Di tích thắng cảnh quốc gia Gành Đá Đĩa

Dọc bờ biển của đất nước Việt Nam có rất nhiều gành đá, song có lẽ độc đáo và hấp dẫn vào bậc nhất phải kể đến là gành Đá Đĩa thuộc xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.

Gành Đá Đĩa với chiều rộng khoảng 50m và trải dài hơn 200m, là một thắng cảnh thiên tạo hiếm thấy. Đá ở đây dựng đứng theo từng cột, liền khít nhau, có tiết diện hình lục giác hoặc hình tròn, giống như những cái đĩa xếp chồng lên nhau nên mới có tên gọi là gành Đá Đĩa.

Theo kết quả nghiên cứu địa chất, đá ở gành Đá Đĩa là loại đá bazan được hình thành do hoạt động phun trào của núi lửa cách nay hàng triệu năm. Nham thạch phun ra từ miệng núi lửa trôi ra biển, sau đó gặp nước biển lạnh nên bất ngờ bị đông cứng lại, đồng thời xảy ra hiện tượng ứng lực. Chính sự ứng lực này đã gây nên sự rạn nứt toàn bộ khối nham thạch theo mạch dọc, xiên, ngang thành những cột đá đứng liền khít nhau nữa chìm dưới nước nữa nổi trên bờ và tạo nên một gành Đá Đĩa có một không hai của Việt Nam.

Gành Đá Đĩa nằm trong một quần thể tự nhiên vô cùng lý tưởng. Phía Đông là Vịnh Xuân Đài được xem là một trong những vịnh đẹp của Việt Nam. Phía Nam là bãi biển dài khoảng 3km với dải cát trắng mịn, sạch và nước biển luôn trong xanh, là điều kiện tốt để hình thành một khu nghỉ dưỡng biển cũng như các hoạt động thể thao trên nước. Phía Bắc là ngọn hải đăng đứng sừng sừng trên đỉnh cao của gành Đèn, làm nhiệm vụ soi sáng cho tàu truyền ra vào Vịnh Xuân Đài. Phía Tây là xóm làng trù phú với những di sản văn hóa đá nổi tiếng khắp vùng như giếng đá, chuồng gia súc đá, tường rào đá, mộ đá… Phong cảnh nơi đây còn nguyên vẹn vẻ đẹp hoang sơ và môi trường thuần khiết. Gành Đá Đĩa chắc chắn sẽ để lại nhiều ấn tượng và những trải nghiệm khó quên cho du khách khi đến tham quan.

Gành Đá Đĩa được Bộ Văn hoá và Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) công nhận là Di tích thắng cảnh cấp Quốc gia vào ngày 23/01/1997. Năm 2014 được Tổ chức kỷ lục Việt Nam công nhận là Top 20 điểm đến được du khách yêu thích nhất khi đến Việt Nam.