“Diva” của cậu tôi

Mỗi người một thời và mỗi thời sẽ lại gắn bó với những “biểu tượng”, những “bảng giá trị” của riêng mình

Tôi từng nhủ lòng sẽ tôn bất kỳ nữ ca sĩ nào đã góp phần “kéo” được cậu Út tôi trở lại làm một khán/thính giả nhiệt thành của ca nhạc trong nước sau năm 1975 là “diva” (nữ danh ca). Sự thực là suốt mấy năm liền kể từ năm 1975, cậu tôi dứt khoát không nghe nhạc “đỏ”. Trước sau chỉ có PD, PĐC, TCS,… qua những tiếng hát TT, LT, KL,… mới lọt được vào danh sách nhạc tuyển trong “kho báu” băng nhạc của cậu.

Cậu tôi chỉ bắt đầu để ý đến dòng nhạc này kể từ năm 1980, khi nghe radio từ buồng mấy anh em tôi vọng ra tiếng hát rất ấn tượng của một ca sĩ (sau này cậu mới biết là Lâm Xuân) đang hát một bài cũng rất ấn tượng (cũng sau này cậu mới biết là Hành khúc ngày và đêm). Nhưng rồi không chỉ có Lâm Xuân mà Kiều Bạch với Mùa chim én bay cũng “dụ” được cậu gác đũa ghé mắt qua màn hình tivi (đen trắng).

Chẳng bao lâu, cậu “kết” Cẩm Vân – cô ca sĩ tóc ngắn, người đầy đặn, luôn mặc áo dài thật đẹp, nhất là cái áo màu đen có thêu con rồng lóng lánh rất lớn – hát Bài ca không quên. Mà ca sĩ này đâu chỉ có Bài ca không quên.

Giọng ca Cẩm Vân

Chỉ tính tới những năm đầu 1980, cô đã có cả một danh sách đáng nể: Những đôi mắt mang hình viên đạn, Giai điệu Tổ quốc, Vết chân tròn trên cát, Mùa xuân tình yêu, Trong đêm xuân thành phố, Tình anh, Hát cho tình yêu hát cho cuộc đời, Hoàng hôn trên sóng, Nha Trang thu, Mùa xuân, Tình yêu, Huyền thoại mẹ, Đêm thành phố đầy sao …; chưa kể những bài hát tiếng Nga của Alla Pugatcheva, như: Bài hát về tôi (Pesenka pro menhya), Đừng hứa nhé! (Nhe obeshai!), Số phận (Sonhet), Khi yêu ai nỡ hững hờ (Nhe otrekoyutsya, lyubya) đã đủ khiến một người khó tính như cậu phải “tâm phục khẩu phục”.

Nhưng nếu radio và tivi (vẫn chỉ đen trắng) đã giúp cậu tôi khám phá Cẩm Vân thì chính giọng ca của Ngọc Bích lại “lôi” cậu ra tới rạp Xổ Số Kiến Thiết (đường Lê Duẩn) để nghe (và cả xem) cô hát hằng tuần, cùng với ban nhạc Đài Truyền hình TP. Giờ thì ngoài Cẩm Vân, cậu “chấm” thêm Ngọc Bích, với những Tình ca mùa xuân, Giai điệu mùa xuân, Tạm biệt chim én, Cỏ non xanh, Cám ơn mùa thu, Lời tỏ tình của mùa xuân, Lá thư ngày Tết,… và nhất là Woman in love, Malaguea, Chiquitita, Gimme gimme, Voulez-vous, Lay all your love on me, Summer night city, Happy New Year, Self-control, The lucky one…

Hệt một “ma nữ”, từ trên sân khấu, Ngọc Bích đã tạo những cơn bão “điện từ” lan truyền đến tận hàng ghế khán giả xa nhất khiến họ phải nhổm dậy, nín thở, mắt không chớp, mồm há hốc, nghe và nhìn cô vừa hát vừa “diễn như không diễn”, thoải mái mà quá sức điệu nghệ, từ giây đầu xuất hiện đến phút chót khuất vào cánh gà.

Ngọc Bích

Một điều chúng tôi còn nhớ là những ca sĩ thời đó không cần phải ăn mặc hở hang, co giật liên hồi hay chạy cả xuống chỗ khán giả ngồi để “truyền lửa” như nhiều ca sĩ hôm nay hay làm, mà hiệu ứng từ mọi phía vẫn chẳng vì vậy mà kém đi chút nào. Tôi cũng còn nhớ có lần ca sĩ Ngọc Tân trình diễn xong, thay vì ra về, đã nán lại ở cửa hông, để chờ coi Ngọc Bích “làm ăn” cách nào mà thiên hạ “phê” dữ vậy.

Và cứ thế, cậu tôi trở thành một khán giả “trung kiên” của sân khấu ca nhạc Đài Truyền hình TPHCM cho đến khi nó… rã đám. Những tưởng cậu từ giã luôn chuyện nghe ca nhạc nhưng ít lâu sau, cậu đã kịp “khám phá lại” Bảo Yến. Trước đó, khi đi coi ca nhạc trên truyền hình, cậu đã có dịp thấy một Bảo Yến lộng lẫy với Hoàng hôn trên đại dương và cô em Nhã Phương – cả hai đều xinh đẹp, tài năng, sôi động, mà hồi đó cũng rất nhiều khán thính giả đã hâm mộ nhưng cậu lại chưa có ấn tượng chi lắm.

Bảo Yến

Chỉ từ khi Bảo Yến “kết hôn” với những bản hòa âm và phối khí tài hoa của Quốc Dũng, cô mới trở nên “sát thủ” – trầm đọng, da diết và đáng gờm. Những Sợi nhớ sợi thương, Thư tình cuối mùa thu, Bèo dạt mây trôi, Chiều hạ vàng, Chuyến đò quê hương, Mưa trên phố Huế, Ru ta ngậm ngùi, Ở hai đầu nỗi nhớ, Nhớ mẹ, Hương thầm, Bài ca Tết cho em, Ngại ngùng,… của Bảo Yến đã thực sự gây “choáng” cho cậu tôi, sâu nặng và lâu dài.

… Giờ cậu tôi không còn như ngày đó: Trán đã nhăn, tóc đã hoa râm, dù thỉnh thoảng vẫn ngồi nghe lại những giọng ca cậu từng mê, hát những bài hát cậu từng thích. Còn những sản phẩm ca nhạc của hôm nay, cậu không màng. Ai cũng vậy, mỗi người một thời và mỗi thời sẽ lại gắn bó với những “biểu tượng”, những “bảng giá trị” của riêng mình, như những hành trang không dễ thay thế hay rũ bỏ, những hoài niệm không dễ nguôi quên. Cậu tôi không phải là trường hợp cá biệt.

Theo 2Sao