Đề xuất nâng mức hỗ trợ xây dựng nhà an toàn vùng bão, lũ
Đợt mưa lũ ở miền Trung vừa qua đã làm 250.000 ngôi nhà bị tốc mái, đến nay đã cơ bản được sửa chữa. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng hơn 1.500 nhà bị sập hoàn toàn cộng với gần 150.000 nhà trong diện nguy hiểm phải di dời.
Tại “Hội thảo khoa học về nhà ở an toàn cho vùng bão, lũ” diễn ra chiều 11/12 ở Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đang đề xuất Chính phủ nâng hỗ trợ xây dựng nhà chống lũ lên mức 40 triệu đồng mỗi hộ dân trong vùng thiên tai. Đồng thời lưu ý thiết kế nhà chống lũ ở miền Trung phải phù hợp với điều kiện sản xuất, đảm bảo không chỉ an toàn về người mà đảm bảo cuộc sống tốt hơn cho người và cho tài sản, thậm chí cho cả vật nuôi trước, trong và sau thiên tai.
Những ngôi nhà phao chống lũ phát huy hiệu quả trong mùa lũ.
Với mục đích đóng góp ý kiến trong việc xây dựng tài liệu hướng dẫn cho người dân vùng thiên tai, các đại biểu cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm trong xây dựng nhà an toàn trước những thách thức của thiên tai và biến đổi khí hậu. Thống kê số nhà bị thiệt hại giai đoạn từ năm 2016-2020 ở khu vực miền Trung cho thấy, có hơn 223.000 nhà không an toàn trước bão; hơn 152.800 nhà không an toàn trước lũ…
Thống nhất chung về nhận định nhà ở an toàn bảo vệ tính mạng cho người và tài sản người dân vùng lũ, bão, các đại biểu nhấn mạnh đến việc tăng cường tính chủ động và hiệu quả trong hoạt động xây dựng, sửa chữa nhà an toàn hơn trước thiên tai. Theo đó, yêu cầu chung đối với nhà vùng bão, lũ phải đảm bảo an toàn cho người và tài sản; đủ chỗ ở sinh hoạt; đảm bảo an toàn công trình trước thiên tai; có chuẩn bị nước uống, thực phẩm, bếp ăn, thuốc y tế….
Từ thực tế triển khai xây dựng nhà chống lũ cho người dân miền Trung trong những năm qua ông Lương Hùng, Phó chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Hỗ trợ và Phát triển Cộng đồng Sống bền vững cho biết: “Quan điểm của dự án “Nhà chống lũ” của Quỹ Sống là nhà của người dân, không phải của Quỹ và của dự án. Trong quá trình triển khai có các bước là khảo sát sơ bộ, khảo sát chi tiết chia ra các bước. Đến từng hộ dân, khảo sát mức lũ lịch sử, khảo sát số nhân khẩu trong hộ, hoàn cảnh kinh tế, tìm hiểu nguyện vọng của dân. Sau đó sẽ sơ bộ thiết kế và người dân được tham gia vào thiết kế ngôi nhà của mình”.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp, đợt mưa lũ ở miền Trung vừa qua đã làm 250.000 ngôi nhà bị tốc mái, đến nay đã cơ bản được sửa chữa. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng hơn 1.500 nhà bị sập hoàn toàn cộng với gần 150.000 nhà trong diện nguy hiểm phải di dời. Đây là vấn đề rất lớn cần có sự chung tay của Nhà nước, cộng đồng, xã hội và các nhà hảo tâm đóng góp để hỗ trợ xây nhà cho người dân vùng thiên tai.
Theo Quyết định số 48 của Thủ tướng Chính phủ mỗi hộ gia đình vùng thiên tai được hỗ trợ từ 12 triệu đến 16 triệu đồng để xây nhà chống bão lũ, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đang đề xuất Chính phủ nâng hỗ trợ này lên mức 40 triệu đồng để hỗ trợ người dân sau các đợt thiên tai vừa qua ở miền Trung.
Video đang HOT
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nêu rõ, xây dựng nhà an toàn vùng bão lũ phải trên tinh thần “làm mới tốt hơn cũ; làm mới phải đảm bảo an toàn và bền vững hơn cũ”: “Hiện nay có 2 cái mô hình nhà chống lũ gồm: nhà nổi và nhà cố định có thêm một số bộ phận để đảm bảo an toàn trong bão lũ. Chúng ta không có mô hình nào hoàn hảo bởi mỗi mô hình đều có thể thích ứng với điều kiện cụ thể. Làm thế nào để bất cứ trong trường hợp nào cũng phải an toàn. Thiết kế nhà chống lũ ở miền Trung phải phù hợp với điều kiện sản xuất, không chỉ đảm bảo an toàn còn phải đảm bảo cuộc sống tốt hơn cho người dân, cho tài sản, thậm chí cho cả vật nuôi trước, trong và sau bão lũ.
Tính đến tháng 10 năm nay, đã có 19.350 hộ trong tổng số 21.600 hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở an toàn theo phương châm “Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ, hộ gia đình tham gia đóng góp” từ Quyết định số 48 của Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ người nghèo ở 14 tỉnh miền Trung từ Thanh Hóa đến Bình Thuận xây dựng nhà ở phòng, tránh bão lũ. Cũng từ các nguồn hỗ trợ quốc tế đã có hơn 3.340 nhà an toàn được xây dựng cho người dân vùng thiên tai.
Nhà chống bão, lũ: Xây thế nào cho tiện dụng, cơ động?
Chiều ngày 11/12, bên lề Hội thảo "Nhà ở an toàn cho vùng bão, lũ" do Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
Phóng viên: Thưa ông, trong bối cảnh chúng ta vừa trải qua đợt mưa lũ lịch sử, việc tổ chức hội thảo khoa học về "Nhà ở an toàn cho vùng bão, lũ" có ý nghĩa gì?
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Sau đợt mưa lũ miền Trung, hiện nay có hơn 250 nghìn ngôi nhà bị tốc mái, số nhà này cơ bản chúng ta đã sửa chữa hoàn thành. Nhưng vẫn còn khoảng hơn 1500 nhà bị sập hoàn toàn, cộng với khoảng 150 nghìn ngôi nhà ở trong diện lúc nào cũng sẵn sàng phải di dời. Như vậy, vấn đề nhà ở cho người dân, đặc biệt sắp đến Tết nguyên đán rồi, chúng ta phải làm thế nào để người dân có nhà ở trước Tết là rất quan trọng.
Chính vì thế, đây là hội thảo chúng tôi đã chuẩn bị rất kỹ để từ đó hướng dẫn cho các địa phương, cùng với các nguồn lực từ Chính phủ, từ các tổ chức, các cá nhân và từ cộng đồng để sớm nhất sửa chữa, xây dựng mới các ngôi nhà trên tinh thần xây mới lại tốt hơn nhà cũ.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp.
Phóng viên: Chúng ta đã có nhiều dự án về xây nhà chống lũ, theo ông mô hình nào hiệu quả và phát huy tác dụng trong thời gian vừa qua?
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Thực ra hiện nay có 2 mô hình nhà chống bão chủ yếu, một là nhà nổi, hai là nhà cố định và có thêm một số bộ phận để đảm bảo chống bão lũ. Thật ra, nếu đánh giá, hiện tại, chúng ta sẽ không có mô hình nào hoàn hảo. Mỗi một mô hình có thể thích ứng với một điều kiện cụ thể. Nhà nổi thì với những vùng lụt sâu rất phù hợp, nhưng nhà nổi vấn đề đặt ra là làm thế nào công năng sử dụng thường xuyên, và bất cứ hoàn cảnh nào cũng áp dụng được.
Còn nhà cố định thì sử dụng được thường xuyên, trong điều kiện các cột mốc lũ lịch sử càng ngày càng thay đổi, càng ngày càng cao lên thì làm thế nào cho phù hợp với điều kiện này cũng là một bài toán khó. Tóm lại là giải pháp có hai loại hình nhà như hiện nay thì chúng ta phải tính toán lựa chọn phù hợp với từng địa phương, phù hợp với từng gia đình (kinh phí) và phù hợp cả văn hoá.
Phóng viên: Kinh phí hỗ trợ người dân xây nhà chống lũ lụt được triển khai thế nào vì theo tôi được biết, nhà chống bão, lũ cũng có chi phí khá lớn và có nhiều hộ còn rất khó khăn?
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Hiện nay chúng ta đang có nhiều cơ chế để hỗ trợ người dân. Trước hết là quyết định 48 của Thủ tướng từ năm 2014, có quy định hỗ trợ mỗi hộ dân từ 12-16 triệu đồng để xây nhà chống bão, lũ. Từ nguồn hỗ trợ này chúng ta đã làm được hơn 15.000 ngôi nhà rồi và chúng tôi đánh giá khá tốt, nhưng mức hỗ trợ này quá ít và chúng tôi đang đề nghị Thủ tướng xem xét, tính toán lên mức hỗ trợ 40 triệu, tương đương như một quyết định vừa rồi Thủ tướng đã hỗ trợ những nhà khắc phục hậu quả khẩn cấp sau thiên tai.
Mô hình nhà chống bão, lũ cần sự chung tay của cả cộng đồng.
Thứ 2 là chúng ta có cơ chế các tổ chức quốc tế hỗ trợ khoảng 1.700USD cho 1 gia đình và chỗ này chúng tôi đã làm được 3.500 nhà ở 5 tỉnh. Với số tiền khoảng hơn 40 triệu cho một gia đình thì hiện nay ở số 3.500 nhà này đã làm khá tốt. Trong thống kê của chúng tôi, một ngôi nhà đảm bảo được bão lũ tối thiểu là 2 triệu/m2. Như vậy là nhà 4 người phải có diện tích 30-35m2 thì cũng phải 60-70 triệu đồng. Nên đây là vấn đề Nhà nước, nhân dân, cộng đồng và xã hội phải tham gia. Hiện nay, nguyên tắc của nhà chống bão lũ là tiện dụng, dễ làm, giá rẻ và cơ động trong mọi tình huống. Hơn nữa phải phù hợp văn hoá từng địa phương. Và trên những nguyên tắc như thế phải tính toán sao cho phù hợp và mọi người có thể làm được với sự hỗ trợ một phần của Nhà nước.
Nhà đảm bảo cho phòng chống lũ phải trên tinh thần làm mới tốt hơn cũ, làm mới đảm bảo an toàn hơn cũ và làm mới phải bền vững hơn cũ. Có nhiều giải pháp trong đó bắt đầu là vật liệu. Vật liệu phải ứng dụng các loại nhẹ, giá thành rẻ. Như vậy là các doanh nghiệp phải tham gia vào đây. Thứ hai là phải sản xuất hàng loạt thì mới rẻ được.
Thứ ba là phải thay đổi nhận thức của người dân và cộng đồng. Hiện giờ tôi thấy còn có suy nghĩ: Liệu có cần phải làm một cái nhà như thế không, trong khi 10 năm mới có một trận bão lũ như vừa rồi. Điều này rất quan trọng. Chúng tôi hy vọng, sắp tới, từ chỉ đạo của chính quyền đến người dân, khi chúng ta làm nhà ở khu vực này phải làm để đảm bảo an toàn trước bão lũ và mọi loại hình thiên tai.
Phóng viên: Thưa ông, Ban chỉ đạo có đánh giá thế nào về một mùa nhiều thiên tai cực đoan như vừa qua để rút ra kinh nghiệm phòng ngừa tốt hơn cho những năm sau?
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Nam nay là năm thời tiết dị thường, việc này chúng ta đã đánh giá từ đầu năm là sẽ có hạn cực đoan và lũ cực đoan. Hạn cực đoan xảy ra ở Nam Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long, lũ cực đoan sẽ diễn ra ở Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ. Thế nhưng, chúng tôi cho rằng thực tế diễn biến bất thường hơn dự báo.
Chúng ta không thể hình dung được trật lụt vừa rồi ở miền Trung, đến mức cả tỉnh Quảng Bình 15 ngày liên tục chìm trong lũ. Đây là điều chưa bao giờ có trong lịch sử. Thời tiết cực đoan hơn, chúng tôi đã đề nghị Thủ tướng chính phủ chỉ đạo các ngành đặc biệt là ngành tài nguyên môi trường xem xét lại kịch bản biến đổi khí hậu.
Vấn đề thứ 2 là các bộ ngành phải tính toán, đặc biệt là trong bối cảnh đang xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, thì phải đưa các quy chuẩn, tiêu chuẩn phòng tránh thiên tai vào trong công việc của bộ ngành mình và coi đây là việc làm thường xuyên của các bộ ngành và chính quyền địa phương. Chỉ có như thế chúng ta mới có thể phát triển bền vững và an toàn.
Phóng viên: Xin cám ơn ông!
Nhiều hoạt động hỗ trợ người dân vùng thiên tai Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia cho biết, không khí lạnh tiếp tục tăng cường xuống phía nam. Rãnh áp thấp ở phía nam có trục ở khoảng 3 đến 7 độ vĩ bắc. Do ảnh hưởng của không khí lạnh cho nên hôm nay (8-12), ở vịnh Bắc Bộ có gió đông bắc cấp 5, có lúc...