Điều mất mùa, rớt giá khiến nông dân lo lắng

Vụ thu hoạch điều năm nay tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lại rơi vào cảnh mất mùa, thất thu.

Nông dân xã Hòa Hội, huyện Xuyên Mộc, thu hoạch điều. Ảnh tư liệu: Hoàng Nhị/TTXVN

Năng suất, sản lượng điều tại các vườn giảm mạnh từ đến 80-90% so với mọi năm. Trong khi đó, giá bán thì lại rớt xuống 5.000-6.000 đồng/kg so với mọi năm, khiến nhiều nông dân rất buồn rầu, lo lắng.

Nếu như mọi năm, đây là thời điểm nông dân các vùng trồng điều trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu như thị xã Phú Mỹ, huyện Châu Đức, huyện Xuyên Mộc… đang tất bật thu hoạch. Thế nhưng, vụ điều năm nay, nông dân rơi vào cảnh thất thu nặng nên các vườn điều đều vắng bóng người thu hoạch.

Theo phản ánh của nhiều nhà vườn trồng điều, vụ thu hoạch năm nay muộn hơn mọi năm do thời điểm cây điều ra hoa gặp mưa trái mùa kèm sương muối, thời tiết lạnh khiến hoa bị khô và rụng. Chính vì vậy, tỷ lệ đậu trái trên cây vì thế cũng ít hơn so với mọi năm. Theo ước tính, năng suất điều năm nay giảm từ 80-90% so với vụ thu hoạch năm ngoái.

Ông Quách Văn Nhách, thôn Tân Bình, xã Bàu Chinh, huyện Châu Đức cho biết, gia đình ông có 1,5 ha trồng điều từ năm 1986 đến nay. Năm nay, vụ điều thu hoạch khá muộn so với mọi năm; năng suất, sản lượng của vườn nhà ông năm nay cũng giảm mạnh.

Theo ông Nhách, vì thời điểm cây điều ra hoa gặp thời tiết mưa, lạnh và sương muối khiến hoa điều bị khô, rụng hàng loạt nên tỷ lệ đậu trái không cao. Dự kiến, năm nay vườn điều của ông Nhách thu được khoảng hơn 1 tấn thay vì năm ngoái là 2,5 tấn. Giá bán thời điểm này chỉ ở mức là 20.000- 22.000 đồng/kg; trong khi giá điều năm ngoái dao động từ 25.000-28.000 đồng/kg.

Còn gia đình ông Trần Văn Nhật, ấp 2, xã Hòa Hưng, huyện Xuyên Mộc cũng đang canh tác 1,2 ha cây điều đã trồng được 20 năm cũng đang trong tình cảnh mất mùa, thất thu nặng nề. Ông Nhật cho biết, nếu như vụ điều năm ngoái gia đình ông thu được 2,5 tấn hạt thì năm nay cây điều chỉ lác đác vài trái, may mắn lắm chỉ thu được gần 2 tạ hạt.

Nếu như mọi năm tầm này, gia đình ông ngày nào cũng tất bật đi nhặt hạt điều trong rẫy, thì năm nay lại không có việc để làm, 3 ngày mới phải vào rẫy để nhặt điều 1 lần mà mỗi lần nhặt cũng chỉ được vài kg. Không những vậy, giá bán thì rớt xuống từ 5.000-6.000 đồng/kg so với năm ngoái.

Ông Nhật chia sẻ, cây điều ưa nắng, gió nếu gặp mưa trái mùa và sương muối là sẽ khô và rụng bông hàng loạt. Mọi năm, cây điều sẽ ra khoảng từ 2-3 đợt hoa, người trồng điều cũng được thu hoạch từ 2-3 đợt. Năm nay, tại khu vực Bà Rịa-Vũng Tàu mùa mưa đến sớm gần 2 tháng nên người trồng điều đến thời điểm này không còn hy vọng có thêm điều để thu hoạch đợt 2 và 3 như mọi năm.

Theo nhiều hộ dân trồng điều, cây điều khi đã cho thu hoạch không tốn nhiều chi phí chăm sóc. Tuy nhiên, nhân công thu hoạch thì ngày một tăng cao do khan hiếm, cộng với việc giá hạt điều thương phẩm ngày một giảm đã khiến lợi nhuận của người trồng điều ngày một giảm mạnh.

Chính vì vậy, những năm gần đây nhiều hộ trồng điều đã đang chặt dần diện tích điều để chuyển qua trồng các loại cây trồng khác. Tuy nhiên, không phải vùng đất trồng điều nào cũng có thể chuyển đổi sang trồng khác được, do thiếu nước, đất cằn cỗi chỉ phù hợp được với cây điều nên những diện tích này vẫn được người dân duy trì cây điều.

Ông Trần Văn Nhât, ấp 2, xã Hòa Hưng, huyện Xuyên Mộc chia sẻ, mấy năm liên tiếp điều liên tục mất mùa, mất giá nên gia đình ông cũng muốn chuyển đổi sang cây trồng khác. Nhưng do diện tích đất đang canh tác cây điều của gia đình rất khan hiếm nước, đất sỏi đá khô cằn nên cũng không thể phù hợp với các loại cây trồng khác. Hơn nữa, 2 vợ chồng ông đều đã lớn tuổi nên hiện nay gia đình vẫn phải duy trì loại cây này.

Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Châu Đức Đỗ Chí Khởi thông tin, là một trong những vùng trồng điều lớn nhất tỉnh với 1.850 ha nhưng những năm gần đây, diện tích trồng điều trên địa bàn huyện lại liên tục giảm mạnh do nhiều vườn già cỗi, năng suất giảm, lợi nhuận thấp nên nông dân chặt bỏ.

Thời gian qua, huyện đã tìm các biện pháp hỗ trợ nông dân tìm một số giống cây mới có thị trường tiêu thụ tốt, phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu địa phương. Đồng thời, khuyến cáo các hộ trồng điều tập trung chăm sóc, đầu tư vào diện tích trồng điều đang cho năng suất ổn định, tránh tái đầu tư vào những vùng đất cằn cỗi, kém hiệu quả, giữ vững diện tích điều hiện có.

Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có khoảng 8.000 ha trồng điều. Đây là loại cây được trồng ở nhiều vùng đất do đặc tính dễ phát triển, ít tốn công chăm sóc. Đặc biệt, vào cao điểm nắng nóng không lo sợ cây thiếu nước nên những vùng đất xa hệ thống thủy lợi, khó khăn nguồn nước tưới nên được nông dân chọn canh tác nhiều.

Thế nhưng, đây là loại cây rất nhạy cảm với yếu tố thời tiết nên dễ bị dịch bệnh dẫn tới mất mùa. Thực tế, những năm trở lại đây, cây điều luôn đạt năng suất thấp và có xu hướng giảm dần theo từng năm, khiến nông dân chật vật với cây trồng xoá đói giảm nghèo một thời.

Theo ngành nông nghiệp, nguyên nhân khiến giá hạt điều năm nay xuống thấp là do hoạt động xuất khẩu gặp khó khăn, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, chi phí vận chuyển tăng.
Ngành nông nghiệp đã triển khai một số hoạt động để nâng cao chất lượng vườn điều nhưng chưa được cải thiện nhiều về năng suất, chất lượng, nhất là trước những tác động của biến đổi khí hậu. Do đó, việc giúp nông dân canh tác tốt bằng các giống điều ưu việt, hình thành vùng hàng hóa tập trung, liên kết sản xuất theo chuỗi là cần thiết.