Dịch COVID-19: Nguồn phát tán virus vẫn là dấu hỏi
Đến thời điểm này các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguồn phát tán virus để có thể ngăn chặn sự lây lan từ động vật sang người.
Ngày 12-2, diễn đàn bàn cách chống dịch COVID-19 do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chủ trì kết thúc hai ngày họp với sự tham gia của 400 nhà khoa học và chuyên gia sức khỏe công cộng, trong đó có nhiều chuyên gia Trung Quốc (TQ), cả dự trực tiếp lẫn trực tuyến.
COVID-19 phát tán từ đâu?
Trong hai ngày họp, các nhà khoa học đã bàn mọi khía cạnh của dịch (lịch sử tự nhiên, nguồn gốc của virus, sự lây lan…) và các biện pháp nhằm kiểm soát dịch (các biện pháp lây từ người qua người, các biện pháp tốt nhất bảo vệ nhân viên y tế, nghiên cứu phát triển thuốc điều trị và vaccine ngừa,…).
Tuy nhiên, theo lời Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, đến thời điểm này các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguồn phát tán virus để có thể ngăn chặn sự lây lan từ động vật sang người, bên cạnh cố gắng kìm hãm đà lây từ người sang người.
Địa điểm phát hiện dịch đầu tiên là một khu chợ buôn bán động vật và hải sản sống ở TP Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc. Tuy nhiên, các nhà chức trách TQ chưa xác định được loài động vật nào là nguồn lây. Ông Tedros cho biết tới đây sẽ có thêm nhiều cuộc điều tra sâu hơn nữa nhằm xác định chính xác nguồn phát tán virus.
Tại diễn đàn, các nhà khoa học cũng bàn cách phối hợp nghiên cứu thuốc, vaccine ngừa dịch, cũng như chuẩn bị cho nguy cơ dịch bệnh tiếp theo trong tương lai. Các nhà khoa học thống nhất các ưu tiên nghiên cứu toàn cầu, phác thảo cơ chế duy trì hợp tác khoa học do WHO điều phối. WHO sẽ phát triển các kế hoạch đảm bảo công tác thử nghiệm thuốc diễn ra tốt đẹp.
Bác sĩ tại tâm dịch Vũ Hán dù mặt bị khẩu trang cào xước máu, phải đóng bỉm để khỏi đi vệ sinh vẫn ngày đêm cứu người. Ảnh: AP
Hồ Bắc thay đổi tiêu chuẩn xác định ca nhiễm
Báo South China Morning Post dẫn nguồn Ủy ban Y tế quốc gia TQ ghi nhận tính đến 6 giờ sáng 13-2 có 1.363 người tử vong vì bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng virus Corona mới (tên chính thức là COVID-19) gây ra, 60.063 ca nhiễm. Phần lớn số ca tử vong và ca nhiễm mới đều từ tỉnh Hồ Bắc – tâm dịch (1.310 ca tử vong và 48.206 ca nhiễm).
Đáng chú ý, số ca tử vong mới ở Hồ Bắc được thông báo sáng 13-2 tăng hơn gấp đôi so với số ca nhiễm được thông báo ngày 12-2. Số ca nhiễm mới thông báo sáng 13-2 tăng gấp cả 10 lần số ca nhiễm thông báo ngày 12-2. Cụ thể, con số thông báo sáng 13-2 Hồ Bắc có thêm tới 242 ca tử vong mới, so với con số cũ ngày trước đó là 94 ca. Số ca nhiễm mới thông báo ngày 13-2 ở Hồ Bắc là 14.840 ca (Vũ Hán chiếm phần lớn: 13.436 ca), tăng gấp 10 lần so với số ca nhiễm mới được thông báo ngày trước đó (1.638 ca).
Giải thích về việc số ca nhiễm tăng đột biến, Ủy ban Y tế Hồ Bắc cho biết bắt đầu từ ngày 13-2 họ đã thay đổi các tiêu chuẩn chẩn đoán nhằm xác định các trường hợp nhiễm. Trước nay các bệnh nhân chỉ được xác định nhiễm sau khi xét nghiệm qua thiết bị, vốn đang rất thiếu hụt ở TQ. Giờ các bác sĩ được phép dựa vào dữ liệu chẩn đoán lâm sàng và kết luận trường hợp nào bị nhiễm.
Video đang HOT
Việc thay đổi tiêu chuẩn có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán tốt hơn, ngoài xét nghiệm có thể dựa vào tổng hợp các yếu tố khác nhau (như các triệu chứng bị bệnh về hô hấp nghiêm trọng, hình ảnh chụp phổi, điều kiện cơ thể, lịch sử bệnh tật) để có chẩn đoán. Có thể hiểu nếu trước đây chỉ những bệnh nhân xét nghiệm có kết quả dương tính với COVID-19 mới bị xếp vào con số ca nhiễm thì giờ tất cả trường hợp bị chẩn đoán lâm sàng là nhiễm COVID-19 cũng được gộp vào số ca nhiễm công bố mỗi ngày.
“Đây là kẻ thù số một của cả thế giới và cả nhân loại.”
Tổng giám đốc WHO TEDROS ADHANOM GHEBREYESUS nói về dịch COVID-19
Bệnh nhân, cộng đồng đều được lợi
Thay đổi này đã được nhiều bác sĩ và chuyên gia y khoa trong và ngoài TQ kêu gọi thời gian qua. Nhà chức trách y tế Hồ Bắc nói phương pháp mới sẽ “cho phép các bệnh nhân được điều trị đúng chuẩn giống như một ca nhiễm càng sớm càng tốt”.
Trả lời đài truyền hình trung ương TQ CCTV, Phó Giám đốc Bệnh viện Chaoyang ở Bắc Kinh Tong Zhaohui – một chuyên gia trong nhóm chỉ đạo trung ương hiện đang điều phối chống dịch ở Hồ Bắc, ủng hộ thay đổi này. Theo ông, bước thay đổi này “giúp mang lại một công cụ nữa trong đối phó với dịch bệnh”.
Theo TS Ho Pak-leung – một chuyên gia y tế tại Đh Hong Kong, điều này tốt cho bệnh nhân vì họ có thể được điều trị kịp thời. Với các tiêu chuẩn chẩn đoán trước đây, nhiều người bệnh không được xét nghiệm và phát hiện kịp thời, có thể có nhiều bệnh nhân tử vong trước khi các bác sĩ có điều kiện xét nghiệm để xác định chính xác bệnh.
Nhà nghiên cứu bệnh dịch Zeng Guang tại Trung tâm Kiểm soát và phòng, chống dịch bệnh TQ nhận định phương pháp này lợi thế hơn, vì có nhiều bệnh nhân dù xét nghiệm nhưng chậm cho ra kết quả dương tính với COVID-19. Từng có nhiều trường hợp bác sĩ chỉ có thể xác định bệnh nhân nhiễm COVID-19 sau cả 3-4 lần xét nghiệm, dù các bệnh nhân này có đủ các triệu chứng lâm sàng của một người nhiễm virus này. Vì không thể khẳng định họ nhiễm COVID-19, các bệnh nhân này đã không thể nhập viện điều trị, đồng nghĩa họ có nguy cơ là một nguồn lây nhiễm virus trong cộng đồng. Giờ với việc Hồ Bắc thay đổi tiêu chuẩn chẩn đoán, các bác sĩ có thể cho các bệnh nhân dạng này nhập viện điều trị cách ly. Điều này vừa có lợi cho bệnh nhân và cho cả cộng đồng, có thể chặn được lỗ hổng lây nhiễm.
Bí thư Tỉnh ủy Hồ Bắc, bí thư Thành ủy Vũ Hán bị cách chức
Tân Bí thư Tỉnh ủy Hồ Bắc là cựu thị trưởng Thượng Hải Ứng Dũng, tân Bí thư Thành ủy Vũ Hán là Bí thư Thành ủy Tế Nam Vương Trung Lâm.
Theo tin từ Tân Hoa Xã, Thị trưởng Thượng Hải Ứng Dũng (61 tuổi) – nhân vật thân thiết với Chủ tịch Tập Cận Bình đã được chọn thay Bí thư Tỉnh ủy Hồ Bắc Tưởng Siêu Lương (61 tuổi) vừa bị cách chức vì xử lý kém tình hình dịch COVID-19. Cho đến thời điểm này ông Tưởng là lãnh đạo đảng cấp cao nhất bị cách chức vì dịch COVID-19.
Bí thư Thành ủy Tế Nam (tỉnh Sơn Đông) Vương Trung Lâm (57 tuổi) được chọn thay Bí thư Thành ủy Vũ Hán Mã Quốc Cường 56 tuổi. Đầu tuần này TQ cũng cách chức hai lãnh đạo y tế hàng đầu ở Hồ Bắc: Bí thư Đảng ủy Ủy ban Y tế Hồ Bắc Trương Tấn và Giám đốc Ủy ban Y tế Hồ Bắc Lưu Anh Tư.
THIÊN ÂN
Theo PLO
Bài học cho nhân loại từ những đại dịch
Dịch viêm phổi do nCoV bùng phát mang lại cho nhân loại nhiều bài học về dự phòng và chuẩn bị đối phó với những đại dịch trong tương lai.
Năm 2002, đại dịch SARS do một chủng virus corona gây ra, bắt nguồn từ miền nam Trung Quốc và lan sang 17 quốc gia, 8.000 trường hợp nhiễm bệnh và gần 800 ca tử vong.
Năm 2009, một chủng cúm H1N1 mới xuất hiện ở Mexico, gây sự hoảng loạn trên toàn thế giới.
Năm 2014, dịch Ebola bùng phát ở ba quốc gia Tây Phi, gần 30.000 ca nhiễm bệnh và hơn 11.000 người tử vong.
Giờ đây, năm 2020, nhân loại đang phải đối mặt với sự bùng phát của dịch bệnh do virus corona chủng mới, gọi là nCoV. Viêm đường hô hấp cấp do nCoV được dự đoán sẽ trở thành đại dịch toàn cầu khi đến ngày 11/2 đã có hơn 43.000 trường hợp nhiễm bệnh và 1.018 người tử vong.
Ba năm trước trong cuốn sách tựa đề "Deadliest Enemy" (tạm dịch Kẻ thù nguy hiểm nhất), có một chương viết về virus corona có tên: "SARS and MERS: Harbingers of Things to Come" (tạm dịch Dịch SARS và MERS: Những dấu hiệu báo trước). Thật buồn là những dự đoán đó đã thành hiện thực. Nhưng vấn đề là tại sao con người vẫn bị động trong mỗi lần xảy ra đại dịch?
Hiện nay, giới khoa học đánh giá bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào đều dựa trên hai yếu tố: Tốc độ lây truyền và mức độ nghiêm trọng.
Virus corona chủng mới đang ngày càng lan nhanh và rộng khắp, giống như một loại virus cúm lây truyền giữa người với người, đặc biệt là từ không khí luân chuyển trong không gian kín.
Cơ chế hoạt động của nó vẫn không thay đổi khi lan sang các quốc gia khác. Rất có thể những điều tương tự sẽ xảy ra với các quốc gia như đang xảy ra ở Trung Quốc, mà chính phủ chưa thể ngăn chặn một cách hiệu quả. Điều này đã khiến cho các ca nhiễm nCoV gia tăng nhanh chóng, đòi hỏi một phác đồ chữa trị, lượng thuốc, thiết bị y tế dồi dào, công nghệ cao có thể đảm bảo nguồn cung cho các bệnh nhân.
Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus - Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới ngày 11/2 thừa nhận virus corona mới là "mối đe dọa nghiêm trọng" toàn cầu. Ảnh: Reuters.
Mặc dù các phương tiện truyền thông liên tục đưa tin về những tiến bộ của giới khoa học trong điều chế vaccine chống chủng virus này, nhưng quá trình đó sẽ phải mất nhiều năm. Thậm chí, chúng ta vẫn chưa rõ phải phát triển loại vaccine này như thế nào, có thành công thì sẽ phải mất thêm nhiều năm nữa để thử nghiệm, hoàn thiện và sản xuất.
Vấn đề là con người đã không chuẩn bị kỹ càng trong cuộc chiến chống lại các bệnh truyền nhiễm, giống như cách mà chúng ta vẫn làm khi đối mặt các mối đe dọa khác với an ninh quốc gia. Con người đã quá bị động vì thiếu đầu tư nguồn lực và nhận thức của cộng đồng còn hạn chế. Nếu nghiêm túc trong việc bảo vệ chính mình, chính phủ các nước phải có kế hoạch đầu tư dài hạn, chủ động vào các doanh nghiệp dược phẩm, thiết bị y tế, vật tư và nghiên cứu cơ bản.
Với chuỗi cung ứng công nghiệp và sản xuất thực phẩm phần lớn được toàn cầu hóa, con người luôn phải chịu sự ràng buộc của liên kết yếu nhất trong chuỗi. Ví dụ, Trung tâm nghiên cứu và chính sách về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Minnesota đã xác định 153 loại thuốc cứu sinh quan trọng cho tất cả loại bệnh thường được sử dụng ở Mỹ, giúp kéo dài sự sống cho bệnh nhân trong vài giờ. Tất cả được biết đến nhờ tên hóa học (chứ không có tên thương mại), hoặc thành phần dược phẩm chính của các loại thuốc này, đều được sản xuất tại Trung Quốc. Thế nhưng, 63 loại thuốc trong số đó không có sẵn tại các hiệu thuốc.
Đây chỉ là một ví dụ về việc thiếu chuẩn bị của con người. Thêm vào đó, sự bùng phát dịch corona sẽ càng đe dọa tới nguồn cung của các loại thuốc này bởi dịch bệnh đã làm gián đoạn mọi hoạt động sản xuất tại Trung Quốc. Một bệnh viện hiện đại ở một thành phố lớn của phương Tây sẽ không còn giá trị nếu không còn đủ thuốc thang đáp ứng cho nhu cầu bệnh nhân.
Công nhân và người lao động Bắc Kinh trên đường đi làm sáng 10/2. Ảnh: Reuters
Vì vậy, con người phải chuẩn bị cho một đại dịch có thể bùng nổbằng cách nào?
Đầu tiên, hãy dừng việc gửi nhắn tin xoa dịu rằng đây chỉ là một tình huống rủi ro thấp. Bởi nếu vậy, điều đó vô hình trung khiến chúng ta trở nên chủ quan với loại virus đó.
Hạn chế đi du lịch nước ngoài sẽ chỉ giúp làm chậm sự lây lan của nCoV. Sự bùng phát dịch đã diễn ra ở chính nơi khởi phát nguồn bệnh. Do đó, chúng ta phải có sự chuẩn bị tốt nhất cho tình huống xấu nhất có thể xảy ra. Ngoài ra, chính quyền nên minh bạch thông tin với công chúng về những gì đã xảy ra.
Đồng thời, toàn bộ hệ thống chăm sóc sức khỏe tại địa phương và khu vực cần phải lên kế hoạch chủ động cho sự bùng phát dịch. Trong đó, các khoa cấp cứu chắc chắn sẽ bị quá tải bởi những người thực sự nhiễm bệnh, cũng như người dân lo lắng nhiễm bệnh cần được kiểm tra và xét nghiệm.
Dịch bệnh hiện tại đã khiến nhiều bệnh viện phải hoạt động vượt quá công suất. Chính các bác sĩ chăm sóc trực tiếp cho bệnh nhân là những người rất dễ bị lây nhiễm virus. Trong khi đó, hầu hết bệnh viện đều có kho dự trữ thiết bị bảo vệ cá nhân cực kỳ hạn chế, thiếu cả khẩu trang phòng độc. Vậy sẽ xoay xở thế nào nếu không có đủ công nhân sản xuất các thiết bị này vào thời điểm cần thiết?
Do vậy, hơn bao giờ hết, cần phải coi cuộc "khủng hoảng" nCoV này như một phép thử để loài người có sự chuẩn bị kỹ càng cho những đợt bùng phát dịch bệnh truyền nhiễm có thể lớn hơn và nguy hiểm hơn chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai.
Minh Ngân
Theo Time/VNE
Virus corona: Số ca nhiễm mới giảm, đại dịch chấm dứt vào tháng 4? Ngày 11-2, cố vấn y tế cấp cao của Trung Quốc thông báo sự bùng phát virus corona mới (tên mới là Covid-19) tại nước này có thể sẽ chấm dứt vào tháng 4. Ông Chung Nam Sơn, cố vấn y tế hàng đầu của Trung Quốc, thông báo số ca nhiễm mới đang sụt giảm tại một số tỉnh và dự đoán...