Điều gì đã xảy ra vào năm 1816, khi Trái đất chứng kiến một năm ‘không có mùa hè’?
Chưa bao giờ thế giới lại phải chứng kiến một năm khắc nghiệt và lạ lùng như vậy về thời tiết.
Bầu trời trong xanh nắng vàng và những ngày dài ấm áp tuyệt vời của mùa hè là một sự mong đợi của rất nhiều người sau một mùa đông kéo dài. Tuy nhiên, đối với những người sống ở Bắc bán cầu vào năm 1816, những ngày hè đó đã lỡ hẹn với họ.
Năm Không Có Mùa Hè, sự biến động trong năm này đã trải khắp trên phạm vi toàn cầu. Nhiệt độ đã giảm tới khoảng từ 16 đến 13 độ C và kết quả là các kiểu thời tiết trên khắp thế giới bị gián đoạn và xáo trộn.
Ở Mỹ, mùa hè ấm áp bị thay thế bởi mùa đông, thời tiết lạnh buốt vẫn tồn tại kéo dài trong cả năm. Tháng Năm đôi khi có thể hơi lạnh trong điều kiện bình thường, nhưng vào năm 1816, sương giá vẫn tồn tại ở nhiều bang phía đông nước Mỹ. Tháng sáu, người ta còn nhìn thấy tuyết trong khi các con sông ở Pennsylvania vẫn bị đóng băng trong tháng Bảy.
Bên kia Đại Tây Dương, châu Âu hứng chịu những trận mưa xối xả. Ở Ireland, mưa không ngớt trong 8 tuần liên tiếp. Tổng thống Hoa Kỳ John Quincy Adams, lúc đó là đại sứ tại Vương quốc Anh và sống ở London, đã than thở trong nhật ký về những cơn mưa rào lạnh giá và sấm sét đã khiến ông không thể rời khỏi nhà vào đầu tháng Bảy.
Con người đã phải chịu vô vàn tác động trong năm 1816 này.
Tác động của việc giảm nhiệt độ toàn cầu thậm chí còn lan sang châu Á, khiến giai đoạn gió mùa thông thường bị gián đoạn, dẫn đến hạn hán.
Video đang HOT
Hậu quả của sự kiện
Do thời tiết trái mùa nên mùa màng ở nhiều vùng bị thất bát. Ở Mỹ, điều này chủ yếu là do sương giá tiếp tục xảy ra vào mùa xuân. Điều này cũng có thể khiến cho nhiều động vật trong trang trại bị chết. Trong khi ở Ireland, lũ lụt do mưa lớn đã huỷ hoại vụ thu hoạch khoai tây trong năm.
Thiếu mưa là vấn đề đối với cây trồng ở châu Á, với tình trạng hạn hán do mùa gió mùa bị trì hoãn. Ở nhiều khu vực bị ảnh hưởng trên khắp Bắc bán cầu, vụ thu hoạch không thành công đã dẫn đến nạn đói gây ra nhiều thảm kịch.
Một cuộc di cư đáng kể của nông dân từ miền đông Hoa Kỳ đến vùng Trung Tây, tạo nên một khu vực mà về sau trở thành trung tâm hoạt động nông nghiệp của nước Mỹ cho đến ngày nay.
Điều gì đã gây ra thảm hoạ?
Nguyên nhân của thời tiết bất thường này xuất phát từ Sumbawa, một hòn đảo ở Indonesia. Ở đó, vào ngày 5 tháng 4 năm 1815, núi lửa dạng tầng Tambora bắt đầu phun trào dữ dội.
Miệng núi lửa Tambora ngày nay.
Các vụ phun trào núi lửa có thể ảnh hưởng đến khí hậu hành tinh trong nhiều tháng. Điều này có thể xảy ra khi các hạt tro nhỏ, nhẹ vẫn còn trong tầng bình lưu và cản trở ánh sáng mặt trời, dẫn đến việc làm giảm nhiệt độ.
Về quy mô của vụ phun trào núi lửa Tambora. Đây chính là vụ phun trào mạnh nhất trong lịch sử được ghi lại. Những hậu quả của cuộc phun trào năm 1816 được cho là nguyên nhân chính dẫn tới sự xuất hiện của Năm Không Có Mùa Hè.
Nhìn chung, năm 1816 không phải là một năm vui vẻ đối với thế giới bởi có quá nhiều thứ đã phải chịu ảnh hưởng to lớn.
Bạn biết gì về vụ phun trào núi lửa nguy hiểm nhất trong lịch sử
Ngày 10-4-1815, núi lửa Tambora đã thức giấc và phun trào những cột khói bụi mạnh nhất trên thế giới.
Các nhà sử học coi đây là vụ phun trào núi lửa có tác động trực tiếp nguy hiểm nhất được biết đến trong lịch sử nhân loại bởi đã gây thiệt hại to lớn cả vật chất lẫn tinh thần cho con người.
Quang cảnh nhìn từ trên xuống của núi Tambora trên đảo Sumbawa (Indonesia). Ảnh: Getty
Tambora là một núi lửa trên đảo Sumbawa (Indonesia). Với sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT (mạnh hơn 14 lần Ƅom Sa hoàng), lần phun trào năm 1815, người ta có thể thấy những cột khói phun trào cao gấp 3 lần thảm họa St.Helens năm 1980. Đây là vụ nổ gây chấn động lớn nhất trong lịch sử nhân loại.
Ƭheo ước tính, có khoảng 10.000 người thiệt mạng trực tiếρ dưới dòng dung nham nóng bỏng do không kịρ di tản và hơn 80.000 người chết do các hậu quả của sự phun trào mà nó để lại. Ƭrước khi phun trào, núi Tambora có độ cɑo khoảng 4.300m nhưng sau đó chiều cɑo chỉ còn khoảng 2.850m. Ước tính, Ƭambora phun khoảng 300-500 triệu kg mɑgma (mắc-ma) mỗi giây. Tiếng nổ củɑ nó có thể được nghe thấy từ tận Sumɑtra, cách địa điểm phun trào khoảng 2.600km. Núi lửa tạo nên những cột khói bụi cao đến 43km và phân tán bụi bẩn ra bầu khí quyển, bao quanh trái đất.
Các nhà khoa học cho biết, núi lửa phun ra một lượng tro, bụi, nham thạch và khí có tổng thể tích vào khoảng 50 tỷ mét khối. Một lượng khí sulρhur dioxide (SO2) khổng lồ và bay vào khí quyển. Đám mâу bụi từ núi lửa Tambora khiến nhiệt độ toàn cầu giảm từ 0,4 tới 0,7 độ Ϲ. Một năm sau đó, nhiều khu vực ở châu Âu và Ɓắc Mỹ không có mùa hè. Thậm chí, những đám bụi này đã che phủ mặt trời và khiến cho năm 1816 trở thành năm lạnh lẽo xếρ thứ 2 trong lịch sử; các vụ mùa thất thu và đói kém xảу ra khắp châu Âu và Bắc Mỹ; dòng sông Pennsylvania còn đóng băng giữa tháng 8 mùa hè... Vì thế, người tɑ đã gọi năm 1816 định mệnh ấy là "năm không có mùɑ hè".
Bên cạnh đó, hậu quả củɑ núi lửa Tambora còn để lại dấu ấn trong khoɑ học và nghệ thuật.
Ảnh: AP
Gillen D"Arcy Wood, tác giả của cuốn sách Tambora cho biết: "Vụ phun trào đã thay đổi thế giới. Nhiều cái chết đã diễn ra trong những năm sau đó do các hiệu ứng thứ cấp lan rộng khắp toàn cầu. Điều xảy ra sau Tambora là đã có 3 năm biến đổi khí hậu. Thế giới trở nên lạnh lẽo hơn và hệ thống thời tiết thay đổi hoàn toàn trong 3 năm. Nhiều người dân trên thế giới đã phải đối mặt với tình trạng mất mùa và chết đói trên diện rộng từ châu Á, châu Mỹ đến châu Âu; thậm chí sự phun trào của núi lửa Tambora khiến nhiệt độ lạnh hơn dẫn đến sự phát triển của một chủng dịch tả mới ở Vịnh Bengal...".
Trong khi đó, Joseph Manning, Giáo sư lịch sử và kinh điển tại Đại học Yale nói rằng: "Trong thế giới ngày nay, hậu quả của núi lửa nguy hiểm hơn nhiều so với tác động trực tiếp. Nhờ những tiến bộ công nghệ, chúng tôi có thể dự đoán chính xác hơn thời điểm núi lửa phun trào sẽ xảy ra để kịp thời thực hiện các biện pháp sơ tán và đảm bảo an toàn, chẳng hạn như khi các chuyến bay bị hủy do dự đoán núi lửa Agung phun trào vào năm 2017 ở Bali; hay vào tháng 1-2018, khi Philippines sơ tán cư dân gần núi Mayon trước một vụ phun trào lớn. Có lẽ ngày càng có ít nguy cơ những người thiệt mạng vì sự kiện này, nhưng sẽ có rất nhiều rủi ro với khí hậu và hạn hán trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các khu vực gió mùa trên thế giới như Ấn Độ, Đông Á hay Đông Phi".
Những đợt phun trào dữ dội của núi lửa Tambora được ghi nhận kết thúc vào ngày 17-4-1815.
Video: Khoảnh khắc nhật thực tuyệt đẹp ở Ấn Độ Nhật thực cuối cùng của năm nay đã được nhìn thấy trên khắp châu Âu, Đông Bắc Phi, và hầu hết các khu vực phía tây và trung Á. Mới đây, Newsflare đăng tải đoạn video tua nhanh thời gian này cho thấy cảnh Mặt trời lặn tuyệt đẹp ở Shimla, Ấn Độ. Ngày 25/10 vừa qua, nhật thực một phần bắt đầu...
![Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nguoi-chui-qua-cua-taxi-tren-cao-toc-tphcm-trung-luong-co-tam-ly-bat-on-600x432-245-7372360-250x180.webp)
![Ca sĩ Lynda Trang Đài bị bắt ở Mỹ vì tội trộm cắp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ca-si-lynda-trang-dai-bi-bat-o-my-vi-toi-trom-cap-600x432-460-7372027-250x180.webp)
![Clip em bé thất thần khi nộp tiền lì xì cho mẹ khiến dân mạng cười lăn](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/clip-em-be-that-than-khi-nop-tien-li-xi-cho-me-khien-dan-mang-cuoi-lan-600x432-b13-7371080-250x180.webp)
![Bất lực nhìn bóng mẹ rời xa, tiếng khóc xé lòng trong đêm cùng câu nói của bé gái khiến ai cũng nhói lòng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/bat-luc-nhin-bong-me-roi-xa-tieng-khoc-xe-long-trong-dem-cung-cau-noi-cua-be-gai-khien-ai-cung-nhoi-long-600x432-9a0-7372058-250x180.webp)
![Netizen tiết lộ Uông Tiểu Phi khóc thảm thiết trên máy bay sau khi vợ cũ Từ Hy Viên qua đời](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/netizen-tiet-lo-uong-tieu-phi-khoc-tham-thiet-tren-may-bay-sau-khi-vo-cu-tu-hy-vien-qua-doi-600x432-543-7371507-250x180.webp)
![Đoạn video vỏn vẹn 20 giây từ camera của một gia đình lúc 4 giờ sáng khiến ai cũng phải bật khóc: Nhân vật chính lại là người không hề xuất hiện](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/doan-video-von-ven-20-giay-tu-camera-cua-mot-gia-dinh-luc-4-gio-sang-khien-ai-cung-phai-bat-khoc-nhan-vat-chinh-lai-la-nguoi-kho-600x432-8f2-7372178-250x180.webp)
![Thấy con dâu đi làm xa vừa về đến cổng, mẹ chồng có phản ứng khiến ai cũng "đứng hình"](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/thay-con-dau-di-lam-xa-vua-ve-den-cong-me-chong-co-phan-ung-khien-ai-cung-dung-hinh-600x432-676-7371048-250x180.webp)
![1 nhân vật nổi tiếng đang livestream thì người yêu nhờ lấy khăn tắm, sợ lộ bí mật nên ra tín hiệu ngay: 12s ngượng ngùng thấy rõ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/1-nhan-vat-noi-tieng-dang-livestream-thi-nguoi-yeu-nho-lay-khan-tam-so-lo-bi-mat-nen-ra-tin-hieu-ngay-12s-nguong-ngung-thay-ro-600x432-22f-7372306-250x180.webp)
![Tình trạng đáng lo của Quỳnh Lương khi đang bầu 3 tháng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tinh-trang-dang-lo-cua-quynh-luong-khi-dang-bau-3-thang-600x432-b41-7372559-250x180.webp)
![Tro cốt Từ Hy Viên về đến Đài Loan, gia đình không tổ chức lễ viếng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tro-cot-tu-hy-vien-ve-den-dai-loan-gia-dinh-khong-to-chuc-le-vieng-600x432-14b-7372417-250x180.webp)
![Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/y-tuong-gay-soc-cua-tong-thong-trump-ve-dai-gaza-600x432-f7b-7372962-250x180.webp)
Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất
![Các hẻm núi lớn được khắc lên mặt trăng trong chớp mắt](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/cac-hem-nui-lon-duoc-khac-len-mat-trang-trong-chop-mat-600x432-294-7372611-250x180.webp)
Các hẻm núi lớn được khắc lên mặt trăng trong chớp mắt
![Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/phat-hien-ma-di-truyen-tuyet-chung-co-truoc-adn-600x432-da6-7371787-250x180.webp)
Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?
![Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/canh-kinh-di-giua-long-thanh-pho-lon-nhat-the-gioi-thu-pham-gan-gui-den-khong-ngo-600x432-169-7371439-250x180.webp)
Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ
![Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/ca-lang-bao-ve-hon-da-via-xem-nhu-bau-vat-o-xu-thanh-600x432-080-7371062-250x180.webp)
Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh
![Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ten-trom-khet-tieng-sa-luoi-vi-su-co-hiem-gap-600x432-431-7371064-250x180.webp)
Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp
![Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/mua-hang-tren-san-tmdt-trung-quoc-nguoi-dung-ta-hoa-khi-nhan-duoc-buc-anh-cua-mon-hang-do-600x432-37d-7371066-250x180.webp)
Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó
![Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/soc-nguoi-tien-su-thiet-ke-ban-do-3d-tu-13000-nam-truoc-600x432-bef-7371032-250x180.webp)
Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá
![Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/kho-bau-76000-tuoi-tiet-lo-ve-bo-toc-sieu-nhan-600x432-586-7370884-250x180.webp)
Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng
![Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/cho-cung-huong-dong-la-sua-lien-tuc-nguoi-phu-nu-to-mo-toi-xem-thi-hot-hoang-phat-hien-sinh-vat-bi-an-600x432-7b5-7370882-250x180.webp)
Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn
![Chuyện tình cặp đôi kết hôn với nhau lâu nhất thế giới, gần 87 năm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/chuyen-tinh-cap-doi-ket-hon-voi-nhau-lau-nhat-the-gioi-gan-87-nam-600x432-87a-7370561-250x180.webp)
Chuyện tình cặp đôi kết hôn với nhau lâu nhất thế giới, gần 87 năm
![Hòn đá kì lạ ở Ấn Độ, đứng nghiêng 45 độ, đến cả một nhóm người cũng không đẩy nổi?](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/hon-da-ki-la-o-an-do-dung-nghieng-45-do-den-ca-mot-nhom-nguoi-cung-khong-day-noi-600x432-755-7370139-250x180.webp)
Hòn đá kì lạ ở Ấn Độ, đứng nghiêng 45 độ, đến cả một nhóm người cũng không đẩy nổi?
![Bi kịch các nam thanh niên Ấn Độ bị gí súng ép phải lấy vợ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/bi-kich-cac-nam-thanh-nien-an-do-bi-gi-sung-ep-phai-lay-vo-600x432-65a-7370137-250x180.webp)
Bi kịch các nam thanh niên Ấn Độ bị gí súng ép phải lấy vợ
Có thể bạn quan tâm
![Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/be-trai-khoc-thet-khi-roi-thang-tu-mai-nha-xuong-dat-doan-camera-khien-gia-chu-run-ray-600x432-0f3-7373137-250x180.webp)
Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy
Netizen
23:23:18 06/02/2025![Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tran-thanh-toi-tu-tin-minh-se-lam-ra-bo-phim-ngan-ty-dau-tien-cua-viet-nam-600x432-376-7373122-250x180.webp)
Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"
Hậu trường phim
23:00:44 06/02/2025![Những cảnh giường chiếu gây sốc nhất trong phim Hàn](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nhung-canh-giuong-chieu-gay-soc-nhat-trong-phim-han-600x432-d86-7373112-250x180.webp)
Những cảnh giường chiếu gây sốc nhất trong phim Hàn
Phim châu á
22:45:39 06/02/2025![Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/chang-trai-hai-duong-cao-188m-thi-nam-vuong-du-lich-the-gioi-600x432-d56-7373095-250x180.webp)
Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới
Sao việt
22:20:57 06/02/2025![Lâm Y Thần tiết lộ lý do lập di chúc khi ở đỉnh cao sự nghiệp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/lam-y-than-tiet-lo-ly-do-lap-di-chuc-khi-o-dinh-cao-su-nghiep-600x432-9c2-7373091-250x180.webp)
Lâm Y Thần tiết lộ lý do lập di chúc khi ở đỉnh cao sự nghiệp
Sao châu á
22:13:40 06/02/2025![Vợ Ryan Reynolds lại bị kiện, đòi bồi thường 7 triệu USD](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/vo-ryan-reynolds-lai-bi-kien-doi-boi-thuong-7-trieu-usd-600x432-b14-7373087-250x180.webp)
Vợ Ryan Reynolds lại bị kiện, đòi bồi thường 7 triệu USD
Sao âu mỹ
22:06:38 06/02/2025![Thầy giáo gặp cảnh 'con anh, con em' với vợ kém tuổi khiến Hồng Vân xót xa](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/thay-giao-gap-canh-con-anh-con-em-voi-vo-kem-tuoi-khien-hong-van-xot-xa-600x432-6cd-7373080-250x180.webp)
Thầy giáo gặp cảnh 'con anh, con em' với vợ kém tuổi khiến Hồng Vân xót xa
Tv show
22:04:02 06/02/2025![Hà Nội: Thiếu niên bị đâm nhập viện tại lễ hội chùa Đậu](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ha-noi-thieu-nien-bi-dam-nhap-vien-tai-le-hoi-chua-dau-600x432-a9e-7373081-250x180.webp)
Hà Nội: Thiếu niên bị đâm nhập viện tại lễ hội chùa Đậu
Pháp luật
22:03:56 06/02/2025![Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/hoc-sinh-thpt-o-dong-nai-cho-ban-vay-nang-lai-cao-gap-12-28-lan-lai-ngan-hang-600x432-cfe-7373072-250x180.webp)
Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng
Tin nổi bật
22:02:22 06/02/2025![Từ đâu ông Trump đưa ra tuyên bố táo bạo về tiếp quản Gaza?](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tu-dau-ong-trump-dua-ra-tuyen-bo-tao-bao-ve-tiep-quan-gaza-600x432-09b-7373068-250x180.webp)
Từ đâu ông Trump đưa ra tuyên bố táo bạo về tiếp quản Gaza?
Thế giới
21:54:56 06/02/2025![NSND Lan Hương Nam tiến, đóng vai bà mẹ hà khắc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nsnd-lan-huong-nam-tien-dong-vai-ba-me-ha-khac-600x432-48d-7373049-250x180.webp)