Dệt may, da giày lo lắng ‘cầm cự’ đến cuối năm

Vào thời điểm này của những năm trước, các doanh nghiệp da giày, dệt may đều đã có đơn hàng đến cuối năm và nửa đầu năm sau. Nhưng năm nay, nhiều doanh nghiệp mới chỉ được nhận đơn hàng theo tuần, xuất khẩu sang các thị trường hàng đầu của Việt Nam đều sụt giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước.

Giày dép gặp khó ở nhiều thị trường

Theo thông tin mới nhất từ Bộ Công Thương, ngành sản xuất da và các sản phẩm có liên quan tháng 8/2020 tăng trưởng 2,9% so với tháng trước, nhưng giảm 3,6% so với cùng kỳ năm 2019. Tính chung 8 tháng năm 2020, mức độ sụt giảm là 4,3% so với cùng kỳ năm 2019.

Kim ngạch xuất khẩu giày dép các loại 8 tháng đầu năm nay ước đạt 10,9 tỷ USD, giảm 8,6% so với cùng kỳ năm 2019.

Về mặt thị trường, tính chung 7 tháng đầu năm, Mỹ dẫn đầu về tiêu thụ giày dép Việt Nam với kim ngạch 3,43 tỷ USD, chiếm tỷ trọng trên 36% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước và giảm gần 9% so với cùng kỳ 2019.

Đứng thứ hai là Trung Quốc chiếm 12%, đạt 1,14 tỷ USD, giảm hơn 19% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường theo sau gồm Bỉ, Nhật Bản, Đức, kim ngạch xuất khẩu cũng giảm lần lượt 17%, 2% và trên 10% so với cùng kỳ năm trước.

Theo Bộ Công Thương, hầu hết xuất khẩu giày dép ra thị trường nước ngoài đều bị sụt giảm. Đan Mạch là thị trường giảm mạnh nhất với gần 64%, đạt 6,2 triệu USD.

Bộ Công Thương dự báo, từ nay đến cuối năm, dự báo đầu ra của ngành da giày sẽ tiếp tục gặp khó, bởi phụ thuộc nhiều vào khả năng khống chế dịch của Mỹ và châu Âu. Động lực lớn nhất cho tăng trưởng của ngành chính là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU ( EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8 vừa qua.

Để có thể tận dụng cơ hội từ Hiệp định EVFTA nhằm gia tăng xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp trong ngành da giày đã lên phương án như tái cơ cấu bộ máy, sẵn sàng hạ tầng nhà xưởng, nguyên liệu nhằm đáp ứng theo các cam kết của Hiệp định, đồng thời tăng cường đầu tư máy móc để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng Thư ký Hiệp hội Da-Giày-Túi xách Việt Nam đánh giá, EU là thị trường truyền thống của ngành da giày Việt Nam, chiếm tới gần 30% kim ngạch xuất khẩu, khoảng gần 6 tỷ USD mỗi năm.

“Chúng tôi kỳ vọng việc Hiệp định EVFTA có hiệu lực sẽ thúc đẩy hơn nữa xuất khẩu giày vào thị trường này, giúp bù đắp lại những thiệt hại của xuất khẩu trong những tháng đầu năm”, bà Xuân nói.

Tuy nhiên, EU là thị trường đòi hỏi rất cao với các điều kiện gia nhập không hề dễ dàng như yêu cầu về kỹ thuật, hàng hóa chất lượng cao cũng như các yêu cầu đảm bảo về lao động, môi trường… Đó là các yếu tố mà các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ phải cải thiện rất nhiều mới có thể đáp ứng. Trong khi đó, doanh nghiệp da giày nắm bắt thông tin về EVFTA còn rất hạn chế, mô hình, phương thức sản xuất gia công là chủ yếu…

Bên cạnh đó, doanh nghiệp chưa có tính năng động trong tiếp cận thị trường. Ngoài ra, nội lực về nguồn nhân lực, hệ thống cơ sở hạ tầng, các doanh nghiệp cũng chưa đáp ứng được vì sự phát triển nhỏ lẻ, manh mún.

“Chúng tôi rất mong muốn doanh nghiệp phải có sự chuyển biến tích cực mới có thể tiếp cận được “cuộc chơi”. Cùng với đó, thể chế, chính sách cũng cần có sự cải thiện. Điều này đòi hỏi có sự đồng bộ từ doanh nghiệp, phía Nhà nước mới có thể thực thi, tận dụng được cơ hội thị trường trong thời gian tới”, bà Thanh Xuân nhấn mạnh.

Dệt may và da giày là một trong những ngành chịu ảnh hưởng lớn từ dịch COVID-19. Ảnh: TTXVN.

Dệt may lo lắng về đơn hàng

Theo Bộ Công Thương, 8 tháng năm 2020, dệt may đóng góp gần 22 tỷ USD vào kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước, song vẫn giảm hơn 11% so với cùng kỳ năm 2019. Đợt dịch mới bùng phát trở lại trên toàn cầu khiến sản xuất, xuất khẩu dệt may Việt Nam tiếp tục gặp nhiều khó khăn hơn.

Vào thời điểm này của những năm trước, các doanh nghiệp đều đã có đơn hàng đến cuối năm và nửa đầu năm sau, nhưng năm nay, phần lớn doanh nghiệp chỉ nhận đơn hàng theo từng tháng, thậm chí từng tuần. Một số đơn vị mới nhận được 50-60% đơn hàng so với tháng 9 năm ngoái, các tháng còn lại năm 2020, 2021 đều chưa có thông tin rõ ràng.

Bộ Công Thương đánh giá, tình hình thị trường dệt may thế giới trong quý 3 chưa nhiều dấu hiệu khả quan, thị trường chưa chuyển biến. Cùng với đó, nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng ở Mỹ, EU và Nhật Bản vẫn chững lại. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới suy giảm cầu trong lĩnh vực sản xuất dệt may.

Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) dự báo, xuất khẩu dệt may của Việt Nam 6 tháng cuối năm tiếp tục giảm khoảng từ 14-18% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm khoảng 32,75 tỷ USD, giảm khoảng 16% so với năm 2019.

Đại Vinatex cho hay, đơn hàng cho quý 4 hầu như chưa có, đây là thách thức lớn cho kế hoạch sản xuất kinh doanh của tập đoàn, trong khi đơn hàng khẩu trang đã giảm nhiều về số lượng và giá giảm đến mức chỉ vừa đủ chi phí sản xuất.

Còn ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho hay: Thông thường, các đơn hàng được nhận trước từ 3 – 6 tháng, nhưng với tình hình hiện tại, các đơn hàng dệt may gần như đóng băng, tháng nào nhận hàng tháng đó, không còn nhận trước 3 – 6 tháng như trước kia. Dự kiến, từ thời điểm hiện tại đến cuối năm, lượng hàng được đặt giảm từ 30 – 50%.