Đề xuất sửa quy định cho vay tiêu dùng, để khách hàng không sa vào bẫy nợ
Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 43/2016/TT-NHNN của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính.
Dự thảo Thông tư đưa ra thay đổi về phương thức giải ngân vốn và thu hồi nợ của công ty tài chính…
Dự thảo Thông tư đưa ra những quy định nhằm kiểm soát mục đích sử dụng vốn vay tiêu dùng.
Theo văn bản giải thích của Ngân hàng Nhà nước, thực trạng cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay là phần lớn sẽ giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay.
Cũng từ thực tế chứng minh việc giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay đang phát sinh nhiều rủi ro, không kiểm soát được mục đích sử dụng vốn vay. Trong khi đó, các ngân hàng đang an toàn hơn khi phát hành thẻ tín dụng cho khách hàng và chỉ giải ngân cho bên thụ hưởng, đó là bên cung ứng hàng hóa, dịch vụ khi khách hàng vay có sử dụng.
Giải ngân trực tiếp vốn cho vay
Do đó, để đảm bảo cho vay tiêu dùng phát triển bền vững, lành mạnh, hiệu quả dự thảo Thông tư mới đang sửa đổi theo hướng quy định các hình thức giải ngân vốn cho vay tiêu dùng của công ty tài chính, tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước về phương thức giải ngân vốn cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoà.
Dự thảo Thông tư quy định rõ các hình thức giải ngân cho vay tiêu dùng của công ty tài chính phù hợp với đặc thù hoạt động của công ty.
Theo đó, công ty tài chính có thể giải ngân bằng tiền mặt hoặc chuyển số tiền giải ngân vào tài khoản thanh toán của bên thụ hưởng và giải ngân bằng tiền mặt cho khách hàng vay hoặc chuyển số tiền giải ngân vào tài khoản thanh toán của khách hàng vay theo thỏa thuận tại hợp đồng cho vay tiêu dùng.
Quy định này là nhằm tách bạch hoạt động cho vay tiêu dùng giải ngân thông qua bên thụ hưởng và cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay, tạo cơ sở kiểm soát việc cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay.
Video đang HOT
Cụ thể, công ty tài chính chỉ được giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay đối với khách hàng đã và đang vay tại công ty tài chính đó và được đánh giá có lịch sử trả nợ tốt theo quy định nội bộ của công ty tài chính, không có nợ xấu theo kết quả phân loại nhóm nợ của Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam đến thời điểm gần nhất tính từ thời điểm ký kết hợp đồng cho vay tiêu dùng.
Tuy nhiên, Dự thảo Thông tư đã “khoá” lại bằng quy định tổng dư nợ cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay không vượt quá 30% tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng của công ty tài chính.
Quy định mới về thu hồi nợ
Dự thảo cũng đưa ra quy định về công tác thu hồi nợ. Theo đó, biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ phù hợp với đặc thù của khách hàng và quy định của pháp luật, trong đó thời gian nhắc nợ do các bên thỏa thuận trong hợp đồng nhưng phải trong khoảng thời gian từ 7 giờ đến 21 giờ và không bao gồm biện pháp đe dọa đối với khách hàng cũng như không nhắc nợ, đòi nợ tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ cho công ty tài chính.
Quy định này nhằm hạn chế thực trạng diễn ra hiện nay các công ty tài chính đã nhắc nợ với cả những người không phải là khách hàng trực tiếp của mình.
Ngoài ra, Dự thảo đã đưa ra một số quy định cụ thể trách nhiệm của công ty tài chính trong việc tuân thủ quy định pháp luật cũng như tăng cường cho vay có trách nhiệm của công ty trong tất cả các giai đoạn tín dụng. Như quy định cụ thể chế độ báo cáo của công ty tài chính cho Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố nơi đặt trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện, điểm giới thiệu dịch vụ của công ty tài chính…
TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng, tài chính tiêu dùng là lĩnh vực có tỷ suất sinh lời cao nhưng rủi ro nợ xấu lớn vì đa số khách hàng là cá nhân nên khả năng trả nợ phụ thuộc rất nhiều yếu tố nên cũng cần cẩn trọng hơn để tránh những khủng hoảng có thể thấy trước.
Do đó, việc kiểm soát mục đích sử dụng vốn của khách hàng cá nhân vay tại các công ty tài chính là điều cần phải làm để thị trường phát triển an toàn.
Bà Đặng Thị Quỳnh Anh, Giảng viên Đại học Ngân hàng Tp.HCM dẫn chứng, năm 1997 tại Trung Quốc và Thái Lan đã xảy ra tổn thất lớn ở dòng vốn tín dụng tiêu dùng. Đó là việc kiểm soát mục đích sử dụng vốn không tốt dẫn đến dòng vốn này chảy vào bất động sản, chứng khoán không kiểm soát được dẫn đến hàng loạt các công ty tài chính sụp đổ. Rồi bài học tại Hàn Quốc năm 2003, khi các tổ chức cho vay tiêu dùng gia tăng cho vay mà không tính đến khả năng trả nợ của khách hàng dẫn đến việc vay nợ quá mức và khách hàng bị rơi vào bẫy nợ nần.
Do đó, nhiều ý kiến cho rằng việc tăng mạnh kiểm soát mục đích sử dụng vốn theo hướng hạn chế, chọn lọc đối tượng khách hàng vay được giải ngân trực tiếp là hợp lý. Đặc biệt phần lớn khách hàng vay tiêu dùng tại Việt Nam đang là người trẻ, những đối tượng có nhu cầu chi tiêu cao nhưng chưa có kinh nghiệm kiểm soát chi tiêu và dễ sa vào bẫy nợ nần.
Khi khách hàng rơi vào bẫy nợ nần thì chính các công ty tài chính cũng phải trả giá vì không thể thu lại các khoản vay này.
Theo VNE
Tín dụng tiêu dùng tăng nhanh và nguy cơ 'núp bóng'
Tốc độ tăng trưởng cao của mảng tín dụng tiêu dùng tiềm ẩn nhiều rủi ro, chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là phải kiểm soát chặt chẽ hoạt động cho vay. Bên cạnh đó, ngành ngân hàng sẽ đẩy mạnh tín dụng chính thức để đẩy lùi tín dụng phi chính thức.
Tín dụng tiêu dùng có xu hướng tăng nhanh
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. HCM, năm 2018, dư nợ của các tổ chức tín dụng trên địa bàn tăng 14,69% so với năm 2017. ây là mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua. Trong khi đó, tín dụng tiêu dùng có xu hướng tăng nhanh. Cụ thể, năm 2015, dư nợ tín dụng thuộc lĩnh vực tiêu dùng chỉ chiếm 12,73% tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn; sang năm 2016 là 82,9% và đến năm 2017 chiếm 18,36% trong tổng dư nợ tín dụng. Tín dụng tiêu dùng tiếp tục tăng trong năm 2018.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho rằng, cần phát huy hoạt động tín dụng tiêu dùng, song phải đảm bảo kiểm soát rủi ro, hạn chế những tồn tại phát sinh liên quan đến lãi suất, phương thức thu hồi nợ, quản lý nợ.
Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước ào Minh Tú cho biết, tốc độ tăng tín dụng tiêu dùng như những năm qua ở TP. HCM là vấn đề cần quan tâm và kiểm soát. Trong đó, xem xét nguồn vốn vay tiêu dùng thực chất là đổ vào lĩnh vực khác, nhất là bất động sản. Trên thực tế, áp lực dành vốn cho các lĩnh vực rất lớn, chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là đẩy vốn vào lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, kiểm soát chặt nguồn vốn vào lĩnh vực phi sản xuất.
Ông Tú chia sẻ, với lĩnh vực bất động sản, tháng nào Ngân hàng Nhà nước cũng nhận được vài văn bản kiến nghị của các hiệp hội, doanh nghiệp yêu cầu mở tín dụng cho thị trường này, nhưng rất khó để nới. Ngân hàng Nhà nước đang xem xét cho vay mua nhà để ở thuộc mảng cho vay tiêu dùng hay cho vay bất động sản.
Tuy nhiên, một số ý kiến quan ngại, tín dụng tiêu dùng tăng nhanh chủ yếu đến từ hoạt động cho vay mua, sửa nhà, nên nguy cơ cho vay bất động sản đang "núp bóng" tiêu dùng ngày một lớn. Tại không ít ngân hàng, hoạt động ngân hàng bán lẻ gắn liền với tín dụng tiêu dùng và dư nợ tín dụng tiêu dùng tăng mạnh trong những năm qua.
iều này không chỉ gây rủi ro nợ xấu mà còn tác động lên lãi suất, do lãi suất cho vay tiêu dùng thường cao hơn so với tín dụng sản xuất - kinh doanh. Khi tín dụng tiêu dùng tăng sẽ kéo theo cuộc đua lãi suất huy động đầu vào, từ đó tác động lên lãi suất đầu ra. áng chú ý, so với ngân hàng, lãi suất cho vay tiêu dùng tại công ty tài chính thường cao hơn nhiều, thậm chí lên đến 60 - 70%/năm.
Sẽ đẩy lùi tín dụng phi chính thức
Theo các chuyên gia tài chính - tiền tệ, khi tín dụng chính thức, trong đó có tiêu dùng tăng trưởng mạnh, sẽ đẩy lùi tín dụng phi chính thức, vốn gây ra nhiều hệ lụy. Hầu hết ngân hàng đều đẩy mạnh cho vay tiêu dùng, không chỉ ở thành thị, mà còn xuống cả khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, sự tăng trưởng không ngừng của các công ty tài chính và sự cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực tài chính - tiêu dùng đem lại sự thuận tiện cho người dân khi có nhu cầu vốn tiêu dùng.
Ngân hàng Nhà nước đánh giá, khu vực nông nghiệp, nông thôn có nhu cầu vay tiêu dùng ngày càng cao, số lượng các tổ chức tín dụng mở rộng cho vay sang khu vực này ngày một tăng, kịp thời cung cấp vốn phục vụ sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản và nhu cầu vốn phục vụ phát triển nông thôn, góp phần đẩy lùi tình trạng tín dụng đen.
Tính đến cuối tháng 11/2018, dư nợ tín dụng nông nghiệp, nông thôn ước đạt 1,69 triệu tỷ đồng, tăng 14,5% so với cuối năm 2017 (cao hơn so với mức tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế), với hơn 14 triệu lượt khách hàng còn dư nợ; chiếm tỷ trọng gần 24% tổng dư nợ đối với nền kinh tế.
Hiện có khoảng 70 tổ chức tín dụng cùng mạng lưới hơn 1.100 quỹ tín dụng nhân dân và Ngân hàng Chính sách xã hội tham gia cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn. ặc biệt, tại một số ngân hàng, cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn tăng mạnh và chiếm tỷ trọng cao như Agribank chiếm gần 70% (tổng dư nợ 1 triệu tỷ đồng); Ngân hàng Chính sách xã hội dành 94% nguồn vốn cho vay nông nghiệp, nông thôn, trong đó 96% cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, mới thoát nghèo, học sinh, sinh viên... Tuy nhiên, để dần đẩy lùi tín dụng "đen", ngành ngân hàng cần tiếp tục đẩy mạnh tín dụng chính thức thời gian tới.
Trước mắt, Agribank xúc tiến gói tín dụng 5.000 tỷ đồng để hạn chế tín dụng đen, với thủ tục, hồ sơ nhanh gọn, có thể sáng vay, chiều giải ngân, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cấp thiết và chính đáng của người dân. Bên cạnh đó, Ngân hàng Chính sách xã hội và các tổ chức tín dụng khác cần vào cuộc, nghiên cứu sản phẩm cho vay tiêu dùng, cho vay phục vụ đời sống để người dân, doanh nghiệp siêu nhỏ tiếp cận được vốn chính thức.
Theo ông ào Minh Tú, khi tín dụng chính thức được đẩy mạnh sẽ đẩy lùi vấn nạn tín dụng đen. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các ngân hàng và công ty tài chính ồ ạt cho vay tiêu dùng mà không kiểm soát được chất lượng tín dụng. Ngược lại, tín dụng tiêu dùng là loại hình tín dụng có rủi ro, cần được kiểm soát nợ xấu cũng như ngăn chặn lãi suất quá cao.
Trên bình diện chung, ông Tú khẳng định, ngành ngân hàng vẫn đang kiểm soát được nợ xấu, nhất là chất lượng tăng trưởng tín dụng. Tăng trưởng tín dụng năm 2018 ở mức 14%, nhưng nền kinh tế vẫn tăng trưởng tốt, nên năm nay, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu tiếp tục kiểm soát tăng trưởng tín dụng ở mức này.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - ngân hàng nhận định, tiêu dùng cá nhân hiện chiếm tới 66 - 67% GDP và có vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế. ể phục vụ nhu cầu tiêu dùng cá nhân rất lớn này, nếu tín dụng chính thức không phát triển thì tín dụng đen sẽ có điều kiện nở rộ. Bên cạnh đó, hoạt động cho vay với lãi suất "cắt cổ" cần phải cấm đoán và kiểm soát chặt chẽ.
Thùy Vinh
Theo Infomoney
Đề xuất bỏ quy định khống chế lãi suất tại các dự án PPP Nhà đầu tư sẽ được tự quyết huy động nguồn vốn với mức lãi suất hợp lý đảm bảo tính cạnh tranh để có thể đấu thầu, Nhà nước không can thiệp... Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo Thông tư mới thay thế Thông tư số 55/2016/TT-BTC ngày 23/3/2016 quy định nội dung về quản lý tài chính đầu tư đối...