhà nước so với GDP giữ được 4,8%, cơ bản đảm bảo an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh được giữ vững.
Tuy nhiên, thực tế nền kinh tế còn gặp rất nhiều khó khăn. Theo ý kiến đại biểu Quốc hội, việc tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng chưa làm được nhiều, tăng trưởng vẫn lệ thuộc vào vốn và cần đổi mới tư duy, không nên xem tăng trưởng GDP là thành tích.
Về tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2013, có nhiều ý kiến đ.ánh giá tình hình năm 2013 không lạc quan như báo cáo của Chính phủ, vẫn tiếp tục diễn biến theo chiều hướng khó khăn: nền kinh tế trì trệ, tăng trưởng đạt thấp, thu ngân sách thấp, cơ cấu nguồn thu vẫn chủ yếu từ dầu thô, thu nội địa, xuất nhập khẩu vẫn không đạt dự toán. Lãi suất giảm nhưng doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận được nguồn vốn, doanh nghiệp chưa tìm thấy cơ hội của mình. Nhà nước còn lúng túng trong điều hành, tìm hướng đi...
Theo Dantri
Số liệu kinh tế xã hội 'chưa chính xác nhưng tin cậy' Các chỉ tiêu trong báo cáo kế hoạch phát triển kinh tế có nhiều chênh lệch, thiếu chính xác nhưng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh khẳng định vẫn có thể chấp nhận được. Trong buổi thảo luận về đ.ánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2012 và những...
