Đi máy bay Boeing còn an toàn không?

Đó là câu hỏi mà nhiều người đặt ra sau hai vụ tai nạn liên tiếp của dòng máy bay Boeing 737 MAX 8 khiến hàng trăm người thiệt mạng.

Nhiều hãng hàng không của nhiều quốc gia trên thế giới đã ngay lập tức ngưng sử dụng dòng máy bay Boeing 737 MAX 8 vì lo ngại an toàn. Sự việc này xảy ra ngay sau khi một chiếc máy bay thuộc dòng Boeing này của Ethiopia chở 157 người gặp tai nạn hôm 10-3 sau vài phút cất cánh khiến không một ai sống sót.

Hơn bốn tháng, hai tai nạn, 346 người chết

Vụ tai nạn thảm khốc ở Ethiopia xảy ra chỉ sau hơn bốn tháng khi chiếc máy bay Boeing 737 MAX 8 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) mang số hiệu JT610 rơi khiến toàn bộ 189 người trên khoang thiệt mạng. Như vậy đã có đến 346 người thiệt mạng sau hai vụ tai nạn của Boeing 737 chỉ trong thời gian ngắn. Hãng hàng không Ethiopian hôm qua (11-3) cho biết họ đã cho tạm ngừng sử dụng dòng máy bay Boeing đang tai tiếng này.

Chính quyền Ethiopia và Kenya đang phối hợp điều động một đội điều tra để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn. Một nhóm kỹ thuật của Tập đoàn Boeing sẽ đi đến địa điểm gặp sự cố để cung cấp hỗ trợ kỹ thuật theo chỉ đạo của cơ quan điều tra tai nạn Ethiopia và Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ.

Các cơ quan chức năng Ethiopia hôm qua (11-3) cho biết đã tìm thấy hộp đen máy bay Boeing gặp nạn. Hộp đen này là thiết bị thu âm giọng nói trong buồng lái, là thiết bị quan trọng sẽ cung cấp chứng cứ giúp xác định nguyên nhân tai nạn. Tuy nhiên, hãng tin AP(Mỹ) dẫn lời một quan chức hàng không Ethiopia cho biết chiếc hộp đen bị hư hỏng một phần và “chúng ta chờ xem có thể thu thập được gì từ nó”.

Cả hai hộp đen từ máy bay Boeing 787 gặp tai nạn của hãng hàng không Ethiopian Airlines đang được khôi phục, truyền hình nhà nước Ethiopia đưa tin. Bộ trưởng Giao thông Kenya James Macharia cho rằng cuộc điều tra lần này sẽ rất phức tạp. Các chuyên gia hôm qua (10-3) cho biết còn quá sớm để nhận định nguyên nhân gây ra vụ tai nạn thảm khốc này.

Giới quan sát cho rằng chỉ trong vòng chưa đầy nửa năm, dòng máy bay Boeing 737 gặp nạn hai lần và cả hai đều có những tình tiết tương tự nhau: Hai chiếc máy bay đều rất mới, đều gặp nạn sau khi cất cánh không lâu và phi công phát hiện máy bay trục trặc kỹ thuật. Mary Schiavo, một nhà phân tích hàng không của hãng tin CNN và là cựu tổng thanh tra Bộ GTVT Mỹ, nhận định hai sự cố của Boeing vừa qua là rất đáng ngờ.

Tài trợ

“Một dòng máy bay gặp sự cố hai lần trong một năm trong khi cả hai chiếc này đều hoàn toàn mới. Điều đó đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trong ngành hàng không, bởi vì điều đó chưa bao giờ xảy ra” – Mary Schiavo nói.

Các đại biểu của Hội đồng môi trường Liên Hiệp Quốc ở Nairobi (Kenya) tưởng nhớ nạn nhân vụ tai nạn máy bay Ethiopian Airlines. Ảnh: AFP

Lịch sử an toàn bay đáng lo ngại

Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc hôm 11-3 cũng yêu cầu phải ngừng hoạt động tất cả máy bay Boeing 737 MAX 8. Đại diện ngành chức năng Trung Quốc, đất nước đang sở hữu đội bay Boeing 737 MAX 8 lớn nhất thế giới với 97 chiếc máy bay, khẳng định “không khoan nhượng đối với tất cả rủi ro đe dọa an toàn” của người sử dụng.

Chính quyền Trung Quốc lý giải rằng Boeing 737 MAX 8 đều gặp sự cố trong cả hai vụ tai nạn máy bay gần đây mặc dù cả hai đều mới được sử dụng. Cả hai vụ tai nạn đều xảy ra trong quá trình cất cánh và có những điểm tương đồng nhất định. Trung Quốc cho biết thêm họ sẽ liên lạc với Boeing và Cục Hàng không Liên bang Mỹ để xác minh các vấn đề về an toàn bay trước khi cho phép các máy bay Boeing MAX 8 hoạt động trở lại.

Trung Quốc, Ethiopia và Indonesia chỉ là ba trong số nhiều quốc gia cho ngừng sử dụng dòng Boeing 737 MAX 8 sau vụ tai nạn vừa qua. Bộ Đất đai, Hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc hôm qua cũng cử nhóm quan chức tới kiểm tra khẩn cấp hai máy bay Boeing 737 MAX 8 của hãng hàng không giá rẻ Eastar Jet, tập trung vào hệ thống điều khiển tự động và thiết bị điện tử trên phi cơ. Giới quan sát đặt nghi vấn về mức độ an toàn của dòng máy bay Boeing 737 MAX 8 khi phía Boeing cho đến nay vẫn chưa có những phản hồi thỏa đáng về vấn đề an toàn bay của dòng máy bay họ cung cấp.

157 người thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay Ethiopia đến từ 35 quốc gia, gồm 32 công dân Kenya, 18 công dân Canada, chín công dân Ethiopia, tám công dân Trung Quốc, Ý và Mỹ. Liên Hiệp Quốc hôm qua cũng tuyên bố trong số các nạn nhân có 19 nhân viên của họ, đang làm việc cho nhiều bộ phận khác nhau.

Chuyên gia hàng không Mary Schiavo nhận định: “Chuyến bay của Lion Air (gặp tai nạn vào năm ngoái) là một vấn đề lớn đối với Boeing nhưng họ đang cố gắng tìm cách vượt qua. Họ đưa ra cảnh báo khẩn cấp về đào tạo và sản xuất vẫn tiếp tục nhưng với tai nạn thứ hai này, tôi không nghĩ mọi người sẽ quên”. Hãng tin CNBC (Mỹ) dẫn lời cựu chủ tịch điều hành an toàn hàng không của Hiệp hội Phi công hàng không Mỹ John Cox nói rằng: “Có hàng loạt câu hỏi đặt ra nhưng vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng”.

Trong khi đó, lịch sử số vụ tai nạn của dòng máy bay Boeing 737 lại cho thấy những con số đáng suy ngẫm. Theo trang thông tin Airfleets.Net, từ năm 1970 đến nay có đến 161 vụ tai nạn máy bay Boeing 737 (gồm Boeing 737 và Boeing 737NG), tức trung bình có đến hơn ba vụ tai nạn/năm khiến tổng cộng 5.121 người chết. Tất nhiên, cần phải loại bỏ các vụ tai nạn do chủ quan, ví dụ do phi công cố ý tự sát nhưng đó là thiểu số.

Chỉ tính từ năm 2000 trở lại đây, khi hệ thống máy bay đã được cải thiện đáng kể củng cố chất lượng an toàn bay, Boeing cũng có đến 63 vụ tai nạn khiến 2446 người thiệt mạng. Những con số này nếu so với đối thủ của Boeing là Airbus (bao gồm cả Airbus 300, 310, 320, 321, 330 hay 340) thì cao hơn rất nhiều. Điều đó càng khiến nhiều người tỏ ra lo ngại việc sử dụng dòng máy bay 737 MAX 8 của Boeing. Dù vậy, hãng tin CNN dẫn báo cáo gần đây của Boeing cho biết đến nay đã có 350 chiếc MAX 8 được giao cho các hãng hàng không trên toàn thế giới, hơn 4.661 chiếc khác đang được đặt hàng.

Hãng hàng không Southwest (Mỹ), khách hàng lớn nhất của Boeing đang khai thác dòng MAX 8, cho rằng họ vẫn tin tưởng vào các chuyến bay của mình, bao gồm các chuyến bay của Boeing 737 MAX 8. Tập đoàn hàng không này cho biết họ đang theo dõi sát sao sự cố của Ethiopia. Trong khi đó, Cục Hàng không Liên bang Mỹ, đơn vị cấp phép bay cho dòng Boeing 737 MAX 8, cho biết họ đang theo sát cuộc điều tra của Ethiopia.

Hãng hàng không nào đang dùng Boeing 737 MAX 8?

Theo Bloomberg, 10 khách hàng lớn nhất của Boeing hiện nay bao gồm: Hãng hàng không Southwest (Mỹ) với 280 chiếc (đã giao 31 chiếc); Flydubai (Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất) với 251 chiếc (đã giao 14 chiếc); Lion Air (Indonesia) với 201 chiếc (đã giao 14 chiếc); Gecas (Mỹ) với 176 chiếc (đã giao 22 chiếc); Air Lease (Mỹ) với 168 chiếc (đã giao 14 chiếc); United Airlines với 136 chiếc (đã giao 12 chiếc); SpiceJet với 136 chiếc (đã giao bảy chiếc); Gol Transportes Aéreos với 135 chiếc (đã giao sáu chiếc); Ryanair (Ireland) với 135 chiếc (chưa giao) và Jet Airways (Ấn Độ) với 125 chiếc (chưa giao). Trong danh sách đội bay của bốn hãng hàng không của Việt Nam (Vietnam Airlines, Jetstar, VietJet và Bamboo Airways) hiện chưa khai thác dòng máy bay Boeing 737 MAX. Tuy nhiên, trên website của Boeing ghi nhận hãng VietJet đặt mua 100 chiếc vào tháng 5-2016.

ĐẠI THẮNG – THÙY ANH

Theo PLO