Điểm yếu ngăn Trung Quốc thành ’siêu cường sản xuất’
Cựu bộ trưởng Miêu Vu nhận định Trung Quốc phải mất 30 năm để trở thành “siêu cường sản xuất” do còn phụ thuộc các công nghệ bên ngoài.
“Các năng lực cơ bản vẫn còn yếu, những công nghệ cốt lõi lại nằm trong tay người ngoài, nguy cơ bị ‘đánh vào yết hầu’ và ‘tuột xích’ đã tăng đáng kể”, Miêu Vu, cựu bộ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc, cho biết trong bài phát biểu tại hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân (CPPCC) hôm 7/3.
Trung Quốc gần đây trở thành quốc gia sản xuất hàng đầu thế giới, chiếm hơn một phần ba sản lượng cầu, được thúc đẩy do nhu cầu trong nước để sản xuất mọi mặt hàng từ xe cộ tới máy móc công nghiệp. Tuy nhiên, bài phát biểu của ông Miêu đề cập tới những trở ngại khiến Trung Quốc phát mất 30 năm mới đạt mục tiêu trở thành “siêu cường sản xuất”.
Cựu bộ trưởng này cho rằng sự phụ thuộc quá nhiều của các ngành công nghiệp Trung Quốc vào những sản phẩm công nghệ cao của Mỹ như chất bán dẫn đã tạo ra điểm yếu cho nền kinh tế lớn thứ hai toàn cầu này.
Khi nền kinh tế Trung Quốc chuyển sang mô hình dựa trên dịch vụ và các nhà máy sản xuất công nghiệp nặng gây ô nhiễm bị hạn chế, sản lượng sản xuất của nước này đã giảm. Năm 2020, lĩnh vực sản xuất chế tạo chỉ chiếm hơn một phần tư tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc, mức thấp nhất kể từ năm 2012.
Cựu bộ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc Miêu Vu tại một sự kiện ở tỉnh Hải Nam hồi tháng 3/2019. Ảnh: Reuters.
“Tỷ lệ sản lượng sản xuất trên GDP giảm quá sớm và quá nhanh, không chỉ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, việc làm, mà còn tạo ra lỗ hổng an ninh cho các ngành công nghiệp của chúng ta cũng như làm giảm khả năng đối phó với rủi ro, cạnh tranh toàn cầu”, ông Miêu, hiện là thành viên của CPPCC, nói thêm.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11 năm ngoái cũng nhận định ngành sản xuất nước này đổi mới “chưa đủ” và các công ty cần phải xử lý những công nghệ bị “tắc nghẽn” để tiến tới đổi mới hoàn toàn.
“Ngành công nghiệp sản xuất Trung Quốc đã đạt những thành tựu to lớn những năm gần đây. Tuy nhiên, tình trạng ‘lớn nhưng không mạnh’ và ‘toàn diện nhưng chưa đủ tốt’ vẫn chưa được cải thiện”, ông Miêu nói.
Cựu bộ trưởng Trung Quốc cũng liệt kê thêm những rào cản với sự phát triển của lĩnh vực sản xuất như áp lực thuế, thiếu người tài, công nghệ cao và cần tăng cường hỗ trợ tài chính lập tức.
“Chúng ta phải duy trì quyết tâm chiến lược của mình, luôn sáng suốt và hiểu sâu sắc những lỗ hổng cùng khiếm khuyết”, ông Miêu nhấn mạnh.
Quốc hội Trung Quốc hôm 5/3 đã công bố kế hoạch toàn diện nâng cấp năng lực sản xuất với 8 lĩnh vực ưu tiên nhằm tăng khả năng cạnh tranh toàn cầu. Trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14, Trung Quốc đặt mục tiêu khắc phục các khâu yếu kém trong các lĩnh vực chính, phần mềm, vật liệu và hệ thống cơ bản.
Trung Quốc công bố kế hoạch trở thành 'siêu cường sản xuất'
Quốc hội Trung Quốc công bố kế hoạch toàn diện nâng cấp năng lực sản xuất với 8 lĩnh vực ưu tiên nhằm tăng khả năng cạnh tranh toàn cầu.
"Chúng ta phải giữ tỷ trọng sản xuất ổn định trong nền kinh tế nói chung và nâng cao lợi thế cạnh tranh của Trung Quốc trong các lĩnh vực này", chính phủ Trung Quốc cho biết trong kế hoạch 5 năm dài 142 trang được giới thiệu với gần 3.000 thành viên Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc, tức quốc hội, trong phiên họp ngày 5/3.
Kế hoạch này tập trung vào 8 lĩnh vực gồm đất hiếm và vật liệu đặc biệt, robot, động cơ máy bay, phương tiện năng lượng mới và ô tô thông minh, thiết bị y tế và phát minh y học như vaccine, máy móc nông nghiệp, thiết bị sử dụng trong các ngành đóng tàu, hàng không và đường sắt cao tốc, cùng các ứng dụng công nghiệp của hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu Bắc Đẩu.
Công nhân làm việc tại một nhà máy ô tô ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, tháng 4/2020. Ảnh: Reuters .
Trung Quốc nhấn mạnh vào sản xuất tiên tiến trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14, trong đó nêu ra các mục tiêu phát triển và kinh tế giai đoạn 2021-2025, phản ánh quyết tâm của chính phủ nước này trong theo đuổi chuyển đổi công nghệ cao trong lĩnh vực trên.
Điều này giúp bù đắp chi phí sản xuất ngày càng tăng, củng cố vị thế quốc gia của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và nâng cao khả năng cạnh tranh với Mỹ.
Trung Quốc công bố chiến lược sản xuất mới trong bối cảnh Thượng viện Mỹ được cho là đang xem xét dự luật mới với gói hỗ trợ 30 tỷ USD nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh với Trung Quốc. Các nghị sĩ Mỹ đặt mục tiêu đưa vào gói hỗ trợ các yếu tố khác để thúc đẩy lĩnh vực công nghệ của nước này, dự kiến bỏ phiếu thông qua vào tháng 4.
Trong kế hoạch 5 năm mới, Trung Quốc đặt mục tiêu khắc phục các khâu yếu kém trong các lĩnh vực chính, phần mềm, vật liệu và hệ thống cơ bản.
Kế hoạch cho biết Trung Quốc sẽ phát triển chuỗi giá trị công nghiệp "sáng tạo hơn, an toàn hơn với giá trị gia tăng cao hơn", giúp nâng cao khả năng cạnh tranh trong "đường sắt tốc độ cao, thiết bị điện, năng lượng mới và đóng tàu". Kế hoạch cũng cho biết "các bộ phận quan trọng của chuỗi giá trị" phải nằm tại Trung Quốc.
Sản xuất chiếm 33% trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc nửa đầu năm 2020, được coi là xương sống của nền kinh tế công nghiệp. Trung Quốc vẫn đứng đầu thế giới trong sản xuất và được mệnh danh là "công xưởng của thế giới" sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới năm 2001.
Hai kỳ họp quan trọng nhất năm tại Trung Quốc. Video: SCMP .
Dự thảo kế hoạch 5 năm kỳ vọng "các ngành công nghiệp non trẻ" của Trung Quốc sẽ tăng đáng kể giá trị kinh tế và chiếm 17% GDP của cả nước trong giai đoạn 2021-2025. Kế hoạch cũng thúc đẩy tốc độ triển khai mạng di động 5G để tăng tỷ lệ người dùng lên đến 56% trong giai đoạn này.
Quốc hội Trung Quốc khai mạc kỳ họp ngày 5/3. Trong phiên khai mạc, Thủ tướng Lý Khắc Cường công bố mục tiêu tăng trưởng "trên 6%"trong năm 2021. Ông Lý nhấn mạnh tầm quan trọng của đổi mới công nghệ trong tạo ra lợi ích cho nhiều ngành công nghiệp, 23 lần nhắc đến "công nghệ" trong báo cáo chính phủ năm nay, nhiều hơn năm ngoái 9 lần.
Trung Quốc nêu bật các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội 5 năm tới Trung Quốc sẽ thực thi chiến lược ưu tiên việc làm, mở rộng nhóm thu nhập trung bình, mở cửa các lĩnh vực viễn thông, Internet, giáo dục, đối với các nhà đầu tư nước ngoài một cách có trật tự. Các đại biểu tham dự Kỳ họp thứ 4 Quốc hội Trung Quốc khóa XIII tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 4/3/2021....