Dị tật sin.h dụ.c bẩm sinh: Điều trị muộn dễ dẫn đến vô sinh
Nguyên nhân vì sao dẫn đến các dị tật này?
Nếu nói con người là do tạo hoá sinh ra thì ông trời quả là ẩu tả khi mà phần lớn những trục trặc, sai hỏng bẩm sinh lại rơi vào cái phần tạo phúc của con người – Hệ sin.h dụ.c.
Vừa qua, khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh, BV Việt Đức kết hợp với các chuyên gia Italy phẫu thuật miễn phí cho các trẻ dị tật hệ tiết niệu, sin.h dụ.c. Chỉ riêng đợt này đã có hàng trăm hồ sơ xin đăng ký. Sức khoẻ & Đời sống đã có cuộc trò chuyện với TS.BS Nguyễn Việt Hoa – Trưởng khoa Phẫu thuật Nhi và trẻ sơ sinh BV Việt Đức về căn bệnh này.TS. Nguyễn Việt Hoa.
TS. Nguyễn Việt Hoa.
PV: Nhiều hồ sơ đăng ký khám như thế chắc hẳn bệnh này khá phổ biến? Nguyên nhân vì sao dẫn đến các dị tật này, thưa BS?
TS. Nguyễn Việt Hoa: Đã có những nghiên cứu dịch tễ cho thấy, dị tật sin.h dụ.c bẩm sinh đứng hàng đầu trong các dị tật bẩm sinh ở tr.ẻ e.m. Tại khoa Phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh Việt Đức 2/3 số trường hợp phẫu thuật là các dị tật sin.h dụ.c bẩm sinh. Các bệnh lý sin.h dụ.c bẩm sinh thường không phải là bệnh cấp tính nên thường phát hiện muộn. Hơn nữa theo quan niệm của nhiều người,thậm chí ngay cả các bộ y tế đều cho rằng đợi đến khi trẻ lớn mới ‘chữa’ bệnh.
Nguyên nhân trực tiếp gây ra dị tật sin.h dụ.c bẩm sinh của trẻ vẫn chưa được xác định, một số yếu tố liên quan như người mẹ bị cúm trong quá trình mang thai, tình trạng hôn nhân cận huyết…
DTSDBS ở trẻ trai là dị tật lỗ tiểu lệch thấp, lệch cao, ẩn tin.h hoà.n, bệnh lý còn tồn tại ống phúc tinh mạc bẩm sinh (thoát vị bẹn, nang thừng tinh, tràn dịch màng tin.h hoà.n), lún dươn.g vậ.t.
Ở trẻ gái là thoát vị môi lớn, u buồng trứng, dính â.m h.ộ, xoang niệu dục chung… Ngoài ra bất thường bộ phận sin.h dụ.c ngoài còn gặp trong hội chứng rối loạn phát triển giới tính (DSD).
PV: Qua tình hình bệnh nhân đến khoa Phẫu thuật Nhi BV Việt Đức, BS thấy có điều gì cần khuyến cáo tới các bậc làm cha làm mẹ hay không? Chị có thường phải ’sửa chữa ‘ sai lầm của phụ huynh khi không nhận thức đúng về bệnh của con mình?
TS. Nguyễn Việt Hoa: Bệnh viện Việt Đức là bệnh viện ngoại khoa tuyến cuối nên việc ’sửa chữa’ sai lầm điều trị vẫn xảy ra. Mặc dù, thông tin giờ đây được cập nhật tốt hơn, mức độ quan tâm của cha mẹ đối với con trẻ cũng cao hơn nhưng không có nghĩa là bệnh lý này được phát hiện và điều trị đúng, vì vậy khuyến cáo vẫn hết sức cần thiết. Cha mẹ, người nuôi dưỡng, khi phát hiện thấy có những bất thường của bộ phận sin.h dụ.c ngoài của con em mình, cần đưa trẻ tới bác sĩ chuyên khoa Nhi thăm khám, tư vấn.
Việc điều trị các loại DTSDBS đôi khi khá phức tạp cần tới nhiều chuyên khoa sâu phối hợp xét nghiệm gen, nội tiết, ngoại nhi, sản khoa, tâm lý, … nên cần đưa trẻ tới bệnh viện chuyên khoa sâu để khám và điều trị. Lấy ví dụ dị tật ẩn tin.h hoà.n nếu phẫu thuật muộn sẽ ảnh hưởng tới chức năng ngoại tiết thậm chí dẫn tới vô sinh.
Mặt khác, trường hợp tin.h hoà.n trong ổ bụng, phát hiện muộn và không được phẫu thuật thì có thể tiến triển thành khối u ác tính. Tại khoa Phẫu thuật nhi BV Việt Đức nhiều năm qua đã ứng dụng kỹ thuật nội soi để chẩn đoán xác định và phẫu thuật những trường hợp tin.h hoà.n nằm trong ổ bụng.
Không hiếm trường hợp đến khám bệnh chỗ chúng tôi trên giấy tờ là con gái, nhưng khi gia đình thấy đến tuổ.i dậy thì, con mình vẫn cứ như cây sào, không có ngực, không có kin.h nguyệ.t… Thăm khám cho thấy thực tế bạn ấy là con trai, có dị tật bẩm sinh lỗ tiểu lệch thấp ở tầng sinh môn và ẩn tin.h hoà.n hai bên.
Lúc mới chào đời, ‘chú chim nhỏ’ của bạn ấy thực sự nhỏ, dươn.g vậ.t cong gập hẳn xuống, lại thêm không thấy tinh hoàn(tin.h hoà.n ẩn) nên cứ mặc nhiên coi là con gái. Mười mấy năm trời bạn ấy phát triển trong tâm lý con gái, để tóc dài.
Các trường hợp bất thường bộ phận sin.h dụ.c ngoài hiếm gặp hơn là hội chứng DSD đến nay chỉ có 3 cơ sở y tế trong cả nước là BV Việt Đức, BV Nhi đồng 2 và BV Nhi T.Ư là được Bộ Y tế cho phép thực hiện việc xác định lại giới tính và thực hiện phẫu thuật
Video đang HOT
Một ca phẫu thuật dị tật lỗ đái thấp do TS.BS. Nguyễn Việt Hoa thực hiện. Ảnh: MT
Ở trẻ trai khi phát hiện một bên bìu to lên nên đưa trẻ tới khám chuyên khoa Nhi , đặc biệt nếu đau bìu cấp cần khám cấp cứu để phòng trường hợp thoát vị bẹn nghẹt hoặc xoắn tin.h hoà.n, nếu để muộn có thể hoại tử ruột hoặc cắt bỏ tin.h hoà.n.
Về dị tật lỗ tiểu lệnh thấp, nên được khám và tư vấn để phẫu thuật trước tuổ.i đi học tránh các biến chứng cũng như ảnh hưởng tâm lý của trẻ.
Đa số các DTSDBS thường gặp ở trẻ nam, tỷ lệ ở tr.ẻ e.m gái ít hơn rất nhiều. Tuy nhiên, việc phát hiện bệnh ở trẻ gái lại khó hơn, ví dụ thoát vị bẹn thì tỉ lệ mắc ở trẻ trai/ trẻ gái = 10/1. Ở trẻ gái thường có dấu hiệu một bên môi lớn phồng lên, nếu bị cả hai bên cần thử nhiễm sắc thể. Gần đây, tại Khoa Phẫu thuật nhi Bệnh viện Việt Đức ứng dụng kỹ thuật nội soi ổ bụng điều trị thoát vị bẹn đặc biệt với trẻ gái có thể kiểm tra được trẻ có bị thoát vị 2 bên hay không? Nếu có thì có thể kiểm tra tử cung, buồng trứng.
Tóm lại, việc phát hiện các DTSDBS ở trẻ nhỏ không khó nếu phụ huynh quan tâm sớm. Đừng bỏ qua các dấu hiệu hay nghĩ là bệnh không cấp tính mà để muộn mới điều trị!
PV: Xin cảm ơn TS về cuộc trao đổi bổ ích này!
Theo Minh Thuý/Suckhoedoisong.vn
Nguyên nhân gây vô sinh nữ giới từ phần phụ
Vô sinh do phần phụ là những hiện tượng bất thường của vòi tử cung như viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung, ung thư buồng trứng...
Buồng trứng là một bộ phận thuộc cơ quan sin.h dụ.c nữ, chịu trách nhiệm sản xuất ra hoóc-môn nữ cũng như sản xuất và tích trữ số lượng trứng.
Đây cũng là cơ quan quan trọng quyết định đến khả năng sinh sản của nữ giới. Vô sinh do phần phụ là những hiện tượng bất thường của vòi tử cung như viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung, ung thư buồng trứng, buồng trứng đa nang, suy buồng trứng... Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh nữ, chiếm 20 đên 25 % trong số chị em bị vô sinh.
U nang buồng trứng là bệnh thường gặp nhất ở chị em phụ nữ trong độ tuổ.i sinh sản. (Ảnh minh họa: Internet)
Những nguyên nhân gây vô sinh từ phần phụ
Viêm ứ nước vòi tử cung
Đây là một trong những bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ. Bệnh thường có hai giai đoạn cấp tính và mãn tính với những biểu hiện nặng nhẹ khác nhau. Viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của chị em, đặc biệt là sức khỏe sinh sản, nó có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Bệnh có thể bắt nguồn từ một số nguyên nhân như: Việc vệ sinh cá nhân kém sạch sẽ, đặc biệt là vấn đề vệ sinh trong mỗi kỳ kin.h nguyệ.t không đảm bảo, không thay băng vệ sinh thường xuyên, dùng tampon... điều này sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập sâu vào trong gây viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung.
Phụ nữ quan hệ tìn.h dụ.c bừa bãi, quan hệ tìn.h dụ.c không an toàn, không vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ, quan hệ trong kỳ kin.h nguyệ.t, quan hệ trong môi trường kém sạch sẽ... cũng là nguyên nhân gây viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung do vi khuẩn xâm nhập sâu vào bên trong qua đường quan hệ.
Phụ nữ phá thai nhiều lần, phá thai ở những cơ sở y tế kém chất lượng, dụng cụ y tế không đảm bảo, không chăm sóc vùng kín cần thận sau phá thai cũng có thể gây viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung.
Việc sử dụng các dụng cụ phòng tránh thai như: đặt vòng tránh thai... cũng là nguyên nhân của viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung.
Phụ nữ mắc một số bệnh viêm nhiễm phụ khoa như: viêm vùng chậu, viêm ống dẫn trứng, viêm nội mạc tử cung, viêm cổ tử cung... cũng có thể lây lan và gây viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung.
Ngoài ra, còn có rất nhiều nguyên nhân khác khiến phụ nữ có thể dễ dàng bị viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung.
Khi bị viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung, chị em thường có một sô dấu hiệu như sau: Vùng kín tiết nhiều khí hư bất thường, thậm chí có thể bị xuất huyết ở â.m đạ.o thường xuyên. Người bệnh bị đau bụng dưới, trướng bụng, đau vùng xương hông (đau nhiều hơn khi hành kinh). Kin.h nguyệ.t không đều, kin.h nguyệ.t ra nhiều hoặc kin.h nguyệ.t bị vón cục.
Cũng có thể bị nóng sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi, hậ.u mô.n bị sưng phù nhẹ.
Những biểu hiện trên thường rõ ràng trong giai đoạn viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung cấp tính. Trong giai đoạn mãn tính, viêm buồng trứng thường không có biểu hiện gì rõ rệt, nhưng hậu quả mà viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung gây ra thì cực kì nguy hiểm. Vì ít biểu hiện nên viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung mãn tính thường ít được chị em chú ý, bệnh không được điều trị sớm sẽ gây ra biến chứng hiếm muộn, vô sinh ở phụ nữ.
Khi có bất kỳ dấu hiệu nào của viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung, bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ siêu âm, khám xét nghiệm tìm ra tác nhân gây bệnh, sau đó sẽ có những hướng điều trị phù hợp.
Viêm ứ nước, ứ mủ vòi tử cung thường được bác sĩ điều trị bằng thuố.c kháng sinh, hoặc phẫu thuật mở thông tạo hình vòi tử cung, tuy nhiên, trong quá trình điều trị, để đạt hiệu quả tối đa, bạn cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là bệnh thường gặp nhất ở chị em phụ nữ trong độ tuổ.i sinh sản. Bệnh có nhiều loại, cụ thể như sau:
U nang cơ năng là những nang nhỏ, vỏ mỏng, chứa dịch. U có thể mất đi sau một vài kỳ kin.h nguyệ.t và nó không có tổn thương về giải phẫu. U nang cơ năng sinh ra do rối loạn chức năng bài buồng trứng.
U nang thực thể thường là những u lành tính nhưng hoàn toàn có thể trở thành u ác tính nếu không được chữa trị kịp thời.
U nang nước là loại u nang có vỏ mỏng, chứa dịch, có cuống dài. không dính vào xung quanh.
U nang nhày buồng trứng thường to, có nhiều thuỳ, vỏ nang dày bên trong chứa dịch nhày màu vàng và hay dính vào các tạng xung quanh.
U nang bì buồng trứng chiếm khoảng 25% các khối u buồng trứng. Thường là u ác, tổ chức u rất đặc biệt, vỏ khối u có cấu trúc như da, có lớp sừng, mỡ... bên trong có chứa tóc, răng, bã đậu...
U lạc nội mạc tử cung là sự xuất hiện của nội mạc tử cung ở buồng trứng, thường ở vỏ buồng trứng. Nang lạc nội mạc tử cung có thể phá huỷ tổ chức buồng trứng lành, thường có ở cả hai buồng trứng, trong nang chứa dịch màu nâu sẫm. U thường gây đau, dính vào các tạng xung quanh và gây vô sinh.
Những khối u nang ở buồng trứng phát triển chậm và thường không có triệu chứng, nên khi phát hiện thì chúng đã phát triển khá lớn. Mặc dù đa số các khối u ở buồng trứng là lành tính, chỉ khoảng 5% phát triển thành ung thư, nhưng chúng ảnh hưởng lớn tới khả năng sinh sản của phụ nữ.
Buồng trứng đa nang
Buồng trứng có nhiều nang nhỏ là dấu hiệu của hội chứng đa nang buồng trứng. Bệnh này có nguy cơ rất cao cản trở việc thụ thai và có thể gây ra hiện tượng vô sinh ở nữ.
Buồng chứng có nhiều nang nhỏ là do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, khiến mức độ hoóc môn sin.h dụ.c tăng cao. Cơ thể không có khả năng rụng trứng do sự sản sinh quá mức của hóc-môn sin.h dụ.c nam (testoterone) và thiếu hóc môn động dục nữ và sản sinh hoóc môn giới tính duy trì thai của buồng trứng.
Do thiếu lượng hóc môn sinh sản, hóc môn sin.h dụ.c nam testoterone không thể chuyển hóa thành hoóc môn động dục nữ và nang trứng không thể chín và rụng.
Mặt khác, hoóc-môn LH của tuyến yên cao, kích thích buồng trứng sản xuất estrogen và tạo ra những thay đổi mô học. Quá trình phát triển của nang noãn sẽ bị gián đoạn do sự gia tăng bất thường về nồng độ testosronen và LH của tuyến yên.
Khi nang noãn không phát triển, đồng nghĩa với việc trứng cũng không thể phát triển và sẽ không có hiện tượng rụng trứng. Điều này khiến các nang noãn bị ức chế và tạo thành các hạt nhỏ ở buồng trứng gây hội chứng đa nang. Đồng thời, khi không phóng noãn nên các hoóc môn progesterone cũng không thể sản xuất được và nồng độ estrogen không thay đổi.
Triệu chứng thường gặp khi bị hội chứng đa nang buồng trứng là: Kin.h nguyệ.t không đều hoặc không có kin.h nguyệ.t; Mọc nhiều mụn trứng cá; Tăng cân nhanh; Rậm lông...
Những chị em phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang thường khó thụ thai do chu kỳ rụng trứng không đều đặn. Ngoài ra, chị em phụ nữ còn có nguy cơ mắc một số bệnh như: cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, béo phì...
Suy buồng trứng sớm
Suy buồng trứng sớm là hiện tượng chức năng buồng trứng ngừng hoạt động sớm, khi phụ nữ dưới tuổ.i 40. Nguyên nhân gây bệnh có thể do di truyền, bệnh tự nhiên, do nhiễm khuẩn, do can thiệp của phẫu thuật, sau khi điều trị hóa chất, xạ trị...
Biểu hiện thường gặp khi bị suy buồng trứng sớm là: Rối loạn kin.h nguyệ.t, khó ngủ, giảm ham muốn tìn.h dụ.c, â.m đạ.o khô...
Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng là bệnh nguy hiểm ở chị em phụ nữ. Bệnh có nguy cơ gây t.ử von.g cao thứ 3 chỉ sau ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
Mặc dù chưa biết rõ nguyên nhân cụ thể gây bệnh, nhưng những yếu tố thuận lợi là môi trường độc hại, tuổ.i sau 40, yếu tố hoóc môn, di truyền, nhiễm khuẩn...
Triệu chứng thường gặp: Đau lưng, bụng to nhanh, cảm giác khó chịu vùng bụng dưới, tự sờ thấy khối u ở bụng, bụng có nước.
Trên đây là những bệnh ở buồng trứng thường gặp nhất, không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản mà còn ảnh hưởng tới chất lượng sống của phụ nữ . Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình chị em nên có những cách phòng bệnh hiệu quả.
Chẳng hạn, khi đến tuổ.i trưởng thành và khi bắt đầu có quan hệ tìn.h dụ.c thì nên đi khám phụ khoa một cách thường xuyên định kì (6 tháng/lần) hoặc khi có dấu hiệu bất thường thì cần đi khám bệnh ngay để phát hiện sớm những bệnh lí của buồng trứng.
BS.Trần Ngọc Cường
Theo Danviet.vn
Bệnh phụ khoa có thể phòng được Phụ nữ hầu như đều mắc bệnh về phụ khoa, chỉ có điều người nhiều người ít, có người tự khỏi, có người phải nhờ sự can thiệp của bác sĩ. Có nhiều chị em ngại không đi khám, để lâu ngày dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng như tái viêm nhiễm nhiều lần, thậm chí vô sinh. Vì thế, ngoài việc...