Định danh cụ Rùa: Lê Lợi hay Việt Nam?

Tiến Dũng20:41 16/04/2011

Tạp chí Khảo cổ học số ra vào tháng 4-2000 công bố cụ Rùa Hồ Gươm với tên Rafetus leloi ( Rùa Le Loi). Đây là loài rùa nước ngọt lớn nhất thế giới và là loài rùa thứ 5 có ở Việt Nam.

Trong khi mẫu ADN của Rùa Hồ Gươm vẫn chưa được công bố, đã có nhiều ý kiến khác nhau về cách đặt tên cho Rùa Hồ Gươm. Chúng tôi xin giới thiệu các ý kiến đó.

Từ năm 2000, đã có nhiều công trình nghiên cứu, đặt tên cho Rùa Hồ Gươm. Tạp chí Khảo cổ học số ra vào tháng 4-2000 công bố Cụ Rùa Hồ Gươm với tên Rafetus leloi (Rùa Le Loi). Đây là loài rùa nước ngọt lớn nhất thế giới và là loài rùa thứ 5 có ở Việt Nam. Đồng thời đây là loài rùa thứ 23 trên thế giới.

Người có công nghiên cứu và đặt tên như vậy là PGS.TS Hà Đình Đức, với dụng ý dùng tên Lê Lợi làm danh pháp.

Tuy nhiên, tên gọi trên không được cộng đồng thế giới công nhận. Họ cho rằng, Rùa Hồ Gươm thuộc chủng loại Rafetus swinhoei của lưu vực Trường Giang và Hồng Hà (Sông Hồng).

Ông Tim McComarck, Giám đốc chương trình bảo tồn Rùa châu Á (ATP) dẫn chứng, trên thế giới hiện chỉ còn 4 cá thể Rùa Hồ Gươm: hai con ở sở thú Trung Quốc và hai đang ở Việt Nam, theo tên quốc tế là Rafetus swinhoei.

Sách đỏ VN (NXB KHTN, Hà Nội 2000, trang 232) đặt tên Rùa Hồ Gươm là Pelochelys cantoris thuộc họ ba ba, hình thái giống ba ba, song rất lớn…

Có nhiều người cho rằng không nên gọi là rùa mà là con giải. Thực sự trong tiếng Trung Quốc, người ta gọi con này là Ban Miết. Người xưa thường gọi nó trong thi ca là Lại Đầu Ngoan (ba ba chốc đầu). Do đó, khi chuyển ngược lại tiếng Hán, loại rùa da trơn có vỏ mai mềm (Miết, Ngoan) này không được xếp vào hàng tứ linh của các loài Long, Lân, Quy, Phụng vì nó không phải là Quy về mặt danh xưng.

Cụ Rùa hồ Gươm

Loài rùa này thời xưa sống ở lưu vực Trường Giang và Hồng Hà (Sông Hồng) phía bên Trung Quốc và cả Việt Nam. Khi dịch sang tiếng Anh, người ta gọi là rùa Thượng Hải vì thời xưa được nuôi thả trong các ao hồ thuỷ tạ ở Tô Châu, Hàng Châu lưu lại dấu ấn trong sử sách. Chính vì tiếng Anh đã gọi là rùa Thượng Hải, hay rùa Trung Hoa.

Tài liệu nghiên cứu của Giáo sư Lê Trần Bình (Viện Công nghệ sinh học) cùng đồng sự công bố năm ngoái lại miêu tả, Cụ Rùa Hồ Gươm có mai mềm, đầu tù, kích thước khổng lồ (dài khoảng 2m). Cụ có móng vuốt sắc nhọn, trên đầu có bớt trắng. Bớt này dài khoảng 4cm và cho đến bây giờ qua hàng nghìn bức ảnh khác nhau, luôn luôn thấy cái bớt đó. Điều đó chứng tỏ, chỉ còn một Cụ duy nhất đang tồn tại ở Hồ Gươm.

Theo ông Bình, qua phân tích cái mẫu gene của tiêu bản Rùa trong đền Ngọc Sơn và trong chùa Hưng Ký cùng một số loài tìm thấy ở thuộc miền Bắc Việt Nam cho thấy không có mẫu gene giống như giải Thượng Hải.

Tài liệu nghiên cứu của giáo sư Bình và cộng sự đưa ra kết luận, Rùa Hồ Gươm và Cụ rùa Đồng Mô còn sống hiện nay, hay những cá thể rùa đã được ghi nhận ở những khu vực đầm hồ khác thuộc miền Bắc Việt Nam đã được ghi nhận là một loài mới, thực tế chỉ tìm thấy ở Việt Nam và vì thế nên gọi là: Rùa mai mềm nước ngọt khổng lồ Việt Nam. Các cách gọi khác như: rùa, ba ba lớn… có sự lẫn lộn giữa tiếng Hán, Nôm và giữa các địa phương với nhau dẫn đến sự hiểu lầm.

Theo Bee

"Báo cáo thầy, cụ Rùa quá đẹp!"

TS Bùi Quang T, Trởng nhóm chẩoán vành choa Gm chia sẻ, học trò củ ông thốt lên nh vậy khc "mục kích" cụ. TS T cũng tự hào vớic ông đ trị cho cụ Gm.

"Cứu ngời hay cứua!"

Cụ Gm luôc nhiu ngời quan tâm, dành những tình cảmc biệt, thậm chí không ít ngời còn gắ với yu tố tâm linh. Nhận nhiệm vụ, ô cảm thấy áp lực?

Video đang HOT

Áp lực cũ, nhi nói thy, với t cách làt nhà khoa học nghiên cứu v bệnh thủy sả gần 40 năm nay, tôi coi cụ nht bệnh nhâc biệt củ mình. Dĩ nhiên, nhiu ngời dân quan tâm tới cụ và tôi cũng làt ngời dân nên tôồng cảm với mọi ngời. Các cụ nói là tâm linh, tôi cũ suy nghĩ, nhng nu cứ tô lên thành thần thì chẳi chữ trị gì nữ.

Áp lực là ở v sau, còn trớc ht, vẫn phảt trách nhiệmnh lên trên. Tôi nói chẳng hạn thy,t bác sĩ có giỏâu, khi chữ cho ông vua mà s thì sao chữc.

Nhng liệu có chúto gọi là "run" khi ti?

ng! Tôi bình tĩnh làm thôi vì tôi cũng từng rất nhiu lầnnh cho thuỷ sản với áp lực phải thành công rất lớn. Tôi suy nghĩ thy, làt sinh vật thì phải sống theoúng quyt củt sinh vật.

Có chuyện vui là "giáo s rù" Hà Đình Đức phật lòng, thậm chí phản ứng thẳng với những ngời có cách gọi "khôngúng mực" v cụ. Vậy ông gọi là gì?

Tôi gọi là Gm. Quen mồm thì tôi gọi là cụ tôn trọng theo mọi ngời. Tôi cũng hay nói vui khi cùng anh em trongội ti: "Thôi cụ thông cảm cho con cháu xuống sử sang sắcẹp cho cụ". Khi ngời ta tôn lên, mình cũng không nên phủ nhận, phản bác. Cũ ngời trongội khi xuống thấy cụ là chắp tay váấy...

Có c hội tiế nhiu lần, vậy cóiu gì ở cụ khin ông "ấn tng"?

Ấn tng lớn nhất là cụ... rất hin. Lúcầu tôi cũ chút lo lắng vt cá th lớn nh th. Tôi không xuốngc trựp vì tay chân không khỏe nh thanh niên nhng tôi lo nhất khi anh em lao xuống mà phản ứng củ cụ mạnh mẽ thì rấtáng ngại. Nhng cuối cùng, cụ lại rất hin lành.

Vừ hôm kia, chúng tôi tởng là phảánh bắty khác nhng cuối cùng chỉc đ cụ vào lồng, kéo lê bôi thuốc, rất ngon lành. Vậy nên tôi cũng thầm nghĩ hay là cụồng ý và nhiu ngời cũng nói vui vậy.

TS. Bùi Quang T - Trởng nhóm chẩoán vành choa Gm.

Nhng chẳng nhẽ trong tất cả các lần chữ trị cụ cha h cót phản ứng thái quá?

Tôi chy phản ứng gì. Có những thuốc chúng tôi sử dụng trên ba ba, bôit cái lập tức chúng quay ngoắtầu lại, nhng cũng dùng loại thuốcy, cụ hoàn toàn khôn ứng gì.

Thực t, baầu chúng tô có phng át ra là nu chẳng may cụ "khp" vào ai thì cứu rù hay cứu ngời. Nghĩấy cũng hi chùấy... Dĩ nhiên chúng tôi phải lo chuyệnyảm bảo tất cả các tình huống mình phải tính ht.

Nhng rất may, mọic không nh vậy. Các anh emnh, có ngời còn sờ cả vào mũi cụ mà tôi còn phải can,ừng làm cho cụ giật mình. Tôi cũng nhắc anh emừngứng trực diện trớc m.

Tôọc nhiu tài liệu là cha bao giờ cụ tấn công ngời và hôm nay thực t chứng minh, cụ không tấn công thật.

Bệnh ác biệt

"Tô xácịnh quaim cụ làt bệnh nhâc biệt thì trớc ht mình phải lo chẩoá trị tho cho chuẩn. Cũng rất may, tất cả suy nghĩ củ tôi trong chẩoá tngối chính xác. Phácồ củ tôn nayuúng từng bớc, từc tiên lng cụ sẽ bị bệnhy bệnh kia,nh phẩm vào các phòng thí nghiệm xét nghiệmu cho kt quảúng nh vậy".

Ô th bật mí v nhật ký côngc củ những ngời chăm sóc cụ hàng ngày?

Mỗi ngày chúng tôi cắt cử 2 ngời trựco nhiệtộ,ộ PH củ nớc và cho cụ ăn, i mọộng thái củ cụ. Cả ngày cụ ngon thở bao lần, ăc bao nhiêu...u phải ghi cn kẽ. Nu có hiện tng bất thờng, những ngời trực sẽ gọi cho tôi.

Tất cảu có sổ sách i và sổó chỉ có tôc xem. Những ngời khác tôu không cho xem, còn với nhà báo thì nhất quyt là không (cời)... Tôi coây làt bệnh ác biệt vì cụ làt bệnh nhâc biệt.

Trong trả lời báo chí ông nói rằng cụ không mắc trọng bệnh, nhng nhiu ngời cha hẳ yên tâm v sức khoẻ củ cụ?

Lúcầu nhìn ảnh chúng tôi lo ngại khả năng cụ mắc những bệnh trong nội tạng nh viêm phổi hay nhiễm trùng máu nên khi đ cụ lên tôi phả ý ngay những dấu hiệu xuất hiện ở mũi, miệng, mắt. Tôi lo s mắục, mờ, nhng thực t khôi nh vậy, mắt rất tinh tờng. Tôi nói vui là tôeo kính cha chắc nhìn rõ cụ nhng cụ thì nhìn rõ tôấy. Với những ngời trong ngh, nhìt sinh vật sống quaôi mắt có th bit tình trạng sức khỏe.

Cò, nu có bệnh trong nội tạng nhìn mũi sẽ thấy chảy nớc, nng nữ thì mồm mép chảy nớc nhớt ra nhng tôi nhìni, khô, mũi miệng cụ khô lắm. Tôi cũng dn mấy học trò ý nhng họu vui vẻ bảo "báo cáo thầy, cụ quáẹp".

Tôi cũng có bài nói v 6 bệnh thờng thấy ở rù mai mm nhngn nay cụ chỉ có vài bệnh không quá nghiêm trọng. Cũi nói thêm, chúng tôi làmc rất nghiêm chỉnh, lấy mẫu kim tr tất cả mẫu bệnh phẩmu đ vào nhữngn xét nghiệm thuộc loại hiệại nhất Việt Nam.

Nhng những vt thng bên ngoài củ cụ cũng rấtáng ngại?

Quan sát thì thấy rõ rà những vt bệnh. 2 chân có hiện tng x cứng hay còn gọi là lo hó da, mất màu xanh xám và trông da nht nh vậy nên tởng lở loét. Còn các vt thng tin trin tốt, khô vấ gì và tôi nghĩ, không quá 30 ngày là có th yên tâm.

Cụ khôn ứng, ngay cả khc bôi thuốc (ảng).

Nh ông nói ở trên là các ông " làmẹp cho cụ", vậy trông "nhan sắc" củ cụ ra sao?

Hôm kia đ cụ lên, từ ông Hà Đình Đứcn nhiu ngờu công nhận trông tin trin hn hẳn. Nu trớc nhì lở loét thì nay lành. Nhng vấ da cụ, trở lạúng màu sẽ hi lâu, không tht sớmt chiu.

Còn dĩ nhiên các mầm bệnh chúng tôi sẽ cố gắng cắt dứtim. Và trớc khi trả lại môi trờng hồ chúng tôi cũng sẽ xét nghiệm lạit lầảm bảo chắc chắn không còn mầm bệnho.

Nhiu ngời cũng tò mò vc ăn uống thờng ngày củ cụ. Ô th tit lộ?

Trung bình 1 ngày,t sinh vật nh cụ tiêu tốn thức ăn tngng 1% trọng lng, tức trọng lng 100kg ăn khoảng 0,5-1 kg cá. Vừi cót ngày cụ ăn tới 5 con cá, mỗi con cỡ 0,5kg. Nh vậy làủ tiêu chuẩt bữ.

Cụ ăn nhanh, có khi ngoạmứtôi con cá. Cụ ăn tự nhiên, không h s ngời vàó cũng làtcim củộng vật bò sát. Dự vào cách ăn chúng tôánh giá sức khỏe cụ cũng khôngn nỗi.

Có th cụ chaạtn kích cỡ tố!

Việc chữ lầny cũng là c hội him hoi choc nghiên cứu v cụ và ông cũng là ngờin so với nhiu ngời nghiên cứu khác?

(Cời)... Tôi tự hào nói rằng, duy nhất trên th giới có tô trị cho cụ. n ấy. Nuc thành công thì quá tốt. Say tôi cũ th báo cáo và vit sách v chuyệny.

Theo số liệu ông mới công bố, cụ có trọng lng 169kg, trong khi cụ đngc lu giữ tạn Ngọc Sn có trọng lng 250 kg. Tại sao có sự chênh lệnh lớn nh th giữ hai cá th và liệu có phảiy là do khác nhau v giới tính?

Việc ngày xa cân mình không chứng kin nên cũng không bit tho, nhng nuo chiu dài, cụ trongn Ngọc Sn dài tới 1,8m trong khi cụ hiện nay ở hồ Gm chỉ 1,6m.

Theo tôi, vấy khôi do giới tính mà có th do tuổi, chaạt kích cỡ tố. Chúng tôi cũng pháoán khôi là 2 cá th cùng trong 1 lứ. Có th thấy, cụ rùy với cụ trongn Ngọc Sn cùngt loài, nhng lành em hay con cái thì cha bitc.

D luậng vt cụ nữ trong hồ Gm nay chiã và trị không - chy.

Nhng vẫn còn tình huống là cò khác, nhng cụy him khi nổi?

Chúng tô khẳngịnh gần nh chắc chắ trong b là giống cái và nu có th, cụ còn lại làực thì theo bản năng sẽ bi xung quanh khu vực ấy. Nhng vẫn chy, cũng cha ai chụp ảnhc.

Khả nă hay không thì chắc cũng 50/50 vìúng là nu cá th khỏe thờng ít khi nổi, chỉ 5 - 10 phút nhô mũn thởi lại ln xuống. Nhng bằng chứng khoa học bằng hình ảnh v sự tồn tại củt cá th nữ cũng cha ai có.

Bò sát có tập tính bò lên bờ phi nắng tựnh. Tất cả những gì dính trên mai sẽ bị ánh nắng mt trời chiu làm khô, tiêu diệt. Chúng ta có cái dở là khi làm thápa lại xây thẳngứng lên, rù không leo lêc. Đó là 1 bài học v sinh thái.

Trở lạic cụ nổi, tại sao thời gian qua cụ lại nổi với tần suất lớn nh vậy?

Vì môi trờng quá bẩn, cụ chịu không nổi. Trớcây nớc sạch cụ rù chỉ thò mũn thởi lại ln xuống, ít ai thấyc. Gầây chúng tôo 5 - 7im, dớáyu khô sinh vậto sốngc. Kéo lới thử nhiu lần cũng chỉ bắtc con cá chép con con bằng 2ầu ngón tay.

Cho, vấ còn bận tâm nhất là dọn môi trờng hồ, tha ông?

Đúng vậy! Tôi hay nói nói với nhiu ngời trong ngh, phải rót tin làm hồ, nuôi tôm hay chính là nuôi nớc... Gm cũng vậy, làm sạch nớc thì hồ sẽ sống và rù hồ Gm cũng sống khỏe. Có khi lúcó cụ nổi sẽ là vui vẻ chứ khôi bệnh.

Xin cảm n ông!

Theo Dân Trí

Cụ Rùa có thể đã có con cháu Trong quá trình tìm và đưa cụ Rùa hồ Gươm, Hà Nội, lên cạn tuần trước, đội vây bắt đã tóm được một con rùa nhỏ và cho rằng đó là hậu duệ của cụ. Nhiều người cho rằng dưới hồ Gươm ... "Trong lưới không thấy có cá, mà đội lai dắt thấy một con rùa khoảng 20 kg, không phải rùa...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: cụ rùa hồ gươm khảo cổ học rùa nước ngọt rùa hồ gươm rùa le loi rafetus leloi rùa nước ngọt lớn nhất thế giới danh pháp

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ ô tô Mercedes lao xuống biển Nha Trang, xác định danh tính 4 cô gái đi cùng13:53

Người đàn ông trùm kín mít, bấm đèn đỏ khiến xe dừng không kịp ở TPHCM00:54

Người lạ vào tận trường mầm non nghi bắt cóc bé gái 4 tuổi10:53

Xác minh người mặc đồ GrabBike chỉnh tín hiệu đèn giao thông ở TPHCM12:11

Người dân sợ bị phạt khi leo lề, rẽ phải nhường đường xe cấp cứu lúc bị kẹt xe09:12

Vụ tin giả về Xuân Son: Việt Nam vô địch không cần anh, VFF 'dẹp' loạn MXH?03:02

Hơn 130 giao lộ ở TP.HCM cho xe máy rẽ phải khi đèn đỏ08:48

Vợ Xuân Son 'tức tốc' vào viện, nhận thông báo từ bác sĩ, làm 1 việc chạnh lòng?03:18

Dân "rén" phạt, TP.HCM kẹt xe cục bộ, xe cấp cứu "khóc thét" chờ đèn đỏ03:42

Madam Pang "phông bạt" gây phẫn nộ, CĐV Việt bị "dắt mũi" đau, VFF lên tiếng?02:56

Hiện trường vụ xe tải lao vào quán tạp hóa, 6 người tử vong07:55

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Đình chỉ 3 nhân viên đường sắt chậm kéo gác chắn

11:16:55 20/01/2025

Những người này cũng được yêu cầu viết tường trình liên quan đến việc chậm đóng gác chắn tàu khi đoàn tàu đang di chuyển qua, gây nguy hiểm cho người và phương tiện tham gia giao thông khi đi qua cung đường ngang này.

Điều tra vụ người đàn ông tử vong dưới mương nước

19:53:19 19/01/2025

Sáng 19/1, Cơ quan CSĐT Công an huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cho biết, đang điều tra vụ một người đàn ông tử vong dưới mương nước.

Xe tang tông nhiều phương tiện dừng chờ đèn đỏ ở Nghệ An, 1 người tử vong

08:25:20 19/01/2025

Trong lúc đang dừng chờ đèn đỏ ở thị trấn Đô Lương (Nghệ An), nhiều phương tiện giao thông bị xe tang tông từ phía sau. Vụ tai nạn khiến 1 người tử vong, 2 người bị thương.

Một phụ nữ tử vong sau khi rơi từ tầng cao chung cư ở TP Vinh

08:23:23 19/01/2025

Ngày 18/1, lãnh đạo UBND phường Quán Bàu (TP Vinh, Nghệ An) cho biết, một phụ nữ đã tử vong thương tâm sau khi không may rơi từ tầng cao của một chung cư xuống sân.

Thi thể bé trai 7 tuổi mất tích được phát hiện dưới ao nước gần nhà

16:56:15 18/01/2025

Trước đó, vào khoảng 18h30 chiều 16/1, gia đình Elvin trình báo với cảnh sát về việc con trai mất tích. Theo đó, cậu bé đạp xe rời khỏi nhà vào khoảng 14h30 chiều cùng ngày. Một nhóm cảnh sát đã tìm kiếm Elvin cho đến tận đêm khuya.

Phát hiện người đàn ông tử vong ở dốc cầu Phú Hữu, TP Thủ Đức

16:53:51 18/01/2025

Theo đó, khoảng 10 giờ cùng ngày, người dân lưu thông trên đường D2 trong khu Công Nghệ cao (TP Thủ Đức), theo hướng từ quận 7 thì nhìn thấy một người đàn ông nằm tử vong trong làn ô tô ở dốc cầu.

Xe tang lao vào đám đông chờ đèn đỏ, 1 người tử vong, 2 người bị thương

16:50:31 18/01/2025

Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng có mặt để phân luồng, điều tiết giao thông, điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.

Tới dự đám cưới, ô tô do người đàn ông điều khiển bất ngờ lao xuống hồ Cô Tiên

16:47:25 18/01/2025

Trong lúc đỗ ô tô để vào ăn cưới, xe bất ngờ tăng ga rồi lao thẳng xuống hồ Cô Tiên ở phường Hồng Hải (TP Hạ Long, Quảng Ninh), sau đó lật ngửa bụng.

Xe container lao vào cabin trạm thu phí cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt

16:44:56 18/01/2025

Tại hiện trường, toàn bộ thiết bị tại trạm thu phí bị hư hỏng, không thể sử dụng tiếp, chiếc xe container lật nghiêng giữa lòng đường. Vụ tai nạn đang được cơ quan chức năng làm rõ.

Vụ 4 người chết ở Hà Nội: 3 thi thể được tìm thấy dưới gầm giường

07:31:09 18/01/2025

Tối 17/1, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an huyện Phú Xuyên điều tra nguyên nhân tử vong của 4 người trong một gia đình, ở xã Hoàng Long (huyện Phú Xuyên, Hà Nội).

Xác minh người mặc đồ GrabBike chỉnh tín hiệu đèn giao thông ở TPHCM

21:03:09 17/01/2025

Clip lan truyền trên mạng xã hội quay lại cảnh người đàn ông mặc áo xe ôm công nghệ GrabBike điều chỉnh tín hiệu đèn giao thông, được xác định ở TP Thủ Đức.

Lý do tàu metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên phải dừng khẩn cấp

14:20:58 17/01/2025

Trong thời gian đầu metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên vận hành đã phát sinh một số bất cập do điều kiện thời tiết, kỹ thuật nên tàu dừng khẩn cấp để bảo đảm an toàn cho hành khách.