Định vị vai trò mới cho cơ chế đa phương
Ngày 1/1/2024, nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu BRICS chính thức chào đón 5 thành viên mới, đ.ánh dấu lần mở rộng đầu tiên kể từ năm 2010 của BRICS – một nhóm đóng vai trò then chốt trong hệ thống kinh tế, tài chính toàn cầu.
Nam Phi – Chủ tịch BRICS năm 2023 – xác nhận 5 thành viên mới là Ai Cập, Ethiopia, Iran, Arab Saudi và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) chính thức gia nhập nhóm BRICS kể từ ngày đầu tiên của năm 2024. Trước đó, 5 quốc gia này đã cử đại diện cấp cao tới tham dự cuộc họp của nhóm BRICS diễn ra tại Nam Phi vào đầu tháng 12 vừa qua, động thái thể hiện rõ ràng việc các nước đã chấp nhận lời mời gia nhập vào khối. Theo Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, lần mở rộng này sẽ được tiếp nối bởi những lần mở rộng khác và BRICS là “sự hợp tác của các quốc gia bình đẳng, có quan điểm khác nhau nhưng có tầm nhìn chung để tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn”.
Việc chào đón 5 thành viên mới đ.ánh dấu lần mở rộng đầu tiên của BRICS kể từ 2010. Ảnh: Reuters.
Ra đời vào đầu thế kỷ XXI gồm 4 nước thành viên, sau đó Nam Phi gia nhập, vai trò và ảnh hưởng của nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) đã, đang không ngừng mở rộng và ngày càng phát huy vị trí là đầu tàu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thế giới. Nhóm BRICS hiện gồm các nước Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, chiếm 42% dân số thế giới và 1/4 GDP toàn cầu. Nhóm mở rộng, được gọi là BRICS , sẽ chiếm gần một nửa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu vào năm 2040. Theo đ.ánh giá của giới chuyên gia, việc BRICS mở rộng đáng kể thành viên trong khối Nam bán cầu sẽ góp phần tạo nên những ảnh hưởng lớn trong nỗ lực cân bằng trật tự thế giới.
Video đang HOT
Trên thực tế, BRICS ngày càng trở nên hấp dẫn như một nền tảng mới cho ngoại giao và tài trợ phát triển. Tại hội nghị cấp cao đầu tiên được tổ chức trực tiếp kể từ đại dịch COVID-19 bùng phát, các nhà lãnh đạo BRICS đã chia sẻ tầm nhìn của nhóm hướng đến tư cách là các quốc gia đại diện cho nhu cầu và mối quan tâm của người dân ở các nước Nam bán cầu, gồm nhu cầu tăng trưởng kinh tế có lợi, phát triển bền vững và cải cách các hệ thống đa phương. BRICS cũng khẳng định cam kết đối với chủ nghĩa đa phương và duy trì luật pháp quốc tế, bao gồm các mục đích và nguyên tắc được ghi trong Hiến chương Liên hợp quốc, đồng thời nhấn mạnh cam kết của BRICS về việc giải quyết những khác biệt và tranh chấp một cách hòa bình, thông qua đối thoại và tham vấn toàn diện.
Tổng thống Brazil Luiz Lula da Silva nêu rõ việc có nhiều nước mong muốn gia nhập BRICS cho thấy đường lối đúng đắn của nhóm khi quyết định theo đuổi trật tự kinh tế thế giới mới. Tất cả các quốc gia thành viên BRICS đều khác nhau về mức độ giàu có, phát triển xã hội và khoa học, nhưng có một điểm chung là tốc độ phát triển kinh tế cao. Với các thành viên mới, BRICS sẽ chiếm khoảng 37% GDP của toàn cầu theo sức mua tương đương và 46% dân số thế giới. Điều quan trọng hơn là BRICS mở rộng quy tụ các quốc gia chiếm 80% sản lượng dầu mỏ thế giới, đưa nhóm này trở thành một trong những khối dẫn đầu trong lĩnh vực năng lượng toàn cầu. Đồng thời, BRICS bao gồm không chỉ những nước khai thác mà cả tiêu thụ tài nguyên năng lượng lớn nhất thế giới. Đây là điểm tích cực để BRICS có thể đưa ra những chiến lược khai thác và sử dụng năng lượng ổn định, bền vững, vì sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu.
Bên cạnh đó, quyết định mở rộng cũng phản ánh ý chí của BRICS hiện tại, được phản ánh rõ ràng qua hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 8/2023. Việc Nam Phi chọn chủ đề chính thức là “BRICS và châu Phi: Quan hệ đối tác vì Tăng trưởng nhanh, Phát triển bền vững và Chủ nghĩa đa phương bao trùm” cho thấy định hướng của các nước thành viên thúc đẩy hợp tác với Nam bán cầu. Theo thông báo của Nam Phi, Chủ tịch BRICS năm 2023, hơn 40 quốc gia đã bày tỏ quan tâm đến việc gia nhập BRICS, trong đó có 22 quốc gia đã chính thức nộp đơn xin gia nhập. BRICS cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khuyến khích sử dụng đồng nội tệ trong các giao dịch tài chính và thương mại quốc tế giữa BRICS cũng như các đối tác thương mại, đồng thời khuyến khích tăng cường mạng lưới ngân hàng đại lý giữa các quốc gia BRICS và cho phép thanh toán bằng các đồng nội tệ.
Ngày 1/1 cũng là ngày Nga bắt đầu đảm nhiệm vị trí Chủ tịch BRICS năm 2024. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cho biết, một trong những ưu tiên trong năm chủ tịch BRICS của Nga vào năm tới sẽ tập trung vào việc mở rộng vòng tròn bạn bè BRICS hơn nữa, bao gồm các quốc gia ở Mỹ Latinh cũng như tăng cường thanh toán bằng t.iền tệ quốc gia. Trong cuộc phỏng vấn với China Media Group hồi tháng 10, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhận định BRICS đang được mở rộng theo nguyên tắc đa cực toàn cầu. Theo nhà lãnh đạo, BRICS là một nền tảng nơi các quốc gia có thể quan hệ với nhau một cách bình đẳng.
ĐHĐ LHQ khóa 78: Thúc đẩy tăng cường sự hiện diện của nữ giới
Tổng cộng 130 nhà lãnh đạo thế giới và hơn 50 quan chức có bài phát biểu tại Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) Khóa 78 diễn ra ở thành phố New York (Mỹ) trong tuần qua, song tỷ lệ nữ giới chỉ chiếm chưa đầy 12%.
Phó Tổng thư ký LHQ Amina Mohammed phát biểu tại Khóa họp 78 Đại hội đồng LHQ ở New York, Mỹ ngày 5/9/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu với báo giới ngày 26/9, Phó Tổng thư ký LHQ Amina Mohammed đã nhấn mạnh vấn đề trên, đồng thời cho rằng cần tăng cường hơn nữa vai trò và sự hiện diện của nữ giới tại ĐHĐ LHQ.
Trong khi đó, quan chức cấp cao LHQ Movses Abelian nêu rõ trong số 189 diễn giả phát biểu tại các sự kiện trong khuôn khổ Tuần lễ cấp cao ĐHĐ LHQ Khóa 78 có 88 nguyên thủ quốc gia, 42 người đứng đầu chính phủ; còn lại là cấp phó, cấp bộ trưởng và 6 đại sứ. Tuy nhiên, chỉ có 21 diễn giả là nữ, gồm 6 nguyên thủ quốc gia, 4 người đứng đầu chính phủ, 1 phó tổng thống, 9 bộ trưởng và 1 thứ trưởng.
Trong ngày đầu tiên diễn ra phiên họp của ĐHĐ LHQ, bài phát biểu của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã nhận được những tràng pháo tay tán thưởng khi ông cho biết nữ giới chiếm 50% số thành viên Nội các nước này, đặc biệt phái đoàn cùng ông tới New York lần này đều là nữ. Tổng thống Ramaphosa nhấn mạnh: "Vấn đề mà tất cả chúng ta phải lưu tâm đó là phần lớn người dự khóa họp này là nam giới. Chúng ta phải đặt ra câu hỏi phụ nữ trên thế giới ở đâu? Phụ nữ trên thế giới có quyền có mặt tại đây".
Theo dữ liệu của LHQ, tại tổ chức đa phương này, bình đẳng giới được thể hiện rõ ở các vị trí phó tổng thư ký. Bên cạnh đó, nữ giới chiếm khoảng 44% số nhân viên làm việc tại các cơ quan của LHQ trên toàn thế giới.
ĐHĐ LHQ chính thức khai mạc Khóa họp lần thứ 78 tại New York (Mỹ) ngày 6/9 vừa qua, trong đó trọng tâm là Tuần lễ cấp cao ĐHĐ LHQ từ ngày 19-26/9 với sự tham dự của các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ 193 nước thành viên của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh này. Với chủ đề "Xây dựng lại niềm tin, khơi dậy tinh thần đoàn kết toàn cầu: Đẩy nhanh hành động Chương trình nghị sự 2030 và Các mục tiêu phát triển bền vững hướng tới hòa bình, thịnh vượng, tiến bộ và bền vững cho tất cả mọi người", các đại biểu tham dự tập trung thảo luận những vấn đề thời sự nhất, như biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, ngăn ngừa đại dịch, giải giáp vũ khí hạt nhân...
Lộ diện phiên bản đầu tiên của đồng t.iền BRICS? Các phiên bản đầu tiên của đồng t.iền chung của hiệp hội BRICS bắt đầu xuất hiện - công ty phát thanh và truyền hình nhà nước Iran công bố hôm 6/9. Hình ảnh được cho là tờ t.iền của BRICS mới lộ diện. "Đại sứ Nga tại Nam Phi đã đưa ra tờ 100 BRICS trong buổi lễ tại Đại sứ quán...
