Dịch sốt xuất huyết ‘vào mùa’ cao điểm

Chu kỳ bùng phát dịch sốt xuất huyết rút ngắn từ 5 năm/đợt còn 3-4 năm/đợt. Hiện, dịch sốt xuất huyết ở nước ta đang bước vào ‘mùa cao điểm’.

Bộ Y tế khẳng định, dịch bệnh vẫn trong tầm kiểm soát.

Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết. Nhất là trong điều kiện thời tiết mưa nhiều, nóng ẩm như hiện nay, muỗi ngày càng phát triển và truyền bệnh. Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận định, nếu các địa phương và người dân cùng chủ động phòng bệnh từ sớm, từ xa, dịch bệnh này sẽ được kiểm soát.

Sốt xuất huyết lưu hành ở nhiều địa phương ở nước ta

Sốt xuất huyết lưu hành ở nhiều địa phương

Trao đổi với báo chí về một số nội dung liên quan đến bệnh sốt xuất huyết hiện nay ở nước ta, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi truyền , có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Bệnh thường diễn biến nhanh, từ thể nhẹ chuyển sang nặng và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Trên thế giới , dù nhiều nước đã áp dụng các biện pháp phòng chống, song sốt xuất huyết vẫn có xu hướng gia tăng hàng năm.

Ước tính mỗi năm có khoảng 390 triệu người nhiễm bệnh tại hơn 100 quốc gia, trong đó khu vực Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương, châu Mỹ và châu Phi là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với khoảng 2,5 tỷ người đang sống trong vùng lưu hành bệnh. Đây là một gánh nặng lớn đối với sức khỏe cộng đồng và ngành y tế toàn cầu.

Tại Việt Nam, sốt xuất huyết lưu hành ở hầu hết các địa phương. Trung bình mỗi năm, cả nước ghi nhận khoảng 100.000 ca mắc và khoảng 100 ca tử vong. Bệnh ghi nhận quanh năm, nhưng thường tăng mạnh từ tháng 6 đến tháng 11. Số ca mắc tập trung nhiều ở các tỉnh, thành phố phía Nam, tuy nhiên những năm gần đây, khu vực miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên cũng bắt đầu ghi nhận số mắc tăng dần.

Tính từ đầu năm đến ngày 8/7/2025, cả nước đã ghi nhận 32.189 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 5 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2024, số mắc giảm 11,2%, tử vong giảm 1 trường hợp. Một số địa phương ghi nhận số mắc tăng cao so với cùng kỳ như: Bến Tre tăng 346,5%, Tây Ninh tăng 274,3%, Long An tăng 208,6%, Đồng Nai tăng 191,7% và TPHCM tăng 151,4%.

Bộ Y tế nhận định, trong thời gian tới, có thể tiếp tục ghi nhận số ca mắc gia tăng tại các địa phương nếu chúng ta không kịp thời triển khai các biện pháp phòng chống dịch quyết liệt và đồng bộ.

Lật úp các vật dụng chứa nước để tránh muỗi đẻ trứng và phát triển

Chu kỳ bùng phát dịch sốt xuất huyết rút ngắn còn 3-4 năm

Ông đánh giá mức độ kiểm soát dịch hiện nay ở nước ta như thế nào?

Ông Võ Hải Sơn : Đến nay, dịch sốt xuất huyết vẫn đang trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, với điều kiện thời tiết thuận lợi cho muỗi phát triển như hiện nay, nguy cơ gia tăng số ca mắc trong thời gian tới là rất lớn.

Theo dõi nhiều năm qua cho thấy, số ca mắc thường gia tăng vào khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 12. Đáng chú ý là chu kỳ xảy ra các đợt bùng phát dịch đang có xu hướng rút ngắn – từ khoảng 5 năm đợt trước đây, nay còn khoảng 3-4 năm. Gần nhất là đợt dịch năm 2022 với số ca mắc lên tới hơn 370.000.

Vì vậy, nếu các địa phương không triển khai các biện pháp phòng, chống dịch kịp thời, nguy cơ bùng phát dịch trong năm 2025 là hoàn toàn có thể xảy ra. Bộ Y tế đang theo dõi sát tình hình và đã có các văn bản chỉ đạo các tỉnh, thành phố – đặc biệt những nơi có số ca mắc cao – cần chủ động kiểm soát ổ dịch sớm, không để dịch lan rộng và kéo dài.

Về phía cơ quan quản lý, Bộ Y tế đã có những giải pháp gì để phòng bệnh, thưa ông?

Ông Võ Hải Sơn : Thời gian qua, Bộ Y tế thường xuyên chỉ đạo các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp phòng chống dịch sốt xuất huyết. Trước hết là xác định các điểm nóng, ổ dịch cũ, khu vực nguy cơ để giám sát, phát hiện sớm ca bệnh, xử lý ổ dịch ngay, không để lan rộng.

Đồng thời, huy động toàn bộ hệ thống chính trị và chính quyền các cấp vào cuộc, từ xã, phường đến tổ dân phố, khu dân cư để tuyên truyền, hướng dẫn người dân cùng thực hiện các hoạt động loại bỏ ổ chứa lăng quăng, bọ gậy tại hộ gia đình, phối hợp với ngành y tế trong các chiến dịch diệt muỗi tại cộng đồng.

Bộ Y tế cũng tăng cường tuyên truyền để người dân nhận biết sớm dấu hiệu bệnh và chủ động phòng ngừa. Ngoài ra, hệ thống y tế cần chuẩn bị sẵn sàng về nhân lực, thuốc men, hóa chất, thiết bị, dịch truyền, giường bệnh và thực hiện tốt việc phân tuyến điều trị để hạn chế quá tải và giảm tối đa số ca tử vong.

Bộ Y tế cũng đã quán triệt tinh thần triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh nói chung và sốt xuất huyết nói riêng phải từ sớm, từ xa…

Hãy dành 10 phút mỗi tuần để diệt muỗi, bọ gậy…

Ông có khuyến cáo gì tới người dân trong thời điểm này để phòng bệnh sốt xuất huyết, thưa ông?

Ông Võ Hải Sơn: Hiện nay, biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết hiệu quả nhất vẫn là diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy và tránh muỗi đốt. Người dân cần đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng, ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài để tránh bị muỗi đốt, sử dụng các biện pháp xua muỗi như kem bôi, đèn hoặc vợt điện.

Quan trọng nhất, khi bị sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, không tự điều trị tại nhà vì dễ bỏ lỡ thời điểm phát hiện dấu hiệu cảnh báo của bệnh.

Chúng tôi kêu gọi mỗi gia đình hãy dành ít nhất 10 phút mỗi tuần để kiểm tra và loại bỏ các ổ bọ gậy trong các vật dụng chứa nước sinh hoạt, thau rửa, đậy nắp các bể nước, thả cá vào bể cảnh để tiêu diệt lăng quăng. Đồng thời, thay nước lọ hoa thường xuyên, nhỏ muối hoặc hóa chất vào các bát nước kê chân chạn, bể cảnh hoặc hòn non bộ; loại bỏ các vật liệu phế thải có thể đọng nước, lật úp các dụng cụ không sử dụng… để không tạo điều kiện cho muỗi đẻ trứng, phát triển.

Với vaccine phòng bệnh, đây là một trong những biện pháp mới, chủ động trong công tác phòng chống sốt xuất huyết. Việc đưa vaccine vào tiêm chủng là tín hiệu tích cực, góp phần giảm số mắc và tử vong, hỗ trợ thực hiện mục tiêu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vaccine không thể thay thế các biện pháp phòng bệnh truyền thống. Để đạt hiệu quả phòng chống dịch bền vững, chúng ta vẫn cần duy trì các hoạt động giám sát dịch tễ, kiểm soát véc tơ truyền bệnh, xử lý ổ dịch sớm và triệt để, tuyên truyền nâng cao nhận thức, đặc biệt là huy động sự tham gia chủ động từ mỗi người dân.