Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ 1-2 tuổi

Theo dõi VGT trên

Chế độ dinh dưỡng cho bé 1-2 tuổi gồm 3 bữa ăn chính, xen kẽ 3-4 cữ bú mẹ. Ngoài cháo và bột, mẹ có thể tập cho con các thức ăn mềm như bún, phở, mì, nui.

Sự phát triển của trẻ sau một tuổi

Về vận động:

Bé 10 -14 tháng: đứng chựng, đi chập chững.

Bé 18 tháng: có thể chạy, vịn tay lên cầu thang.

Bé 24 tháng bắt đầu thích nhảy, đi cầu thang một mình, biết cầm nắm đồ vật, lục lọi ngăn tủ.

Về tâm sinh lý

Bé 8 tháng: có thể nhận biết người quen và người lạ.

Bé 12 -18 tháng: bập bẹ những tiếng đầu tiên “Ba”,”Mẹ”…

Bé từ 18 tháng: bé có thể nói câu ngắn, đơn giản, có khả năng hiểu và làm theo những yêu cầu đơn giản của người lớn.

Lưu ý quan trọng

Cột mốc 18 tháng đánh dấu sự phát triển ngôn ngữ, vận động. Bé 18 tháng chưa biết nói hoặc chưa biết đi cần đưa đến cơ sở y tế chuyên khoa nhi để được khám và tư vấn thêm.

Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ 1-2 tuổi - Hình 1

Chế độ dinh dưỡng của bé 1 – 2 tuổi

Gồm 3 bữa ăn chính, xen kẽ 3-4 cữ bú mẹ. Ngoài cháo và bột, có thể tập các thức ăn mềm như bún, phở, mì, nui. Trong mỗi chén cháo của bé cần có 4 nhóm thực phẩm sau:

2-3 muỗng canh chất đạm băm nhuyễn (thịt, cá, tôm, cua, trứng… Nếu mẹ nấu cháo nước xương, hãy cho bé ăn cả phần thịt vì chứa nhiều chất đạm).

Video đang HOT

2 muỗng rau lá hoặc củ băm nhuyễn (rau muống, rau dền, bí đỏ, cà rốt..)

1-2 muỗng dầu ăn

Thêm bột hoặc cháo cho đầy chén

Sữa mẹ, sữa tươi và các chế phẩm sữa như phô mai quan trọng cho sự phát triển đầu đời của bé.

Những lưu ý quan trọng

Cơ thể bé hàng ngày cần nhiều chất dinh dưỡng. Việc cho bé ăn đa dạng các nhóm thực phẩm, đổi mới thường xuyên là rất cần thiết.

Mẹ có thể bổ sung các món ăn phụ như sữa chua, phô mai, bánh, kem, chuối, đu đủ, nho…

Trước bữa ăn chính 1,5 – 2 giờ, mẹ không nên cho bé ăn vặt để tránh “ngang dạ”, làm bữa chính mất ngon.

Trong bữa ăn cần tạo không khí vui vẻ, thoải mái.

Nếu trẻ ăn bột, cháo ít, hãy bổ sung thêm dinh dưỡng bằng các món ăn nhẹ khác hoặc uống thêm sữa, thay vì ép ăn hết cháo.

Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ 1-2 tuổi - Hình 2

Chăm sóc bé 1-2 tuổi

Khi bé đã có khả năng đi đứng, cầm nắm, trở nên hiếu động hơn thì có những nguy cơ mà mẹ cần lưu ý:

Nguy cơ mắc bệnh: Do hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh, khi vào nhà trẻ, tiếp xúc môi trường mới, bé dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp như cảm cúm, sốt, viêm đường miệng và hô hấp; nhiễm trùng tiêu hóa như tiêu chảy, kiết lỵ… Do vậy, mẹ nhớ cho bé đi chích ngừa đúng theo lịch hẹn bác sĩ, tắm nước ấm ngày một lần, vệ sinh tay chân bằng khăn ướt sạch, vệ sinh đồ chơi cho bé.

Nguy cơ chấn thương: Cẩn trọng nguy cơ té ngã do chạy nhảy. Bé có thể đụng táp lô điện; nước nóng, bỏ vật lạ vào miệng,… Mẹ nên dõi sát bé, dự phòng trước và xử lý tốt khi tình huống xấu xảy ra.

Nguy cơ suy dinh dưỡng: Bé tuổi này hay mắc bệnh nên dễ bỏ ăn, kén ăn. Đa số trẻ 1-2 tuổi bị suy dinh dưỡng do ăn cơm trước khi mọc đủ răng hàm để nhai cơm. Nếu mẹ cắt cử sữa bú đêm lúc này, trẻ cũng có thể bị thiếu dinh dưỡng.

Nguy cơ béo phì: Nếu bé dễ ăn, biết tự đi kiếm đồ ăn và chủ động yêu cầu mẹ cho ăn thêm.

Để giúp trẻ phát triển toàn diện, cha mẹ nên dành nhiều thời gian bên cạnh bé quan sát, trò chuyện và vui chơi cùng. Đây là giai đoạn bé sẽ học từ giọng nói và khẩu hình miệng, cử chỉ của người lớn. Tạo một môi trường an toàn để bé tự do vận động, theo sát bé thay vì bồng bế thường xuyên. Việc chăm sóc nuôi dạy trẻ lúc này là cả một nghệ thuật.

Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ 1-2 tuổi - Hình 3

Thực đơn mẫu

Cho trẻ 12 – 24 tháng tuổi:

- 7h: Một chén nui sao nấu thịt heo nạc băm xào dầu ăn, cà rốt xắt nhỏ.

- 9h: Sữa 200ml (sữa bột pha hoặc sữa nước, sữa tươi)

- 12h: Một chén cháo thịt bò, rau đay, dầu mè trắng.

- 15h: Một miếng phô mai, vài muỗng đu đủ chín

- 18h: Một chén cháo cá ba sa, su su, dầu đậu nành

- 21h: 200ml sữa.

- Đêm: 200ml sữa.

Cho trẻ 25 – 30 tháng tuổi:

- 7h: Một tô bún cá lóc với giá. Một ly nhỏ sinh tố bơ

- 9h30: Sữa 180ml, một miếng thanh long

- 11h30: nửa chén cơm, 30gram thịt heo kho nấm rơm, canh rau lang thịt bò.

- 14h30: Một miếng phomai với bánh sandwich, chuối

- 17h30: Một chén cháo tôm tươi, rau mồng tơi, dầu oliu.

- 20h – 21h: 2 lần sữa 200ml

Bác sĩ Đào Thị Yến Thủy, Chuyên khoa 1 – Nhi Khoa, Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM

Theo VNE

Bệnh dịch hạch tái xuất tại Trung Quốc

Trung Quốc vừa thông báo một ca tử vong do mắc bệnh dịch hạch thể phổi ở tỉnh Cam Túc. Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất thế giới.

Bệnh dịch hạch tái xuất tại Trung Quốc - Hình 1

Tồn tại hơn 2.000 năm qua, dịch hạch đã gây ra 4 trận đại dịch với số tử vong khủng khiếp trong lịch sử nhân loại. Ảnh: Amazone.

Theo Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế Việt Nam, người mắc bệnh là nam, 38 tuổi, khởi phát bệnh vào ngày 14/7 với các triệu chứng sốt, ho. Bệnh nhân đã đi khám, nhập viện ngày 15/7 và được cách ly tại bệnh viện. Một ngày sau thì người bệnh tử vong. Kết quả xét nghiệm dương tính với dịch hạch.

Bệnh nhân làm nghề chăn nuôi và có tiền sử tiếp xúc với loài gặm nhấm. Bộ Y tế Trung Quốc đã thành lập Trung tâm điều hành khẩn cấp, điều tra thực địa và tiêu độc khử trùng môi trường, đồng thời theo dõi những người tiếp xúc gần với bệnh nhân.

Trước đó tháng 8/2009, Bộ Y tế Trung Quốc thông báo bùng phát chùm ca bệnh dịch hạch thể phổi tại thị trấn Ziketan, tỉnh Thanh Hải với 12 trường hợp nhiễm, trong đó có 2 ca tử vong.

Dịch hạch thể phổi là một trong 3 loại chính của dịch hạch, được chia theo loại nội tạng mà bệnh tấn công (gồm dịch hạch thể phổi, dịch hạch thể hạch bạch huyết - loại thường gặp nhất và dịch hạch thể nhiễm trùng máu), đều do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra. Dịch hạch thể phổi hiếm gặp nhất và cũng nguy hiểm hơn cả bởi có thể lây từ người sang người.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, dịch hạch thể phổi là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất thế giới, bệnh nhân có thể chết trong vòng 24 giờ sau khi nhiễm. Người bệnh hít phải vi khuẩn hạch thể phổi khi chúng phát tán trong không khí, hoặc do mổ xẻ, ăn phải động vật nhiễm bệnh (thường là chuột), sau đó có thể truyền sang người khác khi ho mà không cần vật trung gian. Thời gian ủ bệnh từ 2 đến 4 ngày. Người nhiễm bệnh thường có triệu chứng sốt, đau đầu, suy nhược cơ thể, sau đó chuyển sang ho, đau ngực, khó thở, đôi khi ho ra máu.

Tại Việt Nam, những năm trước ghi nhận chủ yếu là dịch hạch thể hạch bạch huyết. Tuy nhiên, kể từ ca bệnh cuối cùng năm 2003 tại Tây Nguyên, đến nay qua giám sát chưa ghi nhận ca mới nào.

Phương Trang

Theo VNE

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Thiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cáThiếu nữ tổn thương não do nhiễm khuẩn từ những nốt mụn trứng cá
17:00:01 28/02/2025
Sinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinhSinh mổ ngoài ý muốn có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh
08:54:31 28/02/2025
Uống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biếtUống cà phê kiểu này cực tốt cho cơ thế nhưng không phải ai cũng biết
09:27:08 28/02/2025
Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?Dầu ô liu và dầu dừa, loại nào tốt cho sức khỏe hơn?
10:35:55 28/02/2025
Đậu nành có tốt nhất?Đậu nành có tốt nhất?
09:33:57 28/02/2025
6 loại trái cây khô giúp giảm axit uric cao, ngăn ngừa bệnh gút và sỏi thận6 loại trái cây khô giúp giảm axit uric cao, ngăn ngừa bệnh gút và sỏi thận
11:11:39 01/03/2025
Uống nước đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lýUống nước đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý
12:30:28 01/03/2025
Uống nước lá rau mùi có lợi gì với sức khỏe?Uống nước lá rau mùi có lợi gì với sức khỏe?
04:30:42 28/02/2025

Tin đang nóng

Bắt nghi phạm sát hại người phụ nữ nhặt ve chaiBắt nghi phạm sát hại người phụ nữ nhặt ve chai
21:08:20 01/03/2025
Vợ chồng Huyền thoại Hollywood Gene Hackman đã chết 9 ngày trước khi được phát hiệnVợ chồng Huyền thoại Hollywood Gene Hackman đã chết 9 ngày trước khi được phát hiện
20:19:26 01/03/2025
Vợ đẹp của Lâm Tây gây tranh cãi khi tập gym chỉ sau 10 ngày sinh con, lên tiếng cảnh báo: Đừng như Xuân!Vợ đẹp của Lâm Tây gây tranh cãi khi tập gym chỉ sau 10 ngày sinh con, lên tiếng cảnh báo: Đừng như Xuân!
16:22:18 01/03/2025
Lý do Mạc Anh Thư và Huy Khánh ly hônLý do Mạc Anh Thư và Huy Khánh ly hôn
20:16:54 01/03/2025
Hoà Minzy ra mắt MV mà cả làng như mở hội xuân: Dàn Anh Trai tháp tùng tận nơi, liền anh liền chị dàn hàng đón chào quan kháchHoà Minzy ra mắt MV mà cả làng như mở hội xuân: Dàn Anh Trai tháp tùng tận nơi, liền anh liền chị dàn hàng đón chào quan khách
20:56:47 01/03/2025
Clip 2 thanh niên tông trúng người đang dắt chó sang đường rồi luống cuống bỏ chạy, số phận nạn nhân khiến triệu người lo lắngClip 2 thanh niên tông trúng người đang dắt chó sang đường rồi luống cuống bỏ chạy, số phận nạn nhân khiến triệu người lo lắng
19:07:26 01/03/2025
Thỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine bất thành sau màn tranh cãi cấp nguyên thủThỏa thuận khoáng sản Mỹ - Ukraine bất thành sau màn tranh cãi cấp nguyên thủ
19:29:52 01/03/2025
Cô giáo gửi ảnh học sinh ngủ trưa và xóa trong 30 giây nhưng đã quá muộn: Phụ huynh quyết định chuyển trườngCô giáo gửi ảnh học sinh ngủ trưa và xóa trong 30 giây nhưng đã quá muộn: Phụ huynh quyết định chuyển trường
19:23:09 01/03/2025

Tin mới nhất

Trà đen: lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

Trà đen: lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

12:43:09 01/03/2025
Mặc dù trà đen có nhiều lợi ích, nhưng nếu uống quá nhiều hoặc không đúng cách, nó cũng có thể gây ra một số tác hại đối với sức khỏe. Dưới đây là một số tác hại có thể gặp phải:
Thành phố Hồ Chí Minh: Cảnh báo trẻ sốc sốt xuất huyết nặng dù chưa vào mùa dịch

Thành phố Hồ Chí Minh: Cảnh báo trẻ sốc sốt xuất huyết nặng dù chưa vào mùa dịch

12:34:18 01/03/2025
Mặc dù vậy, tình trạng suy hô hấp của bệnh nhi vẫn không cải thiện, các bác sĩ phải chọc hút dịch màng bụng để giải áp. Đến nay, sau một tuần điều trị, tình trạng của bé trai mới cải thiện, được cai máy thở, ăn uống được.
Vỡ dạ dày do người thân sơ cứu sai cách

Vỡ dạ dày do người thân sơ cứu sai cách

12:27:56 01/03/2025
Người đàn ông bị hóc khi ăn măng được gia đình sử dụng thủ thuật Heimlich sơ cứu. Tuy nhiên, quá trình thao tác quá mạnh khiến bệnh nhân vỡ dạ dày phải đi cấp cứu.
Việt Nam có loại lá tưởng không ăn được, hóa ra lại là vị thuốc 'siêu bổ dưỡng'

Việt Nam có loại lá tưởng không ăn được, hóa ra lại là vị thuốc 'siêu bổ dưỡng'

11:09:39 01/03/2025
Một số nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật đã cho thấy rằng các hợp chất trong lá đu đủ có thể có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để xác nhận hiệu quả này.
8 thói quen đơn giản giúp làn da trẻ lâu

8 thói quen đơn giản giúp làn da trẻ lâu

10:29:57 01/03/2025
Trong suốt cả ngày, làn da của chúng ta tích tụ hỗn hợp bụi bẩn, dầu, mồ hôi, tế bào da chết và các chất ô nhiễm môi trường. Nếu không được làm sạch đúng cách, các tạp chất này có thể tích tụ, dẫn đến lỗ chân lông bị tắc, nổi mụn và thậ...
70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

70-80% bệnh hiếm liên quan tới di truyền, rất ít bệnh có thuốc điều trị

19:15:00 28/02/2025
Việc sàng lọc phát hiện bệnh rất khó khăn, tuy nhiên, nếu sàng lọc sơ sinh càng sớm thì khả năng phát hiện bệnh hiếm trong giai đoạn bệnh chưa bùng phát và chưa có triệu chứng càng cao. Phát hiện sớm thì cơ hội cứu bệnh nhi càng cao.
Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

Hé lộ cơ chế đằng sau tình trạng sụt cân nghiêm trọng của bệnh nhân ung thư

18:56:49 28/02/2025
Cytokine là những protein nhỏ, giúp cho các tế bào của cơ thể có sự tương tác với nhau. Khi hệ thống miễn dịch phát hiện có các mối đe dọa thì những tế bào sẽ giải phóng các cytokine để phối hợp phản ứng cơ thể.
Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

Top 5 loại quả giá rẻ giàu vitamin C nhất

17:32:24 28/02/2025
Bổ sung 100-200g dứa mỗi ngày giúp nâng cao miễn dịch, duy trì quá trình trao đổi chất, chống oxy hóa, giảm căng thẳng, lo âu, stress. Dứa có nhiều chất xơ giúp ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột.
Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

Chinh phục phong cách tối giản dễ dàng với quần suông

10:26:16 28/02/2025
Chiếc áo sơ mi lụa xanh dương đậm với thiết kế cổ cao, điểm nhấn là hàng cúc tinh tế và phần tay bồng nhẹ. Đi cùng với áo là quần âu trắng ống suông cạp cao - một món đồ không thể thiếu trong phong cách thời trang công sở hiện đại
Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

Ăn gan ngỗng có tốt cho sức khỏe?

09:30:32 28/02/2025
Tại Việt Nam, ngỗng nuôi cơ bản vẫn là tự nhiên, mục đích là lấy trứng và thịt, không phải lấy gan. Hơn nữa cả thịt và gan ngỗng đều không ngon bằng gà nếu nuôi ở điều kiện bình thường như ở Việt Nam.
Chiết xuất từ cây đại bi thay thế kháng sinh

Chiết xuất từ cây đại bi thay thế kháng sinh

09:22:56 28/02/2025
Cùng với các hợp chất flavonoid khác, luteolin được xem là một trong những hợp chất quan trọng quyết định hoạt tính kháng oxy hóa, kháng vi sinh vật, kháng ung thư hiệu quả.
TP.HCM sẵn sàng ứng phó khi sốt xuất huyết đến sớm

TP.HCM sẵn sàng ứng phó khi sốt xuất huyết đến sớm

08:51:27 28/02/2025
Những người có triệu chứng viêm đường hô hấp cấp được khuyến cáo đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao.

Có thể bạn quan tâm

Vợ cũ Huy Khánh thừa nhận bản thân dại

Vợ cũ Huy Khánh thừa nhận bản thân dại

Sao việt

23:53:12 01/03/2025
Vợ Huy Khánh cho rằng, chỉ khi trang bị cho bản thân đầy đủ những điều đó thì mới xứng đáng có một mối quan hệ bình đẳng và sự hạnh phúc không miễn cưỡng.
Nhan sắc gây lú của Triệu Lộ Tư

Nhan sắc gây lú của Triệu Lộ Tư

Sao châu á

23:51:02 01/03/2025
Trong loạt ảnh, Triệu Lộ Tư đã đánh mất đôi má bầu bĩnh non trẻ ngày xưa, thay vào đó là má hóp cùng chiếc cằm dài sắc lẻm.
Đoạn clip nữ diễn viên "đẹp người xấu nết" nổi điên, la hét khiến khiến 30 triệu người sốc nặng

Đoạn clip nữ diễn viên "đẹp người xấu nết" nổi điên, la hét khiến khiến 30 triệu người sốc nặng

Hậu trường phim

23:48:56 01/03/2025
Sohu đưa tin mới đây đoạn clip nữ diễn viên Châu Vũ Đồng phát điên tức giận nghỉ việc đã trở thành chủ đề nóng trên tất cả các MXH Trung Quốc
Mourinho bị cấm chỉ đạo 4 trận, nộp phạt hơn 1 tỷ đồng

Mourinho bị cấm chỉ đạo 4 trận, nộp phạt hơn 1 tỷ đồng

Sao thể thao

23:47:46 01/03/2025
HLV Jose Mourinho của Fenerbahce bị cấm chỉ đạo 4 trận, đồng thời phải nộp phạt khoảng 42.500 euro (gần 1,13 tỷ đồng) vì xúc phạm đội bóng đối thủ Galatasaray.
Hòa Minzy tiết lộ mức thù lao cho 300 dân làng đóng MV "Bắc Bling"

Hòa Minzy tiết lộ mức thù lao cho 300 dân làng đóng MV "Bắc Bling"

Nhạc việt

23:42:39 01/03/2025
Chia sẻ về mức thù lao dành cho những người dân tham gia, Hòa Minzy hài hước tiết lộ: 1 chai nước mắm, 1 túi hạt nêm, 1 đôi dép và 1 chút tiền không đáng kể .
Nhóm thanh niên xông vào quán nhậu chém người ở TPHCM

Nhóm thanh niên xông vào quán nhậu chém người ở TPHCM

Pháp luật

22:24:16 01/03/2025
Bốn người đang ngồi trong quán nhậu ở TP Thủ Đức (TPHCM) bất ngờ bị 2 thanh niên xông vào dùng hung khí đuổi đánh, chém
Huyền thoại Hollywood Gene Hackman có chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt trước khi qua đời

Huyền thoại Hollywood Gene Hackman có chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt trước khi qua đời

Sao âu mỹ

22:13:03 01/03/2025
Chế độ ăn kiêng và tập thể dục nghiêm ngặt của Gene Hackman được tiết lộ sau cái chết bất thường của ông và vợ - nghệ sĩ piano Betsy Arakawa.
Nam sinh lớp 9 bị xe ben cán tử vong ở Bình Dương

Nam sinh lớp 9 bị xe ben cán tử vong ở Bình Dương

Tin nổi bật

22:13:00 01/03/2025
Nam sinh lớp 9 đang trên đường từ TP Dĩ An (Bình Dương) qua TP Thủ Đức (TPHCM) đi học, không may gặp tai nạn khiến nạn nhân tử vong.
Jennie công bố tổ chức 1 sự kiện đặc biệt ở TP.HCM, fan "đứng ngồi không yên" nhưng nhớ lưu ý điều này!

Jennie công bố tổ chức 1 sự kiện đặc biệt ở TP.HCM, fan "đứng ngồi không yên" nhưng nhớ lưu ý điều này!

Nhạc quốc tế

21:47:05 01/03/2025
Ngày 1/3, Jennie tiếp tục hâm nóng không khí fandom với thông báo mới nhất - tổ chức listening party album RUBY tại 21 thành phố.
Triều Tiên thử tên lửa chiến lược, ông Kim Jong-un trực tiếp thị sát

Triều Tiên thử tên lửa chiến lược, ông Kim Jong-un trực tiếp thị sát

Thế giới

21:43:36 01/03/2025
Truyền thông CHDCND Triều Tiên ngày 28.2 đưa tin Bình Nhưỡng đã thực hiện vụ phóng tên lửa hành trình chiến lược trong tuần này.
"Nghe tôi bệnh, Quyền Linh ngồi ngoài khóc, mẹ của Lý Hùng gọi điện năn nỉ giúp"

"Nghe tôi bệnh, Quyền Linh ngồi ngoài khóc, mẹ của Lý Hùng gọi điện năn nỉ giúp"

Tv show

20:59:31 01/03/2025
Nghe tôi bệnh, Quyền Linh ngồi ngoài khóc. Quyền Linh nói với tôi: Tôi thề với ông, tôi sẽ ráng giúp, tôi sẽ kêu gọi bạn bè, tôi sẽ cho ông thở riêng , anh Lữ Đắc Long kể.