“Định mức” thời tiết khắc nghiệt năm 2011

Đám tang khổng lồ được tổ chức hôm qua, 19-12-2011, cho hàng trăm người chết bởi trận lụt dữ dội ở đảo Mindanao của Philippines, trong khi những người cứu hộ vẫn đang tìm kiếm hơn 800 người mất tích sau những trận lụt và lở đất gây bởi cơn bão muộn Washi cuối tuần qua. Bão Washi đã cuốn trôi nhiều nhà cửa sau khi làm chết hơn 650 người ở khu vực nam đảo Mindanao, nơi hiếm khi có bão và nhất là lại vào thời điểm mùa mưa bão đã đi qua.

Dân chúng thành phố Iligan của Philippines về nhà sau bão Washi

Bão Washi là thảm họa thiên tai mới nhất xảy ra trong năm 2011, năm nhiệt độ toàn cầu có thể không trèo lên mức cao kỷ lục của năm trước, nhưng nó được thêm với 12 tháng hỗn loạn nữa. Theo tổ chức Thời tiết thế giới (WMO), 2011 là năm nóng thứ 10 trong kỷ lục những năm nóng nhất và nóng hơn bất kỳ năm nào có một sự kiện La Nina.

Tháng giêng chứng kiến những trận lụt lịch sử ở đông bắc Australia – kinh hoàng nhất thủ phủ Brisbane của bang Queensland kể từ năm 1974 – và những trận lở đất chết người gây bởi nhiều trận mưa tới tấp ở Brazil. Thảm họa kinh hoàng ở khu vực miền núi Brazil cướp đi mạng sống của ít nhất 900 người, biến nó thành sự kiện thời tiết chết người nhiều nhất năm.

Mưa lớn cũng gây ngập lụt ở nhiều khu vực trên thế giới, gồm cả nhiều vùng ở nam châu Phi, Trung Mỹ và các nước nam châu Âu. Nhưng lũ lụt lớn ở Đông Nam Á chi phối các bản tin thế giới, với hàng trăm người chết ở Philippines, Thái Lan và hàng chục người mất mạng ở các nước láng giềng Myanmar, Campuchia và cả Việt Nam.

Theo WMO, khoa học đã chứng minh một cách chắc chắn rằng thế giới đang ấm lên, tính khắc nghiệt và bất thường của thời tiết cũng vì thế tăng theo. Lượng mưa rơi xuống trong mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 9 năm nay ở bắc và trung Thái Lan tăng cao hơn mùa mưa trung bình 80%.

Trong số những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt nhất năm nay phải kể đến những khác biệt thời tiết khổng lồ ở Mỹ. Có 14 sự kiện khí hậu khắc nghiệt được ghi lại ở Mỹ năm nay, gây tổn thất cả tỷ đôla, bao gồm cả trận bão tuyết bất thường khắp các bang nam và trung tây hồi tháng hai; các trận cuồng phong dữ dội kỷ lục hồi tháng tư và tháng năm sau khi sông Mississippi hứng chịu trận lũ mạnh nhất trong gần 80 năm. Nhưng cách tây Texas gần 1.000km, một trận hạn hán lại đang diễn ra và gây ra nhiều đám cháy rừng lớn. Nhiệt độ mùa hè ở bang Lone Star trung bình 30,4 độ C, cao hơn trung bình nhiều năm 3 độ C.

Nhiều khu vực ở đông bắc và nam Canada cũng trải qua năm đẫm nước kỷ lục – với trận lụt nghiêm trọng nhất xảy theo sau bão Irene cuối tháng tám và bão Lee theo sau đó.

Ở những nơi khác, như vùng Sừng châu Phi, một trận hạn kinh hoàng đẩy 12 triệu người vào nạn đói cho đến khi mưa rơi xuống hồi tháng 10 tình hình mới dịu bớt.
Các nhà khoa học cho rằng các hoạt động của con người là một phần thúc đẩy nhiệt độ toàn cầu “tiến nhanh” đến mức có thể khởi đầu cho sự thay đổi khí hậu “sâu rộng và không thể đảo ngược được”.

Theo CATP